Vísbending


Vísbending - 22.06.1989, Page 4

Vísbending - 22.06.1989, Page 4
VÍSBENDING SUÐUR KÓREA: Krefjast betri lífskjara í kjölfar gífurlegs hagvaxtar Fá ef þá nokkur lönd í heiminum hafa haft eins mikinn hagvöxt á undan- förnum árum og Suður Kórea. Hann var hvorki meiri né minni en á milli 12 og 13% árlega á seinustu þremur árum. Aðalástæðan var mikill og vaxandi útflutningur sem byggðist meðal annars á hlutfallslega lágum launum. Þetta er núna hins vegar að breytast dálítið. Launin hafa hækkað um 20% á ári síðustu þrjú árin og eftirspurn eftir innfluttum lúxusvarningi hefur farið vaxandi. Gengi gjaldmiðilsins, won, hefur hækkað mikið gagnvart dollar og þetta hefur m.a. þýtt að afgangur á viðskiptum við útlönd verður væntanlega mun minni í ár en hann hefur verið seinustu þrjú árin. Menn velta því nú fyrir sér hvaða möguleika Suður Kórea hefur á því að halda áfram á sömu braut þrátt fyrir lakari samkeppnisstöðu en áður vegna hærri launa og hærra gengis. Ymsir eru þeirrar skoðunar að góðar líkur séu á áframhaldandi velgengni enda hafi stjórnin uppi ýmsar fyrirællanir um að færa þjóðarbúskapinn nær markaðs- kerfum þróaðra landa. Hins vegar sé óraunhæft að reikna nreð eins gífurlegum hagvexti og átt hefur sér stað síðustu árin. Aðrir benda á að margt þurfi að lagfæra áður en búast nregi við góðu og jöfnu gengi. Sérstaklega sé fyrirkomulagi á vinnumarkaði ábótavant, en verkföll og órói hefur verið almennur síðustu misseri og lífskjarabatanum þykir illa skipt. ÁSTRALÍA:____________________ Erfiðlega gengur að ná tökum á verðbólgu Efnahagsástandið í Ástralíu minnir að sumu leyti á efnahagsástandið á íslandi. Ástralir hafa verið að glíma við verðbóigu sem er meiri en gengur og gerisl í helstu viðskiptalöndum þeirra og með vissu millibili virðist allt vera í óefni komið. Svo rétta þeir úr kútnum og þá gjarnan vegna breytinga á viðskiptakjörum. Verð- bólgan hjá þeim er að vísu rniklu minni en hjá okkur; hún er 8% um þessar mundir, en þykir engu að síður allt of mikil þegar hún er borin saman við önnur lönd. En auk verðbólgunnar eru það fyrsl og fremst miklar erlendar skuldir og of lítill sparnaður sem hrjá Ástrali þessa dagana. Erlendar skuldir ERLEND FRETIABROT hafa tvöfaldast á seinustu þrem árum og jafngilda nú nálægt þriðjungi landsframleiðslunnar. Þær eiga sér samsvörun í miklum viðskiptahalla sem hefur verið 4-5% af lands- framleiðslu undanfarin ár. Ástralir hafa brugðist við þessu ástandi með aðhaldi í bæði ríkisfjár- málum og peningamálum. Fjárlög hafa verið afgreidd með afgangi og vextir eru óhemju háir. Kjörvextir eru t.d. tæplega 20% og vextir af húsnæðis- lánum eru 17%. Menn búast samt ekki við árangri af þessum aðgerðum fyrr en hugsanlega á næsta ári. Að sumra mati tefur það fyrir hversu seint hefur gengið að framkvæma nauðsynlegar skipulagsbreytingar í atvinnumálum og skattamálum. ÍRLAND:_______________ Skjót umskipti til hins betra Fyrir réttu ári var ítarleg umfjöllun um írland í Vísbendingu þar sem fram kom heldur dapurleg mynd af ástandinu. Gífurlegur halli á ríkissjóði, hátt í 20% atvinnuleysi og fólksflótti