Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.1997, Qupperneq 6

6
MIÐVIKUDAGUR 23. JÚLÍ 1997
Viðskipti
Bresk hlutabréf:
Leiðrétting á
næsta leiti
Spumingin er ekki hvort
heldur hvenær hlutabréfamark-
aðurinn í Bretlandi verður leið-
!réttur. Jafnvel er talið að hið
litla hikst sem varð á föstudag
geti verið örlítill formáli að því
sem koma skal. í dag stendur
hlutabréfavísitalan hærra en
nokkru sinni í sögunni. Það í
sjálfu sér er ekki jafn uggvæn-
legt og að markaðurinn hefur
hækkað miklu meira heldur en
Ilangtimavaxtarferill hans gerir
ráð fyrir. í núverandi stöðu
stendur vísitalan 50% yfir ferl-
inum. Markaðurinn er því tal-
inn hressilega ofmetinn. Talið
er að vaxtahækkanir, hvort sem
það væri í Bretlandi eöa Banda-
Iríkjunum, gætu gert útslagið og
komið af stað sölulotu.
Taugaveiklun á
Wall Street
Eftir að hafa nýlega brotið
8000 stiga múrinn í fyrsta sinn
tók Dow Jones vísitalan 130
stiga dýfu niður fyrir 7900 stig-
in á föstudag. Þeir eru dálítið
taugastrekktir í kauphöUinni
þessa dagana og ástæða tauga-
veiklunnar svarar nafninu Alan
; Greenspan. Þannig er mál með
vexti að í gærkvöld flutti Green-
span Humphrey-Hawkins
skýrsluna sem er sameiginleg
skýrsla seðlabankastjóra fylkja
Bandaríkjanna um efnahagsá-
standið.
Sérfræðingar hafa verið aö
spá því vikum saman að banka-
stjóri alrikisseðlabankans
myndi hækka vexti á næstunni
tU að hafa hemU á verðbólgu-
þróun. Neytendasprengja er nú
' í Bandaríkjunum. Landsfram-
leiðslan er yfir þeim mörkum
sem talið er að hún geti best
verið til langs tíma, atvinnu-
leysi er því sem næst ekkert og
eftirspum neytenda hefur ekki
verið jafn mikU í 30 ár. Það er
því ekki nema von að einhver
verðbólguuggur sé í mönnum
fyrir vestan. AUt eins var því
búist við því að Greenspan ýj-
aði að vaxtahækkun og eins og
aUtaf þegar minnst er á stóra V-
oröið er markaðurinn með önd-
ina í hálsinum. Á mánudag
hækkuöu bláflögurnar þegar
fjárfestar færðu sig yfir á örugg-
ari mið. Menn eru sem sé komn-
ir í skotgrafirnar.
Launin hækka
Samkvæmt tilkynningu frá
Hagstofunni hækkaði launavísi-
talan um 0,3% í júní. Þetta jafn-
gUdir um 4,5% hækkun á árs-
grundveUi.
íslandsbanki
rokselst
Hlutabréf í íslandsbanka hafa
rokselst síðustu vikuna. Hluta-
bréfin hækkuðu um 11,5% pró-
sent í síðustu viku og héldu
áfram að hækka eftir helgi. Al-
gengt er að bréf á þinginu rjúki
upp um einhvern tug prósenta
en oftar en ekki liggur aðeins
ein sala þar að baki og mikið
um að upphæðimar séu fá
hundrað þúsunda.
Svo er aldeilis ekki með þessa
hækkun. Rúmar 77 miUjónir
skiptu um hendur í 58 sölum
með bréf bankans í síðustu
viku. Ofan á það bætist að 6
milljónir seldust af bréfunum á
mánudag þegar bréfin hækkuðu
enn um 1,6%.
Ávöxtunarkrafán
fellur enn
Ávöxtunarkrafa húsbréfa
heldur enn áfram að faUa. Á
mánudag stóð ávöxtunarkrafan
í 5,33% sem er lækkun um 36
punkta síðan um miðjan maí.
Hlutabréfavísitalan er að reyna
að slefa upp í 3000 stigin aftur
og stóð í 2945,4 á mánudag.
