Nýtt dagblað - 01.04.1942, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 1- apríl 1942
NÝTT DAGBLAÐ
3
Eigandi og útgelandi:
Gunnar Benediktsson.
Kitstjórar:
Einar Olgeirsson (áb,)
Sigfús Sigurhjartarson.
Bitstjórn:
Hverfisgötu 4, sími 2270.
Afgreiðsla:
Austurstr. 12, sími 2184.
Víkingsprent h. f.
Indland
Ef samningar takast nú milli
indversku sjálfstæðisleiðtoganna
og brezku ríkisstjórnarinnar um
frelsi Indverja, þá hafa lýðræðis-
öfl heímsins unnið þar meö sinn
stærsta sigur í þessu stríði, næst
an því, er rauða hemum tókst að
bjarga Sovétríkjunum og þarmeð
Ivðræðisríkjum heims með því
ao stöova nazistahjarðir Hitlers
fyrir rraman hlið Moskva. Frelsi
Indverja yrði næst á eftir bylt-
ingunni í Rússlandi 1917 og við
hlið kínversku frelsisstyrjaidar-
innar stærsta sporið, sem stigið
hefur verið til að afnema yfir-
ráð auðvaldsins í heiminum.
Kúgun Indiands hefur veriö
hornsteinn brezku heimsvalda-
steiniunnar, imperíalismans. I-
búar Indlands eru 9/10 hluitar
at' íbúum þeirra nýlendna, sem
brezka auómannastéttin ræóur
yfir, — og brezka auðvaldið ræð
ur yfir % hlutum allra nýlendna
i heiminum. Af því má sjá hví-
líkt högg það er, sem eigi aðeins
brezk nýlendukúgun heldur og öll
nýiendukúgun í veröldinni fær, ef
Indland fær nú tryggt frelsi sitt.
Þær tillögur, sem brezka rík-
isstjómin nú leggur fyrir Ind-
verja, eru tákn þeirrar stór-
felldu sóknar og sigra, sem lýð-
ræðisöflin meðal Bandamaima
hafa knúð fram á síðasta missiri,
Eítir að Ghurchill og Roosevelt
gáfu hina víðfrægu Atlanzhafs-
yfirlýsingu sína um frelsi allra
þjóða, var því lýst yfir í London
að þessi freisisyfirlýsing ætti ekki
við Indland. Nú — eftir 6 mán-
uði — verður brezka stjómin
sjálf að bjóða1 þeim indverskum
frelsisleiðtogum, sem hún lengst
af hefur haldið í fangelsi, fullt
frelsi Indlands að stríðinu loknu.
Brezka afturhaldið hefur beðið
sinn stærsta ósigur fyrir brezk-
um lýðræðisöflum. Sá þáttur
brezks auðvalds, sem skyldastur
er fasismanum, hefur orðið að
lúta í lægra haldi' fyrir frelsis-
kröfum brezks verkalýðs og milli
stétta og — því má heldur ekki
sleppa — fyrir raunhyggju
brezkra stjómmálamanna af Chur
chills tagi.
Það hefur lengi vel þótt ein-
kennandi fyrir beztu stjóramála-
menn brezku yfirstéttarinnar að
kunna þó loks að láta undan
kröfum fólksins, áður en það
væri orðið alltof seint. Þeir
stympast við í lengstu lög, þeir
láta ekki undan fyrr en í fulla
hnefana, — en þeir berja. ekki
höfðinu við steininn, þegar þeir
sjá að hann er höfðinu harðari.
Þeir læra að lokum — og það
er það, sem skilur þá frá þeirri
tegund yfirstéttarmanna, sem
Bourbon-ættin franska er fulltrúi
fyrir, en um hana er dómur sög-
unnar þessi: þeir hafa ekkert
lært og engu gleymt.
Churchill, — fulltrúinn fyrir
raunhyggju brezku yfirstéttarinn
ar, — hefur lært af óförunum í
Sósialistaflokkurlnn flytur frumvarp ui
atvinnuleysistryggingar á Alþingi
œj atpóytutwn
10 — 12 mílljónír tíl atvínnu*
leysissjóða á ári.
Sjóður Dagsbrúnar myndi fá efefef
minna en 2 míllfónír feróna á árí,
fyrsfu tvö árín
Brynjólfur Bjarnason flytur í efri deild frumtíarp til laga um
attíinnuleysistryggingar. Er þaÖ gerbreyting á þeim þafla laganna
um alþýðutryggingar, sem fjallar um attíinnuleysistryggingar, en
sá kafli er gersamlega einskisvirÓi, eins og hann er, stío sem kunn-
ugt er og hefur aldrei komiÓ til framktíœmda.
