Alþýðublaðið - 14.04.1971, Blaðsíða 9

Brezkir hermenn þar eystra trúa tæp
lega að þeir sleppi heim fyrir jól
Arabar eru um 50 milljónir alls, í Arabíu, Austurlöndu m nær og Norð'ur-Afríku. En hreinastir eru þeir í Arabíu,
einkum beduinarnir í eyðimörkinni.
□ „Eina kölllu, A:hmed“, seg-
ir gaíturinn, sem var að koma
inn úr dyr,uniwn og hallar sér
nú fram á gljánúið barborðið
um leið og hann sezt klofvega
á kolistólinn. Brezki kMbburinn
í Bahrieiim er sumsé ákaflieiga
brézkiur, þair er allt á úi og
strúi og hállfsóðáliegt eins og
viera ber í klúbbum hins fyrr-
verandi brezka heimsve'ldis, til
þe?s að briezkir þísgnar fjærri
ættjörðinni, kl'Jinni þar vel við
sig.
Eftir að við höfum skipzt á
nokkrum orðum um hversdags-
ieg'ustu hluti, þai’ á mieðal veðr-
ið, og skol'að þau hielglu atriði
kynningar — rítúialsins hægt og
rólega í brezku ámuöli, segir
hann að llokum til sín. Hann er
liðsforingi í Koniunglega brezka
flughernfclm, staðsettur í Bahrein
og eins og falagar hans í þeirri
herstöð yfirleitt, óeinkennis-
Maeddur þeigiar hann er utan her
búðanna. Brezku hermennirnir
í Bahrein gæta þess vandfega
að láta eins lítið á sér bera og
frekast er unnt, jafnvtel herbíl-
stjórunum er fyrirskipað að
bera borgaraleg klæði að svo
miktu leyti sem þeir fá því við
komið.
Ef maður vissi ekki betur,
gæti manni naumast komið það
til hugar, að brtezku liðsveitirn-
ar við Pensaflóa hefðu aðalbæki
stöðvar sínar í Babrein. „Það
er diiepleiðinlegt að dveljast
Iiérna,“ verðlair liðsforingjanum
að orði, „en þó er það skárra
að skömminni til en í Aden. Þar
var alls ekki vsrandi lengur fyr
ir þsessum ofstækislýð."
Þetta er daginn áður en
brezki utanríkismáliaráðhérrann
á að gera grein fyrir fyriirhug-
aðri stefriu ríkisstjórnarinnar í
málunuim við Persaflóa upp úr
1971 á fundi í Neðri málstof-
unni, og meðal annairs lýsa yfir
því að núverandi ríkisstjórn
rnuni eklii breyta í neinu þeirri
yfihlýstla ákvörðun Wilson-stjórn
arinnar í janúar 1968, þsss efn
is að herlið Stóra-Bretlands
skuli hverfa frá flóanum fyrir
lck ársdns 1971
„Heim fyrir jólin? Hver hef-
ur eiginlega sagt yðiur það?“
seigir ffflúgliðsforinginn ergileg-
ur. „Nei, það f®r enginn heim
fyrir jólin. Við verðum hér þar
sem við epum. Þér skultuð fyrir
alla muni efcki leggja trúnað á
þetta þvaöur í blöðunum. Við
en.lm hérna til að gæta olíunn-
ar.“
Þetta er raunhæf, pólitísk af
staða og auðskilin. Bretum er
það gefið, þegar þeir vilja það
við hafa, að gegnlýsa flóknustu
pólitísk vandamái með einföldu
og hversdagsliegu orðalagi. Sir
Alec Douglas-Home viðhafði
hinsvegar ekki eins l.ióst og ein
falt orðalag í Neðri málstofunni
daginn eftir. Að vísu var það
fastáfcveðið að Bi-etar hyrfu m.eð
liðsafla sinn frá flóanum fyrir
ársi'Ok 1971, en samt var ekki
útilofcað að eitthvað af liðsafl-
anum yrði þar eftir, ef sjeikarn
ir í hinu væntanlega bandalagi
léto í ljós óskir um það. Stóra-
Brefland mundi segja upp varn
arsamningi sínum við Bahrein,
Qatar og 'hin sjö minni banda
lagsríki, en það var ekki óhugs-
andi að vináttusamningar kæmu
í þeirra stað. Sem sagt, allt í
fy'llsta samræmi við regluna:
„Tvö skref áfram, eitt aftur á
bak‘“. Eða eins og einn eyjar-
skeggja komst að orði við mig
á dögunum: „Brezki fáninn verð
ur dreginn niður, en brezki her-
inn verður um kyrrt.“
iÞessi aðfex*g er ekki með öllu
nýstárleg; henni hefu.r verið
beitt áður. Opinberlega yfir-
gáfu Bretar herstöðvar sínar í
Lybíu, þegar landið varð sjálf-
stætt, árið 1951. Engu að síðiur
varð byftingaráðið að beita
hörðu eftir byltinguna 1969 til
að gera Bretuim bað skiljanlagt,
að nú ættu þeir að hver'fa úr
landi mieð herafla sinn og brezka
fllugiliðið að yfirgefa stöðvar sín
ar, og að það væri ailvara í þetta
skiptið. Og það var síður en
.svo með glöðla geði að brezka
stjórnin virti að lokuim þau fyr
irmæli.
