Dagblaðið - 09.07.1981, Page 16

16
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 9. JÚLÍ1981.
„í Stanford-háskóla i Kaliforniu
lærði ég bibliufræði og blaðamennsku.
Ég hefi reyndar alltaf haft áhuga á
blaðamennskunni. Mér er minnisstætt
að fyrir ofan dyrnar að kennslustof-
unni stóð: „Get it first, but first get it
right.” (Vertu fyrstur, en hafðu það
fyrst rétt.) Herbergisfélagi minn var
læknanemi frá Hawai. Hann kenndi
mér á ritvélina, enda þýddi lítið að ætla
sér í blaðamennsku án þess að kunna
aðskrifaáritvél!”
Maðurinn sem þetta mælir er
þekktur fyrir margt annað en starf við
fjölmiðiun í þeim skilningi, sem við
leggjum venjulega í það hugtak. En
hann miðlar guðsorði til Akureyringa
og hefur gert í bráðum 34 ár: séra Pétur
Sigurgeirsson, vígslubiskup. Faðir séra
Péturs var Sigurgeir Sigurðsson frá
Eyrarbakka, síðar biskup yfir íslandi
og Guðrún Pétursdóttir kona hans frá
Hrólfsskála á Seltjarnarnesi. Almennt
er talið að séra Pétur sé annar tveggja
manna, sem koma til greina að taki við
biskupsembætti i haust af herra Sigur-
birni Einarssyni. Séra Pétur brást vel
við ósk Dagblaðsins um viðtal af þvi
tilefni. Blaðið vildi kynna litillega
manninn og viðhorf hans, eftir þvi sem
tök eru á í stuttu blaðaviðtaU. Séra
Pétur var í Reykjavík i fyrri viku og tók
þátt í afmælisfagnaði biskupsins, auk
þess sem hann sat prestastefnuna í iok
vikunnar. Hann gaf sér tima til að sítj-
ast niður eina kvöldstund ásamt blaða-
manni i ibúð dóttur og tengdasonar í
Hraunbænum.
Sá þegar þýzki sendi-
herrann var handtekinn
Séra Sigurgeir, faðir séra Péturs, var
prestur á ísafirði. Þangað höfðu for-
eldrar hans flutt undir lok fyrri heims-
styrjaldar. Séra Pétur fæddistá Sjónar-
hæð, ofarlega í kaupstaðnum sem nú
er. Hann bjó á ísafirði þar til kom að
námi í Menntaskólanum á Akureyri
Séra Pétur Sigurgeirsson var blaðamaður, síðan prestur og vígslubiskup.
Nú kemur hann til greina sem næsti biskup yfir íslandi:
„GERI Min BEZTA MEÐ GUÐS
HJÁLP EINS OG HINGAÐ TIL”
—„ef starfssystkini og leikmenn vilja að ég verði biskup”
„Ég er hlynntur þvi að konur gegni prestsembætti ef þær vilja. Ég samþykkti á sfnum
tfma að Auður Eir fengi vfgslu.”
árið 1936. Það átti þó ekki fyrir honum
að liggja að ljúka stúdentsprófi frá
MA. Séra Sigurgeir var kjörinn biskup
árið 1939 og þá fluttist séra Pétur með
foreldrum sinum til Reykjavikur. Stúd-
entsprófi lauk hann frá Menntaskólan-
um í Reykjavík. Um það leyti var að
hitna i kolunum á meginiandinu.
Heimsstríðið var að hefjast. íslending-
ar horfðust fljótlega í augu við styrjald-
arvitfirringuna. Þegar séra Pétur og
bekkjarfélagar hans voru i próflestrin-
um vorið 1940 fylltist bærinn skyndi-
lega af hermönnum sem marséruðu
um göturnar. Hann var vitni að því
fyrsta dag hernámsins þegar þýzki
sendiherrann var handtekinn i húsinu
við Túngötu og leiddur út i bíl fyrir
utan.
„Einhvern veginn var þaö svo að
aldrei kom annað framhaldsnám til
greina hjá mér en guðfræðin þegar að
því kom að taka ákvörðun um fram-
haldsnámið. Ég sat í guðfræðideildinni
í fjóra vetur og starfaði með öðrum
guðfræðistúdentum við sunnudaga-
skóla i kapellunni á vegum guðfræði-
deildar. Það voru mín fyrstu kynni af
prests'starfinu fyrir utan það sem ég
hafði lært og numiö heima á ísafirði.
Ég lauk embættisprófi vorið 1944.
Þann 18. júní 19^4 voru niu prestar
vígðir í dómkirkjunni, flestir bekkjar-
bræður mlnir frá Akureyrarárunum.
Það var mikil afmælisgjöf til kirkju og
þjóðar á öðrum degi hins nýstofnaða
lýðveldis. Ég fékk möguleika til þess að
fara utan til framhaldsnáms i guð-
fræði. Góður vinur fjölskyldunnar,
Magnús Scheving Thorsteinsson for-
stjóri í Ljóma (faðir Davíðs Schevings,
formanns Félags isl. iðnrekenda),
studdi mig fjárhagslega til náms.
„Böndin bárust
að mór"
Evrópa var þá lokuð vegna hörm-
unga stríðsins, en opin leið að fara til
Ameríku. Ég skil ekki enn þann dag í
dag að maður skyldi leggja út 1 þetta.
