Alþýðublaðið - 04.01.1972, Blaðsíða 6

tiftMMOwm
taKáK®
iwawtt
Útg. Alþýðuflokburinn
Ritstjóri: v
Sighvatur Björgvinssoö
LJÓTUR LEIKUR
Tilkynnt hefur verið um miklar verð-
hækkanir á helztu nauðsynjavörum ís-
leruácra heimila, — landbúnaðarvörum.
Þær verðhækkanir eru verk ríkisstjórn-
ar Ólafs Jóhannessonar.
Hækkanirnar verða á nær öllum land
búnaðarafurðum. Hvert kíló af skyri
hækkar um kr. 12.60 Hvert kg. af 45%
osti hækkar um röskar 20 kr. Hver lít-
er af rjóma hækkar um kr. 11,90. Hvert
kíló af kjöti hækkar um 17—20 kr., svo
aðeihs nokkuð sé nefnt. Allar þessar
miklu hækkanir stafa fyrst og fremst
af þvi, að ráðherrarnir í ríkisstjórn Ólafs
Jóhannessonar hafa ákveðið að lækka
niðurgreiðslur á þessum þýðingarmiklu
nauðsynjavörum íslenzkra heimila um
milli 300 og 400 m. kr. á ársgrundvelli.
Þessar hækkanir allar eiga neytendur
að bera bótalaust til viðbótar við stór-
hækkaða skatta. Þær eru nýjársgjöf
stjómarinnar til íslenzku þjóðarinnar.
Böggunum er hlaðið á bak alþýðu þessa
lands, hverjum á fætur öðrum.
Með landbúnaðarvöruverðshækkun-
inni leikur ríkisstjórnin þó miklu ljótarl
leik, en jafnvel virðist vera við fyrstu
sýn. Þessi mikla verðhækkun lífsnauð-
synja hefur illvænleg áhrif á afkomu
alþýðuheimilanna í landinu jafnvel þótt
þau samningsbundnu ákvæði væru látin
haldast, að verðhækkunin yrði bætt með
kauphækkun næst þegar kaupgjaldsvísi-
töluna á að endurskoða með tilliti til
framfærslukostnaðar. En jafnvel þessu
samningsbundna ákvæði ætlar ríkis-
stjórnin að rifta. Ætlun hennar er sú, að
launþegum verði aldrei bætt þessi hækk
un á landbúnaðarvörunni. Þeir eiga að
bera hana bótalaust með öllu.
Þetta ætlar ríkisstjórnin að gera með
einhverjum allra ómerkilegasta skolla-
leik með vísitöluna, sem leikinn hefur
verið hér á þessu landi. Hún ætlar að
lækka vísitöluna um jafn mörg stig og
hún á að hækka vegna landbúnaðarvöru
verðshækkunarinnar með því að fella
niður nefskatta, sem reiknaðir eru í vísi-
tölugrundvellinum, en hækka á móti
tekjuskatta, sem ekki eru í vísitölunni.
Þannig á að rýra launakjör lanlsfólks-
ins um 3,7 vísitölustig með einu penna-
striki.
Með þessum ráðstöfunum rænir ríkis-
stjórnin launþega svo til allri þeirri
kauphækkun, sem nýlega hefur verið
samið um. Hún hverfur í verðhækkana-
flóðinu.
Þennan ljóta leik getur verkalýðsfor-
ýstan ekki samþykkt. Henni ber skylda
til þess að standa vörð um þá kjarasamn-
inga, sem hún sjálf hefur nýlega gert í
nafrii alþýðu þessa lands og verkafólk
var síður en svo ofsælt af að fá.
ÍSLENZKI FANINN
VAR í M0SKV
EKKI Sá NO
Moskva, sé8 frá Leninhæðunum, rétt framan við háskólann.
□ Norski blaðamaðurinn Ernst
Aune hjá Arbeiderbladet bré sér
sem ferðamaður til Moskvu í
haust og lýsir í eftirfarandi grein
því ferðalagi stuttlega. Hann seg-
ir, að Sovétríkin vilji fá ferða-
menn, en þjónusta við þá sé svo
ogtt sem engin. Og þá fannst
honum það gremjulegt, að sjá
alltaf ísienzka eða danska fánann
í Moskvu — en hins vegar var
sem Rússar vissu ekki einu sinni
hvernig norski fáninn lítur út. Og
þá hefst grein Aune.
