Helgarpósturinn - 07.05.1997, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ1997
X
íslendingar
ferðamenn
Islendingar eru ferðaglaðir,
sumir vilja jafnvel segja
ferðagalnir. Allt frá fyrstu tíð
hefur það þótt vegsauki að
vera sigldur maður og á öldum
áður var oftar en ekki gist hjá
konungbornum vinum í nor-
rænum frændgarði. En það er
ekki fyrr en á síðari tímum að
allur almenningur hefur átt
þess kost að ferðast til útlanda
í sumarleyfinu. Flestir sem nú
eru að slíta barnsskónum eru
svo forframaðir að hafa brugð-
ið sér í einhverjar utanlands-
reisur. Ef taka má mið af aug-
lýsingum ferðaskrifstofanna
virðast það einkum vera sólar-
iöndin sem lokka og laða til sín
veðurbitna íslendinga. Strand-
bæir suðrænna landa hafa tek-
ið við af konunglegum gestgjöf-
um sögualdarinnar. Ungir sem
aldnir, háir sem lágir, mennt-
aðir og ómenntaðir kaupa sér
glaðir í bragði farmiða til Beni-
dorm eða annarra svipaðra
strandbæja. Þar flatmaga þeir
á ströndinni, teyga bjór, borða
ódýran mat, nú eða taka með
sér saltfisk og slátur að heim-
an. Margir fara aftur og aftur á
sama staðinn og heilsa glað-
lega Manolo á íslendingabarn-
um og Juan sem málar ódýr
portrett á torginu. Það þarf
ekki einu sinni að kunna „út-
iensku", því aðalbarinn er rek-
inn af íslendingi og matseðill-
inn skrifaður á íslensku. Þetta
er áhyggjulaust líf og engin
ógn steðjar að nema helst sól-
bruni og barátta um pláss á
ströndinni. En sumir vilja fá
eitthvað meira út úr fríinu en
brúnt eða eldrautt hörund sem
hefur þann leiða ókost að end-
ast heldur stutt.
Erlendis er aukin sókn í æv-
intýraferðir á ókunnar slóðir
og eins og við hér á íslandi höf-
um orðið áþreifanlega vör við
er norðrið og náttúruferðir nú
í tísku. Þetta fólk er yfirleitt bú-
ið að lesa sér til um land og
þjóð og hefur áhuga á að kynn-
ast einkennilegri náttúru
landsins. Nær undantekningar-
laust má segja að þetta sé
menntað millistéttarfólk sem
kýs að eyða sumarfríi sínu í
okkar hráslagalega landi. En
hvernig ferðamenn eru íslend-
ingar og hvað ræður vali
þeirra á sumarleyfisferðinni?
Einhæfar ferðir
Ingiveig Gunnarsdóttir hef-
ur til margra ára starfað við
ferðaþjónustu, bæði sem sölu-
maður, fararstjóri og skipu-
leggjandi. Núna starfar hún
sem framkvæmdastjóri ferða-
skrifstofunnar Landnámu sem
sérhæfir sig í grænni ferða-
mennsku. Ingiveig segir íslend-
inga á vissan hátt svolítið
ómenntaða ferðamenn. „Það
má á vissan hátt kenna ferða-
skrifstofum um einhæft og lé-
legt uppeldi á íslendingum
sem ferðamönnum. Ferðaskrif-
stofurnar hafa flestar boðið
upp á nákvæmlega eins ferðir
og allar á sömu staðina. Þessar
ferðir ganga út á það að fylla
leiguflugvél og skella öllum á
sama litla blettinn. Þetta eru
ferðir sem skilja ósköp lítið eft-
ir þótt auðvitað sé skiljanlegt
að sól og hlýindi séu aðdrátt-
arafl fyrir kuldabólginn land-
_ _ _ u
snn.
ísland er tiltölulega stétt-
laust þjóðfélag og það gefur
þeim sérstöðu á sólarströnd.
Þar eru íslendingar á öllum
aldri, menntaðir sem ómennt-
aðir. Þeir Bretar og Þjóðverjar
sem einkum fara í sólarlanda-
ferðir tilheyra yfirleitt lægri
stéttum samfélagsins, enda
eru þessar ferðir seldar mjög
ódýrt. Ingiveig hefur starfað
sem fararstjóri á sólarströnd.
