Alþýðublaðið - 10.09.1972, Qupperneq 2

íslenzka sveitin á ólympíuskák
mótinu — og skákkennslan fjallar
að þessu sinni um Aljechin-vörn
Olympíuskákmótið
i Lugano 1968
Hvitt Guðmundur Sigur-
jónsson.
Svart Donner (Holland).
Kóngsindversk uppbygging
1. Rf3d5 2. g3 g6 3. Bg2 Bg7
4. 0-0 e5 5.d3 Re7
Þessi stafta hefur komið upp
nokkrum sinnum i seinni tið.
Hvitur teflir Kóngsindverska
vörn með leikvinningi, en svartur
beitir uppbyggingu, sem Ludek
Pachman hefur oft teflt. Hann
tefldi þannig á móti Botvinnik á
Olympiumótinu i Leipzig 1960, en
tapaði. Donner beitti afbrigði
Pachmans i Santa Monica 1966
gegn Petrosjan og tapaði einnig.
6. e4
1 báðum skákunum sem vitnað
var i, lék hvitur 6. Rbd2 og 7. e4.
Þannig hindrar hann svartan i að
skipta á drottningum. Ég hafði
ekkert á móti þvi að tefla enda-
taflið, sem upp kæmi eftir 6. —
dxe4 7. dxe4 Dxdl 8. Hxdl, þvi að
hvitur er á undan i liðsskipan
sinni og hefur þess vegna þægi-
legt frumkvæði. En Donner vildi
ekki hlaupa yfir skemmtilegasta
þátt skákarinnar, miðtaflið, og
lék þvi:
6. — 0-0 7. Rbd2 c5
Pachman lék 7. — d4 gegn Bot-
vinnik, en sagöi að 7. — Rbc6 væri
liklega betri leikur. Tvö fræg
dæmi um þessa uppbyggingu með
skiptum litum eru skákir Benkös
gegn Tal og Fischer i Curacao
1962.
8. c3
önnur leið er hér 8. exd5 Rxd5
9. Rb3 eins og Petrosjan tefldi á
móti Donner. Framhaldið varð
mjög óvenjulegt: 9. - Rd7 10. Hel
Hb8 11. Rfdl Rc7 12. Ra5! Re6 13.
Rac4 Dc7 14. Re4 Rb6 15. Rc3 Bd7
16. a4 Bc6 17. Rb5 Bxb5 18. axb5
Rxc4 19. dxc4 b6 20. c3 Hfe8 21.
Ha6 He7 22. Da4 og hvitur vann.
8. — Rbc6 9. a3 h6
Svartur hefur i huga mjög at-
hyglisverða peðsfórn.
10. b4 c4í? 11. dxc4 dxe4 12.
Rxe4 f5 13. Rd6 e4 14. Rel
Staða hvits liiur i fljótu bragði
ekki velút. Annar riddarinn hefur
verið hrakinn upp i borö, en hinn
er leppur, þvi að drottningin er
valdlaus á dl. Skáklina biskups-
ins á g2 er lokuð, en skálina
biskupsins á g7 hefur hins vegar
opnazt. En til þess að ná þessu
hefur svartur fórnað peði. Er
staðan peðsins virði? Donner
taldi það, þrátt fyrir það að hann
tapaöi skákinni. Hann sagði, að
næsti leikur sinn 14. - Bxc3 væri
slæmur leikur, en 14. - Be6 hefði
hins vegar réttlætt peðsfórnina.
Svartur hótar þá Bxc4. Eðlileg-
asti leikurinn er 15. Rc2 og er
staðan þá mjög tvisýn og kannski
peðsins virði, þó að ég efist um
það. — Skemmtilegra og betra
álit ég vera að fórna skiptamun
fyrir sókn með 15. c5 Bc4 16.
Bxh6! Bxf 1 17. Db3+ Kh7 18.
Bxg7 Kxg7 19. Bxfl. Hvitur hefur
sterkan riddara á d6 og tvö peð
yfir og hótar auk þess siðar meir
Rg2-f4-e6+. Þegar á allt er litið er
peðsfórnin liklega vafasöm.
14. — Bxc3?
Betra var 14. - Be6 sbr. athuga-
semd hér á undan.
15. Bxh6!
Auðvitað.
Einum of seint!
16. Bxf8 Bxal 17. Dxal
Dxf8
Linurnar hafa nú skýrzt til
muna. Hvitur hefur „sælu peði
meira’’. Svartur hefur enga sókn i
staðinn fyrir peðið. Vinningurinn
er „aðeins” tæknilegt atriði.
18. Rc2 Rc8 19. Rxb7 Bxc4
20. Hcl.
Hvitur vinnur nú tima, þvi að
staða svörtu mannanna á c-lin-
unni er losaraleg.
