Vísbending - 03.08.1983, Blaðsíða 1

VISBENDING £
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL VS
3-1 3. ÁGÚST 1983
Erlendir vextir:
Raunvextir eru víðast háir um þessar mundir.
Áhrifá hagvöxt.
Vextir á alþjóðlegum markaði
hafa lækkað nokkuð síðan þeir
voru hæstir á árunum 1980-81.
Engu aðsíðureru raunvextirvíð-
ast á vesturlöndum enn mjög
háir og síðurtaldar horfurá lækk-
un á næstunni. Þessir háu vextir
þykja skyggja á framhald þeirrar
aukningar á hagvexti í heistu
iðnríkjum vesturlanda, sem nú
sjást glögg merki. Þó er á það
bent, að háir vextir hái fjárfest-
ingu og hagvexti í Bandaríkj-
unum í minna mæli en í öðrum
löndum, vegna þess að þar eru
fyrirtæki í ríkari mæli fjármögnuð
með hlutafé og rekstur þeirra
því sveigjanlegri en ella.
Ólíklegt er talið að vextir fari
lækkandi.
Eins og fram kemur í töflunni
hafa raunvextir hækkað mikið [
Bandaríkjunum undanfarin ár og
eru nú um 5% hærri en að með-
altali á síðasta áratug. Eins og
fyrr greinir er síður búist við
lækkun. Aðstæðurnareru nokkr-
ar. Óttast er að verðbólga taki sig
upp aftur þar sem peningamagn
hefur aukist síðustu mánuðina
umfram markmið stjórnvalda
(M1 hefur aukist um uþb. 12%
mv. heilt ár síðan á síðasta
sumri) og verðbólguógnin
spornar gegn lækkun vaxta. Auk
þess ríkir nokkur óvissa um
framkvæmd stefnu Bandaríkja-
stjórnar í peningamálum og al-
mennt talað er óvissa ekki til
þess fallin að lækka vexti. Þá
eykur erfiö skuldastaða þróunar-
ríkja ekki síst Brasilíu, Argentínu
og Mexíkó, á óvissu í fjármála-
heimi vesturlanda. Síðast en
ekki síst veldur hallinn á ríkisbú-
skap Bandaríkjamanna mikilli
fjárþörf og stuðlar þannig að
háum vöxtum.
Horfur á næstunni.
Talið er að stefna stjórnvalda í
Bandaríkjunum á síðari hluta
ársins sé að sporna heldur gegn
þeim vexti peningamagns sem
verið hefur framan af árinu. Þetta
gæti haft i för með sér örlitla
hækkun vaxta í bráð, en gæti
greitt fyrir á næsta ári, ef vextir á
löngum lánum lækka í kjölfar
þess að stjórnvöld sýna stað-
festu í peninga- og verðbólgu-
málum. Á árinu 1984 er búist við
mikilli eftirspurn lánsfjár í Banda-
ríkjunum, bæði vegna fjárfest-
inga í atvinnuvegunum og vegna
hallareksturs ríkissjóðs, og ótt-
ast er að stjórnvöld eigi óhægara
um vik við stjórn á peningamagni
á ári forsetakosninga.
Vaxtamismunur milli landa hefur
rík áhrif á gengi gjaldmiðla.
Þannig stuðlar4-5% vaxtamun-
ur milli dollara og þýskra marka
(sjá töflu á bls. 4) að háu gengi á
dollara en eins og fyrr greinir er
einnig þungt á metunum að horf-
ur eru á miklum hallarekstri ríkis-
sjóðs í Bandaríkjunum amk. til
1985. í nýlegri skýrslu frá Laurie
Milbank & Co., sem er verð-
bréfafyrirtæki í London, er spáð
heldur hækkandi vöxtum í
Bandaríkjunum næstu 2-3 mán-
uði, en lækkandi undir lok ársins.
Þeir spá jafnframt verulegri
lækkun á gengi dollarans á árinu
1984. Annað þekktverðbréfafyr-
irtæki í London, Phillips & Drew,
spáir að dollarinn lækki fyrr
þannig að hann yrði í kringum
DM2.28 undir lokþessa árs.
Nafnvextir og raunvextir á
löngum lánum í
Bandaríkjunum.
(UN World Economic Survey
1983).
Tímabil Nafnvextir1) Raunvextir2)
1965-69 5.7 2.0
1970-74 7.7 1.8
1975-79 8.7 1.3
1980 11.9 2.4
1981 14.2 4.4
19821-6 14.8 7.1
19827-12 12.8 7.0
1) Meðalávöxtun á löngum skuldabréfum
fyrirtækja með Aaa frá Moody’s (sjá
bls. 4).
2) Raunvextir reiknaðir eftir nafnvöxtum
og verðbreytingum vergrar þjóðar-
framleiðslu.
Efni:
Erlendirvextir 1
Peningamál og verðbólga 2
Skýringará peningastærðum 3
Flokkun lántakenda
eftir lánstrausti 4
Töflur:
Vextirí USA 1
Gengi íslensku krónunnar 3
Vextirerlendis 4
Gengimikilvægragjaldmiðla 4
Ritstj. og áb.m.: Sigurður B. Stefánsson
Útgefandi: Kaupþing hf Húsi Verslunarinnar
Kring'umýri 108Reykjavík
Sími: 8 69 88
Öll réttindi áskilin. Rit þetta má ekki afrita með
neinum hætti, svo sem með Ijósmyndun, hljóðrit-
un, eða á annan hátt, að hluta eða í heild, án leyfis
útgefanda.
Umbrot og útlitshönnun: Kristján Svansson
Setning og prentun: ísafoldarprentsmiðja