□ SOVÉTRÍKIN reiða sig
verulega á ferðamannastraum
inn árið 1972. Ferðaskrifstof-
an Intourist og flugfélagið
Aeroflot starfrækj a nýtízku
auglýsingastarfeemi um allan
heim. Ferðalög um þetta feiki
lega landflsemi þvert og endi-
langt standa öllum til boða og
á þekktustu ferðamannastöð-
Un-um eru hátizkvileg hótel til
búin til að taka á móti ferða-
langrium. Samstarfsumræðurn
ar við SAS virðast vera liður
í þessari viðleitni og þær geta
örugglega haldið áfram. Spurn
ingin er bara hvað skandina-
víska flugfélagið þorir að fara
hratt í þessar umræður. Hin
almenna ferðamannaþjónusta
í Sövétrikjunum er, því miður.
langt fyrir neðan óskir vest-
ræna ferðamannsins. Ef til
vill er hægt að segja hún sé
mismunandi í hinum ýmsu lýð
veMiisrí'kjum, en /á heiildina
séð er hún slæm. '
AUt virtist ganga að óskum
þegar við lögðum af stað fyrir
hádegi þriðjudag nokkurn í
september s.l. frá Fomebu flug
velli í nýtízku sovézkri þotu.
Samt sem áður leið ekki á
löngu þar til við tékum eftir
að ekki er tekið tillit til þarfa
ferðamannsins í eins rí'kum
mæli og við eigum að venjast.
í fluigvélinmi voru 20 farþeg-
ar frá Osló. Snotrar flugfreyj-
ur sáu um útdreifingu sælgæt-
is og snapsa. Flestir flugfar-
þeigar hafa löngun til lítils
glaiss með einhverju sterku. —
Við fengum iþær upplýsingar
að kampavín væri það eina
sem m,eð væri í förinhi. Við
pöntuðum strax vínlögg, en
fengum hana aMrei. Það kom
nefnilega á daginn að innan-
borðs var 10—12 manna feríla
mannaflö'kkur frá Mexikó og
sá 'hann, um að hrvöilfa í sig
kampavínsflöskunum tveim
og einu víniflöskunm, sem
þjónustustúlkurnar gátu fund
ið i'hirzlum sínum. S’em. sagt
ferðin til Moskvu varð algjör-
lega „þurr“.
feegar til Arlanda kom var
flugvélin næstum fyllt og á
leiðinni frá Stokkhólmi til
Moskiai var borinn fram mið-
degisverður: Köld, gömul
hæna.
Viðkunnanlegur Sovét-borg
ari sagði við okkur áður en yið
lögðum upp í ferðina: Þið kom
ið til með að hafa stórgaman
af þessu, ef þið getið einfald-
lega ifflugvellinum í Möskvu og
skrifstofuveldinu, sem ræður
ríkjum í landi okkar.
Það var alveg víst. Áætlun-
argerðin byrjaði strax á alþjóð
lega flugvellinum í Moskvu og
hélt áfram það sem eftir var
ferðarinnar.
Sovét vill 1 I|
ferðamenn . . .
í Moskivu eru fjórir flug-
vellir, sem notaðir eru í borg-
arale.gu augnamiði — og eru,
þeir allir staðsettir í' hæfilegri
fjarlægð frá miðborginni. —
Að.eins einn er notaður álþjóð
iega. Hinir eru samgönguliðir
fyrir innanlandsflug. Við áikoð
uðum þrjá þsirra, alilir með
nýtízkulegu sniði, en þó' ekki
eins og sá alþjóðlegi.
Aðakstursvegirnir að heims-
borginni eru sérstaklega br-eið
ir og vinalegir eftir að aka.
Aðeins eitt setur strik: MikiLL
fjöldi bifreiðanna í Sovétrikj-
unum, og þá sérstaklega í
Moskvu^ ekur á 72 oktaina
benzíni, en sú , tála nálga.st
parafín-olíu, svo að pestin er
óþolandi. Bílarnir virðast ekki
endurnýjast samhliða þróun-
inni. Bílstjórin.n okkar átti í
mestu erfiðleikum með stýri
og gí'raskiptingu þegar hann
píndi gamla Pobedann sinp,
sem er að minnsta kosti 15
ára gamaffl, upp í næstum 100
kílómetra hraða.
Mos,kva er borg stjórnmála-
sendiboðanna. Við öll nýtízku
hótel miðborgarinnar suðar
laragrúi erl'endra tungumáýla.
