Dagblaðið - 30.01.1978, Blaðsíða 10

Útgefandi Dagblaöið hf
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pótursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aöstoðarfróttastjóri: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrímur Palsson.
Blaöamenn: Anna Bjarnason. Ásgeir Tómasson. Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson, Ólafur Jonsson,
Ómar Valdimarsson, Ragnar Lór.
Ljósmyndir: Árni Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Höröur Vilhjálmsson, Ragnar Th.
Sigurðsson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyj^Uon, Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Mór E.M.
Halldórsson.
Ritstjórn Siöumula 12. Afgreiösla Þverholti 2. Áskriftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsími blaösins 27022 (10 línur). Áskrift 1600 kr. ó mánuöi innanlands. í lausasölu 90 kr.
cintakiö.
Setning og umbrot: Dagblaðiö og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerö: Hilmir hf. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Blóm í eyðimörkinni
Á eyðimerkurferðum hlýtur að
vera yndislegt og hressandi aó sjá
blóm, þótt ekki sé nema eitt lítið
blóm. Slíkt getur fengið menn til
að gleyma stað og stund og leitt
huga þeirra að fjarlægum vinjum. _
íslenzkir skattgreiðendur njóta lítils unaðar
á eyðimerkurgöngu sinni. Síðustu árin hefur
aukinn rekstur, framkvæmdir og fjáraustur
hins opinbera kallað á síhækkaða skatta.
í hagskýrslum má greinilega sjá, hvernig hið
opinbera hrifsar til sín sífellt stærri geira
þjóðarkökunnar. Þessi sjálftekt er engin
ímyndun, heldur óhrekjanleg staðreynd.
Á einum stað á landinu hefur komið í ljós
viðleitni til að hamla gegn þessu. Á Seltjarnar-
nesi hafa útsvör verið lækkuð niður í 10% að
frumkvæði Magnúsar Erlendssonar, forseta
bæjarstjórnar, og með stuðningi allra flokka.
Þar sem útsvör annars staðar á landinu eru
11%, felst í lækkuninni tugþúsund króna
sparnaður fyrir verulegan hluta skattgreið-
enda á Seltjarnarnesi. Það munar um slíkan
blóðmörskepp í sláturtíðinni.
Auðvitað þýðir þetta, að minna verður um
framkvæmdir en ella væri. Á Seltjarnarnesi
eru næg verkefni eins og annars staðar. En það
er hvort sem er ekki hægt að gera allt í einu.
Segja má, að bæjarstjórn Seltjarnarness sé
tiltölulega vel ístakk búin, þar sem henni hefur
árum saman haldizt vel á fé. En hún hefur samt
ekki lækkað útsvörin meira en önnur sveitar-
félög gætu gert, ef þau vildu rifa seglin ofurlít-
ið.
Útsvarslækkunin á Seltjarnarnesi er ögrun
og áskorun í garð annarra sveitarstjórna. Þær
standa andspænis sínum skattgreiðendum, sem
vita nú í fyrsta skipti, að útsvör er unnt að
lækka.
Fyrst og fremst hefur boltanum þó verið
varpað í fang ríkisstjórnarinnar, mesta eyðslu-
seggs í landinu. Þar er fitan mest og þar er
auðveldast að spara.
Hér í þessum dálki hefur ótal sinnum verið
bent á fjárlagaliði upp á milljarða króna, sem
eru óþarfir með öllu. Ríkisstjórnin þarf bara að
hafa kjark til að hrista af sér þrýstihópana.
Kjarkmikil ríkisstjórn ætti þess kost að safna
í sjóð sparnaðinum af niðurskurði og draga
þannig úr verðbólgunni. Hún ætti þess líka
kost að láta skattgreiðendur njóta þessa, al-
menningi til lífskjarabóta.
Duglaus ríkisstjórn á hins vegar enga slíka
kosti. Hún rekst bara undan straumum og vindi
og gætir þess eins, að laun og skattsvik þing-
manna aukist meira en annarra manna.
Duglausir ráðamenn í ríkisstjórnum og
sveitarstjórnum breyta lífi í eyðimerkur. Þeir
auka skattakúgunina á kostnað almennings og
atvinnuvega, unz hriktíj fer í sjálfum undir-
stöðunum.