Attíinnuleysistryggingarnar skuíu samktí. frumtí. k°staðar ein-
göngu af attíinnurekendum, ríki og bœjarfélögum og auk þess hafa
tíerkalýðssamtökin rétt til aÖ áktíeða iðgjöld tíerkamanna til þeirra,
ef þau óska. A<$ langmestu leyti skulu tryggingarnar k°staðar af
attíinnurekendum, sem greiða til þeirra gjald sem stíarar 6% af
þeirri upphœð, sem öll greidd tíinnulaun þeirra nema. Það er fé-
lagslegur hluti af tiinnulaunum uerkamanna og jafngildir þuí að
attíinnurekendur tierði að greiða 6% hœrra kauP- Hinstíegar jafn-
gildir þetta miklu meiri kuuphœkkun fyrir tíerkamenn, aílt að þtíí
helmingi meiri árin 1942—1943, því að á þeim árum má áœtla að
tekjur attíinnuleysissjóðanna yrðu allt að 10—12 milljónir htíert
árið, samkucBmt frumtíarpinu.
Svona eru þá efndirnar
Fyrir bæjarstjórnarkosningarnar sendu
frambjóðendur íhaldsins út bréf til bæjar-
búa, þar sem þeir lofuðu því og staðfestu
með eiginhandar undirskrift að þeir
skyldu eftir kosningarnar byggja sjúkra-
hús, skóla, reisa barnaleikvelli o. s. frv.
Nú eru kosningarnar iiðnar — og komið
að efndunum.
En þá er komið annað hljóð í strokk-
inn hjá íhaldinu.
A sunnudaginn segir Morgunblaðið £
leiðaranum:
„Þcim kommúnistunum, væri trúandi
til þess, að byggja spftala og barnaleik-
velli og annað nýtilegt, bæjarbúum til
hagræðis engu síður en öðrum ".
Þó merkilegt megi virðast, þá tengir
Morgunblaðið það sem sé við kommún-
istana að byggðir séu spítalar og annað.
(Það er auðsjáanlega búið að gleyma
kosningaloforðum sjálfs sín I)
En svo kemur hin ógurlega uppgötvun
Morgunblaðsins: Kommúnistarnir myndu
byggja þetta „fyrir fé borgaranna"" eins
og aðrir flokkar!
En það er sem sé alls ekki neitt aðal-
atriði að koma þessum þarfastofnunum
upp, að áliti Mgbl. Það segir orðrétt:
Malajalöndum og látið undan for-
tölium Sir Staffords Cripps, full-
trúans fyrir frelsiskröfur undir-
okuðu þjóðanna og stéttanna,
sem eru í vaxandi mæli að gera
þetta stríð að raunverulegri frels
isstyrjöld sinni. — Eins og heims
styrjöldin gerbreyttist að eðli til
er Sovétríkin gerðust aðili í henni
— eins mun og brezka ríkjasam-
bandið breytast að raunverulegu
innihaldi, ef Indland fær fullt
frelsi.
í 300 ár hafa 350 milljónir
Indverja nú lotið yfirdrottnun
fcrezkra auðmanna. Nú knýr frels
ishreyfingin í Bretlandi sjálfu
stjórn, sem brezku auðmennirnir
taka þátt í, til að bjóðast til að
sleppa þessum tökum. Ef samn-
ingar takast um aðferð og skil-
yrði til þess, þá sjáum vér nú
fyrir augum vomm undirbúning-
inn að einni stórfenglegustu
byltingu veraldarsögunnar, sem
ekki mun verða einstæð í sinni
röð, heldur meginþátturinn í sam
einaðri sókn nýlenduþjóða Asíu
og verkalýðs Evrópu til fulls
frelsis í lok þessarar styrjaldar.
Og heppnist sú friðsamlega að-
ferð, sem hér er beitt, þá fæst
enn ný reynsla fyrir því á hve
margvíslegan hátt frelsisbarátta
þjóðanna verði háð.
Og svo síðast en ekki sízt:
Takist samkomulag um frelsi
Indlands nú, þá er eitt sterkasta
áróðursvopn Hitlers slegið úr
hcndi hans: það að gefa réttilega
bent á undirokun Indlands, þeg-
ar honum er sjálfum borin blóð-
ug kúgun Evrópuþjóðanna á brýn
— með fyllsta rétti. — Og um
leið er viðurkenningin á frelsi
Indlands eldtákn til kúgaöra
þjóða Evrópu um það að Banda-
mönnum sé alvara með frelsis-
fcoðskap sinn, þar sé engin Wil-
sons-blekking á ferðinni til að
dylja auðvaldskúgun í framandi
löndum, — frelsi þjóðanna sé tak-
markið eigi aðeins frelsi af klala
Hitlers, heldur og af klafa brezka
auðvaldsins.
,,Aðalatriðið er ekki, eins og þeim komm-
únistum finnst, að eyða því fé, sem fyrir
hendi er, til þess starfa er þeim prýðilega
trúandi“.