-vix
Gengishækkun kemur fyrirtækjum misvel:
Tekjur aukast um 10%
á Englandsmarkaði
útflutningsfyrirtæki tapa þó 2% að jafnaði
110
90
Gengi margra
helstu gjaldmiðla
hefm- breyst tölu-
vert undanfama
mánuði. Breska
pundið hefur hækk-
að mikið á sama
tíma og þýska mark-
ið hefúr lækkað og
doUarinn er mjög
sterkur. Fyrir utan
þessar hræringar
heíúr islenska krón-
ar styrkst og hækk-
að á móti gjaldmiðl-
um meginlands Evr-
ópu. Nú er svo kom-
ið að gengi íslensku
krónunnar hefur
hækkað um 2% frá
síðustu áramótum.
Þetta hefur haft tölu-
verð á áhrif á tekjur
íslenskra útflutn-
ings- og þjónustufyr-
irtækja. Áhriftn eru
samt geysilega mis-
jöfh, aUt eftir því á
hvaða markaði fyr-
irtækin eru að selja.
Úr tapi í hagnað
Fiskiðjusamlag
Húsavíkur er eitt
þeirra fyrirtækja
sem komið hefur
hvað best út úr gengishræringum síð-
ustu mánaða. Fyrirtækið var í fféttum
á dögunum vegna mikils umsnúnings
í rekstri. Ásamt hagræðingu hefúr
gengisþróunin haft þar einna mest að
segja.
„Þessi þróun hefur haft töluverð
áhrif hjá okkur. Við seljum rúman
helming framleiðslu okkar tU Bret-
lands. í verksmiðjunni erum við að
framleiða fyrir um það bU mUljarð af
rækju og af þvi fara um það bU 90% tU
Bretland. Þetta er því fljótt að skUa sér
þó mjög erfitt sé að áætla einhverjar
tölur í sambandi við gengishagnað.
Við áttum útistandandi skuldfr í pund-
um og þær hafa hækkað á móti. Við
höfúm samt á heUdina litið verið mjög
heppnir með þessa þróun,“ sagði Em-
ar Svansson framkvæmdastjóri.
Gengisdreifing borgar sig
Það tekur nokkum tíma fyrir geng-
ishagnað fyrirtækja að skUa sér.
Skuldimar em iðulega í sömu mynt og
verið er að versla í. Þær em föst stærð
sem hækkar bara einu sinni. Gengis-
hagnaður af sölu afurða fer aftur á
móti hækkandi eftir því sem á líður og
stækkar á móti skuldunum.
Frá þessu em þó undantekningar.
SR-mjöl nýtur nú þess að hafa áhættu-
dreift skuldum sínum mUli gjaldmiðla.
Af þeim sökum hafa skuldimar lækk-
að i takt við hærri krónu. Á sama tíma
er fyrirtækið að flytja megnið af loðn-
Prósentubreyting gjaldmiðla
- miðað við íslenska krónu síðan í desemberbyrjun 1996 -
irsr^
móti höfum
við virkUega
brennt okkur
á því að eiga
töluverðar
eignir um-
fram skuldir í
Evrópumynt-
unum. Við
fundum ekki
fyrir þessu að
ráði fyrr en
síðustu tvo tU
þrjá mánuði.
Nú erum við
famir að sjá
einhvem
kostnað í
þessu sam-
bandi þó
ómögulegt sé
að segja tU um
það núna ná-
kvæmlega
hversu háar
upphæðir um
er að ræða,“
sagði Brynjar.
unni tU Bretlands og lýsið er selt í doU-
urum. Þar em því jólin þessa dagana.
Eignarýrnunin verst
„Við erum á Evrópumarkaði fyrst
og fremst og höfum verið að versla í
Evrópumyntum. Þetta hefur því eng-
an veginn komið sér vel fyrir okkur,“
sagði Brynjar Gunnarsson, fjármála-
stjóri SÍF. Stærstu markaðir SÍF em í
Suður-Evrópu þar sem einna helst er
verslað í ECU. „Það er þó aUtaf hægt
að veija sig að einhveiju leyti gagn-
vart sveiflum sem þessum. Aftur á
Verö sem ekki er hægt
aö breyta
„Þessi þróun hefúr náttúrlega
skemmt samkeppnisstöðu okkar á
ákveðnum mörkuðum. Þrátt fyrir hag-
stæða þróun í Bretlandi og Bandarikj-
unum verður niðurstaðan sú að við
erum að tapa tekjum á þessari þróun,“
sagði Magnús Oddsson ferðamála-
stjóri.