voru nokkur af þeim atriðum sem einkenndu ástandið. Þá var nýtekinn aftur við stjórnartaumunum, Charles Haughey, og satt að segja ríkti engin bjartsýni um að honum tækist að bæta ástandið. Hann var áður forsætis- ráðherra á árunum 1979-81 og var upphafsmaður að þeirri umfram- eyðslu sem átti eftir að einkenna Ira allan þennan áratug. Sem dæmi má nefna að á árunum 1982-86 var ríkissjóðshallinn alltaf á bilinu 12-16% af þjóðarfrantleiðslu og árið 1986 voru skuldir ríkissjóðs orðnar 132% af þjóðarframleiðslu, sem var hæsta hlutfall í Evrópu. En þvert ofan í almennar væntingar hefur Haughey tekist að snúa efnahagnum til hins betra. Hann hefur t.d. skorið ríkisútgjöld drjúgt niður og þess er nú vænst að hallinn á þessu ári verði kominn niður í 4,5% af þjóðarframleiðslu. Og það sem meira er, hagvöxtur er byrjaður á nýjan leik eftir áralanga stöðnun og vextir hafa lækkað. Talið er að hagvöxtur verði 4% á þessu ári og vextir eru komnir niður í 9%. Hins vegar hefur verðbólga hækkað eilítið og reiknað er með að hún verði 3,5% í ár samanborið við aðeins 2% í fyrra. Irar eru meðlimir í Evrópumyntkerfinu og ýmsir vilja þakka því þeim árangri sem náðst hefur. Er þá bent á Bretland til samanburðar, sem eru ekki meðlimir og glíma nú við rúmlega 8% verðbólgu og sífellt hærri vexti. En það er margt óunnið og Haughey ákvað nýlega að gengið yrði til kosninga, sem nýlega hafa farið fram í þeirri trú að byrinn væri með sér og til að tryggja fylgi við nauðsynlegar áframhaldandi samdráttaraðgerðir. Það er ennþá um 18% atvinnuleysi, sem væri eflaust meira ef ekki kæmi til verulegur fólksflótti. Árlega hafa um 40.000 írar flutt frá landinu og samsvarar það 1% af landsmönnum. FRAKKLAND:_________________ Efnahagslegur stöðugleiki skilar sér í blómlegum hlutafjármarkaði Á síðustu árum hafa Frakkar notið efnahagslegs stöðugleika í ríkari mæli en áður. Skuldbindingu þeirra um gengisstöðugleika, sem tengist þátttöku þeirra í Evrópumyntkerfinu, hefur verið lylgt eftir af mikilli alvöru, jafnvel þótt það hafi þýtt bæði háa vexti og litlar launahækkanir. Og þeir eru nú að uppskera árangur þessa aðhalds. Hann birtist t.d. í mun lægri verðbólgu en lengi tíðkaðist og er spáð að hún verði 2-3% á þessu ári. Árangurinn birtist líka greinilega í mjög blómlegum hlutabréfaviðskiptum. Nýlega var sett met í hlutabréfahöllinni í París þegar vísitalan fór upp í 485,7 stig. Er það talsvert hærra en hún hafði komist í rétt fyrir verðhrunið á hlutabréfamörkuðum um allan heim í október 1987. Eftir sem áður er atvinnuleysi mikið vandamál í Frakklandi, en það hefur um nokkurn tíma haldist í kringum 10%. Ritstj. og ábm.: Finnur Geirsson. Útg.: Kaupþing hf., Húsi Verslunarinnar, Kringlunni 7, 103 Reykjavík. Sími 686988. Prentun: Gutenberg, ríkisprentsmiðja. Öll réttindi áskilin. Rit þetta má ekki afrita með neinum hætti svo sem með Ijósritun eða á annan hátt að hluta eða í heild sinni án leyfis útgefanda.

x

Vísbending

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vísbending
https://timarit.is/publication/281

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.