Vísbending - 13.02.1992, Blaðsíða 4

V
ISBENDING
Hagtölur Hk;ní!
'—7 hípkknn
Fjármagnsmarkaður fráfyrratbl.
Peningamagn (M3)-ár 14% 31. des.
Verdtryggð bankalán 10,0% 11. feb.
Overðtr. bankalán 14,6% 11. feb.
Lausafjárhlutfall h&s 11,6% des.
Verðbréf (VIB) 323,8 jan.
Raunáv. 3 mán 5%
ár 7%
Hlutabréf (HMARK) 759 6. feb.
fyrir viku 759
Raunáv. 3 mán -3% feb.
ár 1%
Lánskjaravísitala 3198 feb.
spá m.v. fast gengi 3199* mars
og ekkert launaskr.
Verðlag og vinnumarkaður
Framfœrsluvísitala 160,4 feb
Verðbólga- 3 mán 1% feb
ár 7% feb
Framfvís.-spá
(m.v. fast gengi, 160,8* mars
ekkert launaskr)
Launavísitala 127,8 des-mæl.
Arshækkun- 3 mán -5% des-mæl.
ár 6% des-mæl.
Launaskrið-ár 1% des
Kaupmáttur 3 mán -2% des
-ár -1% des
Dagvimudaun-ASÍ 79.000 91 3.ársfj
Heildarlaun-ASÍ 105.000 91 3.ársfj
Vinnutími-ASÍ (viku) 46,4 91 3.ársfj
fyrir ári 45,8
Skortur á vinnuafli -0,4% nóv
fyrir ári
Atvinnuleysi 2,4% des
fyrir ári 1,7%
Gengi (sala síðastl. mánudag)
Bandaríkjadalur 56,8 10. feb.
fyrir viku 58,0
Sterlingspund 104,3 10. feb.
fyrir viku 104,0
Þýskt mark 36,4 10. feb.
fyrir viku 36,1
Japanskt jen 0,453 10. feb.
fyrir viku 0,462
Erlendar hagtölur Bandaríkin:
Verðbólga-ár 3% des
Atvinnuleysi 7,1% des
fyrir ári 6,1%
Hlutabréf (DJ) 3.232 7. feb.
fyrir viku 3.237
breyting á ári 17% 3. feb
Liborvextir 3 mán 4,1% 3. feb
Bretland
Verðbólga-ár 5% des
Atvinnuleysi 9,0% des
fyrir ári 6,5%
Hlutabréf (FT) 2.517 7. feb.
fyrir viku 2.571
breyting á ári 16% 3. feb
Liborvext. 3 mán 10,6% 7. feb.
V-Þýskaland
Verðbólga-ár 4% jan
Atvinnuleysi 6,3% jan
fyrir ári 6,3%
Hlutabréf (Com) 1.945 7. feb.
fyrir viku 1.934
breyting á ári 16% 3. feb.
Evróvextir 3 mán 9,6% 7. feb.
Japan
Verðbólga-ár 3% des.
Atvinnuleysi 2,2% des.
fyrir ári 2,1%
Hlutabréf-ár -8% 3. feb.
Norðursjávarolía 18,5$ 7. feb.
fyrir viku 18,1$
Hverjar yrðu tekjur
ríkisins af nýjum
fjármagnstekjuskatti?
Vaxtagreiðslur fyrirtækja eru þegar
skattskyldar eins og fy rr segir og er ekki
ætlunin að hreyfa við því. Aætlað
hefur verið að sparifé einstaklinga sé
um 160 milljarðar króna, en þá er ekki
talin með inneign í lífeyrissjóðum (sjá
VÍB-fréttir, desember 1991). Þá er
sparifé íslendinga skilgreint sem 75%
innlána í bönkum og sparisjóðum, 50%
spariskírteina ríkissjóðs og markaðs-
virði hlutabréfaog allareignir verðbréfa-
sjóða. Fjögur prósent raunvextir af 160
milljörðum eru 6-7 milljarðar. Vextir
ríkisskuldabréfa yrðu skattfrjálsir að
hluta og einnig raunvextir undir 1-2%.
Skattstofn yrði því varla meira en 5-6
milljarðar. Hér til viðbótar kæmu svo
leigutekjur af eignum. Rætt hefur verið
um að lagður yrði tekjuskattur á
fjármagnstekjur en ekki útsvar og því
yrði skatthlutfallið 32,8%. Því er senni-
legt að fjármagnstekjuskattur gæti orðið
1,5-2 milljarðar króna. Eignarskattar
myndu þálækkaumþáfjárhæð. Ætlunin
er að leggja af sérstakan skatt á verslunar-
og skrifstofuhúsnæði og rætt er um að
afnema eignarskatt fyrirtækja og
eignarskattsauka (,,ekknaskatt“) hjá ein-
staklingum. Ekki verður þó hægt að
gera allt þetta fyrir þær tekjur sem ríkið
fær af fjármagnstekjusköttum.
