Alþýðublaðið - 01.02.1971, Blaðsíða 6

m
Útg.: Alþýðuflokkurinn
Bitstjóri:
Sighv. Björgvinsson (áb.)
Prentsm. Alþýðubl. — Sími 14 900 (4 línur)
ftlíRYÐlD
BOTIÐ
Mikilvægt verkefni
** nri—im wjhi.'ihiiwjiii inn.mn i— ••«*«««« r *« « « • . .....
Hið brezka friáls-
Ivndi setur ofan
Skömmu áður en alþingismenn héldu
heim í jólaleyfi lagði ríkisstjórnin fram
á Alþingi frumvarp til laga um Útflutn
ingsmiðstöð iðnaðar. I frumvarpinu seg-
ir m. a., að aðilar að þessari útflutnings-
miðstöð skuli vera, auk samtaka iðnrek-
enda, viðskiptaráðuneytið og iðnaðar-
ráðuneytið sem fulltrúar íslenzka ríkis-
ins.
Með nýrri reglugerð um stjórnarráð
íslands, sem sett var á s. 1. ári, urðu
nökkrar breytingar á verkaskiptingu
ráðuneyta. Voru hinar einstöku stjórn-
ardeildir þannig gerðar að hreinni fag-
ráðuneytum en þær áður voru og fékk
viðskiptaráðuneytið þannig í sínar hend
ur öll útflutningsviðskipti landsmanna,
en sum þeirra höfðu áður heyrt undir
önnur ráðuneyti svo sem landbúnaðar-
ráðuneytið og iðnaðarráðuneytið.
Með þessum breytingum var verið að
samræma málefni utanríkisverzlunarinn
ar undir stjórn eins ráðuneytis svipað
því og víðast hvar tíðkast erlendis. Með
slíkri samhæfingu vinnst margt fyrir út-
flutningsframleiðsluna í landinu. Sam-
skipti hins opinbera og útflytjenda verða
einfaldari og auðveldari en áður og rík-
isvaldið getur meiru áorkað til hags-
bóta fyrir útflutningsframleiðsluna, þeg
ar öll utanríkisviðskiptin lúta stjórn eins
og sama ráðuneytisins.
í framhaldi af þessum breytingum á
verkaskiptingu ráðuneyta fær viðskipta-
málaráðuneytið m. a. það mikilvæga
verkefni, að framkvæma markaðsleit og
markaðsrannsóknir fyrir-íslenzkan út-
flutningsiðnað erlendis. Með inngöngu
okkar Islendinga í Fríverzlunarsamtök
Evrópu hefur verið lagður nauðsynlegur
grundvöllur fyrir uppbyggingu slíkrar
framleiðslu hérlendis og landsmenn all-
ir binda miklar vonir við það, qð vel
muni til takast að byggja upp á þeim
grunni traustan og öflugan útflutnings-
iðnað.
Slíkt verður torvelt að gera riema með
því móti, að iðnaðinum verði veitt mikil
fyrirgreiðsla í sambandi við markaðs-
mál og sölutækni. Hin opinbera forysta
í þeim efnum hefur verið falin viðskipta-
ráðuneytinu og mun það hafa á næstu
árum mjög mikil afskipti af málef^um
útflutningsiðnaðar, — bæði hvað varðar
vörukynningu, markaðsrannsóknir og
markaðsleitir erlendis og jafnframt miðl
un margvíslegra upplýsinga til inn-
lendra framleiðenda.
Viðskiptaráðherra og aðrir starfsmenn
viðskiptaráðuneytisins hafa þegar hafizt
handa um undirbúning þess að leysa
slíkt hlutverk af höndum. Mun ráðuneyt
ið í þeim efnum leita samvinnu við ýmsa
aðila og þar á meðal bá nýiu stofnun,
sem frumvarpið um Útflutningsmiðstöð
iðnaðarins gerir ráð fyrir.
□ Er það pólitíslk starfs-emi að
ræða íiugmyndafræði og þjóð-
félagsmál við vini sína? Því
hélt áfríunarrétturinn fram og
samþykkti þar m-eð ákvörðun
brezka innanríkisráðuneytisins
að> vísa þýzka stúdentaleiðtog-
an,um Rudi Dutséhke úr la.idi.
