Alþýðublaðið - 31.10.1972, Blaðsíða 11

Kross-
gátu-
kríliö

□ T>U6 HPHó, 'm/T TBCr
SruRL LTÐ
d
HLUT #E>/ fíf &ALL/ 5 KOB mis
|• ímjófí L‘//</
fífíW SRtr HL ■ pm m'fíL- VECrO uR
SIW, TUR. fím^ HJÓR.
DÓr/fi L-BCr L
ÞVfHU SfíR 1
1 FoRbK íoB/H
I* SMR. £/*/< ST.
T/'/rm BIL 5PRU 6
BBT M L
S ÍB
íð i> xt 5> k> 5> a Coi
r- X> C t" Í) Ca •
* S O ö ö <r>
r^ ^íj s S Þ i> a c r-
Þ s í) ' *> k>
SKUGGA MARÐARINS
Saga ástar og örlaga eftir Victoriu Holt
og beið eftir draugalegu skrjáfi
kastaniutrésins þegar vindurinn
þaut mjúklega i greinum þess, og
þá sagði ég við sjálfa mig: —
Yfirgefin. Þetta er i annað sinn á
ævinni. Hvers vegna yfirgefa allir
þig? Það hlýtur að vera einhver
ástæða fyrir þvi. Tvisvar á einni
ævi.
En faðir minn myndi aldrei
yfirgefa mig. Hann myndi koma
aftur. Ég gat ekki tekizt á við lifið
án hans. Ég hafði veriö svo ánægð
með það eitt að vera hjá honum
og fram að þessu hafði hann veitt
mér það sem bernskunni er bezta
gjöfin — öryggi. Ekki fjárhags-
legt öryggi heldur hið eina öryggi,
sem barni er einhvers virði, að
þykja vænt um það.
Ég hafði veriö kennaranemi i
tæpan mánuð — þó mér virtist
það likara ári — þegar fregnin
kom.
Ég var að lesa bekknum fyrir
þennan morgun, en ég hafði ekki
hugann við það sem ég var að
gera. Það var hlýr vordaeur. Bý-
fluga var ýmist að skriða uppeftir
gluggarúðunni eða fljúga burt i
fússi til þess eins að snúa
aftur og henda sér á glerið i ör-
væntingarfullri tilraun tií að
l'osna úr prisundinni. Hún var i
gildru. Komst ekki út — en glugg-
inn hinum megin i stofunni var
opinn og þangað vildi himsinginn
ekki fara. Hún hélt áfram að suða
viðstöðulaust fram og aftur. t
prísund! Eins og ég sjálf.
Uyrnar opnuðust skyndilega og
i þeim stóð ungfrú Graeme og
horfði einkennilega á mig. Ég tók
eftirað súgurinn frá dyragættinni
beindi býflugunni i aðra átt. Hún
fann opna gluggann og flaug út.
— Þú átt að mæta i lesstofunni,
sagði ungfrú Graeme.
Fyrsta hugsun mín var þessi:
Það hafa komið fréttir af honum.
Ef til vill verður hann i lesstof-
unni þegar ég kem þangað.
Ég sneri mér til dyranna.
— Þú ættlr að láta bekkinn hafa
eitthvert verkefni á meðan, sagði
ungfrú Graeme i ávitunarrómi.
Ég sagði þeim að halda áfram
að lesa, siðan flúöi ég framhjá
ungfrú Graeme, upp stigann að
lesstofunni. Ég barði að dyrum og
beið eftir svari. Ungfrú Emily sat
við skrifborðið með bréf fyrir
framan sig.
— Þú mátt setjast, Nora. Ég er
með bréf hérna. Það hafa orðið
tafir á póstflutningum vegna flóð-
anna i Ástraliu. Ég sat kyrr og
leit ekki af andliti hennar. — Þú
verður að vera hughraust, væna
min, hélt hún áfram bliðlega.
Ég var veik af kviða. Þetta
hlutu að vera afar slæmar fréttir
fyrsthún sagði „væna min”. Þær
voru það. Þær gátu ekki verið
verri.
— Astæðan fyrir þvi að við höf-
um ekkert frétt af föður þinum er
sú að hann er dáinn.
Ég skjögraði upp i kvistherberg-
ið mitt og lagðist á rúmið. Lauf
kastaniutrésins bærðust við
gluggann, blærinn þaut lágt i
greinunum og sólskinið kastaði
dansandi skuggamynztri á vegg-
inn. Ég átti aldrei að sjá hann
framar. Það áttu ekki að verða
nein auðæfi, engin ferðalög, eng-
ar samvistir — ekkert nema alger
auðn og tóm. Hann lá grafinn hin-
um megin á hnettinum og allan
timann sem ég hafði beðið eftir
bréfi frá honum, hafði hann legið i
likkistu með mold ofaná sér.
Jafnvel ungfrú Emily vorkenndi
mér.
— Farðu upp i herbergið þitt,
hafði hún sagt. — Þú þarft að
jafna þig eftir þetta áfall.
