Vísbending - 25.08.2006, Blaðsíða 4

ÍSBENDING
Skattlagning lífeyris
r
forsíðu Vísbendingar er fjallað
um flata skatta. En það eru margir
sem vilja að sérreglur gildi um
skattlagningu þeirra. Þannig hefur sú
skoðun heyrst að lifeyri ætti að skatt-
leggja með sömu prósentu og fjármagns-
tekjur vegna þess að stór hluti af tekjum
lífeyrissjóðanna er fjármunatekjur. Þetta
er heillaráð í augum lífeyrisþega en þó
þarf að hafa ýmis atriði í huga áður en
menn fara inn á þessa braut.
Iðgjöldin eru skattlaus núna
Iðgjöld launþega til lífeyrissjóða, fyrst
4% og síðar hærri tala, hafa verið
skattfrjáls að öllu leyti eða hluta mjög
lengi. Þegar skattar voru eftirágreiddir
voru iðgjöldin frádráttarbær, þótt flestir
nýttu sér það reyndar ekki því að 10%
fastur frádráttur á allar tekjur gaf bctri
niðurstöðu fyrir flesta framteljendur.
Þegar staðgreiðsla skatta var tekin upp
varýmsum frádráttarliðum safnað saman
og þeir settir inn í svonefnt frítekjumark.
Þetta gerði það að verkum að menn tengdu
það ekki sérstaklega við skattfrelsi ið-
gjalda.
Iðgjaldahluti launagreiðenda, 6%,
hefur alltaf verið skattfrjáls hjá fyrir-
tækjunum. Það er grundvallaratriði að
tekjuskattur sé greiddur einu sinni, þ.e.
annaðhvort þegar teknanna er aflað eða
þegar lífeyrir er greiddur. Annað gæti
leitt til misréttis. í núverandi kerfi er
lífeyrissparnaður hins vegar laus við
fjármagnstekjuskatt. Ef tekið yrði upp
nýtt kerfi yrði það að gilda fyrir menn
alla lífsleiðina en ekki virka með þeim
hætti að þeir sem fengu iðgjaldið undan-
þegið skatti fái lífeyrinn skatllausan líka.
Því myndi nýtt kerfi vera mjög mörg ár
að hafa áhrif.
Kerfíð hvetur til spamaðar
Ungt fólk sem má velja milli þess
að fá minni ráðstöfunartekjur fram-
an af æfi gegn hærri lífeyri getur náð
góðum árangri með frjálsum sparnaði.
Þetta hefur sýnt sig á liðnum árum, frjáls
lífeyrisspamaður eykst ár frá ári þó svo
að grunnsparnaður hafi einnig hækkað.
Þeir sem hafa óskað eftir lægri sköttum
á lífeyri vilja því bæði njóta skattleysis
þegar iðgjöld eru greidd og lágra skatta
þegar kemur að greiðslu þeirra. Þetta
sjónarmið er skiljanlegt en ekki mjög
sanngjamt því að á endanum er eðlilcgt
að tekjurnar séu meðhöndlaðar með sama
hætti þó svo að skattlagningu sé frestað.
Því má ekki gleyma að nýir skattar hafa
tilhneigingu til þess að hækka og þvi gæti
skattlagning fjánnagnstekjuhluta orðið
til þess að hallaði á launþega síðar meir.
Vissulega ýtir þessi skoðun undir það
sjónarmið sem sett hefur verið fram um
að allir skattar eigi að vera jafnir eins og
rakið er í forsíðugrein.
Skatturinn er hærri á
verðbólgutímum
Akin verðbólga leiðir til meiri skatt-
lagningaráljármagnstekjuroglækkun
raunávöxtunar. í árerverðbólgan um 8% og
því gefur til dæntis 10% ávöxtun aðeins
2% raunvexti. Fjármagntekjuskatturinn
tekur ei tt prósent af þessum tíu og nemur
hann því 50% afraunávöxtun og er hann
því mun hærri en tekjuskatturinn. Væri
verðbólgan 2% og vextir 4% em raun-
vextir líka 2%. Skatturinn tekur aðeins
0,4% og raunvextir eftir skatta 1,6%.
Skatturinn er því 20% af raunvöxtunum.
Þetta litla dæmi sýnir hve villandi tal um
10% íjármagnstekjuskatt getur verið.
Aðrir sálmar
Ekki mikið
aður fyllist ákveðinni óraun-
sæistilfinningu við að lesa
deilur um Sovétríkin á milli-
stríðsárunum. Stalín notaði hungursneyð
í Úkraínu sem stjómtæki. Nú er talið að
árið 1932hafitólfmilljónirmannadáiðúr
hungri áþessu svæði. Tveimurárum síðar
lét Stalín nefnd tölfræðinga meta mann-
fjölda í Sovétríkjunum. Þegar nefndin
afhenti honum niðurstöðumar varð ein-
ræðisherrann ekki ánægður með hversu
fáir íbúamir voru og lét taka alla nefndina
af lífi. Hér á landi átti Stalín sér marga
málsvara. Halldór Laxness sagði um
skrif Morgunblaðsins í grein árið 1934:
„Skömmu síðar koma svo fyrstu Rúss-
landstíðindi Morgunblaðsins ... Bolsar
hafa slátrað hémmbil tveim milljónum
manna. Manni skilst að þeir hafi gert
þetta af einhverju bíaríi, a.m.k. er ekki
gerð grein fyrir neinum ástæðum. Loft-
byggingin í frásögninni er falin í því, að
blaðinu verður á að taka fram að öll þessi
, ,morð‘ ‘ hefi gerst á tímum borgarastyij ald-
arinnar. Bolsar myrtu h.u.b. tvær millj-
ónir í borgarastyrjöldinni, segir Mgbl.
Tvær milljónir! Það kalla ég ekki mikið.“
Halldór heldur áfram síðar: „í fyrra var
hungursneyð í Rússlandi. I hitteðfyiTa
var hungursneyð í Rússlandi. Og enn til-
kynnir Mgbl. án þess að því stökkvi bros,
„yfirvofandi hungursneyð í Rússlandi.“.
Og bætir við: „En menn eru orðnir því
svo vanir í Rússlandi að fólk hrynji niður
í milljónatali að það eru engar líkur til að
það verði stjórninni að falli“. Við þessu
erekkinemaeitt að segja: Morgunblaðið
er hamingjusamt blað. Og hversvegna?
Það er vegna þess að þeir sem halda því
uppi hafa minni kýmnihæfileika en aðrir
menn. Ég ferðaðist um Ukraine þvert
og endilangt í „hungursneyðinni“ 1932.
Það var yndisleg hungursneyð. H var sem
maður kom var allt í uppgangi.... Það er
óhætt að óska blaðinu til hamingju með
yfirstandandi hungursneyð í haust og
komandi hungursneyð í vetur.“ [Dagleið
á Ijöllum: Rússland úr lofti.] Á sama
tíma og Halldór skrifaði þetta var sagt
frá því í Úkraínu að fasískur hryðju-
verkamaður hefði verið handtekinn fyrir
að fela brauðhleif. bj
V
Kitstjóriog ábyrgðarmaður:
Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimurhf., Borgartúni 23,
105 Reykjavík.
Sími: 512-7575. Myndsendir: 561-8646.
Netfang: visbending@talnakonnun.is.
Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun
Háskólans.
Prentun: Gutenberg. Upplag: 700 eintök.
Öli réttindi áskilin. © Ritið má ekki afrita
l^án leyfis útgefanda.
4