Óvíst að sparnaður
minnki-en fjárfestingar
breytast
Stefna stjórnvalda er að lækka
eignarskatta og hækka skatta af
eignatekjum jafnmikið. Þessi breyting
breytir ekki meðalávöxtun eigna eftir
skatta og því er engin ástæða til þess að
ætla að breytingin verði til þess að fólk
leggi minna til hliðar en áður. Eigna-
tekjur fyrir skatta verða að öllum
líkindum óbreyttar þegar á heildina er
litið. Hins vegar breytast tekjur af ein-
stökum tegundum eigna og fólk hagar
fjárfestingum á annan veg en áður.
Þær ei gnir sem gefa mikið af sér verða
ekki eins eftirsóknarverðar og áður.
Yfirburðir þeirra minnka þegar hluti
afrakstursins er skattlagður í stað þess
að miða skattinn við matsverð eignar-
innar. A sama hátt mun hlutur þeirra
eigna batna, sem litlar tekjur eru af. Ekki
verður eins skaðlegt og áður að nýta
eignir illa. A móti þessu vegur það að
líkast til mun vaxtaróf breikka, þannig
að vextir hækka á þeim eignum, sem nú
þegar bera háa vexti, á meðan þeir gætu
lækkað af þeirn eignum sem nú gefa
lítið af sér.
Útlit er fyrir að skattar á húsnæði
léttist en skattar á sparifé vaxi. Þetta gæti
hugsanlega lækkað húsaleigu áfrjálsum
markaði, en hins vegar verða vextir
fyrir skatta hærri en áður.
Eins og fyrr hefur komið fram leggst
eignarskattur nú með miklum þunga á
húsnæði. Sú byrði léttist efeignarskattur
verður lækkaður. Þetta myndi gera
það fýsilegra að kaupa húsnæði til þess
að leigja það út. Sömu áhrif hefði það
að lækka skatta á leigutekjur. Þær eru
nú skattlagðar með 40% jaðarskatti
eins og laun, en munu sennilega bera
32,8% skatt eftir breytinguna. Ætlunin
er að afnema sérstakan skatt af verslunar-
og skrifstofuhúsnæði um leið og nýju
lögin taka gildi. Ekki er þó víst að
bygging slfks húsnæðis aukist mikið
við þetta, því að mikið framboð er af
því núna eins og kunnugt er. En allar
þessar breytingar stuðla að lækkun
húsaleigu á frjálsum markaði.
Ef skattar verða lagðir á vexti af
nýjum ríkisskuldabréfum hljóta kaup-
endur þeirra að gera kröfu um hærri
vexti en af skattfrjálsum bréfum. Söntu
sögu er að segja unt sparifé í bönkum,
sem nú er skattfrjálst, þar munu vextir
hækka. Erfiðara er að segja til um
áhrifin á verðbréf, sem þegarbera eignar-
skatt. Áhrifin fara eftir því hvort vaxta-
skatturinn verðurmeiri ennemurlækkun
eignarskatts afbréfunum. Flest bendir
til þess að álögur á slfk bréf aukist og
vextir þeirra hækki. Þeir sem eiga þessi
bréf núna greiða oftast nær ekki eignar-
skatt af þeim, en þeir myndu aftur á móti
greiða nýja fjármagnstekjuskattinn. Þá
verður að athuga að skuldabréf bera
jafnan hærri vexti en önnur sparnaðar-
form og nýi skatturinn legðist því með
meiri þunga á þau en annað sparifé.
Með lögum sem samþykkt voru um
jól var sem fyrr segir stigið fyrsta skrefið
í þá átt að skattleggja arð af hlutabréfum
tiljafns við aðrartekjur. Þettadregurúr
yfirburðum hlutafélagsformsins yfir
önnur rekstrarform (sjá Vísbendingu 9.
ágúst 1991).
Sjálfsagt er að reynt sé að jafna sköttun
eignarforma sem kostur er. Ekki verður
séð að nauðsynlegt sé að taka upp fjár-
magnstekjuskatt til þess að ná því mark-
miði, ýmislegt bendir til þess að skyn-
samlegra væri að leggja fremur á al-
mennan eignarskatt. Núna eru þó mestar
líkur á því að fjármagnstekjuskattur
verði tekinn upp hér á landi um næstu
áramót, en verið getur að ekki verði
farið að innheimta hann fyrr en 1994.
Ritstj. og ábm.: Sigurður Jóhannesson.
Útg.: Ráðgjöf Kaupþings hf., Kringlunni 5,
103 Reykjavík. Sími 689080. Myndsendir:
812824. Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun
Háskólans. Prentun: Prentsmiðjan
Gutenberg. Öll réttindi áskilin. Ljósritun er
óheimil en mikill afsláttur veittur ef keypt eru
fleiri en tvö eintök.
4