20. — Rb6 21. Re3 Bb5 22.
Hc5
Þetta var erfiðasti leikurinn i
skákinni Mig dauðlangaði til aö
vinna annaö peð og leika 22. Bfl
Bxfl (ef Ba4, þá 23. Rc5) 23. Hxc6
Bh3 (ekki De8 vegna 24. Df6) 24.
Hxg6+ Kh7. Hvitur getur þá
hvorki leikið 25. Hg5, vegna Kh6,
né 25. Hf6 vegna Dg7. 25. Df6
strandar á 25. - Dxf6 26. Hxf6 Hc8
29. Rc5 Ra4! Biskupinn á h3 er
mjög óþægilegur. Eini leikurinn
er 25. Hc6. Ég áleit að svartur ætti
eitthvert mótspil i þessari stöðu
og leitaði þvi að annarri leið. Ég
sá strax eftir skákina, að ég hafði
metið stöðuna rangt. Svartur
hlýtur að tapa, þvi að ekki verður
séð, að hann hafi fengið nægileg
gagnfæri fyrir peðin. — Leiðin,
sem hvitur velur, er einnig góð.
Hann ætlar að rifa niður svörtu
peöakeðjuna , g6, f5, e4 með þvi
að leika siðar h4-h5. Hróksleikur-
inn til c5 er fyrsta skrefið i þess-
ari áætlun. Hann þrýstir á f5-peð-
ið, sem er mjög mikilvægt eins og
siðar kemur i ljós.
22. — Ba4 23. Ra5
Hvitur skiptir á riddaranum á
c6, en hann er eini maður svarts,
sem valdar miðborðið.
23. — Rxa5 24. Hxa5 Bb3 25.
De5
Hvitur flýtir se'r hægt. Svartur
getur ekki hindrað framrás h-
peðsins.
25. — Df7 26. h4 Rc4
Eðlilegra var að flytja riddar-
ann i vörnina, en hvitur á samt að
vinna létt, t.d. 26. - Rd7 27. Dd6
Rf6 28. Ha6 Hf8 (ef Kg7, þá Hc6)
29. Dd4 og vinnur a-peðið.
27. Rxc4 Bxc4 28. h5
Nú hrynur staðan.
28. — Hd8
Eða 28. - Be6 29. hxg6 Dxg6 30.
Ha6 Kf7 31. Bfl og siðan Bc4 og
vinnur.
29. hxg6 Dxg6 30. Dxf5
Aætlun hvits hefur tekizt.
Svartur getur gefizt upp, en hann
teflir aðeins áfram. Tregðulög-
málið.
30. — Dxf5 31. Hxf5 Hdl +
32. Kh2 Bd3 33. He5 Hd2 34.
Bxe4 Bxe4 35. Hxe4 Hxf2
36. Kh3 Ha2 37. He3 a6 38.
Kg4 Kf7 39. Kg5 Hal 40. g4
Ha2 41. Hc3 Hal 42. Kf5
Gefið.
Olympiumótið i skák, hið 20. i
röðinni, mun haldið i Skopje i
Júgóslaviu, og mun það hefjast
28. sept. A Olympiumótinu i
Siegen 1970, voru þátttökuþjóðir
60 talsins, og sigraði sovézka
skáksveitin i úrslitakeppninni, og
var það tiundi sigur Sovétmanna
á Olympiumótum i skák. Islenzka
skáksveitin er fer til Skopje, mun
sennilega skipuð þessum
mönnum:
Guðmundur Sigurjónsson, Jón
Kristinsson; Björn Þorsteinsson,
Magnús Sólmundarson, Ólafur
Magnússon og Jónas Þorvalds-
son.
Skákþátturinn óskar þeim góðs
gengis.
1 þessum þætti verður aðeins
drepið á Aljechinvörn. og tekin
nokkur dæmi (tefldar skákir) til
skýringar. Fyrsti leikur hvits er
e4 og svartur svarar með Rf6,
sem er upphafsleikur að Aljechin-
vörn, hugmynd svarts er fólgin i
þvi að lokka hvitu peðin fram á
vigvöllinn og ráðast siðan á þau.
Margir hinna frægustu meistara
hafa tekið þessa vörn ,,upp á sina
arma” svo sem Fischer,
Korchny, Larsen, Friðrik Ölafs-
son o.fl. o.fl.
A alþjóðlegu skákmóti i Buda-
pest 1921 kom Alexander
Aljechin, fram með vörn þá, er
siðan hefur verið nefnd Aljechin-
vörn, Hér á eftir sjáum við
byrjunarleikina i skák. sem A.
Steiner og A. Aljechin tefldu á
fyrrnefndu skákmóti.
