Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1992, Blaðsíða 108
108
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
aða fagnaðarboðskap nítjándu aldarinnar um það, sem veikleik
sjálfs mín er að kenna. Það eru þessir stóru og innviðamiklu andar,
sem kunna að færa sér í nyt þær kenningar. Smælingjana hneyksla
þær, hvernig sem því er varið. „Þá verða ei smælingjum veðrin svo
hörð og vistin svo nöpur á fjöllum.“ Eg held samt, að Darwin verði
ekki betur til smælingjanna en Kristi. Grunur minn spáir þessu.
Hvað kennir Darwin? Hinn sterki sigrar! Lítilmagninn ferst. Hver
á að annast hina blindu, málhöltu, líkþráu; hver á að sjá um
krypplingana, fábjánana og önnur olbogabörn veraldarinnar?
Hvaða stórskáld hefur sungið þeim lof? Ekkert!1 Hver hefur tilreitt
þeim veizlu? Kristur!
Darwinskan hefur aldrei huggað ekkjur og einstæðinga, aldrei
lœknað andlega volaða. Hún hreykir kambi og skiptir sér ekki mikið
af „aflaginu í kolli á Jóni“. Jónsi má deyja drottni sínum, ef hinum
andlegu hæfileikum er eitthvað áfátt, eða ef samræmi þeirra hefur
farið út um þúfur. Það er lítið um miskunn hjá Magnúsi. „Sjáðu
sjálfur fyrir því.“ Svei! og aftur svei! Heilbrigðir þurfa ekki læknis
við. Kristur kom ekki til að sleikja sig upp við heimspekinga, skáld
eða stjórnvitringa, heldur til að lækna, græða, hjúkra, frelsa frá
syndum, fyrirgefa, reisa við hina íollnu. Ójú, við höfum kannske
skrifað nóg um fyrirgefning. En höfum við þá veirð eins góðir í
garð hinna föllnu, þegar reyndi á drenglyndi og aðrir voru ekki
við til að vegsama vort frjálslyndi? Með blygðun játa ég, að mér
hefur herfilega skjátlazt í þessu efni.
Jæja, þú sérð nú, lagsmaður, hvernig ég er orðinn. Eg hef átt við
verri anda en „anda lampans“. Eg vil sem minnst sainneyti hafa við
þess háttar hyski úr þessu. Trúarbrögð, og þá kristindómurinn,
sem er æðstur allra trúarbragða, eru hin eina lækning við andleg-
um meinum. Sjálfur ætla ég ekki að hreykja mér hátt. Ef ég er
nokkurs staðar, þá á ég heima í flokki slakra meðalmanna. Ég hef
enga ritsmíðahæfileika, engar sérlegar gáfur í neina átt. Ef ég tek
nokkurn tíma opinberlega til máls í ræðu eða riti, þá verður það til
þess að verja skoðanir mínar eða ryðja þeim til rúms, þegar
árafjöldinn er búinn að sannfæra mig um, að þær séu réttar. Og þá
skal ég reyna að vera hreinskilinn og einarður og tala sem minnst
undir rós. Þá verður þetta orðtak mitt: „Svona er ég í húð og hár; ef
þér falla ekki orð mín, færðu þig frá mér, góðurinn minn!“
Það sem ég hef sagt um þig sem skáld, stendur ílest óhaggað.
1 Skáldið er að eins lítill þáttur í Kristi. Hann er margfalt æðri en nokkurt stórskáld.