Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.2001, Side 17

16
FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001
FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001
33
Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aóstoðarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fróttastjóri: Birgir Guömundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjðrn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiósla, áskrift:
Þverholti 11, 105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf.
Plótugerö: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverö á mánuöi 2200 kr. m. vsk. Lausasöluverö 200 kr. m. vsk., Helgarblaö 300 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fýrir viðtöl viö þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Nýbúar og þjóðardeigla
Viö erum langt á eftir flestum vestrænum þjóðum i inn-
flutningi flóttamanna og eigum því að geta lært af reynslu
annarra. Unnt á að vera að haga málum á þann hátt, að
þjóðfélagið eflist við aðkomu nýbúa og geti tekið örar við
þeim en gert hefur verið á undanförnum árum.
Síðustu árin hefur athygli manna í ýmsum nágranna-
löndum okkar beinzt í auknum mæli að vandamálum, sem
tengjast nýbúum. Annars vegar stafa þau af ófullkominni
aðlögun þeirra og hins vegar af fordómum heimamanna,
sem oftast eru flokkaðir sem kynþáttahatur.
Á allra síðustu vikum hefur fólk á Vesturlöndum vakn-
að við þá óþægilegu staðreynd, að meðal áhangenda ís-
lams í hópi flóttamanna er til fólk, sem hafnar vestrænum
gildum og telur eðlilegt eða skiljanlegt, að baráttumenn
beiti hryðjuverkum gegn Vesturlöndum.
Undarlegt er, að fólk, sem hefur leitað skjóls í þeim
hluta heimsins, sem er umburðarlyndari en aðrir heims-
hlutar, skuli nota skjólið til að grafa undan þeim hinum
sama heimshluta. Samt er heilagt stríð prédikað af sum-
um íslömskum klerkum á Vesturlöndum.
Áður var vitað, að sumir hópar nýbúa vilja flytja með
sér hefðir, sem eru andsnúnar grundvallaratriðum í vest-
rænni hugmyndafræði. Þar á meðal er umskum barna og
mismunun kynja, svo og sú stefna, að lög í helgum trúar-
bókum séu æðri veraldlegum lögum landsins.
Vesturlönd hvíla á nokkrum grundvallarforsendum,
sem lengst af greindu þau frá öðrum. Þær eru frjálsar
kosningar, mannréttindi að hætti stofnskrár Sameinuðu
þjóðanna, dreifing valdsins og gegnsæi þess, áherzla á lög
og rétt og ekki sizt aðskilnaður ríkis og trúar.
Vesturlönd verða að geta krafizt þess og að vilja krefj-
ast þess, að nýbúar lúti helztu þáttum þjóðskipulagsins.
Annars leiti þeir ekki skjóls í heimshlutanum og yfirgefi
hann raimar, ef þeir eru þegar komnir þangað. Vesturlönd
mega ekki ala fimmtu herdeild við brjóst sér.
Hins vegar er nauðsynlegt að taka vel á móti nýbúum,
ef þeir sætta sig við ofangreind skilyrði. Auðvelda þarf
þeim að viðhalda tungumáli sínu og öllum siðum og venj-
um, sem ekki brjóta í bága við þjóðskipulagið. Allt slikt
auðgar og bætir menningu gestgjafalandsins.
Gott dæmi um slíkt er þáttur Indverja í brezku þjóðfé-
lagi. Þeir eru orðnir áhrifamikill þáttur mikilvægra stétta
á borð við lækna, kaupmenn og matreiðslumenn með
þeim afleiðingum, að þessar starfsgreinar veita samfélag-
inu mun betri þjónustu en ella hefði verið.
Hindra þarf, að nýbúar safnist í eins konar undirheima-
ríki í ríkinu. Veita þarf meiri fjármunum en nú er gert til
að bæta aðlögun þeirra og gera þá að gildum aðilum þjóð-
ardeiglunnar. Þvi betur, sem þetta gengur, þeim mun
meira auðgast þjóðfélagið af nærveru nýbúa.
Við erum inngróin eyþjóð, sem þarf að hrista af sér
aldagamla einangrun og taka erlendum menningar-
straumum opnum örmum. Við megum alls ekki að líta á
nýbúa sem ódýrt vinnuafl, sem síðast er ráðið og fyrst rek-
ið. Við þurfum að taka þá sem fullgilda íslendinga.
