Alþýðublaðið - 22.10.1969, Blaðsíða 9

Aflþýðuiblaðiö 22. október 1969 9
herskipinu Blucher á OslófirSi aSfaranótt 9. apríl. Sá atburSur tafSi framsókn ÞjóSverja til norsku höfuSborg,1
riVisstjórn og stórþingi tókst að kom ast undan í tíma.
En sveí'ninn var öklki lang-
ur. Kl. 0.30 var igefiS loft-
varnar.meriki. Ég vaknaði
ekki þegar meríkið var getfið
og heyrði það etoki. Ingibjörg,
eítzta dóttir imín, vakti mig
og kallaði grátandi: „'Heyrið
þið það ekki? EDeyrið þið
það ektki hvað þetta er?“ Ang
ist hennar var svo mikil að
ég sé hana enn fyrir mér.
Aumingj'a hún — og við öll'.
Ég var elkki fUllklæddur
að í land svo milklum afla,
þrátt fyrir óravegalengdir,
að m'kið hriáefni til aukinnar
vinnslu hér he'ma er tryggt
og það þótt heildarafiinn sé
í algjöru lá'gmanki. Engir er
lendir starfsbræður hafa
spjarað sig betor á þessum
vettvangi núna.
FN HVAÐ vill þjóðlfélaigið
sjál'ft? Er það viðbúið að
t'sika við þeísisom afla, er á
land kemur og margfalda
verðmætið og senda hann
sem fullunna vöru vítt um
heiminn. Þess verður að
vænta, að skilningur háða-
manna verð' á slíkri vinnsilu
sern' allra fyrst. Landl'æg van
trú á niðursuðu og getu okk-
ar í aukinni vinnglo siíidlar-
innar hefur verið hér. En
þetla verður að breytast.
Einnie er víst, að t. d. sænsk
ir síldarlkauipiend'ur munu
.spamgáila yfir þessari breyt-
ingu og hafa í frammi hót-
anir við okfcur eins og um
daginn, þegar sýnileg verð-
hækkun var orð n á allri
síld hér í norðurih'öfum vegna
skorts. En þeir ha.fa áður
sýnt á sér klærnar og orðið
>að draga þær til* þaika. Þeir
þegar forsætisráðherrann
hringdi og boðaði til stjórn-
arfundar í utan ríkisrláðuney t
inu þegar í stað. 'Hann sagði
að bardagar stæðu yifir milli
strandVirkj a við ytri Oslió-
fjörð óg herskipa, líklega
þýzkra, sem reyndu að kom-
ast inn fjörðinn.
Aif því að borgin var al-
imyrkvuö, en rafmagnið hafði
str-ax verið tekið af, leið
nokkur stund þar til ríkis-
ógnuðu okkur einnig við breyt
inigo á sö'lui salthrogna á sín-
U'm tíma, en eru nó löngu
hættir að minnast 'á það.
Fyrr eða síðar munu þeir
sem aðrir gamilir og góðir við
slki'ptavinir ok'bar í síld nni
skilja, að við erurn hér að-
eins að snúa vörn í sókn, tjl
þess að bjarga ok'kar efna-
hag með því að fullvinna
ALLA okkar síld á næstu ár-
um SJÁLFIR. Ef þessu verð
ur eklki sýndur nægil'egur
skiliningur af frændiþjóðum
o'klkar, er bezt að iarðsetja
hug'myndina um EFTA og
NORDEK strax. Fuillvinnisla
okikar í sijávarafurðum er bað
sem koma sfcal, ag auðvitað
einnig í landbúnaðinum, og
v'ð munum og getum e'kki
annað gert en að setja fram
þær kröfur. að aðiildariþióð-
irnar skilji þann einfalda
sannleika, að á
þessu sviði liiggia mestu mögu
l'eikar o'klkar á næstunni og
um langa framtíð. Þess vegna
verðum við að fá frjiálsan inn
flutning á fuiMunnum vörum
obkar frá siiávarútvegi og
landbúnaði, ef við e'gum að
fara að taika á móti þeirra
iðnaðarvöru'm, hvort sem það
stjórnin var öM mætt til fund
arins. Það hefur verið um
kl. 1.30. Fregnir voru farnar
að berast frá Bergen, Þránd-
heimi og Narviik um að þýzk
hersbip sæbtu þar einnig að
landi og bardagar stæðu yfir.
