Vísbending - 07.09.1983, Side 4

VÍSBENDING
4
Gjaldeyrisstýring, framh.
Að verjast gengistapi með
hækkunum vöruverðs.
Verðhækkanir sem jafnan eru
aðeins á undan gengislækk-
unum er enn ein leið til að verjast
gengistapi. Munu ýmis íslensk
innflutningsfyrirtæki kannast við
þessa aðferð og hafa tekið hana
upp af illri nauðsyn, þar sem
álagningarreglur á annað borð
leyfa. Þetta er raunar eina að-
ferðin, sem kemur að gagni í
litlum löndum þar sem gjaldmið-
illinn er veikur og framvirkur
markaður ekki fyrir hendi.
Óþarfi er að fara mörgum orðum
um þessa aðferð, hún er til komin
af illri nauðsyn. Helstu gallar eru
að sífellt verður að hækka vöru-
verð, ef slíkt er yfirleitt leyft, og
við hækkanirnar geta seljendur
glatað markaði sínum í sam-
keppni við aðrar svipaðar vöru-
tegundir, sem minna þurfa að
hækka.
Að verjast gengistapi með þvi
aó dreifa áhættunni.
Eðlileg viðbrögð við óvissu eru
að reyna að dreifa áhættunni.
Sum íslensk fyrirtæki eru í þeirri
stöðu að engin ofangreindra
leiða til baktryggingar vegna
gengisáhættu virðist fær. Tökum
til dæmis innflutningsfyrirtæki
sem vill draga úr gengisáhættu
vegna erlendra lána eins og unnt
er. Framvirk viðskipti eru ekki
fyrir hendi (a.m.k. ekki í bráð)
fyrir íslensku krónuna. Engar
tekjur í erlendum gjaldeyri eru til
að jafna á móti afborgunum og
vöxtum af erlenda láninu. Loks
hindra álagningarreglur eða hörð
samkeppni þær verðhækkanir
sem nauðsynlegar væru til að
vega upp á móti gengistapi
vegna erlenda lánsins (til dæmis
auknum kostnaði af dollaraláni,
þegar dollarinn hækkarum 15%
miðað við aðra mikilvæga gjald-
miðla).
í þessari stöðu er hægt að dreifa
áhættunni af gengisbreytingum
milli erlendra mynta með því að
taka lán sem miðað er við sam-
setta mynt, til dæmis SDR eða
ECU (sjá Vísbendingu, 5. tbl. 17.
ágúst). Vegna þess að margar
myntir koma við sögu eru sam-
settu myntirnar vel til þess fallnar
að dreifa áhættu bæði af gengis-
og vaxtasveiflum.
Gengi nokkurra gjaldmiðla.
1982 1983
s 0 N D J F M /\ 31.5. 30.6. 29.7. 2.8. 5.9.
US$/UKpund 1.71 1.70 1.63 1.62 1.57 1.53 1.49 1.54 1.61 1.53 1.52 1.51 1.50
DKR/$ 8.79 8.91 8.96 8.92 8.41 8.57 8.62 8.65 9.03 9.16 9.51 9.57 9.62
IKR/$ 14.45 15.16 16.07 16.42 18,44 19.18 20.63 21.39 27.10 27.45 27.85 27.95 28.08
NKR/$ 6.89 7.17 7.24 7.03 7.04 7.11 7.17 7.14 7.14 7.31 7.38 7.44 7.45
SKR/$ 6.22 7.15 7.51 7.35 7.32 7.43 7.48 7.48 7.54 7.65 7.74 7.78 7.88
Fr. frankar/$ . . . 7.06 7.15 7.21 6.85 6.77 6.88 7.01 7.32 7.56 7.65 7.94 8.01 8.05
Svi. frankar/$ . . 2.14 2.17 2.20 2.05 1.97 2.02 2.06 2.06 2.09 2.11 2.13 2.14 2.17
Holl. flor./$ .... 2.74 2.76 2.79 2.67 2.63 2.68 2.68 2.75 2.83 2.86 2.95 2.98 2.99
DEM/$ 2.50 2.53 2.61 2.42 2.39 2.43 2.41 2.44 2.52 2.55 2.64 2.66 2.67
Yen/$ 263 271 265 243 233 236 238 238 239 240 242 242 246
Gengi íslensku krónunnar.
31.12.82 kr 01.06.83 kr Breyting frá 31.12.82 % 05.09.83 kr Breyting frá 31.12.82 01.06.83 °A %
US$ 16.65 27.24 63.60 28.08 68.65 3.08
UK pund 26.83 43.33 61.47 42.22 57.35 -2.56
Kanada$ 13.51 22.14 63.88 22.80 68.77 2.99
DKR 1.99 3.00 51.08 2.92 46.99 -2.71
NKR 2.36 3.80 61.23 3.77 59.91 -0.82
SKR 2.28 3.60 58.39 3.56 56.65 -1.10
Finnskt mark 3.15 4.94 57.10 4.89 55.45 -1.05
Fr. franki 2.47 3.58 44.98 3.49 41.19 -2.62
Bel. Iranki 0.36 0.54 51.11 0.52 46.81 -2.85
Svi. franki 8.34 12.93 55.18 12.94 55.26 0.05
Holl. gyllini 6.34 9.55 50.67 9.39 48.02 -1.76
DEM 7.00 10.74 53.34 10.50 49.93 -2.21
ítölsk líra 0.01 0.02 48.81 0.018. 44.69 -2.77
Ausl. sch. 1.00 1.53 53.25 1.49 49.99 -2.12
Port. escudo 0.19 0.27 46.00 0.227 22.43 -16.14
Sp. peseti 0.13 0.19 45.93 0.186 39.89 -4.13
Jap. yen 0.07 0.11 60.66 0.114 61.33 0.42
írskt pund 23.22 33.93 46.09 33.01 42.13 -2.71
SDR 18.36 29.20 58.99 29.48 60.51 0.96