Vísbending - 09.11.1988, Blaðsíða 4

VÍSBENDING
SVÍÞJÓD:
Skiptar skoöanir um hvernig bregö-
ast skuli við þenslu_______________
Um þetta leyti árs birtir sænska
stjórnin ávallt nokkurs konar “þjóð-
hagsáætlun“, þar sem fram kemur mat
hennar á stöðu og horfum í þjóðarbú-
skapnum auk þess sem lagðar eru fram
fyrirætlanir um aðgerðir. Skv. þessari
áætlun á að draga úr hagvexti á næsta
ári um rúmlega eitt prósentustig og
verður hann þá 1,7%. Það er hins veg-
ar viðurkennt að þensla og verðbólga
séu höfuðvandamálin í sænsku efna-
hagslífi og verði það áfram ef ekki
verður gripið í taumana, jafnvel þótt
von sé á minni hagvexti. Að öðru
óbreyttu reikna stjórnvöld með 6%
verðbólgu og 7% hækkun launa á
næsta ári, sem að mati stjórnarinnar
er talsvert meira en verður í viðskipta-
löndum þeirra og mun þess vegna
halda áfram að grafa undan sam-
keppnishæfni atvinnulífsins. Þessi
staða birtist m.a. í vaxandi viðskipta-
halla, sem er áætlaður 10 milljarðar
sænskra króna á þessu ári og 13,8
milljarðar á því næsta.
Þetta er tæpast viðunandi að mati
fjármálaráðherrans, Kjell Olof Feldt,
og hefur hann í hyggju ýmsar'ráðstaf-
anir til úrbóta. Á meðal þessara ráð-
stafana er minnkun ríkisstyrkja til
landbúnaðar, afnám innflutningstak-
markana á fatnaði, lítilsháttar lækkun
tekjuskatta og tilmæli um að dregið
verði úr byggingum skrifstofuhúsnæð-
is í stærri borgum.
Að mati ýmissa sérfræðinga er áætl-
unin í bjartsýnára lagi og ef vel á að
vera þyrftu úrræðin að vera miklu rót-
tækari en fjármálaráðherrann boðar.
í spám einkaaðila er t.d. gert ráð fyrir
a.m.k. 7% verðbólgu á næsta ári og
rúmlega 8% hækkun launa. Þar að
auki er gert ráð fyrir verulega meiri
viðskiptahalla en kemur fram í áætlun
stjórnvalda, eða nálægt 20 milljörðum
sænskra króna. Þessu hafa ýmsir vilj-
að mæta með ráðstöfunum til að örva
sparnað heimila og með tollalækkun-
um.
Þenslan í Svíþjóð og skortur á
vinnuafli þar hefur m.a. ýtt undir að
fyrirtæki leita í ríkara mæli út fyrir
landssteinana með starfsemi sína. Vol-
vo hefur t.d. nýlega ákveðið að rann-
sóknarvinna þeirra muni í framtíðinni
verða staðsett í Belgíu, Hollandi og
Bandaríkjunum, og hefur ákvörðun
þessi mælst misjafnlega fyrir. Sérstak-
lega hafa menn áhyggjur af því að
tækniþekking kunni að flytj ast úr
landi.
RRIiEND
FRÉHBROT
SOVÉTRÍKIN:_____________
Hlutabréfamarkaður er hugsanlega
á næsta leyti______________________
Nú þykir nokkuð ljóst að viðskipti
með hlutabréf verði tekin upp í Sovét-
ríkjunum áður en langt um líður. Hins
vegar er nú deilt um það hversu víð-
tækur réttur manna verði til að eiga og
versla með hlutabréf. í nýlegri yfirlýs-
ingu formanns Áætlunarnefndarinnar
segir t.d. að einungis starfsmenn við-
komandi fyrirtækja fái leyfi til að ger-
ast hluthafar. Þetta er hins vegar í and-
stöðu við yfirlýsingu fjármálaráðherr-
ans, Boris Gostev, sem hefur viljað
ganga lengra.