Morgunblaðið ítrekar það enn við kjós-
endur í Reykjavík, að ætli þeir sér virki-
lega að koma upp þessum stofnunum, þá
sé ,,kommúnistunum“ bezt til þess trú-
andi.
En hvað vill þá Morgunblaðið gera?
Aður mátti ekkert gera, af því peninga
vantaði, — og jiú þegar nóg er af pen_
ingum, þá má ekkert gera, af því ekki má
eyða peiiingunum!!
Jú, Morgunblaðið veit hvað á að gera:
Samkvæmt þess kenningu er aðalatriðið
að ,,þannig sé búið að atvinnulífi bæjar-
manna, að það eflist og blómgist með
hverju ári sem líður o. s. frv.“ — Það.
þýðir á íslenzku: Peningana, sem Reykja-
víkurbær á nú og fær, á að nota til að
hlífa togaraeigendunum við útsvörum m.
ö. o. sem eyðslufé handa þeim, — í stað
þess að nota þá til að reisa lífsnauðsyn-
legar stofnanir eins og sjúkrahús, skóla-
hús og aðrar menningar- og heilbrigðis-
stofnanir, sem Reykvíkingar hefur vantað
alltof lengi.
Þetta eru efndirnar á loforðum íhalds-
ins, Reykvíkingar. Það er vart hægt að
segja það berar hvers vegna þeir svíkja
íhaldsforkólfarnir og fyrir hverja, — og
það er ekki beðið með það, bara hálfum
mánuði eftir kosningar, fá kjósendur
löðrunginn,
Svona vitleysu getur eng
inn sagt nema Jónas
„Myndagerðarmennirnir áttu að ýmsu
leyti erfitt uppdráttar. Almennmgi geðj-
aðist ekki að myndum þeirra. Þær seldust
lítið. Þeim var ekki hrósað af neinum,
nema með gagnkvæmu lofi „hagyrðing-
anna" sjálfra. Undir þessum kringum-
stæðum tóku þessir menn að hneigjast
að kommúnisma. Þegar þar var komið,
notaði miðstjórn Stalinsmanna þá sem
forverði á sínu sviði. Þeir voru fáir og í
sjálfu sér ekki mikils megandi. En þeir
gátu skapað óánægju, afbrýðisemi og ill-
indi í sinni deild. — Kommúnistum var
illa við Menntamálaráð í heild sinni fyrir
að taþa upp þjóðlegt landvarnastarf móti
leiguliði erlendra valdhafa. Forustumenn
kommúnista skipuðu sínum fáu fylgis-
mönnum að gera sitt ítrasta til að torvelda
starf Mentamálaráðs. Sendu þeir félagar
skjal til Alþingis í fyrravor, með allmörg-
um ásökunum á hendur menntamála-
ráði."
Greinarstúfur sá, sem að < framan er
skráður birtist í Tímanum í gær og er efl-
ir Jónas Jónsson.
Sennilega hefur almenningur gaman af
að sjá nöfn þeirra manna, sem Jónas tel-
ur að „forustumenn kommúnista" hafi
skipað að torvelda starf Menntamálaráðs
og sem hann telur, að hafi framkvæmt
þá skipun með því að senda skjal til Al-
þingis í fyrravor. Skjalið var undirritað af
þessum mönnum:
Ásgrími Jónssyni, Kristínu Jónsdóttur,
Jóhannesi Kjarval, Finni Jónssyni, Ás-
mundi Sveinssj'ni, Gunnlaugi Scheving,
Þorvaldi Skúlasyni, Marteini Guðmunds-
syni, Nínu Tryggvadóttur, Sveini Þórar-
inssyni, Agnete Þórarinsson, Jóhanni
Briem, Jón Þorleifssyni.
o<xx><x>oooooooo<x>o
Gcrizt áskrif-
endur að
Nýju dagblaði
Auk þess eru afnumdar ýmsar
hömlur um greiðslu styrks úr at-
vinnuleysissjóðunum. Styrk má
greiða einstaklingum, þó þeir eigi
eignir allt að 10 þús. krónum, og
ef um hjón er að ræða mega eign-
ir þeirra nema allt að 20 þús. kr.
Styrkurinn má nema allt að % af
laununum og enginn biðtími lög-
bundinn. Yfirleitt skulu verka-
lýðssamtökin sjálf ákveða eftir
hvaða reglum styrkveitingarnar
fara.
Slíkt tryggingafyrirkomulag
ætti fyrst og fremst að vera hvatn
ing til sem mestra atvinnufram-
kvæmda. Ef ekkert atvinnuleysi
er á löngu tímabili, safnast fyrir
stórir sjóðir, og er þá hægt að
veita úr þeim hagkvæm lán til at-
vinnuframkvæmda, jafnframt því
sem tryggt er að þeir geti jafnan
staðið við skuldbindingar sínar,
um styrk, ef á þarf að halda. —
Þegar fé er safnað í sjóði á slík-
um tímum sem þessum, er sjálf-
sagt að sjóðirnir séu jafnframt
notaðir til þjóðfélagstrygginga.
