Dagblaðið - 20.03.1980, Qupperneq 2

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 20. MARZ 1980.
Alkalískemmdir ogfleirí glappaskot íbyggingariðnaðinum:
„Ehgin ábyrgjð, engin þjónusta,
ekkert eftirlit, ekkert aðhald”
Margir hafa mátt greiða drjúgan
skilding fyrir handvömm bygginga-
meistara og svika steypustöðva á
undanförnum árum.
Einnig eru hönnunargallar titt-
nefndir í þeirri könnun sem gerð
hefur verið á húsum byggðum á
árunum 1956—72. En um slík mál
var fjallað á ársfundi Rannsóknar-
ráðs rikisins hinn 14. þ.m.
Viðgerðarkostnaður húsa i
Reykjavik einni vegna skemmda af
völdum alkalí-kisil-efnahvarfa í
steypu sl. 16 ár er talinn geta numið
milli 5 og 10 milljörðum króna —
Dágóð upphæð það. Geta þeir seku
greitt þessa upphæð? Nei, aldeilis
ekki og það er hcldur enginn sekur —
er það?
Vafalitið er almenningur lítið
upplýstur um hvernig byggja skuli
hús þótt hinn almenni borgari hér á
landi hafi í ríkari mæli en annars
staðar tekið þátt í byggingu eigin
húsnæðis. Hann hefur treyst
verktökum og byggingameisturum og
seljendum byggingarefnis. Þetta
traust hefur hefnt sín allóþyrmilega.
En það er á fleiri sviðum sem fólk
sem hefur byggt verður fyrir skakka-
föllum. Tökum dæmi af utanhúss-
málningu. Flestar blokkir hér í borg
svo og mörg steinhús, hafa verið
málaðar með málningu í þeirri góðu
trú, að það sé til sérstök „utanhúss-
málning”. Þetta er alrangt, slík
málning er ekki til, a.m.k. ekki til
skamms tíma hér á landi. Öll
málning, hverju nafni sem nefnist,
flagnar hreinlega af, veðrast i því
mikla veðravíti sem hér er.
Eina varanlega efnið sem
treystandi er til utanhússmálningar er
svokallað „snowcem” sem að visu
fæst ekki i mörgum litum, en er
notað um allan heim, meira að segja
og kannski ekki sízt i hinum suðlæg-
ari og heitu löndum, þar sent veðrun
er mjög mikil, eins og t.d. i nálægari
Austurlöndum.
í slikum löndum kænii
„málning” ekki til greina utanhúss.
Hér í Reykjavik bera hús, sem máluð
hafa verið, þess glöggt vitni, hve
„málningin” hefur verið ending-
argóð eða öllu heldur endingarlitil.
Þau hús sem „snowcem” hefur
verið notað á standast hins vegar
veðrátluna mjög vel með tilliti til
endingar á lit og áferð.
Enn eitt dæmið um óstöðugleika
og raunar óáreiðanleika þann sem
hrjáir þá sem byggt hafa. A sínum
tíma var svokallað „mosaik” notað
til klæðningar á böð og víðar. Þessar
flísar voru í hverju húsi á árunum um
og upp úr 1960. Um 10 árum síðar
eru slíkar flísar „horfnar” at
markaðnum, „nýtt efni komið”, er
sagt i verzlunum! Þó má finna þessar
flisar enn i verzlunum í flestum
nálægum löndum! Þetta þýðir það
að sá sem fyrir 10—15 árum nötaði
,,mosaik”flísar og vill annaðhvort
gera við hjá sér með samskonar
flísum eða endurnýja þær, honum er
alis varnað og verður að kaupa
annars konar efni. Allt upp á nýtt.
Og eftir önnur 10 ár er það efni
líklegast „horfið” af inarkaðnum og
„nýtt efni” komið i staðinn.
Hér stendur ekki steinn yfir steini í
málefnum byggingariðnaðarins,
fremur en öðru. Engin ábyrgð, engin
þjónusta, ekkert eftirlit og ekkert
aðhald —nema á verðlaginu — þar er
aðhaldið lagi.
Það er ekki alveg út í hött þegar
sagt er að við íslendingar látum
okkur fátt um finnast utan tvennt:
— að byggja og borða.
Gat í reglum
um ávísanir
Fólkhugsisig
tvisvarumáðuren
þaðskrífaraftaná
ávísanir
Guðrún K.lísabet Jónsdóttir skrifar:
Ég kom inn á skrifstofu
Rannsóknarlögreglu ríkisins í Kópa-
vogi þann 8. september 1979. —Ég
var þangað komin til að kæra
ákveðinn aðila, sem við skulum
nefna K. fyrir tékkasvik. Ég hafði
„Viðgerúarkostnaður húsa I Reykjavfk einni vegna skemmda af völdum alkali-kisil-
talinn geta numið milli 5 og 10 milljörðum króna,” skrifar Grandvar.
efnahvarfa i steypu siðastliðin 16 ár er
DB-mynd Hörður.
GETRAUN - GETRAUN - GETRAUN - GETRAUN - GETRAUN - GETRAUN - GETRAUN
SPURNINGIN ER?
HVAÐ ERU MÖRG HÁR
Á RAUÐHÆRÐUM KOLLI?
VID GEFUM ÞÉR þrjá möguleika
1. □ 120.000 hár
2. □ 90.000 hár
3. □ 110.000 hár
GETRAUNIN SENDIST PAPILLU LAUGA VEGI24 EDA
DAGBLADINU FYRIR MÁNADAMÓT, 1.4. '80MED
NAFNI, HEIMILISFANGI OG SÍMANR.