Gostev sagði nýlega að það yrðu
tvenns konar hlutabréf. Annars vegar
hlutabréf starfsmanna og hins vegar
hlutabréf sem önnur fyrirtæki gætu
átt. Og fyrirtækjabréfin eiga að geta
gengið kaupum og sölum á opnum
markaði, þar sem öllum verður frjálst
að kaupa. Það yrði m.ö.o. komið á fót
eiginlegum hlutabréfamarkaði. Starfs-
mannabréfin eiga að takmarkast við
upphæð sem svarar til u.þ.b. 20 mán-
aðarlauna, eða 16.200 dollara á ein-
stakling og verða án atkvæðisréttar.
Þessi bréf mega ekki verða fleiri en
svarar til 30% af eignum fyrirtækisins.
Fyrirtækjabréfin mega hins vegar
svara til 50% af eignum fyrirtækisins
og þessar tvær tegundir bréfa mega
þess vegna ná yfir að hámarki 80% af
eignum fyrirtækisins.
BANDARÍKIN:
Hagvöxtur á þriðja ársbórðungi
minni enátveim þeim íyrri
Hagvöxtur á þriðja ársfjórðungi
reyndist vera 2,2% á ársgrundvelli og
er það minnsti vöxtur á einum árs-
fjórðungi í næstum tvö ár. Hagvöxtur
á fyrsta ársfjórðungi var 3,4% og 3% á
þeim öðrum, þannig að þróunin hefur
vakið með mönnum vissar áhyggjur
um að e.t.v. væri samdráttarskeið
framundan. Samdráttur kemur og fer
og út af fyrir sig ekki ólíklegt að það
fari að koma að slíku tímabili í ljósi
þess hversu langt yfirstandandi hag-
vaxtarskeið hefur verið.
En upplýsingar um minni hagvöxt
hafa líka dregið úr áhyggjum manna
um að verðbólga fari úr böndum.
Framleiðslugeta er nú svo til fullnýtt
og það þótti ljóst að meiri hagvöxtur
fengist ekki án þess að knýja upp laun
og verðlag. Tölur um verðbólgu á
þriðja ársfjórðungi sýna líka að úr
henni hefur dregið frá því fyrr á árinu.
Verðbólga var 4,4% á ársgrundvelli á
þriðja ársfjórðungi, en 5,5% á öðrum
ársfjórðungi.
FRAKKLAND:_____________________________
Nýjar tölur um afgan§ á utanríkisvið-
skiptum treysta gengi frankans, í bili
a.m.k.
Það kom nokkuð á óvart í Frakk-
landi þegar í ljós kom að afgangur var
á vöruviðskiptum við útlönd í septem-
ber. Allt fram til þess tíma hafði nefni-
lega hallað undan fæti í þessum efnum
og gengi frankans var komið niður
undir ystu mörk Evrópumyntkerfis-
ins. Septembertölurnar leiddu svo til
þess að gengi frankans styrktist nokk-
uð gagnvart þýsku marki og hefur
jafnvel vakið vonir um að lengra verði
í næstu uppstokkun innan EMS kerfis-
ins en almennt var búist við.
Það er hins vegar hætt við að tölur
fyrir einn mánuð segi ekki allt um
hvert stefnir. Og þrátt fyrir nýjustu
tölur stefnir í talsverðan halla á við-
skiptajöfnuði fyrir allt árið, eða sem
svarar til 25 milljarða franska franka.
Ef litið er til viðskiptanna við
V.Þýskaland sérstaklega þá kemur í
ljós að innflutningur Frakka umfram
útflutning til Þýskalands verður að öll-
um líkindum tvöfalt meiri í ár en hann
var fyrir aðeins þremur árum. Það
kann líka að grafa undan styrk frank-
ans að dollarinn hefur á undanförnum
dögum sigið gagnvart þýska markinu.
Ritstj. og ábm.: Finnur Geirsson.
Útg.: Kaupþing hf. Húsi Verslunarinnar,
Kringlunni 7.103 Reykjavík. Sími 68 69 88.
Umbrot oa útlitshönnun: Kristján Svansson.
Prentun: Isafoldarprentsmiöja hf.
Öll réttindi áskilin. Rit þetta má ekki afrita með
neinum hætti svo sem með Ijósritun eða á
annan hátt að hluta eða í heild sinni án leyfis
útgefanda.