Alþýðublaðið - 08.10.1972, Blaðsíða 5

Er hugsanlegur
möguleiki að lifa í
innilegri sambúð við
einu og sömu mann-
eskjuna i full fjörutíu
ár? Að þar geti verið
um gagnkvæma kyn-
ræna tilgangsbundna
fýsn að ræða og
sívökula öll þessi ár?
Að þar geti verið um
aö ræða gagnkvæm-
an, djúplægan skiln-
ing, andlegan og til-
finningalegan ekki
siður en likamlegan?
Að þessar tvær
manneskjur geti
stöðugt haft áhuga
hvor á annarri,
blandast hvor ann-
arri, jafnvel þó að
þær geti hvor um sig
þroskast í gagnstæða
átt á mismunandi
timabilum?
Við gerum okkur öll
grein fyrir mikilvægi hins
fórmlega hjúskaparsátt-
mála, sem bindur tvær
manneskjur sem foreldra.
Börn þarfnast verndar og
þau þarfnast nána kven-
kyns og karlkyns fyrir-
mynd til að breyta eftir og
til að leggja grundvöllinn
að veröld sinni. Fullorðnir
viðurkenna þetta, jafnvel
þótt þeir beri það ekki i
tal. Það er þess vegna aö
svo mörg hjón lafa saman
á meðan börnin eru ung og
slita samvistir eftir 12 ár,
þegar yngstu börnin eru
komin af höndunum, eða
eftir 20 ár, þegar öll börnin
eru farin að heiman.
En þó að hjón haldi
þannig saman svo ekki
komi til skilnaðar, er ekki
þar með sagt, að samband
þeirra sé eins og bezt
verðurá kosið. Eins og svo
margir f jölskylduráðu-
nautar vita, þá er ástæðan
fyrir þvi að hjónaskiln-
aður er sjaldgæfari meðal
fátækari meðlima þjóðfé-
lagsins yfirleitt einungis
efnahagsleg.
Það er þess vegna að
maður kynnist oft þeim
ótrúlegu f jölskylduað-
stæðum, þar sem eigin-
maðurinn og eiginkonan
lifa hvort sinu lifi enda
þótt þau búi i sama húsi og
konan haldi áfram að mat-
reiða handa eiginmann-
inum og eiginmaðurinn
haldi áfram að sjá fyrir
eiginkonunni. Eða þá að
húsinu sé skipt að kalla —
eiginkonan búi meö elsk-
huga sinum á efstu hæð-
inni, eiginmaðurinn og
ástkona hans á neðstu
hæöinni, og svo sé rifist á
miðhæðinni.
Með þeim rökum mætti
ætla aö meiri likur séu til
að fólk i sveit búi i ham-
ingjusömu hjónabandi
heldur en fólk i borgum og
bæjum. Streitan er ekki
eins yfirþyrmandi i sveit-
inni og færra um
fólk til að valda raski og
truflunum. En yfirleitt
helzt ekki hjónabandið við
liði vegna skorts á tæki-
l'ærum, heldur vegna þess
að þú verður samferða
makanum skref fyrir
skref i full 40 ár.
Eins og það er venjulega
konan, sem ákveður
hverjum hún skuli giftast,
er það yfirleitt meira
undir henni komið en karl-
manninum, að hjónaband-
ið verði sómasamlegt.
Sarah og Bill gengu i
hjónaband eftir tvitugt.
Bill hafði hlotið uppeldi
sem einkenndist af festu,
enda þótt umhverfið væri
fremur óæsilegt. Það
uppeldi einkenndist einnig
af bönnum og reglum: það
var bann við að sýna
móður sinni óvirðingu, það
var föst regla að hafa alla
stjórn á skapi sinu, að
vera nægjusamur og vinna
eins og þrekið leyfði. Bill
virtist samband foreldra
sinna skorta einlægni og
dýpt. Sarah haföi hlotið
mun frjálslegra uppeldi,
og þar komu tilfinning-
arnar meira við sögu. For-
eldrar hennar höfðu skilið,
þegar hún var um 13 ára.
Sarah hafði verið i kynn-
um við ýmsa karlmenn
áður en hún giftist Bill.
