Alþýðublaðið - 29.10.1921, Blaðsíða 1

ýðublaðið
1921
Langardaginh 29. október.
250 tölubí,
Sanngjarnar kaupkröfur.
Hættnlegasta og rersta vinnan er sjösökn.
Áður hefir verið bent á það
''kér i blaðinu. að sjómenn hafa
nú gengið atvinnulausir I alt
sutnar. Þelr hafa þó ekkert viijað
fremur, en hafa ítvinnu. Þeir hsfi
óskað þess af heilum hug, að
togararnir vætu að veiðum. En
hvsið stoðar þ*ð? f»egar útgerðar-
noeon taka þ ð f sig, að láta skip
sfn iiggja aðgerðarlaus, og þegar
stjórn landsins styður þá í því,
þá era sjóoienuirnir ráðalausir,
nema því, aðeíns að þeir taki til
þeitra ráða, sem útgerðaroienn
vildu sfzt kjósa og sjómenn haía
ekkt löngnn til að leika sér að,
að grípa til.
Þegar rætt er um sanngjarnt
kaup, hvort sem sjómerm eða
aðrir eiga í hlut, er vitanlegt, að
að ganga verður miasta kosti út frá
þvf, sem sneðalfjöbkylda þarf til
þess að géta lifað sómasamlegu
lifi, án þess að ttúa gangi oí
nærri sér. t ððru lagi verður að
táka til greina skaðsemi vinnunnar
á líkama verkamænmins, í þnðja
lagi verður að «huga heettuna,
f íjórða lígi verður að Ifta á slit
líkamans og l sambandi við það
á lengd vinnutímans
Sé aú iitíð eingöngu á sjó
¦ménnteia og hvað telja verður,
hæfilegt kaup þeirra, kemur þetta
tii greina: 1} Þelr þurfa hærra
kaup til að geta framleitt fjöl
skyldu sinni, en landmaður, vegna
þess, að þefr eru svo Iengi fjarri
heimili sfnu og þurfa því að leggja
fram fé fyrir ýmislegt er aðrir
gátu unnið sjálfir í þaifir helmil
isins. 1) ótal dæmi sanna, að
skaðsemi togaravinnu er meiri,
«n ðestrar annarar vinnu. 3) Hætt-
an við sjósókn er af öllum viður-
kend mjög mikil og auk þess er
œíkil bætt« fólgia f sjálfri togara*
vinnunni. Dæmin sanna það. 4) A
togurum er unnii slcitalaust œiklu
' lengri tfraa en við fandvinnu og
kemur þar ekkert aukavinnukaup
til greina. Að v/su ganga tegara-
¦ vökulögin f gildi um nýjár, en þó
þeim verði fyigt stranglega fram
keæur samt 18 stunda vinna á
hvern sjómann á sólarhring, Það
mundi f landi vera talin 6 stunda
aukavinna á sólarhring með 2
matmálstfmum. Alt þetta verður
að taka tll greih* og er fram
færsla heimilisins ekki veigaminst,
þó bæði hættan og sfðasta atriðið
séu það einnig.
Margir gera sér það að venju,
þegar um kaupgjald er að ræða,
að railða við katjp'.ð 1914 Þetta
er f flestum tilfellum rangt Kaupið
1914 var ekki bygt á svo sann-
gjörnum grundvetli, að hægt sé
að hafa það sem grundvoll að
samniugum um kaupgjald nú. Og
undir öllum kringumstæðum kem-
ur ekki til málá, að kaup verði'
leegra nit, hlutfallslega, en það
var 1914,
Útgerðarmenn fara fram á það,
að hásetar lækki kaup sitt um
31% frá þvi kaupi sem þeir bafa
haft að þessu. Vitanlega nær þessi
lækkun engri, átt. Og er langt
frá þvf, að vera sanngjörn krafa,
þó dý/tfðin hafi eftir Hagtfðind-
unuin lækkað um 29°/o frá því í
fyrrahaust. Þó ekki sé nema litið
á það, að kaup sjóœanna hækkaði
aldrei í samræmi við dýrtfðina
þegar hún varð mest, ætti það
eitt að nægja til þess að sýna,
að ymislegt er par ekki talið, sem
dýrast er og etfiðast fyrir fjöld
skyldumenn alla og sem hetkkmð
hefir f verði frá því í fyrrabaust.
Sumir vitna í, að kaupgjald
hafi lækkað svo mikið f nágranna
löndunum, að hér hljóti þess vegna
að koma lækkun.
Norskir sjómenn hafa lœkkað
kaup sitt um 17%, danskir sjó-
Brunatryggingar
á Innbúi og vörum
hv«rg« ódýrari «n h]á
A. V. Tullnfus
vAferygvtnvaskrtfstofU
Elmsklpaf ölagrah úsiira,
É, heað.
menn ekki ekki um einn eyri og
enskir sjómenn háfa ekki lækkað
það eins mikið og dýrtfðin hefit
lækkað. Eoda, er fjarstæða að
vera að vfsa til þessara landa,
sem vitanlega eru miklu betra
fyrir verkamenn að komast af f,
en hér á voru landi, þar sem alt
hjálpast að, að halda við og auka
dyrtiðina.
Ýmsum hefir blælt f augum
það kaup, sem sjómenn eiga að
hafa hafti Ea slíkt stafar af engu
nema vanþekkingu af þvf, hve
hátt kaupið er i raun og veru.
Þó gert sé ráð fyrir að árskaupið
verði 3700 kr. með fyr nefndri
lækkun, þá kemur það til greina,
að með hálfgerðu sultarlífi kemst
fimm manna fjölskylda, sem hefit
fyrirvinnuna á togara, ekki af með
miona en 4515 kr. um árið, éigi
hún að iifa sæmilegu Iffi Hvar á
þá að taka 815 kr. sem til vanta,
ef sjómenn gengju að þessu, sem
vitanlega þarf ekki að gera ráð
fyrirr Þegar svo hér við bætist,
að togararnir ganga kanske ekki
nema i hæðsta lagi 7 mánuði
verður kaupið þann tfma i hæsta
iagi 8148 Ír.
Allir hljóta að sjá, að af því
getað sjómenn ekkí iifað.
Barnalegt er það, að vitna i
kaup erfiðismanna í landi, sem
vitanlega hafa alt of látt kaup^
en hinsvegar gera útgerðarmenn*
vetkamönnum ekki méiri greiða
en viðurkenna þetta með þvf aö
bendá i, það sem oft hefir verleV