Ferðin yfir hafið tók lengri tíma en
áætlað var i fyrstu. Hún tók 29 daga,
enda var siglt þvers og kruss um úthaf-
ið til þess að forðast kafbátana. Þegar
skyggja tók máttu engin ljós sjást um
borð, menn máttu ekki einu sinni
kveikja sér í sigarettu úti á þilfarinu. Á
leiðinni vestur yfir hafið fékk Dettifoss
á sig brotsjó. Skipið varð að snúa við
og leita til hafnar í bænum Swansea á
vesturströnd Englands til að taka kol.
Þar sáum við hörmungar stríðsins.
Miðborgin var rústir einar eftir loft-
árásir Þjóðverja.
Áfram var svo haldið sjóferðinni.
Við höfðum heyrt í íslenzka útvarpinu,
en siðasta sunnudaginn í hafi heyrðist
ekkert að heiman. Þá var stungið upp á
því að hafa helgistund um borð.
Böndin bárust að mér, þar sem ég var
nýbakaður guðfræðingur. Við farþeg-
arnir fórum út á þilfarið og ég var með
Biblíuna. Skipstjórinn Pétur Björnsson
var með okkur. Skipið ruggaði. Ég rig-
hélt mér í það sem hendi var næst og
steig ölduna. Þarna las ég úr Biblíunni
og flutti bæn og blessunarorö og má
segja að ég hafi messað í fyrsta sinn.
Meðal farþega á Dettifossi var Val-
gerður, kona Einars Benediktssonar
skálds. Við gerðum það nokkrir félagar
á leiðinni að gefa út lítið blað, sem við
nefndum „Flugfiskinn”. Þar birtum
við t.d. kvæði eftir Einar til heiðurs
Valgerði.”
„Sfmskeyti frá
sóra Friðriki"
Séra Pétur innritaðist í lúterskan
prestaskóla Mt. Airy Seminary í Phila-
delffu, þegar hann komst loksins til
„fyrirheitna landsins”, Ameríku.
Hann dvaldi þar allan næsta vetur. í
skólanum voru á annað hundraö
prestsefni og séra Pétur hlaut nafnbót-
ina S.T.M. (Master of sacred theo-
logy). Meðal nemenda í skólanum var
Vestur-Islendingurinn Eric Sigmar.
Með þeim séra Pétri tókst góð vinátta.
í hverjum mánuði fór séra Pétur til
New York og flutti bænir og predikanir
á islenzku í Holy Trinity Church við
einn af skrúðgörðuní borgarinnar. Var
þetta gert fyrir íslendinga þar í borg að
ósk Helga P. Briem sendiráðsfulltrúa í
New York. Að námi loknu lá leiðin til
íslendingabyggða í Manitoba. Séra
Pétur leysti af séra Valdimar J. Eylands
í sumarfríinu hans. Þarna skirði hann
fyrsta barnið og jarðsöng þótt óvigður
væri. Um haustið fór séra Pétur til
náms i Stanford-háskólanum í Kali-
forníu og var þar út árið við nám í
bibliufræðum og blaðamennsku sem
fyrrergetið.
„Fyrri hluta árs 1946 kom ég heim
og gerðist blaðamaður við Kirkju-
blaöið sem þá var málgagn kirkjunnar
og faðir minn stofnaði 1943. Það kom
út tvisvar i mánuði. Þá var það í febrú-
ar 1947 að mér barst slmskeyti frá séra
Friðriki J. Rafnar á Akureyri. Hann
hafði veikzt skyndilega og bað mig um
að verða aðstoðarprestur hjá sér. Ten-
ingnum var kastað. Ég vfgðist til þjón-
ustu í Akureyrarprestakalli 23. febr.
1947. Akureyri var gert að tvímenn-
ingsprestakalli. Ég sótti einn um
starfið og hefi siðan verið þar prestur.”
„öndvert aö prestar
berjist um embættin"
— Þú hefur því ekki sjálfur öðlazt
þá reynslu að ganga í gegnum harðar
prestskosningar?
„Nei, og mér finnst öndvert að prest-
ar þurfi að berjast við embættissyst-
kini sin um starf og stöðu. Prestskosn-
ingar í núverandi mynd hafa stóra ann-
marka. Raddir um að taka beri upp
nýtt fyrirkomulag eru því eðlilegar.
Kirkjuþing hefur afgreitt frumvarp um
þetta og leggur þar til að kjörmenn,
sem eru sóknarnefndarmenn, kjósi
prestinn. Ef umsækjandi er einn telst
val hans bindandi, hafi hann hlotið 2/3
atkvæða. Ef umsækjendur eru fle'ri
nægir helmingur atkvæða. Hins vegar
er einnig lagt til í frumvarpinu að al-
mennar kosningar fari fram, ef 25%
atkvæðisbærra sóknarbarna í presta-
kallinu bera fram skriflega ósk þess
efnis. Þannig gerir frumvarpið ráð fyrir
báðum möguleikum. Þessa leið á að
reyna að mínu viti. Árangurinn má
meta að einhverjum árafjölda liðn-
um.”
Jón vildi
tvö biskupsdæmi
— Hvaða skyldum gegnir vígslu-
biskup umfram prestsstarfið?
„Vigslubiskupar eru tveir. Annar á
Norðurlandi, hinn á Suðurlandi, sem er
séra Sigurður Pálsson. Ég var kjörinn
vígslubiskup Hólastiftis af prestum þar
1969. Embætti vigslubiskupa varð til
með lögum nr. 38 frá 1909, aðallega
fyrir áhuga Jóns Þorkelssonar þing-
manns Snæfellinga og þjóðskjalavarð-
ar. Dr. Jón hafði áhuga á þvi að endur-
vekja Skálholts- og Hólabiskupsdæmi
en fékk ekki byr í þinginu. Hann lagði