Vísbending - 01.06.1992, Blaðsíða 4

ISBENDING
Hagtölur Hkr"
hækkun
fráfyrra tbl.
Fjármagnsmarkaður
Peningamagn (M3)-ár 10% 31. apríl
Verðtryggð bankalán 9,0% 21. maí
Overðtr. bankalán 12,2% 21. maí
Lausafjárhlutfall b&s 13,3% mars
Verðbréf (VÍB) 332,6 maí
Raunáv. 3 mán 8%
ár 5%
Hlutabréf (HMARK) 703 26. maí
fyrir viku 712
Raunáv. 3 mán -10% maí
ár -6%
Lánskjaravísitala 3210 júní
spá m.v. fast gengi 3236 júlí
og 0,5% launaskr./ári 3244 ágúst
3251 sept.
Verðlag og vinnumarkaður
Framfœrsluvísitala 160,5 maí
Verðbólga- 3 mán 0% maí
ár 5% maí
Framfvís.-spá 161,5 júní
(m.v. fast gengi, 162,0 júlí
0,5% launaskr/ári)
Launavísitala 128.1 apr.-mæl
Árshækkun- 3 mán 1% apr.-mæl
ár 4% apr.-mæl
Launaskrið-ár 1% mars
Kaupmáttur 3 mán 0% apríl
-ár -3% apríl
Dagvinnulaun-ASl 82.000 91 4.ársfj
Heildarlaun-ASl 108.000 91 4.ársfj
Vinnutími-ASI (viku) 46,2 91 4.ársfj
fyrir ári 46,6
Skortur á vinnuafli -0,6% apríl
fyrir ári 0,6%
Atvinnuleysi 2,9% apríl
fyrir ári 1,4%
Gengi (sala síðastl. mánudag)
Bandaríkjadalur 58.1 26. maí
fyrir viku 57,7
Sterlingspund 105,7 26. maí
fyrir viku 105,8
Þýskt mark 36,0 26. maí
fyrir viku 36,1
Japanskt jen 0,449 26. maí
fyrir viku 0,447
Erlendar hagtölur Bandaríkin:
Verðbólga-ár 3% mars
Atvinnuleysi 7,3% mars
fyrir ári 6,8%
Hlutabréf (DJ) 3.391 22. maí
fyrir viku 3.358
breyling á ári 16%
Liborvextir 3 mán 4,0% 5. maí
Bretland
Verðbólga-ár 4% mars
Atvinnuleysi 9,4% mars
fyrir ári 7,4%
Hlutabréf (FT) 2.715 22. maí
fyrir viku 2.683
breyting á ári 9%
Liborvext. 3 mán 10,0% 22. maí
V-Þýskaland
Verðbólga-ár 5% apríl
Atvinnuleysi 6,2% mars
fyrir ári 6,2%
Hlutabréf (Com) 2.035 22. maí
fyrir viku 1.971
breyting á ári 3%
Evróvextir 3 mán 9,6% 22. maí
Japan
Verðbólga-ár 2% feb.
Atvinnuleysi 2,0% feb.
fyrir ári 2,0%
Hlutabréf-ár -34% 5. maí
Norðursjávarolía 19,6$ 22. maí
fyrir viku 19,6$
Atvinnurekendur hyggjast fœkka
starfsmönnum um 0,6%, samkvæmt
könnun Þjóðhagsstofnunar og félags-
málaráðuneytis. Á sama tíma í fyrra
vildu þeir fjölga um 0,6%.
______________|
Evrópubandalagið:
Mikil breyting á
landbúnaðarstefnu
Landbúnaðarstefna Evrópubanda-
lagsins hefur verið afar dýr, bæði fyrir
sjóði bandalagsins og neytendur. Fram-
leiðsla búvara í bandalaginu er nú talin
um fjórðungi meiri en neysla. Að vísu
hefur bændurn fækkað, en framleiðni
hefur aukist sem samsvarar fækkuninni.
Nú hefur náðst eining um stefnu-
breytingu. I stað niðurgreiðslna koma
nú beinar greiðslur til bænda sem verða
óháðar framleiðslu þeirra í framtíðinni.
Komverð, sem Evrópubandalagið tryggir
bændum, mun lækka um 29% á þremur
árum. Nautakjötsverð lækkar um 15%
og verð á smjöri um 5%. Þáverða allt að
15% ræktaðs lands tekin úr notkun.