Ég hafði farið þangað blind-
andi. Ég hafði ekki hlýtt á það
sem hún var að segja/en þar sem
ég lá þarna hljómuðu orðin fyrir
eyrum mér. — Þá er framtið þin
ákvörðuð. Mér stóð á sama um
framtiðina. ég hugsaði aðeins um
eymd liðandi stundar. Ég sá hann
fyrir mér, mundi eftir hiæjandi
augum hans, heyrði drynjandi
röddina: — Þegar skip mitt
kemur að landi...
Og hinn ægilegi sannleikur var
sá að skip hans mundi aldrei
koma að landi. Það var strandað
á skeri dauðans.
Hann hafði skrifað mér, að
hann væri að deyja. Hvað það var
likt honum! Bréfið hafði komið
frá lögfræðingum hans ásamt til-
kynningunni um lát hans. Ungfrú
Emily sagðist hafa slegið þvi á
frest að fá mér það þar til ég hefði
komizt yfir fyrsta áfallið.
„Syrgðu mig ekki. Við áttum
saman skemmtilegar stundir.
Láttu ekki dapurleikann snerta
minningu þina um mig, Nora. Ée
vildi heldur að þý gleymdir mér
alveg ,en að minningin um mig
gerði þig dapra. Þetta var slys...
og það reið mér að fullu, en þér er
borgið, Nora. Góðvinur minn
hefur lofað mér þvi. Mörður er
maður sem stendur við orð sin og
hann hefur gefið mér þetta loforð.
svo ég geti dáið glaður. Hann
ætlar að sjá um þig.Nora.og hann
gerir það betur en ég gæti. Þegar
þú lest þetta verð ég farinn, en þú
verður ekki ein...
Skriftin var varla læsileg.
Siðustu orðin voru: Vertu glöð, og
það var rétt hægt að komast fram
úr þeim. Ég gerði mér i hugar-
lund hvernig penninn hefði runnið
úr höndum hans eftir að hann
skrifaði þau. Til hinstu stundar
hafði öll ást hans og umhyggja
beinzt að mér.
Ég las bréfið aftur og aftur. Ég
ætlaði að bera það með mér alla
tiö.
Og ég lá sem dofin á rúminu
minu, án þess að geta hugsað um
hvað framtiðin bæri i skauti sinu,
án þess að geta hugsað um neitt
annað en að hann var horfinn.
Ungfrú Emily sendi eftir mér.
Ungfrú Grainger var með henni i
lesstofunni og hjá þeim var
maður, svartklæddur með hvitt
hálstau og mjög hátiðlegur á svip.
Ég hélt að þetta væri hinn nýi for-
svarsmaður minn, en þó gat hann
ómögulega verið sá sem faðir
minn hafði lýst og kallað Mörð.
— Þetta er Nora Tamasin,
sagði ungfrú Emily. — Nora,
þetta er herra Marlin frá Marlin
Synir og Barlow — lögfræðingum
föður þins.
Ég settist niður og hlýddi á, án
þess að skilja allt til fullnustu, til
þess var ég enn of gagntekin af
óhamingju. En mér skildist þó að
gengið hafði verið frá lögfræði-
legri hlið málsins og að það átti að
fela mig umsjá herra Charles
Herrick, mannsins, sem faðir
minn hafði tilnefnt forsvarsmann
minn.
— Herra Herrick óskar að
sjálfsögðu eftir að taka þig inn á
heimili sitt og þú átt að fara til
hans eins fljótt og auðið er. Það er
i Astraliu og það var siðasta ósk
föður þins, að þú færir þangað.
Herra Herrick getur ekki komið til
Englands, en hann sendir ein-
hvern af fjölskyldunni eftir þér til
að fylgja þér til þins nýja heim-
ilis. Herra Herrick er umhugað
um að þú ferðist ekki einsömul.
Ég kinkaði kolli og hugsaði með
mér: Þetta hefur faðir minn vilj-
að. Hann hlýtur að hafa beðið
Mörðinn — það var erfitt að hugsa
sér hann með meinleysislegt nafn
eins og herra Herrick — að sjá vel
um mig.
Búizt var við sendimanni for-
svarsmanns mins til Englands
eftir nokkrar vikur. Á þeim tima
átti ég að búa mig til brottferðar.
Herra Marlin kvaddi og fór og
ungfrú Emily sagði að nú hefði
verið gengið frá öllu á mjög við-
unandi hátt, en það skildi ég svo
að allir reikningar hefðu verið
greiddir. Næstu vikurnar gat ég
notað til undirbúnings undir
brottförina. Ég gæti ef til vill
þurft að kaupa mér hitt og þetta.
Það mátti ég gera — innan sann-
gjarnra takmarka — og ungfrú
Emily myndi náðarsamlegast
leyfa einhverjum kennaranna að
fylgja mér i borgina og ráðleggja
mér um kaupin. Ef til vill kysi ég
heldur að vinna við bækur minar.
Mér kynni að reynast vinnan
bezta meðalið við sorginni og
óska eftir að halda áfram sem
kennaranemi, sem mér virtist
farast allvel úr hendi, enda þótt á
það hefði ekki verið minnzt áður.