Efcki er þó nein ástæða til
að. ætla að ákvarðanir Br'eta
hafi komið stjórnirmi hér í Ba-
hrein allsendis á óvart. Þvert á
móti bendir mai’gt tii þess að
æðsti maðunnn i - eyirni, Isia,
sé harðánægður með þessar
nýju fyrirætlanir brezku stjórn
arinnar. Þar eð teljast verður
haiila ósennilegt að samkomu-
lag náist um að Bahrein gangi
í bandalag við hin sjeikadæmin,
verður það til trausts og halds
fyrir eyjarskeggja að njóta vissr
ar brezki’ar venndar fyrstu ár-
in sem Bahrein verður sjálfstætt
ríki.
Áðluir en Bretar yfirgáfu krúnu
nýlenduna Ad'en haustið 1967
var brezfca liðið í Bahrein hið
fáimennasta, en þegar þeir fluttu
herlið sitt frá Aden að Pei’sa-
flóa, var sá liðsaíli aiukinn. Allt
þangað til í fyrra liöfðu þeir
samtals um 6000 manna hierlið
í Baihrein, Qatar og sheika-
dæmunum, sem verður að telj-
ast aH'fjolmiennt lið, miðað við
það s:em gerist í öðriuim bii-ezk-
um herstöðvum exdendis.
Auk hei’liðsins í Bahrein
höfðu Þeir þá allfjöl'mennan
her í Sharjah, sem er eitt af
sheikadæmutnum sjö. Nú er þar
sama og enginn liðsafli eftir.
IVfeð öðrum orðum, þá er allui’
brezki. þðsaflinn við flóann í
stöðVunum í Bahrein, eða um
2.500—3000 manna lið. Það er
einnig þar í eynni, sem Bretar
hafa feist mest fé í flugvölium,
radíóstöð og herskálabyggingum.
■Það er því í sjátfu sér skiljan-
legt, að þeir vi'lji halda aðstöðu
sinni til eftirlits misð öllu, og
þó einkum í Bahrein.
í rauninni er þsssi nýja til-
högjjin, s.em Biætarnir hafa kom-
izt að samkomulagi um við rík-
in við Persaflóann, snjallt
kænskubragð frá fjárhagslegu
sjqnarmiðd. Bretar rnunu í fram
tíðinni gelfa bandalagsríkjunum
kos't á nckknum brezkum liðs-
afla til hallds og trauists, undir
stjórn hrezkra foringja — en
það kemui’ í hlut bandailaigsrx'fcj
anna sjá’.'ra að borga brúsann.
Þá eru Bretar og reiðubúnir
að selja hinuin væntanlega
bandalagsher öll nauðsynleg
hergögn og annan búnað. Það
þýðir með öðirum orðum, að
Bretar afhenda ríkiunum við fló
ann clll notuð hergögn oig ann-
an búnað, seirx þeir eiiga þar,
gegn ^góffird borgun. Elergögn,
sam annars myndu í-yð'ga niðúr
þar sem þau liggja, þar eð efcki
mundi svai’a kostnaði að flytja
þau heim til Bretfeinds. Megin-
ástæðan fyrir því að Wilson-
stjórnin tók þá ákvörðun 1968,
að brezki liðsaflinn skyldi yfir-
gefa stöðvar sínar við flóann
fý'rir árslok 1971, var hinn
mikli kostnaðcr af diVöl hans
Framh. á bls. 11.
Miðvikudagur 14, apríl 1971 9
Hin auðugu olíusvæði við Persaflóa.