Rétturinn hefur hér með skap-
að fordæmi, pólitískt séð, sem
ékki eingöngu stríðir gegn hin-
um frjálslegu vlenjum Breta þeg
ar um er að ræða irieðferð á
fólki sem er í útlegð af póli-
tískum ástæðum lieldur getur
iþetta haft alvarlegar afleiðing
ar fyrir skoðanafrelsið í Bret-
landi sjálfu. Með þær miklu
samgöngur sem eiga sér stað
milli landa, fLutningi á vínnu-
krafti og vöruim að ógleymdum
menningariegum samskiptum
li’-ýtur það að verða erfitt að
ætila annars konar skoðana-
frelsi fyrir útl'endinga helclur en
heimamiann.
Áfriunarrétturi'nn fann engar
sannanir fyrir því að Duisehke
hefði brotið hrezk lög eða væri
hættulegur öryggi landsms. Það
sem lengst varð komizt í þessa
áttina, var þetta með pólitíska
starfsemi, en samkvæm- skilyrð
um þeim sem Dutsehke voru
sett átti ihann að halda sér frá
öl Vj slífcu.
Réttu'rinn hé.lt því frani að
Dut-éhke 'hefði ekki farið cftir
þessum fyrirmælum1 veg'ia þess
að hann hefði rætt stjótnmál
við aðra stúdenta. Og enn þá
meiri verður hræsnin þó þegar
þess er gætt að bæði innanrík-
isráðuneytið og áfríunarréttur-
i'.in halda því fram að þeim per
sónum verði ekki veitt land-
vistarleyfi sem komi til lands-
ins með þann ásetning að viður-
kenna að hömlur verði settar á
persónufrelsi þeirra. Forsenct-
'Ur réttarins eru sprott'iar af
hreinum getgátuttn þegar hann
Iheldur fram að Dutschke og
skoðanir hans geti orðið hættu-
L'Sgar brezku samféiagi í fram-
tíðinni.
í daig er Rudi Dutschke sú
mannvera siem erfitt er að I
mynda sér að sé hinn mikli þjóð
félagsóvi'.iur. Eftir páskatilræð-
ið í Berlín 1968 hefur „Rauði
Rudi“ verið sk,uggi af sjálfum
sér. 'Skotin sem lentu í höfði
hians hafa valdið honuim varan-
'legu áfalii. Þessi síðustu ár hef
ur hann notað til þess að læra
að Gesa og skrifa aftur, og þó
að hann sé nú fær um að halda
námi sínu 'áfram! er anúleg geta
ihans mjög skert. Hann getur
ekki unnið nema nokkra tíma
í einu og þjáist þar að auki af
flogaveiki. Hann vill ekki fara
aft.ur til Þýzkalands í þann
■nornapott sem fyrir tæpum
□ Olympíuþorpíð í Munchen
á að hýsa um níu þúsund íþrótta
menn hvaðanæva að úr lieimin-
u m og i!,™ þrjú þúsund aðstoðar
og fylgdarmenn þeirra. í þorpi
þessu eða bæ verffur bæjarstjóri
sem veríur elcki aðeins fulltrúi
skipulagsnefndar Olympíuleik-
anna árið 1972, heldur verður
liann einnig ábyrgur fyrir skipu
lagi og stjórn bæjarins. Hann á
að uppfylla óskir íþrótta-
mannanna, þjálfara þeirra og
fylgdarmanna, smáar jafnt sem
stórar, svo að þúsundir ungs
fólks af 120 þjóðernum geti bú-
ið þama sa,man í góðum.félags-
skap, áliyggjulaust og án nokk
urrar misklíðar. Bæjarstjóran-
um til aðstoðar verð'a um 5000
starfsmenn. Bæjarstjóri í þetta
sinn verður Walter Tröger, að-
alritari þýzku Olympíunefndar
innar. Myndin sýnir Tröger í
Olympíubænum, sem verður full
gerðúr á næstunni. —
þrem ái"um Var næstu'm búin.n
að gera útaf við hann. Sjáifur
vlLl hann halda sig í hæfilegri
fjarlægð frá ailri pólitískrl starf
eemi. Þess vegna vill han-a halda
áfram að stunda nám í aka-
demiska fílabeinsturninum við
Clare HaLL í Cambridge og kær-
ír sig tekkert um að lenda í
ihinu pólitíska óg herskáa um-
hverfi við London School of
Economics.