1. e4 Rf6
2. e5 Rd5
3. d4 d6
4. Bg5 dxe5
5. dxe5 Rc6
7. Rf3
ABCDEFGH
H
m a ■_mKI a Qh
mmm m m
i a É ■ a
m m
fcDöD DAD
■al
ABCDEFGa
Nákvæmara var hér 7.c3 eða
7.a3 ásamt c4.
7. --- Rb4
8. Ra3 ---
Til skarpra átaka leiðir 9. Rd4
t.d 9... Rxd4 10. cxd4 Dxd4 11. Hbl
0-0-0 12. d3 f5 13. Be3 Da4 (Benkö)
Ekki 8.Rd4 vegna Dxd4!
8. ---- Dxdl +
9. Hxdl ----
Eftir 9.Kxdl 0-0-0+ lO.Kcl Be4
er staða hvits mun lakari.
9. 10. Rxc2 Rxc2+ Bxc2
11. Hcl Be4
12. Rd4 Bxg2
13. Hgl 0-0
14. Rxc6 Bxc6
15. Bxc6 bxc6
16. Hxc6 Hd5
og svartur hefur peði meira, og
vann eftir 62 leiki.
Aljechin-vörn
Skandinaviska-afbrigðið
1. e4 Rf6
2. Rc3 d5
3. exd5
Hvitur getur einnig leikið 3.e5
svartur á þá um tvær leiðir að
velja, Re4 og Rfd7, litum fyrst á
3...Re4 4.Rce2 d4 5. Rf4 Rc5 6.Bc4
Rc6 7. De2 e6 8. Rf3 Be7 9.a3 a5
10. d3 0-0 11.0-0 a4 , og 3...Rfd7 4.
Rxd5 Rxe5 5. Re3 Rbc6 6.Bb5 (6.
Rf3 Rxf3+ 7. Dxf3 eða 6.b3) 6...a6
7. Ba4 b5 8. Bb3 e6 9. Rf3 Rxf3+
10. Dxf3 Bb7 11.0-0 Be7 12. d3 Hb8!
Kirov-Vasjúkov, Varna 1971.
3. ---- Rxd5
4. g3 -----
9. Bc4
10. d3 exd3
11. cxd3 Bd5
12. Rf3 Be7
13. Hbl Hb8
14. C4 Be6
í skák. er stórmeistararnir
Benkö (USA) og Vaganjan
(Rússl.) tefldu á alþjóðlegu móti i
Vranka Banja 1971 varð fram-
haldið á þessa leið:
abcdefgb
Rg5! Bxg5 16. Hxb7! 0-0 17. Bxg5
Dxg5 18. Bxc6 Hxb7 19. Bxb7
Hér sjáum við eitt afbrigðið i
Aljechin-vörn og skulum við
fylgjast með skák er þeim Guð-
mundur Sigurjónsson (hvitt) og
Friðrik Ólafsson (svart) tefldu á
Reykjavikurskákmótinu 1970.
1. e4 Rf6
2. e5 Rd5
3. d4 ----
Aðrir leikir er til greina koma
eru 4. Rxd5 4.Rge2 og 4. Bc4. en
þeim leik var leikið i skák milli
Bandariska stórmeistarans
Bisguier og Keres (Rússl.) i
Tallin 1971, framhaldið varð
þannig 4...e6 5.RÍ3 Be7 6.0-0 0-0
7.d4 b6 8. Re4 Bb7 9.De2 Rd7 10.
Hdl c5! 11. Bb5 cxd4 12. Rxd4 Dc7
(13. Bxd7 Dxd7 14. c4 Ba6! 15. Dc2
Hac8) 13. c4 R5f6 14. Rxf6+ Rxf6
15. Be3 Hac8.
4. : e5
5. Bg2 Be6
6. Rf3 Rc6
7. 0-0 Rxc3
8. bxc3 e4
9. Rel
Önnur leið er hér, en ekki eins
mikið tefld, 3.c4 Rb6 4. c5 Rd5 5.
Rc3 e6! 6. Rxd5 exd5 7.d4 b6! 8.
Be3 bxc5 9. dxc5 c6 10. Bd3 Ba6.
Hér hefur einnig verið leikið 10. ..
Ra6 11. Hcl Da5+ , i skákum
Hennings-Smejkal, 1970 og
Hennings-Honfi, 1970) 11. 11.b4
Bxd3! (Ef hér ll...Dh4 12. Hbl!
Bxd3 13.Dxd3 Dg4 14. Re2!
(Hennings-Jansa, 1971) 12.Dxd3
a5 13. b5 cxb5 14. Dxb5.
3. --------------------- d6
4. c4 Rb6
5. exd6 ----
Svartur getur valið hér um
Framhald á bls. 4
Skýringar cftir Guðm. Sigurjóns-
son.
Ólympiuskákborgin Skopje i Júgóslaviu.
2'
Sunnudagur 10. september 1972