Þar er íolk frá öllum heims-
ins hornum. berandi virðuleg-
ar miálmskífur á jakkafaiöin-
um, sem bera vott um hvaða
ríkisi-tjórn menn tiiheyra.
Aðalhótel borgarinnar er
hið tiltölulega nýja, risastóra
Rossia. Það er sagt vera
stærsta hótel í Evrópu með
6000 rúmum. Þetta átti að
v.era gististaður okkar í firnm
næ~tu nætur.
Fyrir alla muni skulu menn
ekki ganga með það í hnga,
að borða eitthvað á matsieðl-
inum, inn í neinn hinna mörgu
matsála hóteisins. Oftast nær
gæfni með mangra k'l.ukku-
vegað það sem mfnn biðja um.
Sérhver máltíð á Rossia þarí
að vera skipulögð af gaum-
gæfni með marga klúkku-
stunda fyrirvara og eyddi
enskumælandi túlkurinn okk-
ar heilmingnium af vinnudegi
sínum í vinnu við hvað hægt
væri að fá að borða og drekka.
Síðan gekk aUt nokurnveginn
í rétta átt.
feá skulu mienn ekki láta sig
dr'eyma um að 'tii (eiwhvers sé
að hlamma sér niður við borð
og vo.nast eftir vinsemd þjón-
ustus'tarfsliðpins. Hér. er efcki
markmiðið að selja — hieldur
sem Norðmenn var það mjög
gremjuvekjandi að sjá alltaf
danska eða ísienzka fánann á
borðum. Fer ðaþ j ónu'Stuf ólkið
í Moskvu veit hreint og beint
ekki hvernig norski fáninn lít-
ur út.
En með öllum sínum heims-
borgarlega blæ og yfirleitt við
kunnanlegu byggingu, vekur
þetta visahótel áhuga þrátt fyr
ir allt. —
Knattspyrnumað-
ur ársins í Ewópu
□ Hollenz.ki knat!spyrnumaður
inn John G.ruyff ,var kjönnn 'knatt
að gera pantanir. Engin um-
framþjónu£ta er veitt eins og
fallégt bros og í innrétting-
unni fyrirfinnst en.ginn 'íburð-
ur. Hann finnst aftur á móti í
matnum, sem er á allan hátt
framreiddur á aðgengilieigasta
mátann. Þekkin'g á eiiendum
tungumálum er svo til engin.
Enskumælandi fólk er al'gjör-
lega hjálparvana. Fyrir okkur
spyrhumaður ársins í Eivrópu í
kosningu sem í'ranska knatt-
spyrnublaðið France Football
geklkist fyrir. Eru íþróttafrétta-
mienn frá 26 löndum slem stóðu
að vallinu, og hflaut Gruyff 116
af 130 atk'væðum mögiuiegum,
sem. er hæsfa hlutfalil siem nokikur
kn.attspyrnumaður hefur teti'giið.
Hlýtur Gruyff iguillknöttinni fyrir
árið 1971 að launum. —
ALGER ÞÖGN ER ENNÞA HÆTTULEGRI EN HAVADI
□ Það hefur löngu verið við-
urkenmt, að hávaði getur haft
og hefur slæm áhrif á fólk. En
dauðaþög-n getur í suimum til-
fellLum haft enn verri afleiðing
ar. Þetta kémur fram í skýrslu,
sem dr. Gilbert C. Tolhurst, pró
óf'essor við háskóiann í Massa-
chusetts í Bandaríkjunum, semdi
nýlega frá sér. Þar segir, :að
sumt fóik sé svo jiæmt fyrir
háiváða, að það óski 'einskis frek
ar en dauðaþagnar. En það
mundi ekikl verða hriíið.
Rannsóknir, sem hafa vsrjð
framkvæmdar í algjörlega hljóð
eimamgruðum h'erbergjum, þar
sem ekkert utamaðk.o<ins'ndi
hljóð kemst inn, ha:fa lieitt í liós
að þeir, siem slíkt hafa reymt,
verða mjög óttaslegnir — jafm-
viel tryWast. Þletta ihefur verið
■reynt á örfáum og er dr. Tod-
hurst meðal þeirra, sem gem.g'jð
hafa gegraum þessa eldskírn
þagnarinmar.
Hanm ssgir: — Þietta er ó-
neitanlega mikii reymBla — a-ð ■
vera í þeirri aðstöffu að geta
héyrt hvert slag hjarians greimi
lega - iþegar hvier am.d!andrÓttuir .
kemur greinileg'a fxam, bæði
inn og út'öndun, og það sama
hve reynt er að anda hljóðlega.