Eitt lítið blóm, sem sprettur í slíkri eyði-
mörk, er til þess fallið að efla kjark manna og
trú þeirra á, að eyðimörkina sé unnt að rækta.
DAGBLAÐIÐ. MANUDAGUR 30. JANUAR 1978.
Þungun vörn
gegn brjóst-
krabbomeini
JÓNAS
HARALDSSON
Líkur benda til þess að þungun
sé langvarandi vörn gegn
brjóstkrabbameini. wv
Vilji konur forða sér frá því
að fá brjóstkrabbamein gera
íþær ekkert betra en fæða eins
I mörg börn og mögulegt er og
byrja strax og þær geta.
Rannsóknir aðallega í USA
sýna, að því fleiri börn
sem konur eiga, því minni
möguleikar eru á því að þær fái
brjóstkrabbamein. Líklegt er
að ástæður þessa séu að fóstrið
framleiði efni sem virkar gegn
krabbameinsmyndun.
Heimsþekktur brezkur
vísindamaður, Sir Peter Meda-
war, hefur gert rannsóknir á
músum í samstarfi við dr. Ruth
Hunt á læknisfræðisrannsókn-
ardeildinni í Harrow.
Hann ræktaði krabbamein í
mýsnar en gerði mýsnar ,,unga-
fullar" þ.e. hann sprautaði vef
úr músafóstri í blóðið á þeim.
| Það á að gefa sömu vörn og að
Imýsnar séu í raun ungafullar.
Nokkrar af músunum voru
meðhöndlaðar á þessa tvo vegu
samtímis. Aðrar voru gerðar
„ungafullar" tveimur vikum
áður en þær fengu krabba-
meinsmeðferðina og enn aðrar
tveimur vikum eftir krabba-
meinsmeðferðina.
Árangurinn sýnir að fóstrið
getur verndað móðurina í veru-
legum mæli, þ.e. ef hún verður
ungafull i tíma, eða ef konur
verða þungaðar í tíma. Þær mýs
sem voru gerðar „ungafullar"
áður en þær fengu krabba-
meinsmeðferðinni stóðu sig
vel. Á eins árs skeiði fékk
aðeins þriðjungur krabbamein
miðað við þær sem fengu báðar
meðferðirnar samtímis. En hjá
þeim sem fengu báðar
aðferðirnar samtímis voru þó
helmingi færri sem fengu
krabbamein miðað við þær sem
fengu krabbameinsmeðferðina
tveimur vikum áður en þær
fengu fósturmeðferðina.
Til allrar hamingju hafna
vefir móðurinnar ekki hinum
nýju fósturvefum hjá mönnum
og dýrum og fósturvefir virðast
bregðast á svipaðan hátt við
krabbameinsvexti, en krabba-
meinsfrumur vaxa hratt eins og
fóstrið gerir reyndar líka. Þau
mótefni sem móðirin myndar á
meðgöngutíma virka því einnig
á krabbameinsfrumur.
Tölfræðilegar upplýsingar
styðja þessar rannsóknir en þar
kemur í ljós að verði konur
snemma ævi sinnar þungaðar
og siðan oft á lífsleiðinni þá er
það langvarandi vörn gegn
brjóstkrabbameini. Enn er þó
margt óljóst um það af hverju
þetta stafar þótt þessar
tilgátur hafi verið leiddar af
tilraununum.
Axorsköft á
heimsmœlikvarða
Ég hef rakið í fyrri greinum
hvernig alþingismenn og ráð-
herrar hafa sérstaklega á síð-
ustu tíu árum gjörbreytt lífs-
kjörum sínum þannig að gagn-
rýni sætir. Það undrar mig sér-
staklega, hvernig þessar
breytingar hafa gerst á Alþingi,
án þess nokkur markverð and-
mæli hafi þaðan heyrst.
í þessu sambandi minnist ég
málefnalegra umræðna á Al-
þingi um lengri tíma milli
Bjarna Benediktssonar og
Eysteins Jónssonar, hvort
launa ætti þingmenn eins og
um fullt starf væri að ræða.
