AvangnâmioK - 01.03.1956, Blaðsíða 5
AVANGNÅMIOK’
nr. 1
53
uvangale ima ilalara: sordluna uvdlune ukiuni-
lo måkunanerpiaK taimanernitdlunit sule pissariaKar-
nerussugut ikiusavdluta, nalungitdluinaravtigo ilagig-
tut inunerup tungåtigut nunavtme pissutsit nåkanga-
nerussutut pissuseKalersut taimanernit.
tauva palase avdla (KavdlunåjussoK) nunavtine
aitsåt suliniarnialersoK upernåK måna agdlagaKarpoK
atuagagssiavta ardlåne, tåuna nunavtine ilagit tungåti-
gut plssutsinik nåmagingningnerorpaloKalune. tauva
agdlagkame ilåtigut ima OKarpoK: „kalåtdlit-nunåne
ilagit tungåtigut sulisimaneK ukiune 234-ne angnertu-
mik angussaKarsimavoK, iliniarfiuteKardlune kalåler-
pagssuitdlo iliniarsimassut sulissorilersimavdlugit, bi-
bile, tugsiutit avdlatdlo kristumiussusermut tungassut
atuagkat kalåtdlisujussut pigalugit, atuartitsineruvdlo
tungå Kiviaråine, kalåtdlit tamangajagdluinarnik ag-
dlagsinauvdlutigdlo atuarsinaussut nangmineK OKaut-
sitik atordlugit, tamåna kingugdleK imaKa sungitsu-
tut OKautigineKarsinaugaluarpoK, erearsautigigåinile
Europap inuisa ilarpagssue sule atuarsinaunatigdlo
agdlagsinåungitsut, tauva kalåtdlit-nunåne angusi-
massaK angeKaoK.“ nangipordlo : „såt tamaisa a-
tautsimut issigalugit oKarsitiauvugut kalåtdlit-nunåne
ilagit tungåtigut sulineK atorfeKarfigtut avdlattit pi-
ssariaKartigisimångitsoK nutarterivfigisavdlugo, sor-
dlo måssåkut kalåtdlit inuiaKatigit nutarterneKartut,
kristumiussusermingme oKalussineK tåssaujuarmat
ukiune 2000-ine naKinermigdlo atautsimigdlunit av-
dlångortineKarane." tåssa palasip Kavdlunåjussup
nunavtine ilagit tungåtigut pissusiussunik nåma-
gingnigpalugdlune OKauserissai.
tauvalo aussaK-måna Kavdlunåt avisisa ardlåne
agdlagsimassoK atuaråine avdlatut isumaliutigssarta-
KartoK takuneK ajornångilaK, tåssane ima agdlagsi-
massoKarpoK: „uvdlumerpiaK pissariaKardluinarpoK
angnertumik ikiuiniartariaKardlune tarnip anersåkut-
dlo inunerup tungåtigut inuit akornåne, inuitdlo a-
kornåne anersåkut inunerup tungåtigut ajorssarneK
(nåkanganeK) angeKaoK, uvdlumikorpiaK akornavti-
ne — ilagitaoK akornåne."
uvangalo åma oKartariaKarpunga: kalåtdlit nu-
navtine ilagigtut inflnerup tungåtigut ajorssarneK a-
ngeKaoK ukiune ukunane, ikiugaunigssardlo angner-
toKaoK pissariaKaKalunilo anersåkut tarnikutdlo inu-
nerup tungåtigut...........!
uvdlumikut nunavtinisaoK OKartoKartåinarpoK, i-
lagit tungåtigut sulineK pingårsimaKissoK kalåtdli-
nutdlo suniuteKarsimaKalune. ilagime kalåtdlit infl-
neråne tamåna ajoKutausimanerdlune? ila någga!
uvaguvtinut kalåliussunut pivdluarnartutut — Guti-
mutdlo Kujåssutigssatut — misigisimavarput piler-
Kårneranit kristumiussuseK nunavtine nangmineK o-
Kautsigut atordlugit månalo tikitdlugo OKalussissu-
taujuarmat. ajoKersuiartortitatdlo palasitdlo mångånit
pissut taimanile OKautsigut iliniardluartarsimangma-
tigik nålagiartitsinigssåinartik pinago åmåtaordle ila-
git akornåne sulinigssartik pivdlugo, måssåkut pi-
ssusiulersumit angnerussumik. taimåitumik uvdlumi-
mut agdlåt nunavtine inuinait palasitdlo kalåliussut
akornåne sule tusarssauvoK palasit kalåliussut amer-
dlanerussariaKartut.
inatsime 1905-me atulersume ingmikortuisa pi-
ngajuåne ima agdlagsimassoKarpoK sule uvdlume
sujunertarissariaKaraluartumik, ima oKauseKarmat:
„palaseKarfit iluine ingmikut ajoKiunernik palasi-
ngortitanik pilersuissoKarsinauvoK palasiviussup su-
leKatigssainik (sianigissagssainigdlo)", tauvalo ing-
mikortoK tåuna ima naggaserneKarpoK: „kalåtdlit
palasiviussut piårnerpåmik arfinilingortineKåsåput, a-
joKiuneritdlo palasingortitat mikinerpåmik arlineK-
mardlungortineKardlutik". ukioK-måna tåssa inatsisip
tåussuma atulerneranit ukiut 50 Kångiuneråne —
nauk Thule, Tunume KangerdlugssuaK, Narssardlo
(K’aKortup pigissåne) ingmikut palaseKarfiuleraluar-
tut kalåtdlit palasiviussut (sule atortut) arfineK-
mardluinåuput, ajoKiuneritdlo palasingortitat arfineK-
pingasuinauvdlutik.
tauva erKaivara aussaK-måna Upernaviup pigi-
ssåne ajoKiunerussup uvavnik oKaloKatigingnissutå
tåssa Upernaviup palaseKarfia — isorartiissutsimigut
300 km inungikai, pissariaKaraluarnerarmago Uper-
naviup pigissåne avangnarpasingnerussume palase-
Kalersitsisavdlune ajoKiunermik palasingortitamik, U-
pernavigpiaup erKåta sikulugtarnera åma pissutiga-
lugo, inuit tåvanimiut sivisumik palasimik tikineKar-
tarsinaussångingmata, angnermigtaoK Kavdlunåmik
kalåtdlisut sule sungiussivdluarsimångitsumik Uper-
navik palaseKartitdlugo, kalåtdlingoK Upernaviup a-
vangnåmiue palasimik kalåleKåmingnik peKarumaga-
luaKingmata............!
nalungilarpume sumilunit silarssuarme, ilagit i-
nunerata tungåtigut KasugkarfeKartardlunilo såkortu-
sivfeKartartoK. Kåginåtigutdle (sarKumissuinåkut) kri-
stumiussuseK atorneKartaKissoK, sordlo åma kalåtdlit
nunavtine taimåitoKartoK. kristumiussutsikutdle eKér-