Maður heyrir, þegar höfuðið er
hreyft og alilskomar óþægiieg
hljóð líkamains koma fram í
„d:auða'þö.gn'jnni“. Þetta .segir
lækmirinn af sinmi reyneilu og
samkvæmt hsnni ætti kamnsiki
að breyta aðvörunarspjöldum
sjúkrahúsanma úr ,,Þögn“ í
„Þög'n - en ekilci of milkla þögm,“
— Það virðist því, segir dr.
Tolhurst, — að af þessum at-
hugunum megi ráða, að algjör
þögn sé nokkuð, sem koma
koma verður í veg fyrir. —
LÍFÚTÍGEIMNUM?
□ SU hugsun grípur (VÍsinda-
menn alltaf öðru hvfirju að ef
til (vi.ll kunni leinhverjar vits-
muna wfirur á öðrum ihnöttum.
sem náð ha'fa jafn iangt eða
jafnvel lengra en við hvað alla
tækni og menningu snertir, að
vera að fást við að komast í
samfciand við okkur, með því að
senda okkur einhiver merki ut-
an úr geimnum, Síðasti hópur-
inra, sem lagði blessun sína yfir
Þann möguleika, var skipaður
mikilsvirtum bandarískum og
sovézkum vísi'ndamönnum, sem
efndu til ráðstsfnu með sér að
Byrakan. geimvísindastöðinni í
sovétríkinu Armeníu í septem-
ber s. 1.
Þeir komust meðal annars að
þessum niðurstöðum: 1. Það er
ekld ólíklegt að hnattbúar sem
náð 'hafa háu men'ningarstigi,
og eru á nalægari svæðum inn-
an Vetrarbrautariiran'ar, reyni að
ná sambandi við jörðina. 2. Það
er ekki ósennilegt að okkur
megi takast að koma á sam-
bandi við slíkar rpenningar-iíf
verur með því að kanna geim-
inn stöffugt mieð langdrægum
og öflugum radsjártækjum. 3.
Að efnt skuli efliþjóðlegs sam-
starfs í iþiví slkyni að ná slíkum
merkjasendinigum utan úr
geimmum’. Eins og tækni okkar
er nú hagað liggur beinast við
að beiita þeirri aðferð að hlusta
í þeim tiilgangi, í stað þess að
senda út merki.
Tveir band'arísldr vísinda-
mienn, sem sátu ráðstefnuna,
stjörnufræðingarniilr Carl Sag-
an og Ftrank Drake, báðir starf
andi við Cornell háskólann,
skýrðu frá ályktun vísindaaka-
demíunnar bandarísku sem
kostaði að sínum hluta þeinnan
fund bandarísku og sovézku
geimvísindamannanna. Sagði
Carl Sagan, að enda þótt ek:ki
læg'ju fyrir óyggjandi sarananir
fyri’r því að hnettir í öðrum
stjarnkerfum væru byggðir vits
munaverum, og enda 'þótt sam-
ræmdar tilraunir sovézk'ra,
bandarískra og brezkra geim-
vísindamanna til að ná meirkja
sendingum utan úr geimnumi,
hefði ekki enn borið neinn. ár-
angur, virtust rökhu'gsaðar á-
lyktanir, byggðar á óyggrjandi
vísindal'egum staðreyndum
benda ti'I þess að á þessuim
hnöttum hefði þróazt menning,
sern réði yfir mjklum muin h.á-
þróaðri tækni en- hér þekktist.
Dr. Drake ályktaði að vits-
Framh. á bls. 11.
Samvinna
og samkeppni
ÞaS er samvinna milli Flugféfagsíns og BEA, en jafnframt sam-
keppni um að ná sameiginlegu takmarki: tíðum og reglubundnum
ferðum milli íslands og Bretlands, aukinni þjónustu og auðveidun
farþega til framhaldstlugs, hvert sem ferðinni er heitið.
Flugfélagið og BEA bjóða ísíenzkum farþegum 5 vikulegar ferðir
að vetrarlagi og 11 ferðir í, viku að sumarlagi milli Reykjavíkur,
Glasgow og London með íij'lkomnustu íarkostum, sem vöi er á:
Boeing 727 og Trident 2,
ASalsmerki okkar er:
þjónusta, Hraói, þægindi
fi friðiudagur 4. janúar 1972
ÞrrSjuifagur 4. janúar 1972 7