Bitur reynsla nágrannaþjóða sýnir, að vandratað er
meðalhófið i þessu efni. Við þurfum að leggja miklu meiri
áherzlu á að læra af þessari reynslu, svo að við getum
forðast skuggahliðar þjóðflutninga og lagt í staðinn rækt
við björtu hliðarnar, sem eru margar og fjölbreyttar.
Markmiðið á að vera, að nýbúar verði í stakk búnir til
að hjálpa okkur við að hindra að þjóðfélagið staðni. Þeir
verði virkir aðilar að þjóðardeiglunni.
Jónas Kristjánsson
DV
Skoðun
Alþjóðleg bankamiðstöð
Mikið er nú rætt um
nauðsyn þess að koma á fót
nýjum atvinnugreinum. Að
mínu mati liggur þar bein-
ast við að ísland gangi í hóp
þeirra 60 ríkja sem bjóða
ríkisborgurum og fyrirtækj-
um annarra þjóða upp á
skattaskjól og alþjóðlega
bankaþjónustu. í sumum
þessara ríkja, sem flest hver
eru á stærð við ísland eða
enn minni, er slík fjármála-
þjónusta oft ein mikilvæg-
asta tekjulind þeirra. Nægir
að benda á Lúxemborg, þar sem þús-
undir manna hafa atvinnu af alþjóð-
legri bankastarfsemi sem er þar einn
mikilvægasti atvinnuvegurinn.
Fullkomlega lögleg starfsemi
Eftir að rikisstjórnin lækkar
skatta á fyrirtæki niður í 18% hefur
stefnan verið mörkuð í átt til lægri
skatta almennt. Þess vegna er sjálf-
sagt að kanna ítarlega hvort ísland á
ekki að skipa sér í flokk þeirra fanda
sem bjóða upp á skattaskjól og af-
þjóðabankaþjónustu sem er mjög
arðvænlegur atvinnuvegur. Raunar
Gunnar G.
Schram
prófessor em.
er furða að við skulum ekki
hafa farið inn á þessa braut
fyrir föngu, svo augljósir
eru þeir kostir sem hún
býður og tekjumöguleikar.
Hér er um fulfkomfega
fögfega starfsemi að ræða
sem farið hefur mjög vax-
andi. í nýfegri úttekt breska
tímaritsins The Economist
á þessari atvinnugrein kem-
ur fram að mifli 1985 og
1994 jókst hún fimmfalt í
ríkjum við Karíbahaf og á
Suður-Kyrrahafseyjum, og
er nú þar yfir 200 milljarðar króna
að umfangi. 31% af hagnaði fjölþjóð-
legra bandarískra fyrirtækja varð af
slikri starfsemi, samkvæmt skýrslu
sem út kom 1994, en þau áttu 26%
eigna sinna í löndum sem bjóða upp
á skattaskjól.
Ágóðavænleg tækifæri
Þau kjör sem ríki bjóða í þessum
efnum eru hagstæð. Á Bahamaeyjum
er enginn skattur innheimtur af ein-
staklingum eða fyrirtækjum, hvorki
tekjuskattur, eignaskattur, virðis-
aukaskattur né erfðafjárskattur. 22%
af tekjum Bermúda,
sem er sjálfstætt riki
í Breska samveldinu,
koma frá skattaskjól-
inu, vegna þess um-
fangs sem það veitir
innlendri banka-
starfsemi.
írland hefur til
skamms tíma ein-
ungis skattlagt er-
lend fjárrnögnunar-
fyrirtæki og fram-
leiðslufyrirtæki um
10% allt i allt og því
dregið til sín fjöl-
mörg erlend fyrir-
tæki, enda hagsæld
vaxið mjög í landinu.
Nú býður írland
jafnt innlendum fyr-
irtækjum sem er-
lendum upp á há-
marksskatt að upp-
hæð 12,5%, sem er
sáralítil hækkun.
Ermarsundseyj ar
bjóða skattfrelsi í margvíslegri mynd
og hafa mikinn ágóða af fjárvörslu
milljarða punda sem þar eru geymd
„Á Bahamaeyjum er enginn skattur inn-
heimtur af einstaklingum eða fyrirtœkjum,
hvorki tekjuskattur, eignaskattur, virðis-
aukaskattur né erfðafjárskattur. “
- í vellystingum á Bahamaeyjum.
fyrir Breta fyrst og fremst og aðra
Evrópubúa. Er þess skemmst að
minnast að Landsbankinn hefur
skapað sér þar fótfestu og keypt
þar einkabanka, án efa vegna
hinnar hagstæðu löggjafar sem
þar er í gildi.
