Alþýðublaðið - 20.03.1970, Page 14

14 Föstudagur 20. marz 1970
Margaret B. Housfon:
Læsta herbergið
— Ekki svo að ég geti bjarg
að öðrum. Á hún ekki sund-
föt?
— Fæst ekki til að fara í
þau, segir að þau séu ósiðieg.
Hins vegar getur það dottið í
Ihana að viija fara all'snakin í
sjóinn. Engin samkvæmni í
crð'uim hennar og gerðnm, eins
og ég sagði áðan.
— Hún virðist óánægð með
fötin sín, sagði ég þegar
Nannine settist aftur.
— Já, ég held að það svari
iþví. Og þó eru keypt 'handa
'hemni |þau beztu og vönduð-
•ulstu föt sem til eru. Það má
Ségja að þeim peningum sé
til fiítils varið.
•Hvers vegna reynið þið ekki
að finna 'hin fötin sem hún er
að tala um, sagði ég.
Nannine hristi lröifuðið. —
Hún heifur ekki minnstu hug-
imynd um hvað hún er að
segja. Hún myndi skjótt verða
'leið á þeim líka og rífa þau
og skemmia.
— En þessi föt sem hún
var í áður en hún veiktist og
sem hún virðiist muna eftir?
— Fyrir þrjátíu árum? —
Hver skyidi geta fundið þau?
— Er ekki einhver skran-
geymsla í kjallara kastalans?
— Jú, og ekki nieitt smá-
ræði — undir 'stiganum í norð
urájmiunni. Eg er hissa á því
að Jóhanna skuli ekki hafa
borið eitthvað af bví drasli
•á bál fyrir l'öngu. Eins og hún
'hefur mikla skemmtun a£ að
br-enna eitt og annað. Eg geri
að minnsta kosti ekki ráð f.vr-
ir að feún tæki nærri sér að
brenna fötin hennar syst;ur
sinnar.
— Það væri nú samt ó-
maksins vert að ieita að þeim,
sagði ég. — Sennillega liði
henni einmitt betur i þeim.
— Jafnvel þó svo óliklega
tækist til, að við fyndum eitt-
hvað myndu þau svo úr tízku
að engin gæti gengið í þeim,
svraði Nannine róiega.
— En það eru einmitt þau
sem hún þráir — þau sem hún
man, sagði ég,
— Það má vel vera, sagði
Nannine. En hrædd er ég urn
að þar sé Jóhanna á öðru máli.
Eg get sagt þér að einu sinni
var ég að leita að einhverju
ii skrangeymslunni og fann þá
lairnla brúðu. Eg fór með hana
upp á loft og Zoe þreif hana
af mér og sagðist eiga hana.
Hún sat með 'hana og söng
við hana og fór að spyrja um
ilitl'u postulínsvögguna. Jó-
'hanna komst að ölju saman.
Hún reiddist og kvað brúðuna
•hafa orðið til að rifja upp
gleymdar minningar og, hefði
Zo'e ilit af því. Svo þreif hún
brúðuna af systur sinni og
hrenndi henni. Zoe varð svo
óð að hún réðist að systur
sinni og vildi klóra hana og
berja og það var með nanm-
indum að það tókst að koma
henni inn til sín.
— Það er ekki að imdra
þótt Zoe sé lítið 'hrifin af syst-
ur sinni, varð mér að orði.
— Já, Súsanna varð stund-
um að beita hana valdd til að
íá hana til að heimsækja syst-
nr sína. En það er tekið fram
í ráðningarsamningnum að
ihjúki-unarkonunni sé skylt að
’sjá um að Zoe heimsæki Jc-
hönnlu einu sinni í vikn. Og
'hún er þá með henni einni.
Jóhanna telur sig hverjum
manni fróðari um allt sem að
isalsýki lítur. Les ein'hver ó-
isköp ium efni sem að því Htur
— allskonar dulfræði, töfra og
dáleiðsl'u. En það er nú mítt
álit að Zoe sé ailis ekki vit-
skert. Hún þrífur sig á allan
'hátt. Klippir neglur sínar og
greiðir sér. En það er eins
og hún gangi um í draumi.
