Vísbending - 04.01.1990, Side 1

VIKURIT UM
VIÐ8KIPTIOG
EFNAHAGSMÁL
8.01. 4. JANÚAR 1990
FARIÐ
Á MIS VIÐ
TÆKIFÆRIN
Ef lífskjör eru mæld í kaupmætti
greidds tímakaups eru þau nánast þau
sömu og fyrir tíu árum. Þó hafa á þessu
tíu ára tímabili átt sér staö meiri
framfarir í atvinnu- og viðskiptaháttum
í heiminum en áður hafa þekkst á
jafnlöngum tíma. Framfarir, sem
margar aðrar þjóðir hafa tileinkað sér
og notið ríkulega.
Engin metnaðarfull áform
Tækifæri til þess að auka velmegun
hafa kannski aldrei verið meiri en í dag
með tilkomu nýrrar tækni, aukinnar
menntunar og ekki síst meira frjáls-
ræðis í viðskiptum á milli landa. Samt
er eins og tíminn standi að nokkru leyti
í stað hér á landi; a.m.k. virðast stjórn-
völd ekki hafa uppi nein metnaðarfull
áform um að gefa mönnum kost á að
læra af dapurri reynslu og nýta þá
möguleika sem eru að opnast.
Fyrirætlunum landa Evrópubanda-
lagsins og fleiri landa um meira
frjálsræði í viðskiptum er mætt með
tortryggni og ekki laust við að litið sé
á fyrirhugaðar samningaviðræður sem
illa nauðsyn; helst til þess komnar að
tryggja fiskútflytjendum greiðan
aðgang að “sameiginlega markaðin-
um”. Ekkert bólar á breytingum á
skipulagi fiskveiða eða á fyrirkomu-
lagi búvöruframleiðslu og óskiljan-
legrar tregðu gætir í því að gefa
gjaldeyrisviðskipti frjáls. Þess í stað
hækka skattar og verðbólgan er ennþá
margfalt hærri en í viðskiptalöndunum.
Hröð atburðarás
Atburðarásin er orðin afar hröð í
viðskiptalöndum okkar og mikið um
að vera hjá stjórnvöldum þeirra og
framsæknum fyrirtækjum. Kjarni
þessarar atburðarásar er sá, að hið
opinbera er að aflétta hömlum á öllum
sviðum viðskipta sem fyrirtæki færa
sér í nyt með ýmis konar endur-
skipulagningu. Samhliða þessu er hið
opinbera að efla aðhald með
útgjöldum og í peningamálum til þess
fyrst og fremst að treysta gjald-
miðilinn. I framhaldi af því stefnir
Evrópa óðfluga í þá átt að þar verði
aðeins einn gjaldmiðill gefinn út af
einum seðlabanka. Það ætti að vera
auðvelt að ímynda sér hvílíkt hagræði
hlýst af slíku fyrirkomulagi fyrir þær
þjóðir sem í hlut eiga.
Markmiðið hjá EB er að öll
fyrirtæki og allir einstaklingar í aðildar-
löndunum búi við svipuð skilyrði af
hálfu stjórnvalda. Með því er vænst að
fjármagn, vinnuafl og auðlindir nýtist
eins og best verður á kosið. Af þessu
hlýst verulegur ávinningur; jafnvel örari
hagvöxtur til langframa til viðbótar
þeim lífiskj;irabuta Sérrt rh!lýst strax í eitt
skipti fyrir öll af sameiginlegum
markaði aðildarríkjanna.
Straumurinn í átt til sameiginlegs
markaðar er orðinn svo sterkur að ekki
verður aftur snúið. Og hann á eftir að
hrífa miklu fleiri lönd með sér en EB
löndin með einum eða öðrum hætti. í
því sambandi verður Island tæpast
undanskilið jafnvel þótt ekki verði um
fulla aðild að EB að ræða. En væri
ekki miklu betra að hafa skilning og
þar með einhverja stjórn á atburða-
rásinni heldur en að vera hrifinn með
fyrirvaralítið og stjórnlaust eins og nú
virðist stefna í?
Efni:_______________________
• Farið á mis við tækifærin
• Verðbólguspá
• Skattlagning vaxtatekna og
verðtrygging
• Erlend fréttabrot
417819
jV. Mf
i