AvangnâmioK - 01.03.1954, Blaðsíða 2

50
AVANGNAMIOK
nr. 1
ssorpagssuit tukumaKalutik toKunaKissunik tagpio-
rangnartorniartut autdlakåti'simavai. Miltbrandvacci-
neliå neriuteKalersitsisimavoK ungasingitsukut inuit
nåpautinut navianaKissunut tyfusimut, koleramut to-
Korarnerssuarmutdlo såkugissåinik. bakterianik mi-
sigssuinerata „mångåinaK pingortarnermik" isuma-
gissatorKamik sujungnaersitsissup nakorsat inug-
pagssuarnik ånåussisisinaulerérsimavai. imugdlo (ner-
ssutip imua) pasteurisérerneKartalerpat tuberkulose
nåpautitdlo avdlat tunitdlangnartaKissut akiordluar-
niarneKalisaKaut. taimåikaluartordle angorigaraluane
nåmaglnarneK saperpai. naggatigssamimime misig-
ssuiumanermik ulivkårpoK.
tauva måna igalåmernit suvdlulinguit Kingmit
perdlerortut napiardlugit tigussat misigssuivingmut-
dlo nagsiussat Karninut mangutalerpai. misigssui-
vingme kivfaussut mardluk Kingmip agdlerue aitsar-
tikångatigik amilåringiidluinardlugit niarice kigussui-
nut kisitsiaraluarunik amilårnaKissumik toKunavigsu-
nut Kanigtoralånguångortitarpå. tåssane taima pe-
Kisimavdlune Kåpiornere igalåminernut suvdluling-
nut mitdluartitarpai.
Pasteurip ikiortaisalunit tagpiorangnartoK tåuna
Kingmip perdlerorneranik pilersitsissartoK nanineK
saperpåt. Kularnaitsumigdlunime nåpaut tåuna ner-
ssumit nerssumut nugtineK sapiussarpåt. taimaitdlu-
nimiåsit tåuna misigssuissoK KinilålernikoK pitsaor-
Kinåmik isumagssarseriatårpoK: åtsornartup tåussu-
ma sianiutit ajortitarissarmagit imaKa ajornåsångilaK
åtsornartoK nerssutip umassup Karasånut tigssalukår-
tautigalugo. kisiåne tåssa Kingmip umassup niaKua
KivdlerKårtariaKåsavå, isumaliutdle taimåitoK namag-
sisinåungilå. ikiortigissane inerterpai taimailiorKuna-
git nalugamiungoK KingmeK ilisimajungnaertisimaga-
luardlugo taima KivdlerinigssaK ånernåsånginersoK.
Reuxip tamaisa puiugagssaujungnaersipai Pasteur
peKånginerane inertemutå uniordlugo suliagssaK nå-
magsigamiuk. sapåtip akunere mardlungungitsutdlu-
n!t Kingmit perdlerornerata nerssut tåuna toKorérpå.
Kingmip tåussuma toKunera inuit tusintiligpagssuit
infinigssånik isumaKarpoK.
inuarajoK Kingussuarmik takussagssåungitsoK
pulassortaugaluatdlartoK avdlatnut åsseKångilaK sor-
dlo avKusineK isulitdlugo. Kåumåssuit Kångiussu-
ssålerput påsissutigssardlo KanigdlineK ajornardlu-
ne. nåpåumut amilårnaKissumut såkugssaK sume na-
nivåt? Kingmit perdlerorneranik nåpauteKartut toKii-
kungitsoK atautsimigdlunit aniguissoKarneK ajorput;
Pasteurip akerå takugssåungitsoK taima nåkigtaitsi-
gaoK. ukiune mardlungne sulipilugdlarsinardlutik ki-
same pinerdlugtOK tigussareKåt. ukaliussap (kaninap)
Kingmit perdlerorneranik toKussuteKarsimassup Kite-
råta ilaminia tiguvåt puiaussavdlo iluanut nivingar-
dlugo; sapåtip akunere mardluk Kångiungmata ag-
sut panersimavoK Kingmivdlo Karasånut månguneKa-
raluarmat Kingmip ajoKutigingilå. aKaguane KingmeK
tåuna Kiteraminermik uvdlune 13-inarne nivingasi-
massumik ivertitsivigineKarpoK; aKaguanilo åma Ki-
teraminermik uvdlune 12-ne nivingasimassumik tai-
mailiortuaramikulo kisa uvdlut 14-igssåne Kingmip
KiteramineK uvdloK atausinaK nivingasimassoK sa-
perungnaerpå.
tåssa imailernerpa, Kingmip perdlerorneranik
nukigdlårtitåungitsumik pineKåsagaluarune malugisi-
naujungnaerå? Pasteur sujorassorujugssuångorpoK.
misilinigssaK naggatågssaK ugpernarsautigssaK ajutu-
sagaluarpat ukiune mardlungne suliaK asulTnarsimå-
saoK, månalo inflsugkungnaerpoK. ukioK tåuna uv-
dlorme kativfigsiorfingmingne - tåssalumiåsit nang-
mineK puiorsimavdlugo — nulia paningminut ag-
dlagpoK: „atåtat suliåta ivdluinarpå; OKåsaingajag-
dluinarpoK singnakilårpatdlårdlunilo. Kåumartordlo
makitarpoK, oKåinartariaKarpungame inunerput inu-
nerigiput tåssa sordlo ukiut 35 matuma sujorna-
tigut.
ilungersuanere iluanårnerssuarmik kinguneKar-
put. nakorsat atautsimltartitat misigssuinernik siani-
gingnigtutitåuput, 1884-milo nalunaeriimik silarssuar-
mik tupigusugtitseKissumik imåitumik nalunaerute-
Karput: „ukaliussat (kaninat) Kingmit perdlerornerå-
nik toKtissuteKarsimassut Kiteraisa toKunartuinik så-
kortusiartortunik kapuissarnikut Kingmit nåpåumut
sunginssisineKarsinångorput.“ måna silarssuarmit ta-
marmit agdlagkat telegramitdlo imåituåinalerput; na-
korsat kaportissutigssamik Kinussut, angajomåt Kitor-
namingnik kititorsimavdlutik toKungitsugssaujung-
naertunik kåpiasungårtut Pasteur ilungersoKalutik ki'-
nuvigigåt ånauterKUvdlugit — ilame agdlåt Brasilieni-
me kaisarimit ikiorKuvdlune Kinumik tikiutoKarpoK.
kisame Pasteur nangålerpoK; akissugssåussuseK
angivatdlårdlunilo ilungersunarpatdlårpoK. Miltbrand-
vaccinetut ingilaK, sualugpatdlåtsiåsagpat savat mar-
dlugsuinait åma toKussutiglnarsinauvåt. uvanile ku-
kutåjatdlaminerninguaK inup inuneranik naleKartug-
ssauvoK. igdluatungåtigutdle l'maKa ikiuisinaugaluar-
poK........ tagpiorangnartorniamik avdlamik taima
ilungersunartigissumik aulajanginiartoKarsimagunå-
ngilaK.