Frjáls verslun - 01.10.1946, Blaðsíða 15

í viðskiptamálum er í höfuðatriðum sú, að ut-
anríkisviðskiptastefnan eigi að vera ópólitísk, þ.
e. a. s. ef um hagkvæma viðskiptasamninga er að
ræða um framleiðslu vora til einhverrar þjóðar,
þá skiptir það raunverulega engu máli fyrir hið
íslenzka lýðvekli, hvort um er að ræða hinn fas-
istiska Spán eða Sovétríkin.
í öðru lagi líta útvegsmenn þannig á, að það
þurfi að sámræma inn- og útflutningsverzlunina
miklu meira en gert hefur verið hingað til. Það
er vitað mál, að útflutningsverzlunin þölir ekki
nema takmarkaða innflutningsverzlun, og þessa
verður að gæta mjög vandlega á liverjum tíma,
og samhliða því að hafa golt eftirlit með verð-
lagi á vörum í landinu. Utvegsmenn vilja fyrst
og fremst láta nota gjaldeyri þjóðarinnar til
þess að kaupa liinar brýnustu nauðsynjar þjóð-
arinnar, til lífsviðurværis hennar; svo og til fram-
leiðslunnar, en takmarka mjög innflutning alls
óþarfa og helzt útiloka liann með öllu.
Útveqfsmenn stefna að því, að verða sjálfir
sér nógir um innflutningsverzlunina, þ. e. a. s.
að taka sem mest í sínar eigin hendur inlikaup
á nauðsvnjavörum sínum, útgerðarvörum alls
konar. Og í jDessum efnum stefna þeir að því
að fá jjessar vörur ætíð með sem hagkvæmustu
verði. Eru þeir raunverulega skvldir til þess,
samkvæmt lögum Innkaupadeildar Landssam-
bands íslenzkra útvegsmanna. Urn joessi atriði
gæti bvi tekist samvinna meðal útvegsmanna og
íslenzkra kaupsvslumanna, og eðlilegur áhugi
vaknað fyrir því að kaupa útgerðarvörurnar við
sem allra beztum kjörum. Að öðru jöfnu telja
útgerðarmenn sig liafa rétt til þess að eiga for-
gangsrétt að innflutningslevfum fvrir útgerðar-
vörur. í bessu felst bó jiað, að slíkur forgangs-
réttur sé því skilvrði bundinn, að vaian sé kevpt
við læpsta verði, sem á boðstólum er á markað-
inum hverju sinni.
Á s.l. vori áttu útveosmenn viðræðufund við
fidltrúa Verzlunarráðs íslands, og eerðu þar al-
veg glögga grein fvrir stefnu Innkaupadeildar
Landssambands íslenzkra útvegsmanna, þ. e. a.
s. beirri stefnu, að útvega nevzluvörur ritgerð-
arinnar á hveríum tíma við sem lægstu verði.
H^utverk innkaunadeildarinnar er bað, að kaupa
sem mest inn af útgerðarvörum í einu, til jress
að fá bær við sem beztum kiörum og leita til-
boða bæði innanlands og erlendis í bessar vör-
ur. Er rétt að minna á jaað, að á sínum tíma,
jrótti eðlilegt og sjálfsagt að útvegsmenn hefðu
FRJÁLS VERZLUN
sjálfir í sínum höndum sölu á aðalframleiðslu
sinni, sem Jrá var saltfiskur, í gegnum Sölusam-
band íslenzkra fiskframleiðenda, er stofnað var
með lögum. Á sama hátt telja útvegsmenn eðli-
legt og sjálfsagt, að þeir hafi innflutningsverzl-
unina í sínum höndum með þær vörur er til-
heyra útgerðinni.
Þá vil ég einnig geta þess, að ritvegsmenn telja
nauðsynlegt að fá úthlutunarrétt um gjaldeyris-
meðferð þjóðarinnar, með j)\ í að eiga fulltrúa í
Jreim opinberu ráðum, sem með þessi mál fara.
Þetta verður að teljast réttlát og sjálfsögð krafa,
])egar j)ess er gætt, að frá útgerðinni koma rúm
90% af gjaldeyrisverðmæti þjóðarinnar. Er })ess
að vænta, að verzlunarmenn styðji þessa réttlæt-
iskröfu útvegsins.
— Heyrzt hefur að í aðsigi kunni að vera lands-
verzlun með nokkrar þarjavörur, þ. á m. útgerð-
arvörur. Hvernig horfir það mál við frá bœjar-
dyrum útvegsmanna?
—- Já, [>að hefur verið mikið talað um jsað
manna á meðal, að á döfinni væru kröfur um
|)að frá ákveðnum stjórnmálamönnum, að sett
yrði á stofn í landinu sérstök landsverzlun. Um
J)etta mál er ástæðulaust fyrir mig að fjalla neitt
sérstaklega í jjessu sambandi, annað en taka það
fram, að útvegsmenn liafa lýst því yfir, að þeir
væru á móti landsverzlun. í Jaessu sambandi vil
ég })ó geta jsess, að útvegsmenn eru mjög óánægð-
ir með það verzlunarfyrirkomulag, sem ríkir í
landinu núna, Jd. e. a. s. hið svokallaða quota-
system, og álíta að verzlunin sé á þann hátt ríg-
bundin og þurfi gagngerðrar endurskoðunar við.
Það er raunverulega lítið spor lrá jrví quota-
systemi, sem nú ríkir í verzlunarmálum, til
landsverzlunar. Þetta verða íslenzkir verzlunar-
menn að gera sér fullkomna grein fyrir.
— Við hverju er að buazt i afskiþtum stjórn-
arvaldanna af útvegsmálunum?
— Þessari spurningu vil ég aðeins svara þann-
ig, að útvegsmenn vænta Jsess eindregið, að
stjórnarvöldin í landinu taki á málefnum útvegs-
ins með föstum tökum, því að á því byggist vel-
ferð og hagur þjóðarinnar.
•
Síðan grein J)essi fór í prentum hefur AlJ)ingi
sam})ykkt lög urn verðjöfnun á fiskaflanum og
Iiefur [)að bætt úr ástandinn um stundarsakir.
Hinsvegar verður Jietta að teljast skammgóður
vermir, og undirniðri er vandamálið enn hið
sama.
175