Brottvísun D.utschke hefur
va'ldið imi'kllum úifaþyt i Bret-
landi. Oánægju með brottvísun-
ina er jafnt að finna í greinum
í hinu íhaldssama blaði Ecoao-
mist sem í róttæfcu blaði eins
ög New Statesman. Á hinn bóg-
inn 'heíur ákvörðun innanríkis-
ráðherrans Reginald Maudliags
verið tekið mjög vel af Voodrovv
Wyatt, hinum þekkta dálkahcif-
Undi, en hann fylgir Verka-
mannaflokknum. að máium, svo
og morgum öðrum, sem halda
iþví fram, að Brietland eigi nóg
af æsingamönnlum og þurfi því
ekki að sækja þá út fyrir land-
steinana.
Brezka stjórnin veikir að vísu
ekki stöðu sína þó að hún hafi
gefið Dutsclike vegabréf yfir
iNorðursjóinn. Bretar eru orðn-
ir þreyttir á hinum eilifu stúd-
íentaóeirðum, þeim er ekkert vel
Við stúdenta allra sízt erlenda
Stúdenta. Það er auðveldara fyr-
ir ríkisstjórnina að afla sér á
Léttan hátt, pólitísks ávinnings
með brottvísun en að liakla fram
frjálslyndum skoðunum og láta
D'étschke vera áfram í landi-.ni
Það má kannski líka kalla það
ávinning við bessa brottvísun nð
-allir höfðu gLeyimt því gff Dutsc
ivke dvaidist í Landinu og átt-
uðu sig ekki á því fy.r;- en iiann
var beðim að hverfa í brott.
Andstaðan gegn brottvísun-
inni kemur frá frjálsliyndum
ihópi ritliöfunda, blöðum, bá-
skólamönnum, listamönnum og
stúdentum.
Skoðanir þessa lióps lirfa aft
ur á móti geifið ákvörðun innan-
ríkisráðiuaeytisins og >áfrí;unar-
réttarinis Iþá hirtingiu sern hún
átti skilið. Því að í hvert sinn
sem gagnrýnendur hreyfa við
þesisum rökgemdu'm siem iilaðið
hefur verið 'ulpip með miklum
erfiðismunum, hrynja þær sani-
an og þar með verða aðgerðir
hins opinbera æ fáránlegri. —
(Hinnia eiginlegu orsaka fyrir
íbrottvísuninni verður því að
deita í því pólitíska myrikri sem
hylur h.verja ríkisstjórn.
■Það kom því mjög á óvart
að innanríkisráðherrann Riegin
ald Maudling skyidi veirðá til
'þesis að brjóta hinar frjáisiyndu
brezku venjur þegar um hæli
fyrir pólitíska flóttamenn er að
ræða. Það hefur alltaf verið tal
að um Maudling sem aðaifors-
Framh. á bls. 10
6 MÁNUDAGUR 1. FEBRÚAR 1971
□ BREZKA kvikmyndatíma-
t-inhegasti byrjanditin af
O kvenkyni: Ðaria Halprin fyr-
ir einstaka túlkun á sjáifri
sér í Zabriskie Point eft-
ir Antonioni.
Bezta kúr ekamy ndin og
/V bezta kvikmyndahandrit-
ið: Butch Cassidy and the
Sundance Kid, leikstýrð af George
Roy Hiil eftir handriti William Gold-
man með Paul Newman og Ro-
bert Redford.
Bezta kvikmynd ársins: The
Arrangement eftir Elia Kaz-
___t an. Á myndinni sést Kazan
segja Kirk Douglas til, en
hann lék Eridie í myndinni,
ritið Films and filming hefur
kjörið beztu kvikmynd ársins
1970, sem sýnd var í Bretlandi.
Fyrir valinu vaxð bandaríska.
kvikmyndin The Arrangement,
sem Elia Kazan stjórnaði. Kaz-
an er einnig höfundur kvik-
myndahandritsins, sem var g'ert
upp úr skáldsögu með sama
nafni, en hún er einnig eftir
Kazan. í myndinni l'eika Kirk
Douglas, Faye Dunaway, D;s-
boraii Kerr og Richard Boone.
