Vísbending - 27.07.1983, Page 3

VÍSBENDING
3
Vaxtajöfnuður.
Reglan um vaxtajöfnuð, sem
vafalaust á betur við þar sem fjár-
magnsmarkaður er fullkomnari
en á íslandi, segir að skráð gengi
muni á tilteknu tímabili breytast
til að jafna vaxtamun milli landa
m.v. sama tímabil. Ef raunvextir
heima fyrir væru 5% lægri en í
viðskiptalöndum myndi raun-
gengi falla m.v. gjaldmiðla við-
skiptalandanna með hraða sem
svarar 5% á ári.
Jöfnuður milli fjármagns-
markaða.
Fishers-reglan er nokkurs konar
kaupmáttarjafnaðarregla á fjár-
magnsmarkaði. Samkvæmt
henni leitar gengi gjaldmiðla í
þannig jafnvægi að fjármunir
gefa sömu ávöxtun í hvaða mynt
sem þeir eru ávaxtaðir. Augljóst
er að mikil frávik eru frá þessari
reglu frá mánuði til mánaðar og
frá misseri til misseris. En sam-
kvæmt Fishers-reglunni ætti til
lengdar að vera sama í hvaða
mynt lán eru tekin. Bitur reynsla
hefur fært mönnurn heim sar.n-
inn um að svo er sjaldnast. Fróð-
legt væri að bera saman
greiðslubyrði af erlendum lánum
í nokkrum myntum við innlend
verðtryggð lán, en slík könnun
verður að bíða uns nauðsyn-
legra gagna hefur verið aflað.
Mótun gengisstefnu.
Ofangreindar hugmyndirtil skýr-
inga á þróun gengis gjaldmiðla
hafa verið dregnar fram til að
beina athyglinni sem snöggvast
frá þeirri viðmiðun sem afkoma í
sjávarútvegi hefur löngum verið
íslenskum stjórnvöldum við
ákvörðun gengis. Af línuritinu er
Ijóst að raungengi krónunnar
hefur verið afar óstöðugt, ekki
síður vegna stefnubreytinga
stjórnvalda varðandi gengis-
skráningu en vegna verðáhrifa.
Tvisvar síðan í ársbyrjun 1981
hefur sú stefna verið tekin að
halda gengisskráningu óbreyttri
um langt skeið. Þess á milli hefur
verið beitt gengissigi og gengis-
fellingum, svo að raungengi
hefur sveiflast mikið.
Hvernig sem haldið er á stjórn
gengismála berast áhrif af gangi
efnahagsmála jafnan milli landa
sem viðskipti eiga saman. Með
nokkurri einföldun mætti segja,
að auðveldara sé að ráða við
verðbólgu sé raungengi haldið
sem stöðugustu, en utanaðkom-
andi sveiflur geta þá haft áhrif á
atvinnu og framleiðslu. Sé breyt-
ingum raungengis beitt til að
verjast ytri áföllum eru meiri líkur
á að atvinna og framleiðsla hald-
ist (ef rauntekjur eru sveigjanleg-
ar), en þá er afar torvelt að hafa
hemil á verðbólgu. íslendingar
hafa löngum hallast að síðari
kostinum. Verðbólgan er nú
komin á það stig að ástæða er til
að íhuga hvort það sjálfstæði,
sem við höfum álitið okkur hafa
við stjórn gengis- og peninga-
mála, leiði til aukinnar hagsæld-
ar. Betri árangur í framleiðslu
kynni að nást ef við takmörkum
rétt okkar til breytinga á raun-
gengi eða tengjum krónunaöðr-
um gjaldmiðli eða myntkörfu, og
mótum efnahagsstefnuna að
öðru leyti í samræmi við það.
Skýringar við gengistöflu.
Dæmi: US$ gen§i31.12.82 er 16,60 gengi 1.6.83 er 27,20 gengi 25.7.83 er27,74
br. frá31.12.82 er 63,86% br.frá 1.6.83 er 1,99% br.frá31.12.82 er 67,11 %
Gengi ísle nsku i 31.12. 82 trónun 1.6. 83 nar. 25.7. 83
us$ 16.65 27.24 27.76
63.60 1.91 66.73
UK pund 26.83 43.33 61.47 42.22 -2.56 57.34
Kanada $ 13.51 22.14 22.50
63.88 1.62 66.53
DKR 1.99 3.00 2.96
51.08 -1,14 49.35
NKR 2.36 3.80 3.78
61.23 -0.47 60.48
SKR 2.28 3.60 3.60
58.39 -0.06 58.30
Finnskt mark 3.15 4.94 4.96
57.10 0.24 57.47
Fr. franki 2.47 3.58 3.55
44.98 -0.89 43.69
Bel. franki 0.36 0.54 0.53
51.11 -0.71 50.04
Svi. franki 8.34 12.93 13.14
55.18 1.62 57.68
Holl. gyllini 6.34 9.55 '9.54
50.67 -0.Ö9 50.53
DEM 7.00 10.74 10.68
53.34 -0.58 52.43
ítölsk líra 0.01 0.02 0.02
48.81 -0.17 48.56
Aust. sch. 1.00 1.53 1.52
53.25 -0.43 52.59
Port. escudo 0.19 0.27 0.23
46.00 -14.00 25.57
Sp. peseti 0.13 0.19 0.19
45.93 -3.51 40.80
Jap. yen 0.07 0.11 0.12
60.66 1.33 62.79
írskt pund 23.22 33.93 33.72
46.09 -0.60 45.22
SDR 18.36 29.20 29.44
58.99 0.82 60.29