Hún segir að það hefi helst ver-
ið hægt að merkja mun á ís-
lendingum og öðrum þegar
kom að kynnisferðunum sem í
boði voru. „Margir höfðu ekki
nokkurn áhuga á öðru en grísa-
veislunni en svo var alltaf hóp-
ur sem varð þreyttur á enda-
lausum sólböðum á þéttset-
inni ströndinni. Án þess að
vera með neinn hroka þá var
það einkum menntað fólk og
eldra fólk sem sýndi ferðunum
áhuga.“
Öðruvísi ferðir
Ingiveig hefur ásamt fleirum
stofnað ferðaskrifstofu sem
býður upp á öðruvísi ferðir.
„Mottóið í okkar ferðum er að
liggja ekki bara á ströndinni.
Farðu heldur og kynntu þér
mannlíf, menningu og sögu
Inga: Sölubomba sl. 7 ár.
landsins og vertu í tengslum
við náttúruna. Þetta eru auðg-
andi ferðir í litlum hópum en
vissulega eru þær töluvert dýr-
ari en massaferðirnar. Við höf-
um svolítið orðið vör við það
að landanum bregður í brún
þegar hann heyrir verðið,
enda fátt annað verið í boði en
ódýrar massaferðir. Verðskyn-
ið er því orðið svolítið brengl-
að. Það fólk sem skráir sig í
ferðir hjá okkur er gjarnan fólk
á miðjum aldri, börnin upj>
komin og tekjurnar þokkaleg-
ar. Það yngra fólk sem kemur
til okkar er yfirleitt menntað
fólk, oft í stjórnunarstöðum.“
Ingiveig segir andrúmsloftið í
kringum söluna á þessum ferð-
um allt annað en þegar hún sat
sveitt og seldi pakkaferðir á
sólarströnd. „Flestir sem hing-
að hringja kynna sig með nafni
Anna: Aldur og fjölskylduaðstæður stjórna ferðatilhögun hjá hverjum og
einum frekar en menntun.
og eru áberandi kurteisir.
Þetta er óvenjulegt, því maður
var orðinn vanur því að fólk
hefði ekki fyrir því að kynna
sig heldur dembdi á mann:
„Heyrðu, hvað kostar þessi
ferð til Benidorm? Hvað, er
ekki afsláttur?“ En auðvitað
ber þess að gæta að við erum
alin upp við öryggi í litla ein-
angraða landinu okkar og er-
um svotil nýfarin að ferðast.
Ég hef þá trú að hér sé að vaxa
upp kynslóð miklu veraldar-
vanari ferðamanna sem þora
að fara á nýjar slóðir og eru til
í að borga meira til að fara í
ógleymanlega ferð.“
Aldur ræður ferðatilhögun
Anna Ormarsdóttir, sölu-
stjóri yfir íslandi hjá Flugleið-
um, segir framboð ferða hafa
aukist heilmikið hjá ferðaskrif-
stofum undanfarin ár. Aftur á
móti beri mest á massaferðun-
um því þær skipti ferðaskrif-
stofurnar mestu máli. „Það er
heilmikið af spennandi og
öðruvísi ferðum í boði en þeim
er vissulega ekki hampað."
Anna segist ekki verða vör við
að neinar mismunandi mann-
gerðir eða stéttir velji sér
ákveðnar ferðir, enda séum
við blessunarlega laus við
flókna stéttaskiptingu. Það sé
helst aldur og fjölskylduað-
stæður sem stjórni ferðatil-
högun hjá hverjum og einum
frekar en menntun. „Þeir sem
kjósa að fara í sumarhús eru
fjölskyldur með börn og afi og
amma eru þá gjarnan með í
ferðinni. Þetta er ekki fólk sem
hefur áhuga á að loka sig af
uppi í fjöllum í lítilli „hyttu“ og
því skiptir sú þjónusta sem er í
boði miklu máli. Þeir sem taka
flug og bíl eru mestmegnis
miðaldra fólk, því eðlilega
ferðu ekki í langa bílreisu með
kornabarn í aftursætinu."
Anna segist telja að framboð
ferða muni aukast í nánustu
framtíð því með nýjum kyn-
slóðum komi nýjar áherslur.
„Yngri kynslóðir eru djarfari
og víla ekki fyrir sér að prófa
eitthvað nýtt og ferðaskrifstof-
ur hljóta að fara að haga segl-
um eftir vindi. Vandamálið hér
er auðvitað smæð markaðar-
ins. Hópurinn sem kaupir sér-
ferðir er það lítill að peningum
er ekki eytt í að auglýsa þær
sérstaklega.“
Ungt fólk fer ótroðnar
Ungt
slóðn
En hvert fer unga kynslóðin
helst í ferðalög? Inga Engil-
berts er framkvæmdastjóri
Ferðaskrifstofu stúdenta þar
sem flestallt unga fólkið kaupir
sínar ferðir. Hún segir sína við-
skiptavini fara mjög ótroðnar
slóðir og spurn eftir sólar-
landaferðum sé nánast engin.