Sarah var fyrsti kvenmaö-
urinn, sem Bill hafði farið
undir föt við. Sá grunur
læddist að Söru skömmu
fyrir brúðkaupið, að þetta
gæti ekki heppnast. Hún
sigraðist á þeim grun sin-
um með þvi að velta allri
ábyrgðinni yfir á Bill.
Fyrsta barn þeirra
hjóna fæddist um það bil
18 mánuðum eftir brúð-
kaupið. Þá gerðust smám
saman undarlegir hlutir.
Það var eins og hlutverk
föður og móður vixluðust.
Þegar barnið grét á nótt-
unni, var það Bill sem
sinnti þvi. Það endurtók
sig svo oft, að Sara hætti
að bregöa blundi þó að
barnið gréti.
Hvorugt þeirra gerði sér
i rauninni grein fyrir að
þetta hafði gerst. Þó var
það einhvern tima, eftir að
annað barn þeirra hjóna
var i heiminn komið, og
Sara var að höggva brenni
úti i garðinum. en Bill að
skipta um á barninu, að
Söru flaug það i þanka að
hann væri að eyðileggja
hlutverk hennar sem móð-
ur. Það var lika Bill sem
alltaf framreiddi morgun-
matinn handa börnunum,
og það var hann sem lagði
þau til svefns.
Og þannig varð það svo
lika i nánustu samskiptum
þeirra, Bill var alltaf góði
aðilinn. Sara þvert á móti.
Ekki það að þau rifust.
Þau áttu sjaldan kynmök
saman Vist var um það,
að Sara leitaði aldrei eftir
þessháttar og virtist ekki
heldur hafa mikla nautn af
þvi. Bill þótti sem hann
gæti ekki án þess verið, og
þó að hann fynndi það á sér
að Sara var sennilega með
hugann við eitthvað annað
á meðan, og að ekki bar
mikið á ástriðuhitanum,
hafði hann ekki beinar
áhyggjur af þvi. Þau lifðu
reglusömu lifi, áttu f jögur
börn, hús, bil, skemmtileg
sumarleyfi, og Bill gegndi
erfiðri ábyrgðarstöðu vel
launaðri.
Auk þess að sinna börn-
unum, hugsa um húsið,
horfa á sjónvarpið og lesa
bækur, tóku þau hjónin
nokkurn þátt i hjálpar-
starfsemi, og þau eignuð-
ust nokkra vini, eða öilu
heldur Sara. Þessir vinir
litu á þau sem glöð og
hamingjusöm hjón, enda
þótt þeim fynndist yfirleitt
að þeir þekktu Bill ekki
neitt að ráöi. Hann var
ekki eins opinskár og
fremur sjálfum sér nógur.
En svo hófst harmleik-
urinn. Sara komst i kynni
við mann sem þegar var
kvæntur og þau drógust
hvort að öðru. Þegar Bill
var við vinnu sina og börn-
in fjögur öll i skóla, bauðst
tækifærið. Þau rekkjuðu
saman, og samfarir þeirra
voru Söru ný opinberun.
Dýrlegri en nokkuð annað,
sem hún hafði áður
kynnst. Þær voru hámark
hrifningar og fullnæg-
ingar. Og i rauninni voru
þær samfarir henni allt
annað og meira en kyn-
mök, eins og þau geta orð-
ið fullkomnust. Þessi
maður vakti allar kven-
legar kenndir hennar,
vakti með henni unað,
uppgötvaði og glæddi með
henni alla þá eiginleika
sem hana hafði virzt
skorta — ástriðuhita,
kvenleika, fýsnir Að sjálf-
sögðu þótti henni sem hún
væri tvitug aftur fyrir
hans tilverknað. Hún gat
einfaldlega ekki gefið
hann upp á bátinn. Og
sektarkenndin tók að
ásækja hana.
