Dagblaðið - 07.11.1981, Qupperneq 10

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 1981.
1 \ h 1
R J

BIABIÐ
Útgefandi: Dagblaðifl hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóKsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aflstoöarritstjóri: Haukur Helgason. Fróttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Roykdal.
íþróttir: Hallur Sknonarson. Aflstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrímur Pólsson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atli Stoinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefáns-
dóttir, Elín Albertsdóttir, Franzisca Gunnarsdóttir, Inga Huld Hákonardóttir, Jóhanna Þráinsdóttir,
Kristján Már Unnarsson, Lilja K. Möller, ólafur E. Friflriksson, Sigurflur Svorrisson, Víðir Sigurflsson.
Ljósmyndir: Bjamleifur Bjamleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurflsson,
og Sveinn Þormóflsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaidkeri: Þráinn Þorloifsson. Auglýsingastjóri: Ingólfur P. Steins-
son. Droifingarstjóri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Síöumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadoild, auglýsingar og skrifstofur: Þverholti 11.
Aflalsími blaflsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot: Dagblaðifl hf., Síðumúla 12.
Mynda-og plötugerfl: Hilmir hf., Síflumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áskriftarverfl á mánufli kr. 85,00. Verfl í lausasölu kr. 6,00.
Rássneski „friðurinn”
Tvær stórfréttir afhjúpa nú í rÆ
vikulokin kórvilluna í málflutningi
svokallaðra „friðarhreyfinga”.
Sænska stjórnin upplýsti í fyrra-
kvöld, að rússneski kafbáturinn, sem
strandaði við suðurströnd Svíþjóðar,
væri búinn kjarnorkuvopnum.
Danska lögreglan handtók rithöfundinn Arne
Herlöv Petersen fyrir njósnir á vegum rússnesku leyni-
lögreglunnar KGB í rúman áratug. í ljós hafði komið,
að Petersen hafði greitt útgjöld dönsku ,,friðar-
hreyfingarinnar” með rússnesku fé. Rússneska
leyniþjónustan hafði beinlínis staðið undir starfí
dönsku ,,friðarhreyfingarinnar ’ ’.
Annar sendiráðsritari sovézka sendiráðsins í
Danmörku hafði áður verið rekinn úr landi. Hann
hafði staðið fyrir greiðslumKGB til nrevfingarinnar.
Atburðir þessir hljóta að sýna þeim, sem ekki voru
sannfærðir fyrir, hvernig svokallaðar friðarhreyfíngar
reka erindi heimsvaldasinnanna í Moskvu og hvernig
hinn „rússneski friður” mundi verða.
Valdhafar í Kreml hafa alla tíð leikið sama leikinn.
Annað veifið, þegar þeim hentar, hafa þeir fyrirskipað
fylgismönnum sínum á Vesturlöndum að hefja
„friðarsókn”. Þá eru kommúnistar í Vestur-Evrópu
hvattir til að rétta öðrum vinstrisinnum og nytsömum
sakleysingjum sáttahönd, þótt hinir sömu hafi áður
verið úthrópaðir svikarar við vinstri stefnu. Þegar
Sovétmenn höfðu enn fært út vígbúnaðarkapphlaupið
með því að koma fyrir meðaldrægum SS—20
eldflaugum með kjarnaoddum, sem beint er að Vestur-
Evrópu en ekki Bandaríkjunum, beindist áhugi Sovét-
manna að sjálfsögðu að því að koma í veg fyrir, að
Atlantshafsbandalagið svaraði í sömu mynt. Rússar
gripu þá til hins gamla og þrautreynda bragðs síns að
láta vini sína vestan megin kalla vinstri menn og nyt-
sama sakleysingja saman til „friðarsóknar”.
Fátt er vænlegra í áróðri en að skírskota til friðar-
ástar almennings. Enda hafa fundir friðarhreyfíng-
anna sýnt það. Hundruð þúsunda manna hafa komið
saman víða í Vestur-Evrópu. Hvatt hefur verið til
þess, að lýst yrði yfir nokkurs konar hlutleysi í átökum
stórvelda. Vestur-Evrópuríki skyldu verða
kjarnorkuvopnalaust svæði og treysta á friðarást
Sovétríkjanna.
Fréttirnar frá Danmörku sýna þeim, sem ekki vissu
það fyrir, hvernig Kremlverjar hafa staðið á bak við
þessar aðgerðir. Þúsundirnar, sem hafa mætt á friðar-
fundunum og hvatt til hlutleysis Vestur-Evrópu, eru