DREGID VERDUR ÚR RÉTTUM LAUSNUM 1. APRÍL '80.
ÞRENN VERDLAUN
1. HÁRSNYRTING FYRIR 20.000
2. HÁRSNYRTING FYRIR 15.000
3. HÁRSNYRTING FYRIR 10.000
LAUGAVEGI24, II. HÆD
SÍMI 17144
unnið hjá K. um sumarið og var þetta
síðasta launagreiðslan, sem ég átti að
fá. En hann var svo heiðarlegur að
hann borgaði mér með
innistæðulausri áivisun að upphæð
100 þúsund krónur. Ég skipti þessari
ávisun í banka hinn 10. ágúst og
hafði þá geymt ávisunina i tvær vikur
að beiðni K. Fyrir utan það hafði ég i
heilan mánuð staðið í því að fá þessi
laun greidd. Nokkrum dögum siðar
er mér tilkynnt frá bankanum að ég
hafi lagt innistæðulausa ávisun inn á
reikning minn og var ég beðin um að
greiða þetta strax, ásamt 5.800 kr.
sekt, sem ég og gerði. Ég treysti K.
það vel, að ég lét hann ekki skrifa
nafnið sitt aftan á ávísunina, en það
var nóg til þess að hægt var að ganga
að mér meðendurgreiðsluna.
í skýrslu þeirri sem ég gaf óskaði
ég eftir því að K. borgaði mér þessa
upphæð til baka ásamt vöxtum.
En margt fer öðruvísi en ætlað
er. K. var kallaður fyrir; og ekki var
nóg með það að hann léti það duga
að hann ælti ekki fyrir þessu, heldur
laug hann einnig, þrátt fyrir það að
vera áminntur um sannsögli. Hann
sagði að ég hefði ekki geymt á-
vísunina eins og um var talað.
Mér var tjáð að það skipti ekki
máli hvað K. segði því það væri
ólöglegt að láta geyma fyrir sig
ávísanir og eins það að hann hefði
viðurkennt að þetta hefði verið
launagreiðsla. Ég myndi fá þetta
borgað ásamt áföllnum kostnaði og
4% vöxtum á mánuði til
greiðsludags. Ekki var málinu Iokið
þar með. Það átti eftir að fara frá
lögreglunni til saksóknara ríkisins, og
þaðan i sakadóm. Þetta hefur tekið
nokkuð langan tima að mínu mati.
En hvað með það, ég hélt að ég fengi
aurana mína að öllu þessu loknu. —
Nei, ekki aldeilis, þótt búið væri að
dæma í málinu. Dómsorð voru á þá
leið að K.ætti að greiða mér þessa
upphæð ásamt öllum kostnaði. En
fresturinn sem hann fær er tvö ár til
viðbólar þvi sem liðið er og ef hann
ekki borgaði mér þetta lítilræði, ætti
hann á á hættu að fá að gista fanga-
geymslur, i tvo mánuði.
Ég, aftur á móti, átti sjálf að fá
mér lögfræðing í málið, lögreglan,
saksóknari og sakadómur höfðu gert
allt sem þeim bar að gera.
Og ég fæ mér lögfræðing i inál-
ið af því að það kemur i hlut K. að
borga honum. Tilgangurinn er ekki
lengur sá sami hjá mér, eins og í
byrjun, að fá aurana mina til baka,
heldur langar mig til að vita hvað
fólki líðst að gera i samfélaginu. Mér
finnst þetta nokkuð stórt gat í
reglunum um ávisanir. Þetta gefur
manni einungis hugmyndir um
hvernig hægt er að notfæra sér
kerfið.
Ef einn maður getur haft svona
marga menn í vasanum þá hljóta
fleiri að geta það sama. — Hitt er
annað mál að mér dettur ekki i hug
að gefa þetta eftir: ég ætla að fylgja
þessu stift eftir þótt ég verði orðin
afgömul þegar þessu iýkur.
Mér finnst ég verði að fá þetta
birt, þótt ekki væri til annars en
öðrum til viðvörunar um hvernig
þetta gengur fyrir sig, og að fólk
hugsi sig tvisvar um áður en það ritar
nafn sitt aftan á ávísanir, sem aðrir
hafa gefið út.
Það er ekki nógu sniðugt að
mínum dómi að fá ekki afgreiðslu til
fullnustu á svona málum, sem raun
ber vitni. Ég er aftur komin að sama
punkti og ég byrjaði: Þótt búið sé að
dæma i málinu mér í vil,virðist það
ekki duga, þaðer bara byrjunin.
Og
skýr bréf
Enn einu sinni minna lesenda-
dúlkar DB alla þá, er hyggjast
senda þtettinum Unu, að láta fytgja
fullt nafh, heimilisfang, símanúmer
(ef um það er að rceða) og nafn-
númer. Þetta er litil fyrirhöfn fyrir
bréfritara okkar og til mikilla
þœginda fyrir DB.
Lesendur eru jafnframt minntir
Raddir
lesenda
á að bréf eiga að vera stutt og
skýr. Áskilinn er fullur réttur til að
stytta bréf og umorða til að spara
rúm og koma efni betur til skila.
Bréf œttu helzt ekki að vera lengri
en 200—300 orð.
Símatimi lesendadálka DB er
milli kl. 13 og 15 frá mánudögum
tilföstudaga.