Þjóðviljinn - 02.11.1991, Side 12

r
Þjóðviljinn
I qi inorrloni ir O nAwomhor 1001
Laugardagur 2. nóvember 1991
Lyfj akostnaður
öryrkja
hefur stóraukist
rorkulífeyrisþegi, sem
£ Vgreiddi rúmlega 2000
I Ikrónur á mánuði fyrir
V«y þau lyf sem hann þarf að
nota að staðaldri, þarf nú að
borga tífalt meira fyrir sömu lyfi
Þetta er eitt af tíu dæmum sem
Sjálfsbjörg, Iandssamband fatl-
aðra, hefur sent heilbrigðisráð-
herra til að sýna honum svart á
hvítu að lyfjakostnaður örorku-
lífeyrisþega hefur að jafnaði
hækkað verulega.
í bréfí sem formaður Sjálfs-
bjargar, Jóhann Pétur Sveinsson,
ritar með greinargerðinni til ráð-
herra, kemur fram að fastagjald
fyrir lyf er nú 81,2 prósent hærra
en áður, þegar tekið er tillit til þess
að nú eru lyf aðeins afgreidd til 60
daga í stað 100 áður. Jóhann bend-
ir einnig á afnám niðurgreiðslu á
ákveðnum lyíjaflokkum. Þegar
lyfjakostnaður er skoðaður er ekki
nóg að horfa á verðbreytingar á
einstökum lyljum þar sem fíestir
nota fleiri en eitt lyf, heldur verður
að skoða heildarlyfjakostnaðinn
sem einstaklingamir þurfa að bera.
Til að opna augu heilbrigðisráð-
herra fyrir þessu tók Sjálfsbjörg
saman tíu dæmi sem hvert segja
sína sögu um veruleikann sem ör-
orku- og ellilífeyrisþegar standa
frammi fyrir.
Tekinn er saman nákvæmur
listi yfir þau lyf sem viðkomandi
þurfa að nota að staðaldri og síðan
birt verð þeirra fyrir og eftir nýju
reglugerðina. í öllum tilfellum er
um verulega aukningu á lyfja-
kostnaði að ræða:
Fyrir: Eftir:
Dæmi 1: 2.070 20.138
Dæmi 2: 2.722 19.395
Dæmi 3: 230 500
Dæmi 4: 1.687 5.503
Dæmi 5: 690 10.781
Dæmi 6: 1.590 5.551
Dæmi 7: 2.457 6.460
Dæmi 8: 1.430 4.256
Dæmi 9: 570 1.100
Dæmi 10: 1.797 3.154
Til að átta sig á áhrifum þessa
er vert að hafa í huga að fram-
færslulífeyrir örorkulífeyrisþega er
á bilinu 44- 55 þúsund á mánuði.
í bréfi sínu til heilbrigðisráð-
herra óskar Jóhann Pétur eftir að fá
sendar þær upplýsingar sem heil-
brigðisráðuneytið hefur aðgang að
og þær athuganir sem það hefur
gert. Samkvæmt bréfi ráðuneytis-
ins hafa athuganir þess ekki bent
til hækkunar á lyfjakostnaði heldur
þvert á móti til lækkunar i sumum
tilvikum.
I lok bréfsins frá Sjálfsbjörg
segir: „Sjálfsbjörg treystir því að
heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herrann vilji standa vörð um vel-
ferðarkerfið, og er hjartanlega
sammála því er fram kemur í
stefnu og starfsáætlun ríkisstjóm-
arinnar, að „það er til marks um
menningu og þroska hvers samfé-
lags, hversu vel það býr að þeim
sem standa höllum fæti í lífsbarátt-
unni“. Sjálfsbjörg væntir því að
brugðist verði við ábendingum
samtakanna og reglugerðinni
breytt í samræmi við ályktanir
okkar.“
-ag
p Sjáffsbjörg Reykjavík
Féíagsheimili Sjálfsbjargar
Ferðaþjónusta fatlaðra
Ingólfur Sigurgeirsson öryrki greiddi áöur 1.590 krónur á mánuöi fyrir lyf en eftir
setningu nýju reglugeröarinnar er upphæðin 5.551. Kona hans er einnig öryrki
og hækkunin hjá henni er mjög svipuö. „Reglugeröin segir aö viö verðum aö
borga. Það er ekki eins og maður geti stjórnaö því hvenær maöur veikist. Ég
vildi aö svo væri því þá væri ég auövitaö ekkert aö þessu," segir Ingólfur.
Mynd: Jim Smart.
Oflug smábáta-
útgerð er
byggðastefna
Fjölmörg byggðalög eiga
mikið undir smábátunum,
sum allt, sagði Arthur
Bogason, formaður Lands-
sambands smábátaeigenda, á að-
alfundi þess í gær. Arthur gerði
mikið úr fjölgun frystitogara
hérlendis og sagði að með þeim
væri verið að flytja atvinnu
sjávarplássana á haf út.
I setningaræðu sinni, sagði
Arthur að kvótakerfið og tilkoma
frystitogara væri landsbyggðinni
ljandsamleg. í útgerðarkostnaði
væru það smábátamir sem væru
hagkvæmasti kosturinn og mætti
segja að sumir frystitogaramir
væm í raun á sveitinni miðað við
skattaafsláttinn sem þeir fá við
kaup á veiðiheimildum.