Frjálsari hendur utan ESB
Fjöfþjóðleg bankastarfsemi
og skattaskjól getur orðið stór
atvinnuvegur hér á landi. Allar
aðstæður eru hér fyrir hendi.
Fjarskipti við landið eru mjög
góð, þekking á banka- og verð-
bréfaviðskiptum er hér mikil
orðin, og ísland nýtur trausts í
hinum alþjóðlega fjármála-
heimi.
Þess vegna er sjálfsagt að
hefjast handa í þessum efnum
sem allra fyrst, enda um mjög
arðvænlega atvinnugrein að
ræða, svo sem reynsla annarra
þjóða sýnir.
Enn eitt sem með því mælir
er að við stöndum utan Evrópu-
bandalagsins og höfum því
frjálsari hendur til að ákveða
viðskiptakjörin. - Förum að
dæmi Lúxemborgar, Bahama og
Jersey.
Gunnar G. Schram
Eru þeir allir eins?
Fyrir rúmum hálfum mánuði var
haldinn máffundur á Súfistanum þar
sem ungur heimspekingur hélt fram
þeirri kenningu að stjórnmálaflokk-
arnir væru hver öðrum líkir. Hafði
hann lesið stefnuskrár stjórnmál-
anna og fundið þar ýmis dæmi um
að allir flokkarnir hefðu keimlíkar
áherslur. Niðurstaðan var kunnug-
leg: Hin gömlu átök eru úr sögunni.
Samstaða hefur náðst um ýmis aðal-
atriði stjómmálanna.
Orð og gerðir
Þetta er kunnuglegur söngur og
þekktur úr máltækinu: Það er sami
rassinn undir þeim öllum. En er
þetta rétt? Kannski er úttekt heim-
spekingsins fyrst og fremst heimild
um svokallaðan „stefnuskrárstíl" en
„Raunar benda nýjar kannanir til þess að andstœður séu
að skerpast í íslenskum stjómmálum. Tveir höfuðpólam-
ir eru sjálfstœðismenn og vinstri grœnir og hafa saman-
lagt um 70% fylgi. Miðflokkamir tveir em í lægð.“
ekki raunveruleika stjórn-
málanna. Allir geta sett inn
í stefnuskrá að efla skuli
menntakerfið. Flokkur get-
ur samþykkt það á lands-
fundi aftur og aftur en setið
þó við völd í áratug og haft
menntakerfið í fjársvelti.
Þvi að orðin í stefnu-
skránum segja ekki alla
sögu. Þetta á líka við hina
svokölluðu sátt um fisk-
veiðistjórnunarkerfið. Ein-
falt er að tala um hana en
annað að koma á kerfi sem
öllum líkar. En jafnvel þeg-
ar kemur að orðunum er varla hægt
að halda þvi fram af sanngimi að
flokkarnir séu eins.
Þannig þarf ekki að leita lengi að
ágreiningsflötum hjá Vinstri græn-
um og Sjálfstæðisflokknum. Fólk í
þessum flokkum nálgast málin út frá
gjörólíkum forsendum og ljóst að
samstarf flokkanna yrði afar erfitt.
Raunar hefur ekki setið hér á landi
ríkisstjóm sem bæði mesti hægri-
flokkur og mesti vinstriflokkur
landsins hafa stutt síðan árið 1947.
Bendir það til þess að átök vinstri og
hægri séu lítil á íslandi?
Réttlæting á afstööuleysinu
Nær væri að tala um að stefnu-
skrár flokkanna hafi litla merkingu.
En þó þarf ekki svo að vera. Til þess
að hægt sé að fullyrða um það þarf
miklu nákvæmari lestur en í þessu
tilviki. Það er hægt að orða hluti svo
að þeir hijómi ekki ósvipað á yfir-
borðinu en þegar kafað er í textann
koma fram gjörólíkar áherslur.
Mér hefur satt að segja virst því
Armann
Jakobsson
íslenskufræöingur
fara víðs fjarri að stjórn-
málamenn og flokkar séu
hver öðrum líkir. Á hinn
bóginn er hér á landi mik-
ill fjöldi miðjumanna sem
treystir sér ekki til að taka
afstöðu og reynir stöðugt
að réttlæta eigin afstöðu-
leysi með því að öll afstaða
sé horfin og að allir séu
eins.