Þeir Morgunblaðsmenn berjast
mjög eindregið fyrir almennri
kuuplœkkun, og segjasl gera það
til þess að draga úr 'böli atvinnu-
leysisins eftir stríðið (I!) Hér er
tillaga um kaup/ice^un, til þess
að tryggja menn gegn atvinnu-
leysi eftir stríðið. Hvað segja
Morgunblaðsmenn við þeirri til-
lögu ?
5. gr. frumvarpsins, sem fjallar
um tekjur sjóðanna hljóðar svo:
Tekjur atvinnuleysissjóða skulu vera
sem hér segir:
1. Þeir, sem hafa sjóðfélaga í atvinnu-
leysi^sjóði í þjónustu sinni, skulu
greiða í atvinnuleysisjóð upphæð, sem
er jafnhá og 6% af heiidarupphæð
þeirra vinnulauna, er þeir hafa greitt
félögum í sjóðnum. Aflahlutur og
hvers konar greiðslur í öðru en pening-
um fyrir unnin verk teijast vinnulaun.
2. Ríkissjóður greiðir árlega til atvinnu-
leysisjóðanna 50 krónur á hvern félaga
sjóðsins, að viðbættri fullri verðlags-
uppbót samkvæmt vísitölu kauplags-
nefndar vegna þeirrar hækkunar á
framfærslukostnaði, sem orðið hefur
frá meðalframfærslukostnaði mánuðina
jan.—marz 1939.
3. Bæjar- og sveitarsjóðir greiða árlega til
atvinnuleysissjóðanna í bæjar- eða
sveitarfélaginu upphæð, sem nemur
helmingi framlags ríkissjóðs samkv. 2.
tölulið.
4. lðgjöld, er sjóðfélagar kunna að greiða
samkvæmt samþykktum sjóðanna.
5. Auk framlagsins samkv. 2. tölul. greið-
ir ríkissjóður til atvinnuleysissjóða
þeirra, sem stofnaðir verða á árunum
1942 og 1943, eða hafa verið stofnaðir
áður, 3 milljónir kr. hvort árið, ög
skiptist sú upphæð milli sjóðanna í
sömu hlutföllum og ríkissjóðsframlagið
samkv. 2. tölul.
Stjórnir atvinnuleysissjóða innheimta
gjöld þau, er atvinnurekendum ber að
greiða samkv. I. tölul., samkvæmt nánari
reglum, sem settar kunna að verða í sam-
þykktum eða með samningum milli fé-
laga verkamanna og atvinnurekenda.
Skylt er atvinnurekendum að láta stjórn-
urn atvinnuleysisjóða í té allar þær skýrsl-
ur, sem krafizt er og nauðsynlegar eru til
að ákveða lögboðin gjöld þeirra til sjóð-
anna.
Eftirfarandi greinargerð fylgir
frumvarpinu:
Greinargerb:
Kaflinn um atvinnuleysistryggingar í
lögum um alþýðutryggingar hefur verið
algerlega dauður bókstafur og mun verða,
svo lengi sem honum er ekki gerbreytt.
Hann er gott dæmi urn það, hvernig lög-
gjöf á ekki að vera. Það hefur verið leit*
að til flestra verklýðsfélaga í landinu og
spurzt fyrir, hvort þau óskuðu að hagnýta
sér þessa löggjöf. Ekkert þeirra hefur gert
það. OIl hafa þau komizt að þeirri niður-
stöðu, að það svaraði ekki kostnaði. Þessi
löggjöf er því beinlínis einskis virði. Það
er því alveg augljóst, að annaðhvort á að
nema þennan óskapnað úr lögum eða
breyta honum, svo að um raunverulegar
atvinnuleysistryggingar sé að ræða.
Lagasetning þessi var þó á sínum tíma
viðurkenning á nauðsyn þess, að atvinnu-
leysistryggingar yrðu í lög leiddar. Að
ekki var gert betur, var afsakað með
slæmum fjárhag ríkisins og atvinnurek-
enda. Ekki dugir sú afsökun lengur. Nú
er afkoma ríkissjóðs og atvinnurekenda
betri en dæmi eru til áður. Það er til
meira en nóg fjármagn. meira að ségja
slíkt óhemju fjármagn í vörzlu einstakra
manna, að það veldur alvarlegum trufl-
unum á öllu hagkerfi þjóðarinnar.
Varla mun neinn treystast að mæla á
móti því, að hið mikla fjármagn, sem nú
er aflað, beri að nota til þess að mæta
erfiðleikum komandi ára, eftir því sem
Framh. á 4. síðu.