Varaði Bjarni við slíkri
tilhögun því að fengju alþingis-
menn laun fyrir öllu lífs-
uppihaldi, þá bættust aðeins 60
nýir embættismenn við kerfið.
Þeir ýrðu atvinnustjórnmála-
menn, úr tengslum við starfslíf-
ið i landinu og virðing þeirra og
tiltrú myndi þverra að sama
skapi. Þessi aðvörun hefur al-
gjörlega ræst.
Nú fyrir nokkrum dögum
vorum við enn sinu sinni vottar
slíkrar þróunar. Þingfara-
kaupsnefnd ákvað samkv. 1. gr.
laga 57/1971 laun þingmanna,
en þar segir. „Alþingismaður
nýtur launa samkv. launaflokki
B3 i kjarasamningi um laun
starfsmanna ríkisins.“ Þetta
merkir að alþingismenn hafj
jafnan laun eins og þriðju
hæstu launaflokkar ríkisstarfs-
manna eru á hverjum tíma.
Umrædd þingfara-
kaupsnefnd túlkar þetta
ákvæði þannig að miða skuli
launin við samninga um laun
, bandalags háskólamenntaðra
manna hjá hinu opinbera, en
ekki við hina almennu
samninga bandalags starfs-
manna rikis og bæja
VERÐUR ÞA
STÚDENTSPRÓF
SKILYRDI FRAMB0ÐS
TIL ALÞINGIS?
Hver skyldi ástæðan vera?
Hjá fyrrnefnda bandalaginu
voru laun 5% hærri í hverjum
flokki en hjá hinu og auk þess
var þar skotið inn aukaflokki
eftir 15 ára starfstíma.
Að þessari samþykkt stóð
einróma þingfarakaupsnefnd.
Aðspurður segir svo formaður
þingfarakaupsnefndar í blaða-
viðtali, að hann sé eindregið
fylgjandi því, að Alþingi sjálft
fjalli um sín laun, því að öðrum
kosti yrðu þau óeðlilega há.
Fyrir mér var þetta svar hans
furðulegasta frétt vikunnar, já,
ég held setning ársins. Slík svör
og kaldhæðni og virðingarleysi
er eins og svipuhögg á al-
menning í landinu. Gera stjórn-
málamennirnir sér ekki ljóst,
að það er einmitt frá Alþingi,
sem þjóðin leitar úrræða og
lausna á vandamálum sínum?
Er að undra þótt virðing Al-
þingis og tiltrú þverri að sama
skapi?
Áður hefur einnig verið
rakið, hvernig stjórnmála-
flokkarnir hafa í síauknum
mæli ráðstafað fjármagni
ríkisins til sjálfra sín með
margvíslegu móti, til styrktar
flokksblaða, til sérfræðilegrar
aðstöðu flokkanna og fjölmargt
fleira mætti nefna í þessu
sambandi. Sameiginlegt svar
við gagnrýni á þessu ráðslagi er
jafnan, að hér hafi þetta verið
gert samkvæmt erlendri fyrir-
mynd og er þá einkum vitnað
til Norðurlandanna. Jafnan
er þá þagað yfir þeirri
staðreynd, að við íslendingar
höfum hér algjöra sérstöðu.
Ekkert lýðræðisríki hefur
tiltölulega jafn fjölmenna lög-
gjafarsamkomu.
Er Alþingi íslendinga var
endurreist og fram til dagsins í
dag var ákveðið að hafa fjöl-
mennt Alþingi og lá þar til
grundvallar, að alþingismenn
gegndu öðrum störfum sam-
hliða þingstörfum. Þjóðin sjálf
hefur aldrei verið spurð að því,
hvort hún vildi gera alla
alþingismenn að atvinnustjórn-
málamönnum. Að mínu mati
fer og ákvörðun um fjölda þing-
manna eftir því, hvor stefnan
verður ofan á.
t nokkrum tilfellum höfum
við þó gengið lengra í þvi að
ívilna stjórnmálamönnum en
nokkur önnur lýðræðisþjóð
hefur vogað sér, og skulu dæmi
tekin.
METABÓK GUINNESS
í þessari bók eru skráð bestu
afrek í heiminum á fjölmörgum