Myndin er kraftmikil könnun
á manni, er af ásettu ráði reyn-
ir að brjóta niður alllt öryggi,
Sem hann hefur byggt upp í
kringum sig, eftir að hafa met-
ið gildi sjálfs sín, ien samt án
þess jafnframt að særa þá ssm
Standa honum næstir. Myndir
sýnir mjög djúpstæðan skiln-
ing á einstaklingnum í ofgnótt-
ahþjóðfélagi. í niðui'stöðum
blaðsins segir, að myndinni sé
leikstýrt af geysilegri um-
byggju og tilfinningu og báðir
aðaileikararnir sýna einstakan
leik.
Auk þess að vekja bezt.u kvik
myndina á ensku, sem sýnd var
í Bretlandi 1970 og ýmsir aðrir
þættir kvikmyndagerðar heiðr-
aðir.
Bezta kvikmyndin á erlenda
tunigu: L’aveu eftir Costa
Gavras (frönsk).
KVIKMYNDIR
BEZTU
MYNDIR
ÁRSINS
Bezta T.eikstjórn: Michelan-
gelo Antonioni fyrir Zabriskie
Point (USA).
Bezti karlTeikarinn: George
C. ScoLt fyrir Patton (USA).
Bezti kvenleikarinn: Faye
Dunaway fyrir The Ai-range-
ment (USA).
Bezta kvikmyndahandritið:
. William Goldman fyrir Butch
Cassidy and The Sundance Kid
(USA).
Bezta kvikmyndahandritið
gert eftir bók: Ring Lardner jr.
fyrir MASH (USA) eftir
skáldsögu Richard Hooker.
Bezta Titakvikmyndunin:
Jean-Jaques Tarbes fyrh' Borsa
lino (FriakkTand).
Bezta söngvamyndin: Paint
Your Wagon eftir Joshua Lo-
gan (USA).
Bezta kúrekamyndin: Butch
Cassidy and t'he Sundance Kid
(USA) eftir George Roy Hill.
Bezta gámanmyndin; MASH
(USA) eftir Robert ATtman.
Bezta striðsmyndin: Wattex-
loo (ítaTia/Sovét) efth- Sergei,
Bondarchuk.
Bezti karileikai-inn, sem
fram kom á árinu: Julian Bar-
nes i The D-ark (Th'e Haunted.
House of Horror) (Br.etTand).
Bezti kvenleikarinn, sem
kom fram á árinu: Daria Hal-
prin í Zabriskie Point (USA).
FramhaLd á bls. 10.
M ii-ffl i{
GYLFI Þ. GÍSLASON SKRIFAR
Þjóðviljinn og
kommúnisminn

□ FYRIR rúnui viku skrif-
aði ritstjóri Þjóðviljans þriðja
pistil sinn í tilefni af áramóta-
gi-ein minni hér í blaðinu. 1
fyrsta pistlinum hneykslaðist
hann á því, að ég skuli ekki
nú i dag hafa alveg sömu skoð
anir á utanríkismálum og ég
hafði fyrir aldarfjórðungi. í
stuttri grein benti ég á, að
slík hneykslun einkenndi
kreddutríiarmenn, og að fjöl-
margt í skrifum og ræðum rit
stjóra Þjóðviljans benti til
þess að hugsunarháttur hans
um þjóðfélagsmál væri gamaT
dags og staðnaður. Hann
stæði í raun og veru í sömu
sporum í þessum efnum og
þegar hann vai' unglingur í
skóla. í öðrum pistli viður-
kenndi ritstjóri Þjóðviljans,
að hann aðhylltist enn sína
„barnatrú“, og héti sú barna-
trú „sósíalismi“. Taldi hann
okkur báða hafa á skólaárum
okkar aðhyllzt þessa barna-
trú. Ég benti á, að þetta væri
rangt. Allir, sem þekkja okk-
ur báða og hafa þekkt okkur
í meira en 30 ár, vita, að rit-
stjóri Þjóðviljans gerðist
kommúnisti á skólaárum sín-
um, en ég sósiald&mókrati eða
jafnaðarmaður. I leiðinni
kom ritstjóri Þjóðviljans upp
um svo einstæða vanþekkingu
á grundvallaratriðum þjóð-
félagsmála, að athygii liefur
vakið. Hann aðhyllist enn þá
skoðun, sem algeng var fvrir
hálfri öld, að til væru í þjóð-
félagsvísindum hliðstæð lög-
mál og í raunvísindum. Ménnt
aðir m,enn nú á dögum vita,
að þetta er ekki rétt.
