Dagblaðið - 01.12.1977, Qupperneq 7

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 1. DESEMBER 1977.
Herra
CENTURY
Varanlegt slitlagá þjóðvegi
200 km á ári án
nýrra álagna á
skattgreiðendur
— 29 milljarðar á alla aðalvegi landsins
—vanþróun í vegagerð meiri hér á landi en annars
staðar, nema ef væri á stöku stað í Af ríku
í erindi Tómasar Sveins-
sonar viðskiptafræðings,
nýkjörins formanns FÍB, sem
hann flutti á ársþingi FÍB
nýlega kom ýmislegt athyglis-
vert fram varðandi kostnað og
framkvæmd vegagerðar með
varanlegu slitlagi hér á landi.
I erindinu skiptir Tómas
framkvæmdum í vegamálum í
þrjá höfuðþætti. Fyrsta þáttinn
nefnir hann tengiskeið, annan
opnunarskeið og hinn þriðja
hagkvæmnijskeið. Fyrsti
þátturinn beinist eingöngu að
því aó leggja ófullkomna vegi á
milli staða, vegi sem eru lítið
notaðir nema að sumri til.
Annar þátturinn beinist að því
að auka gæði vega með tilliti til
vetrarferða og að auka burðar-
þol með tilliti til aukinnar og
þyngri umferðar. Á þessum
tveimur skeiðum ráða venjuleg
almenn hagræn og félagsleg
viðhorf framkvæmdum er miða
fyrst og fremst að því að sinna
ýmsum frumþörfum lands-
manna um samgöngur án þess
að tekið sé tillit til raun-
verulegrar arðsemi fram-
kvæmda. Þriðja skeiðið, hag-
kvæmnisskeiðið, miðar fyrst og
fremst aó því að athuga
þjóðhagslega hagkvæmni fram-
kvæmdanna og forgangsröðun
samkvæmt því.
Tómas fullyrðir að allar
þjóðir hins þróaða heims hafi
runnið tvö fyrstu skeiðin á
enda og séu að komast á enda-
markslínu þriðja skeiðsins,
nema Islendingar. Ekki finnast
neinar hliðstæður í Asíu og
fáar í Afríku og er það helzt í
Mið-Afríkulýðveldinu og Chad.
Þetta gefur til kynna hve van-
þróun er mikil í þessum efnum
hðr á landi.
I ljósi þess mikla átaks sem
framundan er vill Tómas fara
milliveg. Ekki séu gerðar sömu
kröfur til undirlagsins og
burðarþols veganna og gert
hefur verið og með því sé hægt
að lækka kostnað við hvern km
sem lagður er olíumöl. Meira
magn af olíumölinni þýðir aftur
á móti að möguleiki skapast til
hagstæðari samninga við kaup
á blöndunarefnum í formi
magnafsláttar, þ.e. meiri olíu-
möl. Tómas telur að þessi
skoðun eigi orðið sterka
málsvara innan Vegagerðar
ríkisins. Gert verði eins og í
Noregi: Lágmarksundir-
búningsframkvæmdir gerðar,
olíumöl lögð á alla þá kafla sem
vitað sé að munu standa sig og
einnig á þá vegakafla sem vafa-
samt sé að standi sig og
reynslan skeri síðan úr um
hvað takist og gert sé við jafn-
óðum. Með þessu móti sparist
viðhaldskostnaður og fyrst
verði eitthvað ágengt við
lagningu olíumalarslitlags.
Með þessu móti mætti setja
varanlegt slitlag á þjóðvegi
landsins, þ.e. 2300 km, fyrir
u.þ.b. 29 milljarða. Tómas
leggur til að olíumöl yrði lögð á
t.d. 200 km á ári og yrði meðal-
kostnaður um 14 milljónir á
km, þ.e. frá 5 milljónum sá
ódýrasti og upp í 30 milljónir.
Miðað við framangreint meðal-
talsverð myndi framkvæmda-
kostnaður á ári verða 2.8
milljarðar króna.
En hvernig verða þessar
framkvæmdir fjármagnaðar
þar sem þær koma að mestu
leyti til viðbótar hinum al-
mennu vegaframkvæmdum
sem nú tíðkast? Tómas telur
eðlilegt að álögur á umferðina
og bifreiðarnar standi undir
framkvæmdunum. Sérstakar
stórframkvæmdir yrðu síðan
fjármagnaðar með lánum.
