AvangnâmioK - 01.03.1950, Blaðsíða 2

38
AVANGNÅMIOK’
nr. 1
Polen asassane atsiutdlugo Mariap akuitsoK fau-
na paloniumlmik taivå.
ukioK tamåna decemberime Marie Pierre Curie-
kuk nalunaerput ujarKame blegblendeme akuitsumik
avdlamik penartoK malugisimagigtik tåunalo taigig-
tik radium — stof agsorujugssua« radioaktivetete-
KarunartoK.
stofip radiumip ilisarnautaisa ingmtkukajaoKi-
ssut isflmat ilisiinatOssutsip ukiune hundredine ar-
dlalingne tungavigisimassai ardlaligssuit atortugssau-
jungnaersfpait, fysikeritdlo navssårissamik nufaussu-
mik tamatunifnga nalunaerut nipaitsumik ilagsivåt.
kemikeritdle (akorinermik ilisimatfit) sule utersiging-
nigdluångineruput. kemikerivme nangmineK pissar-
nine maligdlugo akuitsup nutåp tåssåussusia nang-
mineK takuvdlugulo syrenigdlo (kimigtflnik) åssigl-
ngitsunik misiligtångikuniuk atomialalo OKimåissu-
sia aulajanglngikuniuk ugperilisånglnamiuk.
månale tikitdlugo inflp atautsivdlflnit radium ta-
kusimångilå, amalo atomiata OKimåissusia kiavdlQ-
rit naluvå. polonium radiumilo ilumut låssaussut
nalunarungnaersikumavdlugit åiparit Curiekut ukiu-
ne sisamarssuarne sulerujugssuartariaKarput. nalu-
ngilåt KanoK iliordlutik akuitsut låukua ingmikorti-
sagitik; amåtaordle nalflngikujåt ujaragparujorujug-
ssuit påssutitdlarKårsfnardlugit aitsåt ulåpussuarmik
kingunerånik takustnauvdlutik.
ujarak blegblende poloniumimik radiumimigdlo
torKorlalik Bøhmenime St. Joachimsthalip augtitag-
ssarsiorfine pfarneKartarpoK uransaltimik igalåmini-
liornermut atortartumik pinangniarfigissaramfko. u-
jarak augtitagssaK tamåna akisflvoK, åiparitdle Cu-
riekut nautsorssuinerat maligdlugo uransaltit piar-
neKarnerat plssutiglnardlugo stofit tamåkua polo-
niumimik radiumimigdlo imaerutisångitdlat såkortu-
ssutsimikut avdlångornatik uningåsangmata. sbrme
tauva perdlukut akikitsumånguit suliartsångilait?
Østrigime nålagkersuissut avKutigalugit perdlu-
kunik tonimut piniarput tamåkualo tåssa suliariler-
dlugit Kuinguame imaKångitsume inérångfip Mariap
tamåkuninga påssussilerKårfiata erKånltume. tåuna
tåssauvoK nakorsagssat agssortflteKatigfgtarfigisima-
ssaraluat manale kfsalumt inuit avatainut kivdlor-
dlugit piagausimassunut inigitfsavdlugo atoruma-
jungnaersimavåt. nateKångilaK avdlanigdlo pisataKå-
ngilaK taimågdlåtdliuko iggaviup nerriviussakue nu-
ngunikut agdlagtarfigssuardlo kissarssfltdlo savimi-
neK kuissaK pisoKaK.
aussame nautitsiniarfigtut kiagtigissarpoK, ukiu-
mile kissarssfltå KaKortutnångordlugo ikumatilora-
luardlugo igai ilusimassarput. igdlule KingaKarane
silåinarigsaTfeKångingmat taimalo silåinait ajortut a-
niavfigssaKarnatik — avdlatut ajornatdlarångat su-
liap ilarssua silåinarme suliarissariaKartarpåt.
„taimåitordle igdlupalanguakasingme pisoKar-
ssuarme tåssane infinivta ukiue pitsaunerussut piv-
dluarnarnerussut atorpavut,” kingorna taima Marie
agdlagpoK. „suliavta tamåkerdluinarsimavåtiguk. ila-
ne uvdlorssuaK tamåt nikorfassarpunga igtugtuinar-
ssflvdlune KalaortorssuaK saviminermik amitsukujfl-
mik uvavtut agtigingajagtumik aulateruserdlunga au-
laterdlugo. unukutdlo inflp Kasusinåussusia tamå-
kerdlugo Kasusimassarpunga."
taima sutdlivilugtigalutik Pierre Marie Curiekut
suliput 1898-mtt 1902 mut. Marie igdlukasiup sila-
tånilerångame KaKortflsimassumik pujoralaKaKissu-
mik syrenitdlo simernilerujugssuarmik Kagdlersaute-
Kardlune nutsane anorimit terKalatårtuinautitdlugit
pujorssuarmigdlo KaKersinartumik Kuersornartukulfl-
mik ipivfigssåinaussumik åungangajagsimavdlune
avdlamut åsseKarneK ajorpoK sordlo sulivfigssuaK
angalassoK.
„kfsa taimaitdlunga augtitagssat 20 kg anguv-
dlugit atautsikut suliarissalerpåka," agdlagpoK, „ta-
matumalo kingunerå igdlukasik korerssuarnik kitsi-
vingnik imerpalassunigdlo imalingnik ulivkårtoK. Ka-
sunardluinartorssflssaraluarpoK igalåmernit avdlatdlo
putdlartarssuit angatdlåtuardlugit imai imerpalassut
piardlugit nalunaeKfltavdlo akflnerpagssuine kårime
Kalaortorssuarnik aulaterivdlune.“
uvdlut Kåumatingorput Kåumatitdlo ukiflngor-
put, kisiåne Pierre Marielo Kasugkåmingitdluinarput.
Kasuersilårniardlutik unigdlatuakasigkaluarångamik
radiumeKutfnårtik OKalflserilinguatdlåråt samånga i-
lungersunarnerpårtånit mérarpalungnerpårtånut.
„sunamitauvaliåstt åssigilitdlåsavå?“ Marie uv-
dlut ilane mérKatut tåssatauvångflngmat ptnguagssa-
minik neriorssortfsimassutut alapernaitdluinarpalug-
tigalune aperivoK. „Pierre, ivdlit KanoK issikoKåsa-
nasugaiuk?“
„naluvara," sagdlaitdlivfårigdlune akivoK, „ne-
riugpungale kussanartumik KalipauteKåsassoK . . .“
blegblendep perdlukue St. Joachimsthalimit pi-
ssut Mariep amilårnangajagtumik KasusuissuseKar-
dlune ktlut maligtuinautitdlugit suliariniatårtitdlugit
igdlutoKakasik sumik ingmikoralugtulnartumik ra-
diumimigdlo peKaralugtuinartumik fmagkiartuårsina-
lerpoK. anguniagkane mana Kanigdliartulerpå: ima-