Sektarkenndin var tvi-
þætt. Hún gat ekki fengið
sig til að snerta Bill, né
heldur þolað snertingu
hans. Og sviksemin, sem
einkenndi lif hennar með
manninum, var henni
næstum óbærileg. Það
vakti með henni furðu-
blandna gremju að Bill
skyldi ekki koma auga á
hvað var að gerast. Ef
hann unni henni á annað
borð — hvernig gat hann
þá verið svo staurblindur
aö sjá ekki að hún var ger-
breytt manneskja? Hvað
hann gat verið sjálfum-
glaður! Það sem hann
þarfnaðist var að ýtt væri
duglega við honum — svo
harkalega að hann ekki
einungis vaknaði, heldur
gerði sér og grein fyrir
þvi, að hann gæti ekki
stungiðhausnum isandinn
alla ævi.
Þörfin fyrir að segja Bill
allt af létta varð henni að
lokum ómótstæðileg. Það
gerðist að mánuði liðnum
og olli viðkomandi sárustu
hugarkvöl. Sara og elsk-
hugi hennar gerðu sér það
bæði ljóst að hvorugt
þeirra væri, þrátt fyrir
allt, undir það búið að
segja skilið við börn sin.
En þetta hafði þau áhrif
á Bill, að hann var ger-
breyttur eftir. Hann fann
að hann hafði mikla þörf
fyrir vini, og að hann
gat talað við þá á þann
hátt sem honum hafði
aldrei áður til hugar
komið. Hann gerði sér og
grein fyrir þvi að hann
hefði svipt Söru um of
móðurhlutverkinu. Hann
hætti þvi, og leitaði sér
uppi viðfangsefni utan
heimilisins.
Bill hefur lært mikið af
þessari reynslu, og þó
Sara gerði ekki nema
smávægilega tilraun til að
koma til móts við hann,
mundi honum takast að
sætta sig við orðinn hlut.
En hvað um Söru? Eins og
hún kemst sjálf að orði, þá
er henni það litt bærileg
tilhugsun að þessu skuli
halda áfram, þar eð hún
kærir sig ekki neitt um
Bill, hefur i rauninni
aldrei elskað hann. Fyrir
hvað á hún að lifa? Fram-
undan er ekki að sjá annað
en lagkúru, þreytu, leið-
indi, einmanaleika og
áhugaleysi unz ævi þrýtur.
Það athyglisverða i
þessu sambandi er að þau
hjón áttu ekki saman i
fyrstu. Að elskhuginn
skyldi óvænt koma fram á
sjónarsviðið, einmitt
þegar yngsta barnið var
farið að sækja skólann. Að
þessi elskhugi átti þegar
sjálfur eiginkonu og börn
— að hann var með öðrum
orðum óheppilegur sem
slikur, þegar á átti að
herða. Að hún var þess
ekki umkomin að eiga sér
elskhuga jafnframt þvi
sem hún átti sér eigin-
mann. Að hún gat ekki
stillt sig um að segja Bill
frá öllu saman og valda
honum einnig sársauka og
ógæfu.
Athugum svo annað
hjónaband.
Joan giftist Brian þegar
hún var 27 ára. Allt þang-
að til hafði hún verið mik-
ils metin og hátt launuð
fyrirsæta. Foreldrar
hennar höfðu slitið sam-
vistir þegar hún var átta
ára. Faðir hennar var fá-
skiptinn, siðavandur og
kröfuharður maður, sem
hún unni mjög þótt hún
þekkti hann ekki náið.
Móðir hennar var örgeðja
óreiðumanneskja sem hún
þarfnaðist og þráði. Um
Brian verður ekki mikið
vitað, nema hvað hann
hafði hlotið æruverðugt
uppeldi i trú og gamaldags
siðgæði. Brian var auglýs-
ingastjóri.
Margir höfðu gerst til
þess að hjóða Joan hjú-
skap áður en Brian kom til
sögunnar, en einhverra
hluta vegna fannst henni
enginn þeirra sá rétti.
Þegar Brian birtist, var
hún farin að kviða þvi að
ef til vill mundi hún aldrei
giftast. Hún gerði sér það
ljóst þegar i upphafi að i
rauninni áttu þau ekki vel
saman. Hann var sjálf-
stæður, innhverfur, ró-
legur og eigingjarn, en
Joan gerði sér vonir um að
þau gætu siðar orðið sem
einn maður.