Þeir sem hafa þorað að
taka afstöðu á íslandi, t.d.
gegn hernaði Bandaríkj-
anna í Afganistan, hafa
fengið fyrir það ýmis hrak-
yrði og hundsbætur. Svo er því á
hinn bóginn haldið fram að allir séu
sammála! Sama gifdir um þá sem
hafa leyft sér að vera andvígir álveri
á Austurlandi og Kárahnjúkavirkj-
un. Þeim er jafnvel líkt við hryðju-
verkamenn. En samt vantar ekki
fólk sem fullyrðir að allir séu sam-
stiga í umhverfismálum.
Margur heldur...
Raunar benda nýjar kannanir tif
þess að andstæður séu að skerpast í
íslenskum stjórnmálum. Tveir höf-
uðpólamir eru sjálfstæðismenn og
vinstrigrænir og hafa samanlagt um
70% fylgi. Miðflokkarnir tveir eru í
lægð. Á hinn bóginn eru miðjumenn
áberandi í umræðunni en þeir hafa
yfirgefið flokka sína og tala háum
rómi um skoðana- og afstöðuleysi.
Það má auðvitað hafa gaman af mál-
fundum um að allir séu eins en þeir
sem hafa tekið afstöðu hljóta að
brosa í kampinn og hugsa með sjálf-
um sér: Margur heldur mig sig.
Ármann Jakobsson
Spurt og svarað
Á að leggja niður
15 manna akademíu úr
Hjalti Jón Sveinsson,
skólameistari VM á Akureyri:
Útvarpsráð er
óskiljanlegt
„Mér hefur löngum þótt útvarps-
ráð vera óþörf stofnun og heföi viljað
að RÚV hefði fengið svigrúm til þess
að dafna eins og aðrar menningarstofnanir. Hið pólitíska
útvarpsráð hefur oft og tíðum misskilið hlutverk sitt.
Ráðið er stundum að taka óskiljanlegar ákvarðanir sem
hafa beinlínis staðið stofnuninni fyrir þrifum. Mínar
hugmyndir um stjórnun gætu verið í anda þessarar
þingsályktunartillögu. Annars hefur viðhorf mitt til RÚV
verið að breytast þau ár sem ég hef búið úti á landi. í því
sambandi má nefna sparnaðartillögur um að skerða út-
sendingartíma svæðisstöðvanna sem var þó skammur
fyrir. Það eru þó gleðitíðindi að menn hafi tekið skyn-
samlegum ábendingum og hætt við þau áforrn."
Þórunn Gestsdóttir,
fulltrúi Sjálfstœdisfl. í útvarpsrádi:
Undirorpið
rekstrarformi
„Ég tel að útvarpsráð' sem valið er
af Alþingi sé þverskurður af þjóðfélag-
inu. Þeir sem sitja í ráðinu koma úr
öllum áttum og vinna sín störf eftir núverandi rekstrar-
ramma RÚV, stofnuninni til heilla. Hvort sjö manna út-
varpsráð eða fimmtán manna akademía er stjóm stofnun-
arinnar tel ég ekki skipta meginmáli. Allt er þetta þó und-
irorpið því hvert rekstrarform eigi að vera, þannig að
heildarsýn á stofnunina blasi við okkur. Þegar tekin er af-
staða til breytinga á stjómarformi þarf heildarsýnin að
vera skýr, því er óraunsætt að taka afstöðu til þessa eina
þáttar sem spurt er um. Annars er mín skoðun sú að eft-
ir því sem ráð, stjómir og nefndir eru fjölmennari hafi
störf þeirra tilhneigingu til þess að verða ómarkvissari."
Jöhann Guðni Reynisson,
upplýsingastjóri Hafnarfjardarbœjar:
Akademíu til
ráðgjafar
„Mín skoðun er sú að leggja
megi niður útvarpsráð og reka
RÚV eins og hvert annað fyrirtæki
i eigu ríkisins með faglegri en ékki pólitískri yfir-
stjórn. Akademía, hversu margir sem hana skipa,
gæti hins vegar verið stjóminni til ráðgjafar en ætti
ekki að hafa neitt um daglegan rekstur, einstaka dag-
skrárliði eða starfsmenn að segja.
Ég tel síðan að reka eigi RÚV áfram með sama
sniöi í þágu allra landsmanna en þó á fjárlögum. Ef
markaðslögmálin ráða ein getur smám saman dregið
úr sendistyrk til þeirra sem búa og starfa utan þétt-
býliskjarna vegna þess að markhópar verði of fá-
mennir."