Síðan rynnu álögur og sér-
skattanir á bifreiðar og bifreiða-
umferð umfram önnur sam-
göngutæki beint í vegasjóð. 1 ár
er áætlað að beint framlag
ríkissjóðs af fjárlögum og
lántaka ríkisins vegna vega-
framkvæmda verði um 2.379
millj. kr. Síðan er lagður inn-
flutningstollur á bifreiðir og
má ætla að þær tekjur verði
3.404 milljónir króna eða 1.025
milljónir króna umfram beint
framlag ríkissjóðs og lántökur.
Þá er sérstakt leyfisgjald lagt á
innflutning bifreiða og mun
það í ár verða um 2.100
milljónir. Söluskattur af
bensíngjaldi og gúmmígjaldi
verður um 500 milljónir í ár.
Ef þessir þrír tekjustofnar
eru teknir saman og beint fram-
lag og lántökur ríkissins
dregnar frá verður mis-
munurinn 3.625 milljónir kr.
Það þýðir að hefðu þessir tekju-
stofnar verið nýttir í ár en
rikisframlagi og lántökum
sleppt hefði ekki einasta verið
hægt að ná þessum 200 km olíu-
malarkafla heldur 260 km án
þess að aðrar framkvæmdir
væru skertar á nokkurn hátt. A
þennan hátt má leggja vegi
okkar bundnu slitlagi án þess
að nýjar álögur séu lagðar á
umferðina.
Því er haldð fram að verði
þessar sérálögur á bifreiðar og
umferð gerðar að mörkuðum
tekjum vegasjóðs dragist aðrar
opinberar framkvæmdir saman
að sama skapi. Þetta er rétt að
sumu leyti og öðru ekki. Þetta
er spurning um forgangsröð
framkvæmda og arðsemi. Þegar
um er að ræða lagningu
bundins slitlags á aðalvegi
landsins er um að ræða fram-
kvæmdir sem bæði skila
þjóðhaglegum arði og eru
félagslega nauðsynlegar.
-JH.
ÁHYGGJULEYSI
í GÓDVIÐRINU
Það er sannkallað góðvirði
þessa dagana þegar skammdegið
er senn búið að renna sitt svart-
asta skeið. Niðri við Tjörn synda
fuglarnir áhyggjulitlir að sjá í
blíðunni. Þó má benda fólki á að
einmitt á veturna er ástæða til að
færa þessum kæru bæjarbúum
brauð að borða. Á sumrin er of-
framboð af fæðunni en á vetrum
er mun meira fjör við matar-
gjafirnar. Farið bara og reynið.
-DB-mynd Bj. Bj.
CENTURY TÖLVU-ÚR ER JÓLAGJÖFIN
NR. 2
NR. 3
NR. 4
Herra
NR. 5
Dömii

CENTURY-ÚRIN ERU MEÐ FLJÓT-
ANDI LJÓSABORDI SEM SÝNIR:
1. Stundir — min. — sek.
2. Mánuð — mánaðardag.
3. Fyrir hádegi — eftir hádegi.
4. Nákvæmni ee +-r2 mín. á ári.
5. Sjálfvirkt dagatal i 4 ár.
ti. Ljósahnapp fyrir álestur í myrkri.
7. Ryðfritt slál — hert gler.
8. Vatnsvarið — höggvarið.
9. Skeiðklukka, sek,- og |uín.-teljari.
10. I árs ábyrgð. Faglierðir menn.
FULLKOMIN VIÐGERDARÞJÓNUSTA.
KAUPID ÚRIN HJÁ ÚRSMIÐ.
VERÐ 21.000.-
með skeiðklukku
1/100 úr sek.
VERÐ 18.365.-
með sek.teljara.
Skífa siiirt.
VERÐ 17.670.-
Skifa brún.
VERÐ 21.700.-
Skífa gyllt.
VERÐ 17.100.-
Skifa sviirt.
VERÐ 17.100.-
Skífa blá.
VERÐ 19.500.
Skífa brnn + blá.
Póstsendum
Ur og skartgripir - Jón og Oskar - Laugavegi 70 - Sími 24910