Nú hafði Brian myndað
sér mjög ákveðnar skoð-
anir varðandi hlutverk
eiginkonunnar, eða nánar
til tekið hlutverk móður-
innar. Það var til dæmis i
hennar verkahring að
bera ábyrgð á börnunum
og annast þau, ekki ein-
ungis heima heldur og i or-
lofi. Hann fór aldrei i
orlofsferð með henni og
börnunum. Hann hafði
ekki allt of mikinn áhuga á
henni sem einstaklingi.
Hennar staður var heim-
ilið. Konur sem unnu úti
voru misheppnaðar sem
mæður. Hún varð að láta
sér það nægja að eiga
heimili, börnin og hann.
Vináttutengsl voru talin
óæskileg. Fyrst og fremst
varð hún að vera vel á sig
komin — það er að segja
tággrönn og stælt.
Hann vann öllum stund-
um og gafst þvi ekki mikill
timi til sð sinna öðrum
áhugamálum, nema þá
helzt málaralist. Þau
skoðuðu saman listsýning-
ar og það kom fyrir að
hann keypti myndir.
Samfarirnar voru ekki
sem beztar. En þær yljuðu
þó upp eigi að siður og
Joan hafði vissulega þörf
fyrir þær. I fyrstu var það
oft Joan sem kom honum
af stað, og þá öllu fremur
vegna þess að hún var
þurfandi fyrir ástúð en
ekki sjálf kynmökin, en
ásækni hennar varð til
þess að hann fór allur
undan. Einhvern tima
sagði hann henni beinum
orðum, að það vekti ein-
manakennd með karl-
manninum, ef á hann væri
sótt og honum frá þvi
skýrt hve mjög honum
væri unnað.
Þeim fæddist fyrsta
barnið um það bil ári eftir
að þau gengu i hjónaband.
Það táknaði mikla breyt-
ingu fyrir Joan, eins og titt
er þegar greindar konur
eiga hlut að máli. Henni
þótti innilega vænt um
barnið, en mjög þreytandi
að annast það. Henni
fannst sem hún hefði allt
of litla þekkingu á þeim
hlutum, en reyndi á allan
hátt að gera móðurhlut-
verkinu eins góð skil og i
hennar valdi stóð.
Brian beið þess ekki
með þolinmæði að hún
jafnaði sig i vaxtarlagi
eftir barnsburðinn. Hann
tók þegar að hefja áróður
gegn leti — það var þjálfun
og likamsæfing, sem hún
þarfnaðist, eftir tónlist ef
henni leizt það betra. Og
svo var það mjög mikil-
vægt að hún neytti ein-
ungis réttrar fæðu. Eins
var það þegar hún gaf
barninu brjóst — Brian
benti henni að sitja öðru-
visi en hún gerði, annars
fengi hún undirhöku. Og
þar sem það var þó alltaf
skárra að annað þeirra
hjóna nyti svefns, þá svaf
hann i öðru herbergi þang-
að til barnið ,,væri orðið
það gamalt að það hætti að
gráta á nóttunni.”
Allt dundi þetta á henni
þegar hún var sem veikust
fyrir og hafði ekki endur-
heimt sjálfstraust sitt.
Hann hafði einnig orð á
öllu sliku við hina fáu
sameiginlegu vini þeirra,
og Joan fannst það eins og
hvert annað trúnaðarbrot.
Að sjálfsögðu bar ekki
þessi framkoma hans til-
ætlaðan árangur. Honum
tókzt það eitt að telja
henni trú um að hún væri
orðin holdug og þvi yrði
ekki kippt i lag. Ekki að
hann hvetti hana til átaks
svo um munaði.
Það kom meira að segja
fyrir, að hann fékk barnið
lánað svo grannvaxnari
kona gæti haldið á þvi á
auglýsingamyndum. Og
hann átti það til að segja
lágt og rólega: ,,Þú ert of
feit, þú fellur ekki i stil við
mig”. þegar hann fór einn
sins liðs i samkvæmi.
Öllum virtist Joan vera
jafn glæsileg og heillandi
og áður en hún átti barnið,
öllum nema eiginmann-
inum.
