Alþýðublaðið - 08.10.1972, Blaðsíða 3

MÆIA BER TVISVAR
ARLEGA BLÚÐÞRÝSTING
KVENNA SEM NOTA
PILLUNA
Pillan hefur áhrif á
blóðþrýstinginn. Afleiðingarnar
liggja ekki Ijóst fyrir, en
nauðsyn ber til að vera á verði,
að áliti vísindamanna.
Þriðji hluti þeirra, sem
þjást af of háum blóð-
þrýstingi, er skipaður kon-
um. bar eru þær konur
f jö 1 m ennasta r, sem
komnar eru yfir tiða-
hvörfin. östrogenið veitir
þeim nefnilega vörn i
þessu sambandi þangað
til. Það er þvi ekki nema
eðlilegt að það tvennt
fylgist að, iækkað magn
östrogensins i blóðinu
fyrir áhrif pillunnar og
hækkandi blóðþrýstingur.
Þetta er lika svo algengt,
að allar þær konur sem
nota pilluna, ættu að láta
mæla blóðþrýstinginn
tvisvar á ári, en hve
margar þeirra gera það?
Hækkun blóð-
þrýstingsins er nú talin
mun varhugaverðari en
nokkru sinni fyrr.
Áður var smávægileg
hækkun talin með öllu
hættulaus. Þetta var eins
og annað sem fylgdi
aldrinum, og var nánast
tiltekið eðlilegt.
Nú er talið mikilvægt að
fylgjast meö þvi þó að
blóðþrystingurinn hækki
ekki nema litið eitt. Og
margir læknar eru þeirrar
skoðunar að við slikt eigi
að fást með þrýstings-
lækkandi lyfjum og ráðum
sem við kunnum skil á.
Ein af ástæðunum fyrir
þvi, og sennilega sú sem
þyngst er á metunum er
sú, að hækkandi blóð-
þrýstingur er eitt af þeim
einkennum sem gefur til
kynna að kölkunarhættan
sé á næsta leiti.
Aukist blóð-
þrýstingurinn eitthvað,
eykst hættan á æða-
kölkuninni að sama skapi.
Og þá getur blóðtappi i
heiia cg heilablæðing siglt
i kjölfarið -- og margt
annað.
Leitarljósin beinast þvi
mjög að hækkuðum blóð-
þrýstingi. Einnig að
hækkuðum blóðþrýstingi
þeirra kvenna, sem nota
pilluna.
En við skulum nú fyrst
athuga litið eitt hvað
gerist i sambandi við blóð-
þrýstinginn i hinu tilvikinu
— þar sem östrogen-
magnið i blóðinu lækkar i
sambandi við tiðahvörfin.
Hitaköstin eru hvað
þekktust óþægindi i sam-
bandi við tiðahvörfin. Það
má lita á þær sem eins-1
konar blóðþrýstings--
sveiflur, sem liða hjá. Og
verða oft af sálrænum or-
sökum.
Hinn hækkaða blóð-
þrýsting i sambandi við
við tiðahvörfin má marka
af skýrslum — að tveir
þriðju hlutar þeirra, sem
þjást af of háum blóð-
þrýstingi eru konur,
komnar um og yfir
fimmtugt, vel að merkja.
Að östrogenskorti
verður með nokkrum rök-
um um þetta kennt má
fyrst og fremst marka af
þvi að östrogengjöf getur
komið i veg fyrir bæði
hitaköst og hækkaðan
blóðþrýsting i sambandi
vlð tiðahvörfin. En þá i
stærri skömmtum en i
pillunni.
Hcfur ekki áhrif
á eggbúin.
Þegar hér er komið,
hefur þetta ekki nein áhrif
á eggbúin og hormóna-
framleiðslu þeirra. Þá eru
eggbúin úr sögunni.
Þegar pillan dregur
hinsvegar úr östrogen-
magni blóðsins á hliðstæð-
an hátt má gera ráð fyrir
að það hafi svipuð áhrif á
blóðþrýstinginn.
Blóðþrýstingurinn getur
sumsé hækkað og það
gerir hann. Mismunandi
að visu, kannski eilitið hjá
sumum, en hækkunin er þó
greinileg, þegar litið er á
meðaltalið.
Áhrifin verða meö
öðrum orðum ekki rengd.
Maður er einungis i vafa
um hvernig þau verða i
lengdinni — og hve hættu-
leg þau geti reynst.
Fyrir skömmu er frá þvi
skýrt i brezka læknatima-
ritinu ,,British Medical
Journal", og það i forystu-
grein, að hvaða niður-
stöðum hefði verið komizt
i sambandi við nýjustu at-
huganir á þessu sviði.
Þessar niðurstöður voru
frá Kaliforniu og sönnuðu
það svo ekki varð um villzt
að pillunotkun veldur
hækkuðum blóðþrýstingi.
Niðurstöður af athugun-
um annars staðar sýna
heldur minni — en þó
harla greinilega — hækkun
systoliska blóð-
þrýstingsins.
Meö systoliskum blóð-
þrýstingi er átt við
þrýstinginn, þegar hjartáð
clregur sig saman og
þrýstir blóðinu út i æða-
kerfið — með öðrum orð-
um, það sem þrýstingur-
inn verður mestur.