Miá'lin þróuðust mieð hverri
miínútunni sem leið. stöðugt
'komu nýjar fregnir um inn-
rásina. Hringt var frá sænska
sendíráðinu og sagt að því
hefði borizt tilbynn'ing, greini
er úr tinabri eða stali. Aulk-
ið samstarf þjóða í milli er
fyrirs'j’áanliegt, en það verður
að byggjast á ful'lu og sann-
lega fyrir mistök, um að
þýzkt skip væri á leiðinni inn
til Stavangurs. Þessi tilkynn
ing hafði bersýnilega verið
ætluð þýzka sendliráðinu,
ekki því sænsba. Utanríkis-
ráðherrann hringdi í brezlka
sendiherrann og Skýrði frá
því, sem hefði gerzt og væri
að gerast. Hambro stórþings
forseta var gert viðvart og
hann kom síðar uim nóttina.
Gefin voru út fyrinmæli um
að fimm herdeildir sbyldu
vúgbúast.
'Það kom síðar í rliós, að
fyrirmælin um hehkvaðning-
una voi’u ekiki strax send út
í útvarpi, jafnvel þótt Oslóar
stöðin væri við því búin. Þar
vlrðist hernaðaryfirvöldin
hafa gert sig sek um. ta'Iis-
verða vanræbslu.
Um kl'. 4.30 var koma þýzba
sendiherrans tilkynnt og
hann bar fram kröfur þýzku
ríkisstjórnarinnar. Ríkis-
stjórnin var sammá'la um að
ebki væri unnt að verða við
þe'ssum kröífum. Það væri
ekki sæmandi firjlálsri þjóð.
Á fundinum með þýzka sendi
herranum vitnaði Koht í þau
orð Hitlers, að sú þjóð sem
verði sig eklki gegn kúgun
ætti efcki sikilið að lifa. Það
var rétt og viðeigandi tilvitn
un.
Á fundi með Hamhro var
áfcveðið að' 'stórþjnigið og rík
isstjórnin skyldu yfirgefa
borgfna og fyrirmæli vonu gef
in um að láta auikalest fara
frlái Osló til Hamans ikl. 7.15.
Það mátti eiga von á því að
Þjóðverjar yrðu komnir til
Oslóar innan fárra klukku-
tu'ma, ef þe'im tælkist að ryðja
sér braut fram hjá virkjun-
gjörniu mati á getu sméþjóð
annia, til þess að halda sínu,
atvinnulífi í eðlilegu ástandi
og þróun nýrra atvinngreina
um við Ósbarsborg. A'llir ráð
herrarnir gáfu ráðuneytis-
stjórum sínum fyrinmæli um
að boma í rá'Suneytin' kl. 6.
Til Hamars -s'kyldi eklki fara
með annað en iþað allra nauð
synlegasta til að gela stjóm-
að.
Eftir að við fórum úr utan-
ríbisráðuneytinu bl. 5 höfð-
um við þ'annig mjög l'ítinn
tíma til að ganga frá per-
sónulegum mólefnum cikbiar,
cg auk þess var mjö'g erfItt
að ná í bíla vegna loftivarnar
merbisins. Ég 'hef haft eitt-
hvað stuudarifjórðunig til að'
láta farangur minn uiður og
kveðja .f jölsbyldiuina.
Lestin fór fná Osió um M.
7.30. Konungsfjölskyldan var
með og flestir ráðherrarpir.
Forsætisráðherrann hafði far
ið í bíl, og Lie, Torp, Wóld
og Ljungberg vioru eftir í
borginni örlítið lengur til
þess að ganga frá ákveðnum
málum, sem 'heyrðu undir
ráðuneyti þeirra.
Strax eftir að lestin hafði
numið staðar í Lilleström til
ag sbipta uimi eimreið komu
margar þýzkar spreugjuflug
vélar úr veistri oig 'loftiárásin
á Kjeller-flugvöll Ihófst, Mörg
um sprengjum var varpað
niður. Nors'ku loftivarnarsveit
irnar virðast ekiki 'hafa kom-
ið að miikl'u gagni. Bilátt lá
þykkur reykjarimöbkur yfir
flugvelli num. Um 'tím.a urð-
um við að leita s'kjóls í und-
irgangi á járnbrautarstöðinni.
Elftir bluikbutíma spre'ngjuér
ás lækbuðu sprengjiuflugivél-
arnar fl'ugið. Þær fóru hvað
éftir annað rétt yfir lestina
og brautaristöði'rva, en þær
sbutu ebki á lestina og eng-
Framh. á bls. 15
fái sinn tíma til að mótast
og þróast.
Jón Ármann Héðinsson
f grein sinni leggur Jón Ármann Héðinson áherzlu á nauSsyn þess að auka vöruvöndun og greiSa mun hærra
c:, verS lyrir 1. flokks fisk en gert er nú.