Ferðamannaiðnaðurinn hef-
ur verið í fréttum undanfarið
í tengslum við gengi krón-
unnar. „Við erum að selja í erlendum
myntum og verðlagningu á þessum
mörkuðum verður ekki breytt. Við
erum trúlega að tapa 300 til 500 millj-
ónum í tekjum, eða 2 til 3 prósentum af
heildartekjum ársins."
Áfram sterkari króna
„Það er enginn vafi á því að jafn-
vægið og stöðugleikinn undanfarin
ár hafa styrkt þjóðarbúskapinn. Ef
hér verður áffarn lág verðbólga, eins
og flest bendir til, þá má búast við
þvi að gengið verði áfram sterkt.
Hin stóru verkefni í stóriðju og auk-
inn útflutningur auka líkur á að
þessi hækkun verði viðvarandi,"
sagði Lýður Friðjónsson, forstjóri
Þjóðhagsstofnunar, þegar DV innti
hann eftir því hvort framhald yrði á
sterku gengi krónunnar.
Gengi krónunnar gangvart gengi-
skörfunni, sem er hlutfall útflutn-
ings okkar, hefur hækkað um fast að
tvö prósent frá áramótum og það er
sú tala sem skiptir atvinnulífið
máli. „Ég held aö þjóðarbúið þoli al-
veg þessa hækkun geng-
isins um lengri tíma
og það sé
því
ekki
óeðli-
lega
hátt
miðað
við
efnahags-
horfur. Útflutnings-
greinamar, þ.m.t.
ferðaþjónusta, eru
náttúrlega í lakari
stöðu vegna þessa
en ættu þó að ráða
við þessar aðstæð-
ur ef gengið hækk-
ar ekki meira en
það hefúr gert,“
sagði Þórður. -vix
Frakkar reyna að merja EMU
Skattahækkun á fyrirtæki
Franska ríkisstjórnin hefúr hækkað
skatta á fyrirtæki til að díaga úr fjár-
lagahalla ríkisins. Hallinn stefnir nú í
að verða 3,5 eða 3,7% prósent af lands-
framleiðslu, vel yfir 3% í skilmálum
evrópska myntbandalagsins. Til að
fullnægja skilmálum EMU þarf
Strauss-Kahn fjánnálaráöherra að
lækkahallann um 32 miiljarða franka.
Skattamir á fyrirtækin eiga að skila 22
milljörðum. Fjármálamarkaðir tóku
fréttunum tiltölulega rólega enda búist
við hækkuninni. Hlutabréfavísitalan í
París féll þó um 1,6% þar sem hækk-
unin var nokkru meiri en búist var
við.
Tekjuskattur 41,6%
Tekjuskattur fyrirtækja í Frakk-
landi er nú 41,6% en var 36,6%. Ofan á
hækkun tekjuskatta bætist að fjár-
magnstekjuskattar sem voru 19%
verða héðan í frá jafn háir tekjuskött-
unum. Fyrirtæki sem skilað hafa tapi
eru undanþegin sköttunum ásamt litl-
um fyrirtækjum.
Strauss-Kahn varði ákvörðun sína
með því að segja að mið- og hægri-
stjómir undanfarinna ára hefðu varið
fyrirtæki fyrir skattahækkunum og af-
leiðing þess væri að hagnaður fyrir-
tækja hefði aldrei verið meiri.
Ákvörðunin vakti hörð viðbrögð
stjómarandstöðunnar. „Þessar aðgerð-
ir ganga gegn þeirri frjálslyndu efoa-
hagsstefnu sem er að auka hagvöxt og
draga úr atvinnuleysi hvarvetna í
heiminum," sagði Alain Madelin, leið-
togi frjálslyndra demókrata. „Það er
ekki hægt að taka þátt í EMU-leiknum
með því að synda gegn Evrópu-
straumnum." -vix

Dollar
Eimskip
Islandsbanki