Sunnudagur fylgirit Þjóðviljans - 17.02.1946, Blaðsíða 3

SUNNUDAGUR
11
B RIJ Ð K A U F
Maxim Gorki:
Á lítilli brautarstöð milli Róm og
Genua kom umsjónarmaðurinn inn
í klefann okkar með gamlan, ein-
eygan mann, Sótugur járntrautar-
verka.maður hjálnaði honum til að
styðja gamalmennið upp í vagn-
inn.
„Þetta er gamall maður,“ sögðu
þeir báðir í einu og brostu góð-
látlega.
Gamli maðurinn virtist bó sæmi-
lega hress. Hann bakkaði mönnun-
um fyrir sig, tó'k slitinn hattinn
kurteislega ofan og leit spyrjandi
á bekkinn.
„Má ég sitja hér?“
Það var óðar rýmt til fyrir hon-
um. Hann tók því með þökkum,
lagði lófana á beinaber hnén og
brosti með tannlausum munnin-
um.
„Eruð þér að fara langt?“, spurði
samferðamaður minn.
„Það er þriðja stöð héðan,“ svar
aði gamli maðurinn skrafhreyfinn.
„Eg er að fara í brúðkaup dóttur
minnar.“
Eftir litla stund var hann farinn
að segja o'kkur sögu sína. Við hlust
uðum á hann gegnum dyn hjól-
anna. Hann reri fram á gráðið og
minnti á brotna grein í vetrar
stormi.
Þjónn var látinn halda á litun-
um fyrir mig. og annar studdi
stigann, sem ég stóð í- Þeir voru
báðir afar þögulir og hátíölegir.
En hvorugur þeirra var þó neitt
í líkingu við Jamies. Hann kem
öðru hvoru og leit á verk. mitt
með lakmarkalausri lítiisvirð-
ingu.
„Eg er frá Ligurgiu. Við erum
heilsugóðir, Liigurgiuimler.n. Eg á
þrettán syni og fjórar dætur.Ogég
veit sannarlega ekki, hvað barna-
börnin eru mörg. Þetta er annað í
röðinni, sem er að gifta sig núna.
Er það ekki ágætt?“
Hann leit hreykinn á okkur og
sjcr.dapurt auga hans ljómaði af
ánægju-
„Eg hef gefið konunginum og
þjóðinni mörg börn, eins og þið
heyrið. — Þið soyrjið, hvernig
ég hafi misst augað. Það er langt
síðan. Eg var lítill drengur þá.
Þó var ég farinn að hjálpa föður
minum. Einu sinni vorum við að
vinna á vínakrinum. Jarðvegurinn
var grýtur og þurfti mi'kla vinnu.
Allt í einu flaug steinn undan
j'árnkarli föður míns og kom í
augað á mér. Það hafa víst verið
miklar kvalir — ég man það ekki.
En þegar ég var að borða, losn-
aði augað alveg — og það var
hryllilegt. Augað var sett inn aft-
ur, og heitt brauð lagt við. En
það var dautt.“
Gamli maðurinn strauk mórauða,
hrukkótta kinnina og brosti góð-
látlega: „Þá voru ókki læknar við
hendina og menn voru ófróðir-
Hvort það var betra? Eg veit það
ekki. Hvcr veit?“
Sigurglcði og hógværð runnu
saman í svipnum á skorpnu, ein-
eygu andlitinu.
„Þeir, sem hafa lifað eins lengi
og ég, geta talað af hreinskilni
um mennina,“ sagði hann. „Er
það ekki?“
Hann hóf hendina og otaði að
okkur vísifingrinum: — „Herrar
mínir, á ég að segja ykkur sögu
um mennina?“
„Faðir minn dó, þegar ég var
þrettán ára. Eg var duglegur og
vel veeki farinn. Það var eini föð-
urarfurinn minn, bví að húsið cikk
ar og jörðin var seld upp í skuld.
En ég átti tvær heilar hendur og
sjón á einu auga, og ég vann allt,
sem mér bauðst. Erfitt var það-
En á æskuárunum blöskrar okk-
ur ekkert erfiði. Er það?
Þegar ég vae orðinn nítján óra,
kynntist ég stúlku, sem ég lagði
hug á. Hún var fátæk eins og ég,
en stór og brekmikil. Hún átti
heima hjá móður sinni, sem var
lasburða, cg vann þar, sem vinnu
var að fá, eins og ég. Hún var
ekki sérstaklega falleg- En hún
var greind og góð. Og röddin henn
ar! Hún söng eins og frægasta
söngmær. Og það er ekki hægt
að imeta til verðs. — Eg söng ekki
illa heldur.
„Eigum við að gifta okkur?“
spurði ég.
„Þér ferst með eina augað — og
átt ekki neitt, frekar en ég! Á
hverju eigum við að lifa?“ sagði
hún.
Það var satt, sem hún sagði. Við
óttum ekki neitt. En er það ekki
aðal atriðið að vera ungur og ást-
fanginn? Eg sagði henni það. Og
seinast hafði ég mitt fram.
„Það getur vel verið, að þú haf-
ir rétt fyrir þér,“ sagði Ida loks-
ins. „Heilög guðs móðir hefur
haldið verndarh'endi sinni yfir
okkur hvoru.í sínu lagi- Það ætti
bara að verða henni auðveldara að
hjálpa okkur, þegar við verðum
á sama stað“.
Við komu'm okkur saman um
allt, og svo fórum við til prests-
ins.
„Þetta er brjálsemi,“ sagði prest-
uririn. „Eru ekki nógu margir öl-