í þágu bin Laden?
„Hinn mörki sagn-
fræðingur Eric Hobs-
bawn sagði að í raun
hefði árásin á New
York ekki verið árás
á okkur, fyrst og
fremst. Tilgangurinn
hefði verið að egna
okkur í stríð í púðurtunnunni Mið-
Austurlöndum. Við skulum staldra
við og velta þessu fyrir okkur. Getur
verið að það stríð sem við höfum
hafið, en sjáum ekki framúr, sé
einmitt það sem Osama bin Laden og
félagar ætluðu sér frá upphafi? Og
óskuðu sér? Að sú mikla vél sem nú
hefur verið ræst til að svæla þá út sé
í raun að vinna í þeirra þágu. Er það
ekki trúlegast af öllu? Og hvað ger-
um við ef Hlt verður ekki með Hlu út
rekið? Förum dýpra inn í myrkrið?"
Stefán Jón Hafstein í pistli í Útvarpinu í gær.
Bjánalegir bílavinir
„Mér fannst ég sjaldan hafa heyrt
um bjánalegri félagsskap en þann
sem kaUast „Vinir bílsins". Hvernig
er hægt að vera vinur bUs? En svo
var mér sagt að þetta væri sambræð-
ingur bUaumboða, tryggingafyrir-
tækja og þeirra sem lána peninga tU
bUakaupa og þá skUdi ég að þetta
eru í alvörunni vinir bUsins. Þetta
eru þeir sem æUa að græða á þvi að
fólk kaupi sem flesta bUa og keyri
sem mest. Vinir bUsins skynja
kannski einhverja óvUd í sinn garð
en samt er yfirleitt látið möglunar-
laust undan kröfum um stærri og
meiri umferðarmannvirki. Fremur
æUar maður að sé skortur á gang-
stéttum. Sá sem fer um fótgangandi
er kannski svo lélegur neytandi að
hann á enga vini.“
Egill Helgason í pistli á Strik.is
Sigurður G. Tómasson,
fv. dagskrárstjóri Rásar 2:
Eymdarútgerð
í Efstaleiti
„Ég tel að gott væri að breyta út-
varpsráði og gera RÚV óháð stjórn-
málaUokkum. í dag er RÚV undir
beinni stjórn SjálfstæðisUokksins og mér sýnist að
starfsmenn séu ekki ráðnir nema eftir Uokksskírtein-
um. Flokkurinn vUl hafa ríkisútvarp og ráða því tU aö
tryggja sér pólitísk áhrif. Því er mér tU efs að þessi til-
laga Sverris Hermannssonar fái hljómgrunn. Taka ber
fram að RÚV hefur margt gott starfsfólk og dagskrá þess
er vönduð, dagskrá Rásar 1 er með eitthvert besta út-
varpsefni sem býðst í heiminum. Hins vegar frnnst mér
- almennt talað - vera orðin háUgerö eymdarútgerð í
Efstaleiti. Það að þjónustustofnun skerði þjónustuna tU
að bregðast við fjárhagsvanda ber feigðina í sér.“
Þetta er eitt tólf atriða í þingsályktunartilögu Sverris Hermannssonar sem lýtur að víðtækri endurskoðun á starfsemi RÚV.
Eg óttast að
við verðum
sprengd aftur
\ steinöld
Höfðu þeir
matá
steinöldinni?

£P*<7ITH& msspH öW&e.
þw 91 mwmm*
Fær Lisbet Palme
uppreisn æru?
Morðið á Olof Palme 28. febrúar
1986 er meðal þeirra stórviðburða
sem greypa sig í minnið svo maður
gleymir aldrei hvar maður var
staddur og við hvaða kringumstæð-
ur fréttin barst manni. Eiginmaður
minn var þá búsettur í Stokkhólmi,
þar sem hann starfaði fyrir forsætis-
nefnd Norðurlandaráðs, en þing þess
stóð fyrir dyrum í Kaupmannahöfn.
Þingdagana iogaði kertaljós við auð-
an stól Olofs Palme, merkasta stjórn-
málamanns á Norðurlöndum á sinni
tíð. Forseti ráðsins, PáU Pétursson
flutti á íslensku: Deyr fé/ deyja
frændur/ deyr sjáffur ið sama./ en
orstír deyr afdregi/ hveim er sér
góðan getur.