„Flestir kaupa sér farmiða á
einhvern áfangastað í heimin-
um og síðan prjóna þeir meira
eða minna sjálfir við ferðina.
Einu hópferðirnar sem njóta
einhverra vinsælda eru æv-
intýraferðir til Afríku, Asíu
eða S-Ameríku. Þetta eru
ferðir með enskri ferða-
skrifstofu og það er ómögu-
legt að fara á eigin vegum í
svona ferð. Hóparnir eru
litlir og það er ferðast með
trukkum, hjólum, hestum,
ösnum, fílum eða á tveimur
jafnfljótum. Fólk fer í þess-
ar ferðir til að komast í
tengsl við náttúruna, kynn-
ast landi og þjóð og eins að
reyna á sjálft sig frekar en
það sé að leita að einhverri
afþreyingardagskrá." Inga
segir ferðaskrifstofuna
einnig hafa á boðstólum
málanámskeið í öðrum
löndum og þau njóti mikilla
vinsælda af fólki á öllum
aldri. Inga segir söluaukn-
inguna sívaxandi og að síð-
ustu tvö árin hafi átt sér
stað eins konar sölu-
bomba. Skyldi þetta fólk
kjósa að fara á stútfulla sól-
arströnd þegar það er orð-
ið ráðsett!
Gengið í íslenskri nátt-
úru
Margir íslendingar eiga
jeppa, þótt flestir eigi hann
fremur sem stöðutákn en
ferðatæki. En það eru líka
margir sem ekki eiga jeppa
en vilja ferðast um óbyggð-
ir landsins. Þeir fara gjarn-
an með innlendum ferðafé-
lögum í ferðir. Það eru ef-
laust líka til nokkrir sem
eiga jeppa en kjósa frekar
að ganga með einhverjum
heldur en að ráfa aleinir
um hóla og heiðar. Þórunn
Þórðardóttir hefur til margra
ára starfað hjá Ferðafélagi ís-
lands, bæði sem leiðsögumað-
ur og eins á skrifstofu félags-
ins. Hún segir ásókn í ferðir fé-
lagsins aukast með degi hverj-
um og það sé ljóst að áhugi ís-
lendinga á eigin landi sé í mik-
illi sókn. „Það er allur skali ís-
lenskrar mannlífsfánu sem
kemur í ferðir með okkur, en
vitaskuld á þetta fólk það sam-
eiginlegtáð vilja vera úti í nátt-
úrunni, hreyfa sig og fræðast
svolítið um landið sitt í leiðinni
ásamt samneyti við annað fólk.
Það er fólk á öllum aldri og úr
öllum stéttum sem ferðast
með okkur. En þótt maður eigi
kannski ekki að vera að eyrna-
merkja eitt né neitt þá verður
að viðurkennast að stór hluti
farþega okkar er upplýst fól
Þetta er fólk sem hefur áhuga
að fræðast og spyr spurningæ
Kennarar eru fjölmennir í okk-
ar hópi og einnig fólk úr heil-
brigðisstéttunum." Þórunn
segist rekja aukninguna til
þess að viðhorfið til ferðalaga
á íslandi sé að gjörbreytast.
„Fyrir nokkrum árum fóru allir
í bíltúr og horfðu á landslagið í
gegnum bílrúðuna. Núna er að
vaxa upp fólk sem er vant því
að fara með nestið sitt út í
náttúruna og ganga.“
Semsagt: Við erum hálfheim-
óttarlegir ferðamenn en það
stendur allt til bóta!
IKAIH
TÓNLEIKAR í HÁSKÓLABÍÓI
MIÐVIKUDAGINN 14. MAI OG
FIMMTUDAGINN 15. MAÍ KL. 20.00
1Vayne Marshall
Kim Criswell
Brent Barrett
[fnisskia
George Gershwin: Rhapsody in blue \
og tónlist
úr þekktum
söngleikjun
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ÍSLANDS
Háskólabíói við Hagatorg, sími 562 2255
MIÐASALA Á SKRIFSTOFU HLJÓMSVEITARINNAR OG VIÐ INNGANGINN