Blóðþrýstingurinn
lækkar úti i æðunum, áður
en hjartað dregst saman
aftur. Það sem hann
mælist lægstur er kallaður
diastoiiskur blóðþrýsting-
ur. Þegar systoliski blóð-
þrýstingurinn er undir 140
og sá diastoliski undir 90,
er taliö að um hóflegan
blóðþrýsting sé að ræða.
Nokkrar af konunum sem
athuganirnar i Kaliforniu
náðu til, höfðu of háan
blóðþrýsting áður en þær
hófu notkun pillunnar, en
meðaltalið var samt 125 og
76.
En eftir að þessi hópur
tók að nota pilluna,
hækkaði meðaltalið hins-
vegar i 183 og 110 —
systoliski og diastoliski
blóðþrýstingurinn.
Með öðrum orðum,
þarna átti sér stað greini-
leg hækkun, þannig að
meðaltalið fór langt yfir
eðlilegt meðaltal.
Mjög var það mismunandi
eftir einstaklingum hve
lengi blóðþrýstingurinn
var að ná mældu hámarki,
en þvi miður liggja ekki
fyrir nákvæmar heimildir
um það. Konurnar létu
ekki mæla blóðþrýstinginn
einsoftog með hefði þurft.
Sök pillunnar.
Það getur aftur á móti
ekki verið neinum vafa
bundið, að það hafi verið
pillan sem átti sökina á
blóðþrýstings-hækkuninni.
Það kom á daginn svo
greinilega að ekki varð um
villzt, þegar konurnar
hættu að nota hana og
meðaltalið lækkaði aftur,
allt niður i 130 og 82.
Að visu ekki jafn lágt og
meðaltalið hafði verið i
upphafi, en þó svo lágt að
alls ekki gat kallast að um
óeðlilegan blóðþrýsting
væri að ræða eins og áður
segir.
Við megum svo ekki
gleyma þvi, að konurnar
voru valdar sérstaklega til
þessarar athugunar, og að
fáeinar þeirra höfðu blóð-
þrýsting fyrir ofan meðal-
tal, þegar áður en þær
byrjuðu að nota pilluna.
Og enn fremur ber að
leggja áherzlu á það, að
hækkun blóðþrýstingsins
var mjög mismunandi
eftir einstaklingum. Þegar
athugun, sem nær til jafn
margra einstaklinga og
hér var um að ræða, og
systoliski blóð-
þrýstingurinn hækkar að
visu óvefengjanlega, en þó
ekki meira en raun ber
vitni, þýðir það að blóð-
þrýstingur hækkaði ekki
hjá allmörgum af þeim
konum, sem athugunin
náði til, — en þeim mun
meira hjá öðrum.
Athuganir ýmissa
annarra lækna og visinda-
manna koma heim við
þessar niðurstöður. Blóð-
þrýstingur hækkar yfir-
leitt við pillunotkunina, en
alls ekki undantekningar-
laust.
Sérstök rannsókn á kon-
um, sem eggjastokkarnir
höfðu verið teknir úr, og
framkvæmd var af Von
Eill og Plotz, rennir og
stoðum undir þessa
kenningu. Þessi algera
vönun jafngilti
tiðahvörfum fyrir ár. Og
það sýndi sig, aö unnt var
að halda blóðþrýstingi
þeirra i skefjum með
östrogengjöf.
Niðurstöðurnar, sem
getið er um i forystu-
greininni i brezka lækna-
timaritinu, og raktar hafa
verði hér á undan, benda
ótvirætt til þess að allar
konur, sem nota pilluna,
eigi að láta mæla blóð-
þrýsting sinn á misseris
fresti.
Og i beirri forystugrein
segir beinlinis, að sérhver
kona sem ætli sér að nota
pilluna, eigi að láta mæla
blóðþrýstinginn áður en sú
notkun hefst.
’teymst blóðþrýstingurinn
eðlilegur, virðist fremur
litil hætta á að hann hækki
nokkuð að ráði við notkun
pillunnar, enda þótt sú
hætta sé ekki útilokið, og
þvi sé það að öllu leyti
hyggilegast að fylgjast
með þvi á hálfs árs fresti
eins og áður getur.
Hafi hún hins vegar of
háan blóðþrýsting , getur
viðhorfið verið annað. Aö
minnsta kosti ber að at-
huga gaumgæfilega þörf
hennar fyrir að nota
pilluna.
Ekki þarf þó of hár blóð-
þrýstingur að verða til
þess — samkvæmt áliti
höfunda forustugreinar-
innar, sem áður getur, að
konum sé meinað að nota
pilluna, þar eð henni
fylgja þrátt fyrir allt,
margir kostir. En fylgjast
verður með blóð-
þrýstingnum nákvæm-
lega.
Og allar konur , sem
nota pilluna, verða að láta
mæla blóðþrýstinginn
tvisvar á ári.
En hvað eru þær
margar, sem það gera?
A þriðjudaginn birtist svo
sjöundi þátturinn úr
greinarflokki Knuds
Lundberg um pilluna.
Hann nefnist: Skylda að
segja konum hvað þær
kunna að eiga á hættu.
Sunnudagur 8. október 1972
o