Að sjálfsögðu var ekki
unnt að kalla lif hennar
beinlinis martröð. En ein-
manaleiki hennar jókst
stöðugt, jafnvel þótt vinir
hennar gerðu sér ekki
grein fyrir þvi. Og svo
gerðist það einu sinni,
þegar hún dvaldist með
börnin i sumarleyfi i hóteli
sinu, að hún kynntist þar
manni... Giovanni, vel
menntaður og glæsilegur
Norður-ltali, kynntist
henni á baðströndinni, i
sjónum og á veitingastöð-
unum. Þau áttu með sér
langar og opinskáar sam-
ræður. Hann hafði mikinn
áhuga á þvi sem hún hafði
að segja, skoðunum henn-
ar og tilfinningum. Hann
lék sér við börnin og hafði
áhuga á þeim einnig. Hon-
um fannst hún aðlaðandi
og freistandi, iturvaxin og
kvenleg.
Þau nutust likamlega.
Það var unaðslegra, ólikt
unaðslegra en nokkru
sinni áður, og lét eftir sig
velliðan, fögnuð og létt-
leika i sálinni. Þessir einn
eða tveir ósýnilegu auka-
þumlungar um mitti og
mjaðmir hurfu algerlega á
naumri viku. Hún glóði
bókstaflega.
Giovanni kærði sig ekk-
ert um náttföt. Hann vildi
njóta hennar nakinnar og i
birtu. Hann hafði gaman
af að tefla við hana. Hann
færði henni skemmtilegar
bækur til lesturs. Svona
fór það, hugsaði Joan, ég
hef komizt i snertingu við
lifshamingjuna.
Að sjálfsögðu veitti
Brian þvi þegar athygli
hvað um var að vera. Að
sjálfsögðu viltu fá skilnað,
sagði hann. Þú getur svo
tekið börnin til þin um leið
og þú hefur fengið vinnu
og ibúð með miðstöðvar-
hita og garði, svo að börn-
in fari ekki á mis við þau
lifsþægindi.
Það tók Joan um mánuð
að endurskipuleggja
einkalif sitt. Hálfum mán-
uði siðar yfirgaf Giovanni
hana, og hafði þá tekið
saman við aðra.
En Joan hélt sig þar sem
hún var komin. Hún áleit
hyggilegra að freista gæf-
unnar i hinum stóra heimi
en snúa aftur heim til Bri-
ans. Hún gerði sér ljóst að
hún hafði verið trúgjarn-
ari á smjaður,semisprottið
var af holdlegri fýsn,
heldur en efni stóðu til. Að
Giovanni var jafn eigin-
gjarn og sjálfselskur á
sinn hátt og Brian.
Og svo gerðist það
furðulega. Joan og Brian
tóku að nálgast hvort
annað aftur. Ekki eins og
herra og ambátt án kyn-
ferðislegra hvata, og brátt
var svo komið að þau gátu
verið ósammála, jafnvel
rifist. Hún getur borið
fram sinar kröfur, hvort
heldur um er að ræða nýja
skó eða þátttöku i sam-
kvæmum. Viðbrögð hans
eru i fyllsta máta mann-
leg. Hann komst einhvern-
tima svo að orði, að skiln-
aðurinn hefði orðið for-
máli að langri og traustri
vináttu.
Enn virðast það vera
mistökin i makavali, sem
örlögum valda. 1 fyrra
dæminu birtist elskhuginn
þegar yngsta barnið fer i
skólann I fyrsta skiptið.
Það er lika athyglisvert að
Brian vildi brjóta
persónugerð eiginkonu
sinnar á bak aftur, og það
var þá fyrst er hún krafð-
ist jafnréttis sem mann-
eskja utan hans yfirráða-
svæðis að vinátta þeirra
gat hafizt. Að viðbrögð
eiginmannsins þegar hann
kemst á snoöir um ástar-
ævintýrið eru þau að hann
krefst samstundis skiln-
aðar, enda þótt hann hefði
sjálfur átt sin ástarævin-
týri, sem hvorugt þeirra
taldi veita ástæðu til skiln-
aðar.