— Hins vegar getur hún
gripizt æði, hélt Nannine á-
fram, ef hún er lokuð inni.
Jóhanna er því algerlega mót-
fallin að hún sé látin ganga
hér um fjörurnar á hverjum
degi og segir að það endi með
því að Zoe dreikki sér ein-
hvern góðan veðúrdag. En dóm
arinn ljær því ekki eyra. Bel-
■ ien gamla viildi aldrei fara með
Zoe inn til Jóhönnu.
Sama hvað hver sagði. En
þá tók Jóhanna upp á því að
heimsækja Zoe, og við því gat
igamla konan ekkert gert. Þeg
ar Jóhanna var orðin svo bjáð
af liðagiktinni að hún komst
ekki líemgur upp stigann kom
hún gömliu komjnni burtu.
Talaði svo um fyrir gamla
manninuim og kvað Belen svo
gamla að það væri ekki forsvar
anlegt að fela henni alíkt
starf.
— Hvar er Belen gamla nú?
spurði ég.
— í Nuspa, þar á hún lítið
hús. Það tók mikið á hana að
verða að fara. Zoe var leynd
því að Belen væri að fara
Ifyrir fiuWt og allt. Sagt að
ihún væri að skreppa til borg-
arinnar. Zoe bað hana að
kaupa ýmislegt smávegis
Ihanda sér, en gamla konan
varð bara að snúa sér undan
til að lleyna tárum sínum.
Það er nú si svona. Jóhanna
kem'ur alltaf vilja sínum fratn
við dómarann með tíð og tinia
Hún lætur ekki af því sem
ihún ætlar sér konan sú. Jæja
— svo kom Súsanna. Dómar-
inn sagði henni hverni? gæzl-
unni éffa hjúkruninni skyldi
hagað en það var samt Jó-
Ihanna sem réði öllu um það
effa villdi ráða. Súsanna trúði
því alls ekki að Zoe hetði gott
ia'f því að henni væri sífellt
ógnað og reynt að skelfa hana
en það var lækninga’-máttur
Jóhönnu, sem hún krafðist að
væri heitt.
Súsanna var Zoe alltaf góð
þegar (þær voru tvær einar
iSvo er iþað hann Lowrie, hann
'hiefur mikið fyrir Zoe vesaling
inn gert. Hann vakti áhuga
Ihennar á skelja'söfnun. Hann
Ihefur farið með 'h'enni á fisk-
veiðar. Hann keypti handa
'henni útvarpstæki og ekki
nóg míeð það heldur keypti
hann líka gramimófón og plöt-
ur með gömlum lögum sem
hún kannaðist við. Jóhanna
yrði víst ekki siein á sér að
imölva þær ef hún vissi það.
Ek’ki vi'ldi ég verða til að seg.ia
'henni það og Súsanna vildi
það ekki heldur. Ezra veit
'e'kki að lögin ehu gömul. Já,
iþað er e’kki laust við að mig
gruni að Jóhanna kær: sig ekk-
rert um að Zoe muni hvað ger>t
Ihefur, hvað svo sem það kann
að vera. Eg held að hún óttist
það að það kuinni að rifjast
•upp fyrir henni.
— Það hvað? spurði ég.
Nannine l'eit undan,
— Súsanna spurði mig þess'
•sama þegar hún kom — kvað
meira að segja naúðsyn til þess
að hún vissi það. En ég gat
ekki sagt henni það, f því1 ég
vissi það ekki sjálf. Þáð vcit
engfn nema fjölskyidán ‘ og
Ezra —jú og Belen eh þau láta
iekki krefja sig sagna. Eg héld
Ólafur F. Hjarfar, bókavörður:
VERZLUN, SEM VELDUR
MILUÓNATJÓNI
□ Þegar uppvíst verður um
næman sjúkdóm, sem leggur
marga í rúmið og veldur jafn-
vel dauða margra landsm'anina,
eru strax garðar ráðstafanir til
þess að koma í veg fyrir út-
breiðslu hans. Læknar leilta eft-
ir bóluefni og fólk fær spraut
ur til þess að verða ónæmt.