auðvitað saklaust og velviljað fólk. En á bak við hafa
staðið áróðursmenn á vegum Sovétmanna, studdir
fjármagni frá KGB. Þeim hefur rétt einu sinni reynzt
létt verk að tæla til samstarfs við sig ýmsa grunnfærna
vinstri menn.
Rússneska heimsveldið hefur síðustu árin haft
forystu í mögnun vígbúnaðarkapphlaupsins á öllum
sviðum. Friðarhreyfingar létu ekki í sér heyra, meðan
þvífórfram.
Þegar Sovétmenn hafa náð nógu sterkfi stöðu að>
eigin mati, senda þeir út „friðarnefndir” sínar, eins og
þá þrjá, sem heimsóttu ísland í októberlok og áttu
,,gagnlegar” viðræður við Ólaf Ragnar Grímsson al-
þingismann.
Hver er svo saklaus, að hann treysti Sovétmönnum,
ef Norðurlönd lýstu yfir kjarnorkulausu svæði, eins og
Bresnjev vill? Auðvitað er augljóst, meðal annars af
framferði Rússa gagnvart hinni hlutlausu Svíþjóð, að
þeir mundu hafa slíkt að engu. Samningar við
Moskvumenn hafa aldrei verið annað en pappírsgögn
og loforð Kremlverja marklaust hjal.
Ég var búinn að vinna í
Hvalstöðinni við hvalskurð og annað
fínerí í tvö sumur og fannst ég vera
maður með mönnum. Þá þótti öllum
(nema Kjarval, en hann var nú
eitthvað skritinn, eins og allir vissu!)
sjálfsagt að drepa hvalinn og við
hvalgæjar vorum í miklu áliti með
þjóðinni. Útlent fólk sem innlent
stoppaði í stöðinni og dáðist að
okkur skera sundur þessar miklu
skepnur. Við beittum hnífum og
öðrum flóknum tækjum eins og
þaulæfðir skurðlæknar og við
böðuðum okkur í sviðsljósinu!
Það var kominn september og
orðið dimmt og rómantískt á
kvöldin. Haft var eftir ráðskonunni,
að ef ekki bærist á land mikið af
bláhval og vaktir yrðu stöðugar, væri
hún hrædd um, að einhver af
stelpunum „hennar” í eldhúsinu
kynni að verða slegin óléttu þetta
haust. Það veiddist ekki mikið af blá-
hval og spá ráðskonunnar staðfestist,
en skiljanlega frétti ég ekki af því fyrr
en næsta vor. Sökufólkið hafði þá
þegar verið pússað saman, svo allt
endaði vel.
Ég hafði látið orð falla við skrif-
stofustjórann, að ég vildi gjaman fara
nokkra túra á hvalbát, ef skyndilega
skyldi vanta lipran mann. Ekki þurfti
ég að bíða lengi, því nokkrum dögum
síðar var ég beðinn að fara sem
hjálparkokkur á aflahæsta bátinn. Sá
sem skipað hafði þessa mikilvægu
stöðu, hafði orðið fyrir slysi í starfi:
Hann missti könnu af sjóðheitu kaffi
i kjöltuna og hafði brennzt á mjög
viðkvæmum pörtum líkamans. Ég
sagðist vera tilbúinn að gera skyldu
mína fyrir föðurlandið og Hval h/f
og vippaði mér um borð með fáar
reytur í léreftspoka.
Þetta var síðasta vertíðin, sem
norsldr kaptdnar/skyttur réðu lögum
og lofum á hvalveiðiflota lands-
manna. Norsararnir höfðu i mörg ár
spilað á meðfædda minnimáttar-
kennd landans og talið honum trú
um, að áratuga reynslu þyrfti til að
geta skotið skutli úr hvalkanónu.
Loks sáu Mörlandar samt viö
frændum sínum og á þessari vertíð
hafði einum íslenzkum kappa tekizt
að afsanna kenningar þeirra. Hillti
nú undir timabil frægðar og frama
íslenzkra hvalveiðiskipstjóra.
Þarna stóð ég þá, með pokann, í
miðju eldhúsinu, sem frekar hefði átt
að kalla eldklefa, því það var ekki
stærra. Jón stóryfirmatreiðslu-
maður, hinn nýi leiðtogi minn,
byrjaði á að leggja mér lífsreglurnar:
Ég átti að hlýða honum i einu og öllu
og þá myndi allt fara vel. Þar á eftir
mátti ég vera undirgefinn öðrum yfir-
mönnum skipsins. Fyrir utan
skyldustörf í eldhúsi, átti ég að þrífa
íverustaði yfirmanna og sömuleiðis
bar mér skylda til að bera matföng
fram í lúkar til háseta og kyndara og
þar átti ég sjálfur koju.
Samt var mér ráðlagt að taka eng-
„Haft var eftir ráðskonunni, að ef ekki
bærist á land mikið af bláhval og vaktir
yrðu stöðugar, væri hún hrædd um að einhver
af stelpunum „hennar” í eldhúsinu kynni að
verða slegin óléttu það haust.”

Frá Hvalstöðinni i Hvalfirði.
DB-mynd.