Hvað er svo sameigin- '
legt með þessum tveim
hjónaböndum? Það eru
fyrst og fremst mistökin i
makavalinu. Eðlisávis-
unin, sem bendir viðkom-
andi aðilum á réttan
maka, er afvegaleidd af
tveim meginorsökum —
fyrir uppgjöf og fyrir
mæli.
Faðirinn verður tákn
karlmannsins, sem hún
getur ekki fengið. Og
vegna þess að hann er úti-
lokaður, sækist hún eftir
öðrum þeim karlmönnum,
sem hún getur ekki fengið
eins og popp-stjörnu,
eiginmanni annarrar, eða
einhverjum óbundnum,
æsilegum og glæsilegum
pilti, sem er alls ekki við
hennar hæfi og vill ekki
lita við henni. Og þar sem
hún getur ekki fengiö
neinn af þessum vendir
hún kvæði sinu i kross —
snýr sér að einhverjum,
sem hún veit að er auð-
fenginn, varaskeifunni,
sem stöðugt hefur dáð
hana og elskað, þolin-
móður og þreytandi, eða
einhverjum öðrum hand-
hægum, vegna þess að
eðlisávisunin segir henni
að það sé ekki vert fyrir
hana að biða lengur með
að verða við óskum sam-
félagsins.
Og þó svo að hún geri sér
ekki sjálf grein fyrir þvi,
getur hún gripist löngun til
að refsa honum siðar.
Þannig gat Sara ekki á sér
setið að særa Bill með þvi
að segja honum alla
söguna.
Eða þá aö bannmæli
sifjaspjallanna kom i veg
fyrir að hún sækist eftir
manni svipuðum föður
sinum. Slikt á sér einkum
stað, ef hjónaband foreldr-
anna hefur ekki gengið
sem bezt, jafnvel fariö út
um þúfur — en það getur
einnig haft gagnstæð
áhrif. Það var ekki að
ástæðulausu að Joan valdi
Brian, sem var að mörgu
leyti svipaður föður
hennar og> eins óheppi-
legur eiginmaður fyrir
hana og faðir hennar hafði
verið hvað móður hennar
snerti.
En jafnvel þótt maka-
valið hafi mistekizt,
verður þörfin á að fá
helztu eðliskröfur upp-
fylltar til þess að hún lætur
slag standa, og reynir að
leyna þvi, einnig fyrir
sjálfri sér, hve þátttaka
hennar i kynmökunum er
ástriðulaus. Þegar allt
kemur til alls er unnt að
verða barnshafandi án
þess að kynferðisleg full-
næging komi til.
Og þá er það hreiðrið,
þörfin fyrir að eiga heimili
þar sem börnin geti alizt
upp og hún megi sinna
móðurhlutverki sinu.
Þegar þessum grundvall-
arþörfum hefur verið full-
nægt — þegar börnin
krefjast ekki lengur eins
nákvæmrar umönnunar
og eru komin af
höndunum, þegar þau eru
farin að ganga i skóla og
hún fær umráð yfir nokkr-
um stundum á dag, þegar
þau komast á gelgjuskeið-
ið og höfða ekki til móður-
ástarinnar á sama hátt og
áður, þegar nám þeirra i
framhaldsskólum hefst —
það er við slik þáttaskil
sem sprungurnar i
hurðarbitum hjónabands-
ins taka að breikka, ef
henni hefur upphaflega
mistekizt makavalið og
ekki fengið kynferðislegri
þörf sinni fullnægt.
Konur eru þrátt fyrir
allt annarrar gerðar en
karlmenn. Kona getur oft
látið ótrúnað eiginmanns-
ins lönd og leiö. Eiginmað-
urinn á hins vegar erfið-
ara með að sætta sig við
slikt. Það tekur meira en
eina eða tvær kynslóðir aö
getnaðarvarna-tafla ger-
breyti lifsviðhorfi kon-
unnar.
Eiginmaðurinn getur
gamnað sér við unga
stúlku, haldið heim að þvi
loknu, drukkið te með kon-
unni sinni og komiö fram
við hana af fyllstu ástúð.