Um vorið flutti ég til Stokkhófms
með dætumar tvær og fannst ég geta
þreifað á sorginni sem ríkti í land-
inu, en fíka á sektarkenndinni, því
svo margir Svíar höfðu hatað Olof
Palme. Hann var stéttviUingur af
eistneskum aðafsættum og óþofandi
snjaU. Lisbet kona hans hafði lengst-
um unnið utan heimUis sem sálfræð-
ingur og það gat farið í taugamar á
fólki hvað hún var staðföst í hóg-
værð sinni. Pafme-hjónin reyndu að
fifa sem venjufegustu lífi og voru á
feiðinni heim úr bíó síðfa kvölds þeg-
ar morðinginn, sem elti þau að
næstu lestarstöð, skaut þau bæði í
bakið.
Lisbet særðist aðeins fítiUega og
þegar hún sneri sér við í leit að hjálp
horfði hún beint í andfit morðingj-
ans, sem snerist á hæli og hfjóp inn
í Tunnelgötuna og upp háar tröpp-
urnar við enda hennar. Hann sfó ein-
kennilega tU öðrum fætinum.
Bar kennsl á ntorðingjann
Eftir nær þriggja ára kiúður í fög-
reglurannsókninni þar sem uppi
voru afls kyns kenningar um hverjir
hefðu haft ástæðu tU að myrða Olof
Palme, í stað þess að beina athygf-
inni að því sem gerðist á morðstaðn-
um, var lykUvitnið, konan hans, loks
fátin taka þátt í sakbendingu. Þar sá
hún á ný andlit mannsins sem hún
hafði staðið augliti til auglitis við á
blóðveUinum og þekkti auk þess aft-
ur sérkennilegt göngulag hans.
Maðurinn sem hún benti á var
góðkunningi lögreglunnar og dæmd-
ur manndrápari, Christer Petters-
son, eins og kunnugt er. I réttarhöfd-
unum sem fylgdu í kjölfarið fagði
hún fram vitnisburð sinn og hefur
aidrei hvikað frá honum. Vitnis-
„Nú þegar Lisbet er að verða gömul kona gerir hún kröfu
um að öll málsmeðferðin verði rannsökuð með tilliti til
þeirra ofsókna sem maður hennar sœtti í lifanda lífi. Lis-
bet Palme vill uppreisn œm svo sem henni ber. “
burðir margra annarra
bentu í sömu átt og Christ-
er Pettersson var dæmdur
í lífstíðarfangelsi fyrir
morðið á Ofof Palme gegn
neitun og þrátt fyrir að
morðvopnið hefði ekki
fundist. Fáum mánuðum
síðar var hann sýknaður á
æðra dómsstigi. Þar dró
verjandi Petterssons fram
réttar- og minnissálfræð-
inga, karf og konu, sem
gáfu svoköUuð sérfræðiálit
á vitnisburði Lisbetar
Pafme. Rétturinn túfkaði áiit þeirra
þannig að Lisbet gæti ekki munað
það sem hún sagðist muna. Nú 15
árum síðar segir minnisfræðingur-
inn, Lars-Göran NUsson, að réttur-
inn hafi rangtúlkað álit hans.
Krefst rannsóknar
Á sínum tíma fylgdist ég með rétt-
arhöldunum frá upphafi til enda þar
sem þeim var útvarpað beint og ég
tók þau upp á hljóðbönd sem ég
geymi enn. Mér blöskraði
mjög meðferðin á Lisbet
Palme, ekki síst af hálfu fjöl-
miðla, sem gerðu ýmislegt i
fari hennar tortryggUegt og
mér fannst rithöfundurinn
Per Olof Enquist hitta
naglann á höfuðið þegar
hann kvað upp úr með það
að Palme-hatrið heföi yfir-
færst á ekkju Olofs og hún
væri gerð að sökudólgi.
Áfrýjun til hæstaréttar
var synjað og þrátt fyrir nýj-
ar vísbendingar hefur málið
aldrei fengist tekið upp. Það er að
sjálfsögðu óviöunandi fyrir alla aðUa
nema hinn seka að málinu hafi lokið
án þess að það teldist upplýst og
morðinginn sakfelldur. Nú þegar
Lisbet er að verða gömul kona gerir
hún kröfu um að öU málsmeðferðin
verði rannsökuð með tilliti til þeirra
ofsókna sem maður hennar sætti í
lifanda lífi. Lisbet Palme vUl upp-
reisn æru svo sem henni ber.
Steinunn Jóhannesdóttir
Steinunn
Jóhannesdóttir
ríthöfundur
rf
*r-
-%
4*