Alþýðublaðið - 10.11.1921, Blaðsíða 2

a
ALÞYÐ0BLAÐ1Ð
Vetrarstígvél fyrir börn íást 1 baiifinn á Langaveg 171
Dagsbrúnarfundur
verður í kvöid í Templarahúsinu, byrjar klukkan 7V2 síðdegis. —
Utaníélagsmaður flytur erindi.
Reykjavík, 9. nóv, 1921.
Félagsstjóvnin.
Aígreiðsla
blaðsins er J Alþýðuhúsinu við
Ingólfsstraeti og Hverfisgötu.
Sími O8
Auglýsingum sé skilað þangað
eða i Gutenberg, í síðasta lagi
kl. 10 árdegis þann dag sem þær
eiga að koma I blaðið.
Áskriftagjald ein br. á mánuði.
Auglýsingaverð kr. 1 50 caa. eind.
Útsölumenn beðnir &ð gera skil
til afgreiðslunnar, að minsta kosti
ársfjórðungsiega.
PersónuUikitm
og vmmtgleBm.
.Íslendíngur*' flytur 14 okt. s. 1.
part úr ræðu, sem hann segir,
að Friðþjófur hinn frægi, Nansen,
hafí haidið.
Segist blaðið flytja ræðuna af
því, að margt af því sem Nansen
vari við, hafi þegar gert vart við
sig í íslenzku þjóðlífi.
Þetta er rétt hjá blaðinu. Nan-
sen er hvorki jafnaðarmaður né
anðvaldssinni. Hann takr um það
sem miður fer í þjóðfélaginu eins
og það Iítur út frá hans bæjar-
dyrusa, og niðurstaðan er alt önn
ur en góð fyrir auðvaldið. Skai
nú sýnt fram á hve óhönduglega
kaupmaunablaðinu á Akureyri hefir
tekist, hveinig vopn það er það
hugðist að vega með að verka-
lýðnum og stefnu hans (jafnaðar-
stefnunni), snýst í höndutn rit-
stjórans, Jónasar Jónassonar frá
Flatey, og hvernig hann vegur
með þvi að skjólstæðingum sínum,
atvinnurekendunum og kauþmönn-
unum.
Nansen segir: '
„Við höfum verið vitni að stofn-
un „3. Internationals". En eg óska
að sú fjórða yrði stoínuð. Ea það
ætti að vera „internatíonale" ein-
staklinga og vinnugleðinnar. P’að
bandalag kemur fyr eða síðar f
einhverri mynd. Qg mér finst
margt benda í þá átt. Þá verða
það einstaklingar ea ekki tölu-
númer, sem hækka hug manna og
lyfta þeim til þroska*.
Þetta er nú gott og blessað hjá ,
Nansen, og sízí hafa jafnaðar- |
menn á móti því að slíkt „Inter- !
nationale* sé stofnað. En við er-
um vantrúaðir á, að það yrðu at
vinnurekendurnir, sem kærnu á
slíkum félagssksp. En máske það
sé til þess, að auka vinnugleði
verkalýðsins á Akureyri, að þrír
stærstu atvinnurekendurnir þar,
hafa sett kaupið niður í 75 aura?
Nansen talar um, að það verði
einstaklingarnir, en ekki tölu-
númerin „sem hækka hug manna
og lyfta þeim til þroska". Þetta
er rétt. En hinsvegar er áreiðan-
legt, að eimtaklingarnir, sem að
Nansen talar um, eru ekki atvinnu-
rekendur, sem eðlilega jafnan hugsa
um sinn hag. Eeí hann er ávalt
gagnstæður hag almennings, og
miðar aldrei I þá átt, að „hækka
hug manna og lyfta þeim til
þroska".
En vlð skulum nú athuga frek-
ar, hvað Nansen segir:
>Framtíðin er þeirrar þjóðar,
sem stendur saman af einstakling-
um en ekki númerum. Þeirrar
þjóðar, þar sem ailir einsíaklingar
geta byrjað lífið með sem jöfn-
ustum skilyrðurai, sem líkustum
möguleiknm til þroska. Þar sem
hver einstakiingur hefir frelsi til
að nota hæfileika sína og dugnað
og fær laun sín eftir þeim. Þar
sem engir svæflar eru saumaðir
undir handleggi þeírra lötu og
framtakslauauc,
Hve sönn og rétt eru ekki þessi
orð Nansensl Ög hve bitur eru
þau ekki í raun og veru gega
núverandi þjóðfélagsfyrirkomulagi,
þar sem fjöidinn verður sökum
fátæktar að Hfa við menningar-
skort, og áo þess að. hafa nokk-
urt tækifæri til þess, að fullþroska
hæflleika sfna.. Iíve bitur eru þau
ekki í garð núverandi fyrirkomu-
lags, sem lætur peningana en ekki
bæfiieikana ráða þvi hverjir eru
i settir tii menta, og leyfir það að
latir og framtakslausir iifi f »vel-
lystingum praktuglegac, ef for-
eldrar þeirra eru ríkir. Já, jafnvei
leyfir, sð menn Iifi í yðjuleysi
matm fram af manni, lifi á pen-
ingunum, sem kailað er. (Frh.þ
Þangað Yilja aurar,
sem aurar eru fyrir,
Ameríku maðurinn, Fennimore
Johnson, eigandi grammofon verk-
smíðjunnar „Viktor" (Sin Herres
Stemme) gifti sig nýlega stúlku
þeirri, er Dirby heitir. Hún var
eigandi 25 miljón dollara. Hann
að 35 miijón dollara, þetta verður
sem næst 500 mlijón krónur.
Margir frumbýlingar hafa byr|»
að með minna. Pabbi,
Danir i Rússlanði.
(Eftir frétt frá sendiherra Dana).
Danski Rauði krossinn sem
fengið hefir af ríkisfé 100 þús.
kr„ ti! þsss að hjálpa með £
hungursneyðarhéruðum Rússlands,
ætlar sð setja upp almenningseld-
hú í í Saratoff og öðrum bungurs-
nsyðarhéruðum. Búist er við a$
með almennum samskotum fáist
drjúg viðbót við þessar hundrað
þúsundir frá ríkinu,