Flestar konur hafa hins
vegar mesta löngun til að
dveljast hjá elskhuga sin-
tim að samförum loknum,-
matreiða handa honum og
njóta návistar hans.
Séu þær hins vegar til-
neyddar að yfirgefa elsk-
hugann hið bráðasta, láta
þær það bitna á eigin-
manningum með fyrtni og
skapkulda og kenna hon-
um um að nautnin varð
ekki eins löng og þær
vildu. Með öðrum orðum,
þá táknar ótrúnaður konu
að grundvöllurinn að
hjónabandi hennar er
ótraustur i meira lagi.
Það er sjaldgæft að kona
geti verið tveim karl-
mönnum samtimis nóg,
þannig að þau séu ham-
ingjusöm öll þrjú, hún
eiginmaðurinn og elsk-
huginn. Það var ekki ein-
göngu til að særa Bill og
1 refsa honum að Sara sagði
honum alla söguna, heldur
einnig vegna þess að hún
gat ekki gefið sig að tveim
rhönnum samtimis, vildi
það ekki. Hreinskilni
hennar var hróp á hjálp,
bæn um samúð og skiln-
ing , jafnvel þótt hún
kvæði um leið upp dauða-
dóminn yfir ást sinni.
Eg veit þess einungis
eitt dæmi að kona hafi
reynst þess megnug að
fullnægja eiginmanni
sinum og elskhuga sam-
timis. Þetta var ung kona
og hjónabandið hamingju-
samt, nema hvað eigin-
maðurinn átti ekki kyn-
mök við hana nema einu
sinni I mánuði, og þá i
flaustri. En hún vildi ekki
skilja við hann samt. Svo
komst hún i kynni við karl-
mann, sem ekki kærði sig
neitt um að taka saman
við hana, og þau eiga kyn-
mök saman reglubundiö
einu sinni vikulega áður en
hún fer til hárgreiðsiukon-
unnar. Og þannig hefur
þetta verið i áratug.
Annars er það undan-
tekningarlitið þannig
þegar eiginmaðurinn er
konu sinni ekki nægilega
náttúrumikill, að hún
leikur sér að eldinum ef
hún tekur sér elskhuga.
Það er harla sjaidgæft, að
þar sé ekki gengið lengra
en upphaflega stóð til, og
yfirleitt endar slikt með
einhverjum osköpum.
Við þekkjum öll konur
svo tugum skiptir, sem
vilja ekki viðurkenna
kvenleika sinn og fyllast
þrjózku i hvert skipti, sem
þær verða vanfærar, og
eins skipta þeir karlmenn
hundruðum, sem ekki geta
sigrast fullorðnir á þeirri
löngun sinni að losa sig við
mæður sinar. Afstaða
allra karlmanna til
móðurinnar er tviskipt —
þeir unna henni og vilja
losa sig við hana. Þeir
verða að hlýða henni — og
brjóta þannig odd af oflæti
karlmannsins, hún sér
þeim fyrir mat — og þann-
ig verða þeir háðir henni
og láta fyrir það sjálfstæði
karlmannsins. Og þegar
þeir svo losna frá móður
sinni, taka þeir sér eigin-
konu sem gerir kröfur til
þeirra og matreiðir handa
þeim, og þar með eru þeir
aftur komnir undir móður-
valdið. Sem fullorðnir
hafa þeir hins vegar
krafta og þrek til að þrýsta
eiginkonunni i gervi
móðurinnar, en heldur
ekki meir, og þá um leið að
upphefja sjálfa sig i hlut-
verki hins almáttka föður.
Allt er þetta að sjálfsögðu
veikleiki i dulbúningi
máttarins.
Þannig gerðist það að
Brian vissi samstundis að
Joan laut honum ekki
lengur jafn skilyrðislaust
og hann vildi, og það var
ekki fyrr en hann var til-
neyddur aö afklæða hana
móðurgervinu, að sam-
band þeirra var innilegt og
náið.
Fólk segir oft að kyn-
ferðislifið sé ekki óhjá-
o
Sunnudagur 8. október 1972
Sunnudagur 8. október 1972.
o