Teknar verða upp framleiðslu-
takmarkanir á kindakjöti- og nautakjöti,
einsogveriðhafaímjólkurvinnslu. Eftir
því sem offramleiðsla minnkar dregur úr
þörf fyrir útflutningsbætur. Stefnt er að
því að þær verði orðnar litlar sem engar
á árunum 1996-1997. Til samanburðar
má nefna að í drögurn að nýjum GATT-
samningi hefur verið rætt um að skera
bætumar niður um 36% á sex ámm.
Stuðningur við landbúnað verður þó
áfram mikill í Evrópubandalaginu.
Kornverð sem tryggt er bændum verður
til dæmis eftir lækkunina 50% yfir
heimsmarkaðsverði undanfarin ár. Beinn
stuðningur úr sjóðum Evrópubanda-
lagsins við bændur eykstum 14%. Hér
er þó í raun ekki verið að auka
stuðninginn, heldur er stærri hluti hans
að koma í ljós. Mestan kostnað af
landbúnaðarstefnunni hafa neytendur
borið í háu vöruverði, en nú léttast þær
byrðar nokkuð. Og þar sem stuðningur
við landbúnað er nú sýnilegri en áður
verða kröfur um niðurskurð væntanlega
háværari.
Argentínumenn og aðrar þjóðir sem
flytja út landbúnaðarafurðir hafa skaðast
mikið vegna þess að Evrópubandalagið
liefur niðurgreitt búvörur til útflutnings
og þannig haldið heimsmarkaðsverði
niðri. Þegar þessi útflutningurminnkar
vænkast hagur Argentínu og annarra
útllutningslanda. Búist er við að þetta
bæti andann í GATT-viðræðunum, en
hann hefur verið bágborinn upp á
síðkastið. Nú þegar Evrópubandalagið
hefur breytt afstöðu sinni til stuðnings
við landbúnað verður lagt harðar að
öðrum löndum, sem hafa fylgt
vemdarstefnu, að skipta um skoðun. Til
dæmis má nefna að þrjú stór lönd,
Japan, Kanada og Suður-Kórea, hafa
aðeins leyft lítinn búvöruinnflutning.
1
Hvernig hefur
Þjóðarbókhlöðuskatti
verið varið?
Skömmu fyrir lok þings svaraði
menntamálaráðherra fyrirspum um inn-
heimtu og ráðstöfun sérstaks eignar-
skatts. Skatturinn er 0,2% af hreinni
eign umfram 5 milljónir króna. Hann
varfyrstinnheimturárið 1987. Iupphafi
var honum ætlað að standa straum af
smíði Þjóðarbókhlöðu, en árið 1989 var
lögunum breytt þannig að skattfénu var
ætlað að renna til Þjóðarbókhlöðu og
annarra menningarmannvirkja. Eins og
kom fram í V ísbendingu 19. mars síðast-
liðinn hefur aðeins hluti skattsins runnið
til Þjóðarbókhlöðu, en eftir að lögunum
var breytt hefur mun meira fé verið varið
til þeima verkefna sem hann er ætlaður
til, en nemur skattheimtunni. Skatt-
heimtan hefur verið nokkru meiri en
nefnt var í Vísbendingu 19. mars:
Sérstakur eignarskattur,
innheimta og ráðstöfun
milljónir króna á verðlagi hvers árs
Inn- Þjóðar- Önnur Alls
heimta bók- verk-
hlaða efni
1987 121 74 74
1988 151 50 50
1989 212 120 120
1990 261 67 518 585
1991' 329 145 522 677
í svari menntamálaráðherra kom fram
að áætlað var að í upphafi árs skorti um
1.681 milljón til þess að fullgera
Þjóðarbókhlöðu, en 1.079 milljónum
hafði þá verið varið til smíðinnar á
núverandi verðlagi. Þá kom fram að
áætlað er að 390 milljónir þurfi til þess
að ljúka endurbótum á Þjóðskjalasafni,
og tæplega 750 milljónir til þess að
ljúka viðgerðum á Þjóðminjasafni.
Ritstj. og ábm.: Siguröur Jóhannesson.
Útg.: Ráðgjöf Kaupþings hf., Kringlunni 5,
103 Reykjavík. Sími: 689080. Myndsendir:
812824. Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun
Háskólans. Prentun: Prentsmiðjan
Gutenberg. Öll réttindi áskilin. Ljósritun er
óheimil en mikill afsláttur veittur af
viðbótareintökum.
4