Vísbending - 13.02.1992, Blaðsíða 2

ISBENDING
Tafla 3
Innlegg á húsnæðissparnaðar-
reikninga samkvæmt skattframtölum
Tekju- ár Milljónir kr. Fjöldi einst.
1985 1 98
1986 3 134
1987 3 111
1988 29 304
1989 50 446
1990 76 582
1991 1 460 2,500
'Áætlun
Heimild: Ríkisskattstjóri
Tafla 4
Aukning einstaklinga á fjár-
festingu í atvinnurekstri
samkvæmt skattframtölum1
Tekju- ár Milljónir kr. Fjöldi einst.2
1985 38 1.652
1986 64 2.332
1987 16 438
1988 70 1.316
1989 392 5.131
1990 1.669 16.350
19913 1.100 12.500
vegna húsnæðisspamaðarreikninga.
e) Vextir/arður: Breytilegir vextir á
húsnæðisspamaðarreikningum (þeir
eru nú 7,0-7,75% umfram lánskjara-
vísitölu) en venjulega má gera ráð fyrir
5-15% arði af hlutabréfum sem reiknast
af nafnvirði.
g) Gengisbreytingar: Á árinu 1991
var0,5% raunlækkun ágengi hlutabréfa
samkvæmtHMARKS-vísitölunni. Ekki
er gengisáhætta á húsnæðis-
spamaðarreikningum en þeireru verð-
tryggðir miðað við lánskjaravísitölu
sem hækkaði um 7,6% á árinu 1991.
Að framangreindu má ljóst vera að
húsnæðissparnaðarreikningar eru
mjög vænleg ávöxtunarleið með tilliti
til ávöxtunar og áhættu, hvort heldur
sem er til almenns sparnaðar eða
húsnæðissparnaðar.
Höfundur er
viðskiptafrœðingur
1 Taflan sýnir hversu mikið
skattskyldar tekjur lækka
2 Hjón metin sem tveir einstaklingar
3 Áætlun
Heimild: Ríkisskattstjóri
Munur á hlutabréfum og
húsnæðisspamaðaræikningum
I hverju felst munuráþessum tveimur
skattalækkunarleiðum, annars vegar
hlutabréfakaupum og hins vegar
húsnæðissparnaðarreikningum? Hér eru
tínd til nokkuratriði og þau borin saman.
a) Skattafsláttur: Með hlutabréfa-
kaupumáárinu 1991 varmöguleikiáum
38 þús.kr. lækkun á tekjuskatti hjá
einstaklingumen um lOOþús.kr. beinum
skattafslætti ineð því að leggja inn á
húsnæðissparnaðarreikning. Hjá
hjónum er fjárhæðin tvöföld.
b) Hámarksupphæð: Til að ná slíkum
skattaívilnunum sbr. a) þurfti að kaupa
hlutabréf fyrir um 94 þús.kr. en leggja
inn á húsnæðissparnaðarreikning um
400 þús.kr. (tvöföld fjárhæð hjá hjónum).
c) Binditími: Húsnæðissparnaðar-
reikningar eru bundnir í 3-10 ár en
hlutabréf þarf að eiga í 2 ár til að njóta
skattajvilnunar.
d) Áhætta: Hlutabréf eru í eðli sínu
áhættusöm fjárfesting en áhætta er lítil
Skattur á
fj ármagnstekj ur
gæti numið
1,5-2
milljörðum
Um áramót var skipuð nefnd sem á
að semja frumvarp um samræmda
skattlagningu eigna- og eignatekna.
Ætlunin er að leggjafrumvarp um þetta
efni fyrir þing í vor og stefnt er að því
að ný lög taki gildi um næstu áramót.
Um þetta segir í frumvarpi til fjárlaga
fyrir 1992: „Skattlagningu eigna og
eignatekna þarf að samræma.
Núverandi tilhögun einkennist af fjölda
undanþágna og flóknum álagningar-
reglum. Aukið frjálsræði íviðskiptum
með fjármagn kallar á samræmingu í
átt til þess sem gildir í öðrum löndum.
Þessi breyting erekki sérstaklegaætluð
til að skila ríkissjóði auknum tekjum
heldur tryggja sanngjama og samræmda
skattheimtu.“ Það er fágætt á
Vesturlöndum að einstaklingar þurfi
ekki að greiða skatta af vaxtatekjum,
en aftur á móti eru eignarskattar hér á
landi hærri en víðast gerist. Þessu á nú
að breyta. Ekki mun ætlunin að auka
skatta á eignir og eignatekjur fyrsta
kastið, hvað sem síðar verður, heldur
er talað um að lækka eignarskatta til
jafns við hækkun skatta á eignatekjur.
Þessir skattar eru nú nálægt þremur og
hálfum milljarði króna á ári.
Á vegum fyrri ríkisstjómar starfaði
nefnd um þetta efni og skilaði Már
Guðmundsson, formaður hennar
lokaskýrslu í fyrra, ásamt drögum að
frumvarpi um fjármagnstekjuskatt. Þar
var lagt til að tekinn yrði upp 33%
skattur á raunvaxtatekjur. Vaxtagjöld
ýrðu niðurgreidd með vaxtabótum á
svipaðan hátt og nú, en að öðru leyti
yrðu þau ekki frádráttarbær. Reynt yrði
að ná sem mestum hluta skattsins um
leið og tekjurnar yrðu til. Má ætla að
nýja nefndin reisi sínar tillögur meðal
annars á þeirri vinnu sem fór fram á
vegum hinnar fyrri.
Réttlæti og alþjóðlegt
samræmi
Mörgum þykir óréttlátt að vextir séu
ekki skattlagðir eins og aðrar tekjur. Á
móti er bent á að þegar hafi verið greiddir
skattar af þeim tekjum sem mynduðu
eignina íupphafi. Þámá minna á að hér
á landi er lagður á eignarskattur sem er
hærri en gerist víða erlendis. Alltaf
hlýtur að vera erfitt að meta hvað er
sanngjamt í þessum efnum. Önnur rök
fyrir eignatekjuskatti eru að í
viðskiptalöndum okkar sé slíkur skattur
lagður á og með frelsi í
fjármagnsflutningum milli landa hljóti
Islendingar að samræma sína
skattlagningu því semgeristerlendis. En
erfitt er að sjá að skattleysi geti verið
skaðlegt að þessu leyti. Hitt gæti reynst
slæmt ef fjármagnsskattur væri hærri hér
en erlendis, þá er hugsanlegt að fé leitaði
úr landi. Samkvæmt þeim hugmyndum
sem ræddar hafa verið um þennan skatt
ætti hann þó ekki að hafa áhrif á flutninga
fjármagns milli landa. Ætlunin er að
skattleggja fjármagnstekjur íslendinga
hér og erlendis á sama hátt og ekki mun
stefnt að því að útlendingar greiði
íslenska ríkmu skatt af vaxtatekjum sínum
hér á landi. Þá er eftir þriðja röksemdin
fyrir nýrri lagasetningu, en hún er sú að
nú er mishár skattur af tekjum af ólíkum
eignarformum.
Misrétti eignarforma
Nú greiða einstaklingar eignarskatt af
hreinni eign (eignum umfram skuldir)
umfram þrjár milljónir. Ekki eru allar
eignir skattlagðar; ríkisskuldabréf og
sparifé í bönkum umfram skuldir eru
2