Alþýðublaðið - 10.11.1921, Blaðsíða 1

rðublaðið
O-eHd -eife af Alþ^^iafflofaJkimiw»
1921
Fimtudaginn 10. hóvember.
260, tölubl.
Str íiti milli stéttatita
AtvinnurekendurBÍr segja: „Þar
sem engin verklyðsfélagsskapur
"er, þar er sátt og samlyhdi, en
tneð verklýðsfélagsskapnum hefet
ófriður og ósamkomulag."
Þetta er hverju orði sannara.
IÞar sem engin verklýðssamtök
•eru, þar ráða atvinnurekendurnir
-öllu, og verklýðurinn er þar oft
og tiðum svo rænulaus, að hann
spyr ekki einu sintsi um hvaða
kaup hann eigi að fá, heldur
tekur hann þegjandi við öllu sem
að honura er rétt, illu og góðu.
Friðurinn, sem ríkir þar sem
engin verklýðssamtök eru, er því
4 raun og veru ekki annað en að
atvinnurekendur hafa frið og næði
•íi! þess að kúga verklyðinn. En
slíkur íriður er eðlilega verri en
-oSfriðurinn, sem hefst með verk-
lýðsfélagsskspnum.
Björnson, norska skáidið fræga,
onælti svo:
Fred er ej det bedste,
men at vi noget vil.1)
Friðurinn er ekki beztur, heldur
f>að að vilja eitthvað. Verkíýðs
félagsskapurinn gerir kröfur fyrir
verklýðinn. Hann er í smáum stýl
nppreisn gegn einveldi atvinnu
rekendanaa, og atvihnurekendur'
snúast eðliega illa gegn hohum.
Atvinnurekendur eiga fram-
íeiðslutækin. Verklýðurinn á vinnu
í flið, en hann á ekki kost á þvi
•að nota það fyrir sjálfan sig.
Hann verður að selja vinnu sína
$>eira sem framléiðslutækin eiga,
•*og þar sem enginn verklýðsíélags-
skapur er, þar borga atvinnurek-
«ndur vinnuna eftir eigin geðþótta,
Þar er friður.
Verklýðurian vill fá eins mikið
íyrir vinnu sína og hann mögulega
getur. Hann ?>eit að meðan eia-
Magnús Gíshson snaraði því á
Sslenzku svona:
Friður er ei hugsjón hæzt,
heldur eitthvað vilja.
stakir menh eiga framleiðslutækin,
fær hann hana hvort eð er aldrei
horgaða fuliu verði. Því iengi
hann það, fengi atvinnurekandinn
ekkert. Því aðeins græðir atvinnu-
rekandinn, að hann borgar ekki
vinnuna fullu verði. Það sem
verkmaðurinn framleiðir fyrir
atvinnurekandann er meira virði,
en kaupið sem haanfær, vanalega
um það bil helmingi meira.
En því meira sem verkamaður-
inn fær, því minna fær atvinnu-
rekacdinn, og af því staiar eilíft
reiptog milli atvinnurekenda og
verklýðs. Þetta reiptog er hið
svonefnda stéttastríð, klassekamp,
nefna aðrir Norðurlandabúar það.
Friðuf milli þeirra sem eiga
framleiðslutækin og verklýðsins,
getur aldrei átt sér stað; ekki
nema sem stundatftiður. Hvor
um sig óskar eðlilega að bera sem
mezt úr býtum. Atvinnurekendur
eegja að hvortveggju aðilar séu
jafn rétthiír, en slíkt er vitanlega
ijarstæða. Verklýðurinn, það é"r
sama og alþýðan, sama og þjóðin.
Atvinnurekeadur, það eru tiltölu-
lega fáir ;raenn. Og fáir menn
geta ekki haft jafámikinn rétt til
auðæfa landsins, eins og öll þjóðin.
Auk þgss, er að athuga, að þvf
stærri hhiti af ársgróða l&ndsins
sem fer til verklýðsins.-því betur
lifir þj$3in. Því betur sem verk-
lýðsfélagsskapurinn kemur ár sinni
fyrir borð, því meiri er veliíðanin
í landinu, Félagsskapur verklýðs-
ins miðar að þvi að auka lífið í
landinu. En féíagsskapur sá er
atvinnurékendur hafa til þess að
halda kaupinu niðri, verður ávalt
!il þess að minka lífið og vellíð-
nnina meðal aimennings, ef hana
feefir nokkurn frámgang.
Á þessutn Weaskonar félagsskap
er þvi mikill munur. Samt er
enginn að iá atvinnurekendum, að
þeir líti aðeins á sinn hag. Það
er eðlilegt að þeir geri það, þeir
eru ekki nema menn. En þessu
2triði megum við aldrei gleyma.
Við megum aldrei búast við af
Erunatryggingftr
á innbúl og vðrum
hv*r«rl ódýra.rt en ttJA '
A. V.-Tulfnius
vAtrjrralnflmslcrlfMoJKi
Eimnklps.f*lasshúslnu,
þeim, að þeir líti á annað en sinn
eigin hag. Og altaf að muna, að
reiptoginú milli þeirra, sera vinna,
og hinna, sem lifa á þeim sem
vinna, linnir ekki fyr en yfir líkur.
Ekki fyr en þjóðin á sjálf fram-
leiðslutækin, og hinn starfandi
lyður sjálfur árangurinn af vinnu
sinni.
Þá fyrst hættir stéttastríðið,
hvort sem þetta nú hefst fram
með góðu, eða með því að beita
hörðu
fraivirkisr kvenmaiur.
Geysimikla eftirtekt hefir það
vakið í London, að kvenmaður
einn kornungur, Violet Hastspring
að nafni, hefir verið dregin fyrir
iög og dóm fyrir ólöglegar gift-
ingar, þannig, að hún hefir ekki
glfst færri en níu karlmönnum
núna siðustu átta mánuðina. Hjá
þeim síðasta var hún ekki nema
i 4 daga; hún ætlaði að fara að
giftast þeim tíunda þegar lögreglan
handtók hma. í fyrsta réttarhald-
inu í málinu mættu aliir níueigin-
mennirnir, og meðgekk þessi hrað'
virki kvenmaður strax að hún
hefði gifst þeim öllum. En þeir
mæltu allir með því að ekki yrðL
höfðað neitt mál gegn henni, og
henni 'því ekki hegnt fyrir fiöl-
mennið.