Ein er sú veiki, sem ekkert
h'aldnýtt bóluefmi hefur fund-
izt gegn, og er hún oft nefnd
áfengissýki ('alco'holism). Þrátt
fyrir öll vísindi nútím'ans finnst
eikkert meðal, sem örugglega
læknar áfengissjúkling. Engiín
veiki í dag er eins skæð í ís-
lenzku þjóðféla'gi og áfengis-
sýki. Áfengissjúklingar eru
taldir vera 6000 eða „6% at-
vinnubærra manna og kvenna“.
Ef fyrirtæki, sem hefði 1100
þús. manms í vinnu og sex
hundraðs hlutar væru fj'arver-
'andi sökum veikinda, mundi
það ekki spyrna við fótum og
gera ein'hverjar róttækar ráð-
stafanir? 6000 manns, sem hef-
ur að meðaltali kr. 250.000 í
árstekjur, vi'nnur fyrir s'amtals
kr. 1500.000.000 (fi'mmtán
hundruð milljónum). Við skul-
um bera þá tölu saman við sölu
áfengra drykkja frá Áfengis-
verzlun ríkisins 1969. Hún nam
kr. 692.034.916. Og hér kemur
reksturskostnaður til frádrátt-
iar. Það getur verið fróðlegt að
velta fyrir sér tölum og spyrja:
Hver var hinn raunverulegi á-
góði af Áfengisverzlun ríkisins
1969?
Því miður er .erfitt um alla
ga'gnasöfnun í sambandi við á-
fengismál. En hver verður út-
koman, ef hægt væri að meta
tjón af ölvum við akstur og tjón
af innbrotum, sem framin eru
í ölæði. Margt fleira mætti tín'a
til, sumt því miður svo sorg-
legt, að ekki er hægt að meta
í tölum. Ég er ekki einn um þá
skoðun, að tjón af áfengisverzl-
un, sé alltaf mi'klu meira en
ágóðinn, og eru mörg rök, sem
styðja þá skoðun.
Við skulum hverfa .aftur til
ársins 1917. Hugsið ykkur, góð-
ir lesendur, þvílíkur ólestur var
ríkjandi á þeim árum! Það var
aðeins einn maður í fangelsi
á öllu landinu!
En í dag eigúm við myndar-"
l'egan hóp, sem bíður óþreyju- -
fullur éftir fangelsisvist! Og
hverju eigum við svo þess'a
framför að þakka? Jú, áfengis-
bannið var afnumið 1933. Á-
fengisunnendum var farið að of
bjóða svo bruggið, að þeir sáu
ekkert ráð haldbetra en að af-
nema bannið. Einn flutnings-
-••'maður um afnám bannsins taldi
’’ "þá ,,að æska landsins sé í milk-
illi hættu stödd af áfemgi'sflóð- _
inu“. í þingræðu sama ár sagði
Vi'lmundur Jónsson fyrrv. Iland-
læknir m.a. um afnám bannS-
ins: „Af þessu má renna grun
í, að þótt ríkissjóður fái rífari
tekjur af áfengisnautninni með
því að afnema það, sem eftir
er af banninu, þá verði sá tekju
auki ekki fenginn fyrir ekki
neitt. Gjaldamegin skrifast aft-
ur stórkostlega aukinn drykkju-
skapur, slys, fár og sjúkdómar,
meiri manndauði, almennari og
sárari fátækt, meiri sveitar-
þyngsli, aukinn ólifnaður, fleiri
glæpir og hvers konar basl,
hörmungar og vandræði.“
Varð landlæknir ekki Sann-
spár?
Enn í dag eigum við hugsjón'a
menn í röðum a'lþingism'an'nia,
sem teŒja úrbætur að seiljia
áfengt öl. — Hver.nig ei’ með
brunaliðið, notar það aldrei olíu
tiil þess að slökkva eld?
Það skal fúslega játað, að
ríkissjóður leggur árlega nokk-
uð af mörkum til þess að harráia
gegn dryfclqusk'ap, En það er
raunaleg staðreynd, að öll
fræðsla, félög og lækningar ná
skammt til þess að verjast á-
fengisbölinu. —

trolofunarhringar
| Fl|6t afgréiSsla
Sendum gegn pósfkföfd.
OUÐM ÞORSTEINSSpN:
g'udsmlður
Banftastraefí 12.,