I þriðja pistli sínum fyrir
rúmri viku heldrn- ritstjóri
I>jóðviljans enn áfram að aug
lýsa úreltan hugsunarhátt
sinn og dæmalausa vanþekk-
ingu á nútíma þjóðfélagsmál-
um Hann segir þar, að „hinn
vísindalega sósíalismi, sem
þeir Marx og Engels mótuðu
í meginatriðum,1* sé „hin
fræðilega forsenda fyrir
stefnu allra sósíaliskra verka-
lýðsflokka, hvort sem þeir
eru kenndir við sósíaldemó-
krata eða kommúnista.11 Jafn
framt segir hann: „Þeir, sem
aðhyllast þessar kenningar,
eru sósíalistar“:
Svona var hægt að skrifa
fyrir 30—40 árum. Sú stað-
reynd, að ritstjóri Þjóðviljans
skuli skrifa þessar setningar
nú i dag, er ótvíræð sönnun
þess, sem ég hef haldið fram,
að hann hefur ekkert þrosk-
azt í þjóðfélagsmálum síðan
á skólaárum sínum. Sennilega
veit ritstjóri Þjóðviljans ekki,
að brezki verkamannaflokkur
inn hefur aldrei talið sig
marxisiísikan. Það er auka-
atriði. Hitt er rétt hjá ritstjóra
Þjóðviljans, að fyrir 30—40
árum töldu bæði sósíaldemó-
krataflokkar og kommúnista-
flokfcair marxismann, þ.e.
„hinn visindalega sósíalisma,
sem þeir Marx og Engels mót-
uðu í meginatriðum," vera
fræðilegan grundvöll stefnu
sinnar. Getur það í raun og
veru átt sér stað, að það hafi
farið fram hjá ritstjóra Þjóð-
viljáns, að t.d. allir sósíal-
demókrataflokkaxnir á hinum
Norðurlöndunum og þýzki
sósíaldemó'krataflokkurinn
hafa, síðan síðari heimsstyrj-
öidinni lauk, sett sér nýjar
stefnuskrár, miðaðar við nýja
tíma, ný viðfangsefni og nýja
þekkingu? Sameiginlegt ein-
kenni allra þessara nýju
stefnuskráa er það, að marx-
isminn er ekki Tengur grund-
völlur þeirra, enda ekiki við
því að búast, að meira en
aldargamalt hugmyndakerfi
geti verið gmindvöllur stefnu
fra’mfarasinnaðra StjórnmáTa-
flokka í nútíma þjóðfélagi. —
Hins vegar telja allir komm-
únistaflokkar, hvar sem er í
heiminum, hvort heldur í
Vestur-Evrópu, Ausitur-Ev-
rópu eða öðrum heimsálfuro,
að stefna sín sé marxistísk,
og bæta raunar gjannan við,
að hún sé marxismi, iað við-
bættum ktenningum Lenins.
Ég vænti, að ritstjóri Þjóð-
viijans hafi einhverm ttíma
heyrt nefndan marx-lenin-
isma, eða er ekki svo? Þessi
fastheidni kommúnistiaflokk-
anina við marxisma eða marx-
leninisma er einmitt eitt tá'kn
þess, hversu kreddubundnir
ir þeir eru.
Það hefur ekki farið fram
hjá mér, né heidur fjölmörg-
um öðrum, að í þessum und-
arlegu skrifum Sínum, hefur
ritstjóri Þjóðviljans aldrei
nefnt orðið kommúnismi.
Ekki getur það þó stafað af
því, að hann viti ekki, að það
er til stefna í þjóðfélagsmál-
um — mér liggur við að segja
lífsskoðun, — sem kölluð er
kommúnismi. Hann noTar orð-
Framh. á bls. 10
Bezti kvenleikarinti: Faye
o Dunaway fyrir túlkun sína
á Gwen í kvikmyndinni The
Arrangement eftir Elia Kazan.
Bezti karlleikarinn: George
C. Scott fyrir titilhlutverk-
i5 í Patton eftir Franklin
Schaffner.
o
MÁNUDAGUR 1. FEBRÚAR 1971 7