Arthur bar saman atvinnusköp-
un og fjárfestingu í einum frysti-
togara sem fiskar 6500 tonn á ári
og 65 smábáta sem fiskað getað
það sama. „Eftir þeim upplýsing-
um sem Landssamband smábáta-
eigenda hefur myndi nýr stór
frystitogari í erlendu útboði ekki
kosta mikið innan við 900 miljónir.
I kring um hann myndu skapast
um 60 störf til sjós og lands. 65
smábátar myndu hins vegar kosta í
innlendri nýsmíði af dýmstu gerð
um 7 miljónir stykkið, eða allir 65
455 miljónir. Þeir myndu hins veg-
ar skapa í kring um 250 störf, eða
190 fleiri en ffystiskipið.“
Auk gagnrýninnar á fjármagns-
austrið í nýjungar sem frystitogar-
ana benti Arthur á umhverfissjón-
armiðin milli þessara útgerðaþátta.
Smábátamir yllu ekki þeim skaða
sem stóm skipin gera þegar þau
moka upp aflanum, jafnvel beint af
hrygningarstöðvunum.
Fiskvinnslan
háð Landsbankanum
Vegna slæmrar stöðu
Landsbankans er líklegt
að fjöldi fiskvinnslufyr-
irtækja stöðvist á næstu
mánuðum. „Fyrirtæki munu
stöðvast á næstu vikum og mán-
uðum ef Landsbankinn grípur
til þeirra aðgerða að lána ein-
göngu afurðalánin, það er rétt
hjá Sverri,“ sagði Arnar Sigur-
mundsson formaður Samtaka
fiskvinnsiustöðva um þau um-
mæli Sverris Hermannsonar
bankastjóra Landsbankans að
nauðsynlegt sé fyrir bankann að
draga harkalega saman seglin og
lána eingöngu út á afurðir. Arn-
ar telur að stjórnvöld verði að
koma til aðstoðar. Það er þó ekki
stefna stjórnarinnar að beita
sértækum leiðum til hjálpar ein-
stökum atvinnugreinum.
Sverrir bendir á í viðtali við
fréttabréf starfsmanna bankans að
grófi áætlað þýði aflasamdráttur á
næsta ári átta miljarða króna rým-
un sem þýði um 5,5 miljörðum
króna minni veltu í gegnum
Landsbankann vegna þess að
bankinn sé með viðskipti við rúm-
lega 70 prósent allra fiskvinnslu-
og fiskveiðifyrirtækja í landinu.
Sverrir telur að við núverandi
stöðu sé bankinn ekki fær um að
bera þær óbærilegu byrðar sem
fylgja í kjölfar minni afia á næsta
ári hjá fyrirtækjunum. Hann segist
ekki þurfa að vera spámaður til að
geta staðhæft að slíkur samdráttur
á lánum Landsbankans þýði stóra
stoppið hjá flestum þessrar lyrir-
tækja.
Amar sagði að fiskvinnslufyr-
irtækin stæðu mjög misjafnlega og
að einstaka fyrirtæki gætu komist í
gegnum þetta með því eingöngu að
vera í afurðalánunum. Hann sagði
að reiknað væri með að sjö prósent
fyrirtækjanna væm nú þegar í tap-
rekstri. „Þetta myndi leiða til þess
að á tiltölulega stuttum tima
myndu þau stöðvast,“ sagði Amar.
Hann sagði að ríkissjómin
þyrfti að grípa inn í með því að
stöðva inngreiðslur í Verðjöfnunar-
sjóð, með því að lengja lán þessara
fyrirtækja hjá Atvinnutryggingar-
sjóði og með því að beita sér fyrir
lækkun vaxta. Háir nafnvextir og
háir raunvextir em að sliga fyrir-
tækin, sagði Amar. Hann sagði að
fyrirtækin sjálf yrðu einnig að leita
leiða til auka hagkvæmnina, til
dæmis með sameiningu. Eins væri
það ljóst að fyrirtækin hefðu verið
að borga of hátt hráefnisverð.
Ljóst er að vaxtalækkun er ekki
til hagsbóta fyrir Landsbankann
nema á sama tíma aukist munurinn
á inn- og útlánum. Þó ríkið komi
fyrirtækjunum til aðstoðar minnkar
það ekki þörf opinberra aðila fyrir
lánsfé, sem stuðlar ekki að lækkun
vaxta. Meðan aflinn eykst ekki
virðist málið því í hnút.
-gpm
Við gefum orðinu „einkatölva“ nýja merkingu!
Með Macintosh PowerBook verður enn auðveldara að vinna frábær störf, því þær má taka með sér hvert sem er.
Þær vega aðeins 2,3 til 3,1 kg og rafhlaðan endist í allt að 4 klst. PowerBook-tölvurnar geta notað öll Macintosh-
forritin, eru tengjanlegar við aðrar tölvur, hafa möguleika á faxmótaldi og fást með allt að 40 Mb innb. harðdiski.
Síðustu forvöð á þessu ári að panta Macintosh-
tölvubunað samkvæmt Ríkissamningnum eru
Apple-umboðið
Skipholti 21, sími (91) 624 800