— Nei,þakka yður fyrir, ungfrú
Emily, sagði ég. — Ég ætla að búa
mig undir að hitta þann sem á að
koma og sækja mig, og gera þau
innkaup sem ég tel nauðsynleg.
Ungfrú Emily hneigði höfuðið.
Ég var um kyrrt i kvistherbergi
minu. Veslings Mary öfundaði
mig. Hún sá aðeins nýtt og spenn-
andi lif framundan hjá mér — hún
gerði sér ekki grein fyrir hvilik
sorg hafði verið undanfari þess.
Ég fór i verzlunarferð. Ég keypti
köflóttu ullarkapuna og pilsið og
sterk stigvél, sem ég áleit hentu
þar sem ég átti að vera. Ég hafði
18
á mennina tvo, John Anderson
og Thomas Haskins, með radd-
prófunum.
(Barið að dyrum)
Anderson: Hver er þar?
Haskins: Það er ég, Tommy.
Anderson: Komdu inn. Sástu
nokkuð grunsamlegt niðri?
Haskins: Nei. En það lúsabæli,
elskan min.
Anderson: Ég tók þetta her-
bergi aðeins, svo að við gæt-
um talað saman. Ég ætla ekki
að fara að sofa hér. Seztu og
fáðu þér koniak.
Haskins: Nei. þakka þér fyrir.
En ég held ég fái mér hass.
Vilt þú lika?
Anderson: Ég held mig við
koniakið. Hvernig gekk?
Haskins: Mjög vel, aö ég held.
Ég fór fyrir tveimur dögum.
Snapper fer á morgun.
Andersón: Nokkur vandræði?
Haskins: Svolitil. En við réðum
bót á þvi.
Anderson: Græddir þú eitthvað
á þessu?
Haskins: Eins mikið og ég gat
vonazt eftir. Ég fékk ekki eins
miklar upplýsingar og þú
hefðir óskað þér, en fróðlegar
samt.
Anderson: Tommy, ég fer ekki
að úthúða þér. Þú ert skarp-
ur. Þú veizt, að ég fer ekki að
borga fimm hundruð dali fyr-
ir slæmar upplýsingar, þegar
ég er að ráðgera innbrot.
Segðu mér fyrst — áður en þú
segir mér, hvers þú varðst
visari — borgar þetta sig?
Haskins: Hvaða ibúð, elskan
min?
Anderson: Allar.
Haskins: Jesús Kristur.
Anderson: Borgar það sig?
Haskins: Já, það borgar sig!
Anderson: Hver heldur þú, að
afraksturinn verði?
Haskins: Að minnsta kosti tvö
hundruð þúsund dalir og
kannski tvisvar sú upphæð.
Anderson: Það er svipað og ég
held. Jæja, byrjaðu nú.
Haskins: Ég vélritaði skýrslu á
ritvél Snappers og tók eitt af-
rit, svo að við getum farið yfir
hana i sameiningu. Aubvitað
færð þú bæði eintökin.
Anderson: Auðvitað.
Haskins: Jæja þá. Byrjum á
dyravörðunum. Þeir eru þrir:
Timothy O’Leary, Kenneth
Ryan og Ed Bakely. Vaktir
þeirra eru i sömu söð: frá
miðnætti til kl. átta að
morgni, frá átta til fjögur og
frá fjögur til miðnættis.
O’Leary, sá sem er á nætur-
vaktinni er drykkjumaður.
Fyrrverandi lögregluþjónn.
Þegar einn þeirra fær fri,
vinna hinir á tólf tima vöktum
og fá tvöfalt kaup. Stundum
til dæmis á jólum, eru tveir
þeirra i frii i einu, og þá er
ráðinn maður til afleysinga.
Er þetta ljóst?
Anderson: Haltu áfram.
Ilaskins: Það er nánar skýrt frá
þessu i skýrslunni, elskan
min, en ég ætla að fara yfir
helztu atriðin, ef þú skyldir
þurfa að spyrja einhvers.
Anderson: Haltu áfram.
Haskins: Húsvörðurinn. Ivan
Block. Ég held hann sé Ung-
verji eða Pólverji. Hann er
alltaf undir áhrifum. Hann er
þarna allan sólarhringinn sex
daga vikunnar. A mánudög-
um fer hann til systur sinnar,
sem er gift og býr i New
Jersey. Húsvörðurinn i næsta
húsi hleypur i skarðið fyrir
hann, ef með þarf. Hann leys-
ir Block af, þegar hann fer i
tveggja vikna sumarfri, en
það tekur hann alltaf i mai.
Block er sextiu og fjögurra
ára gamall og er blindur á
öðru auga. Hann hefur eitt
herbergi og baðherbergi i
kjallaranum. Ryan gaf i skyn.
að hann væri hinn mesti nirl-
ill. Það er ekki óhugsandi, aö
eitthvað sé grafið undir dýn-
unni hans.
Anderson: Það getur verið.
Þessir gömlu innflytjendur
treysta ekki á banka. Höldum
áfram. Mér fellur þessi staður
illa.
Haskins: tbúð 1A á fyrstu hæð,
inni af anddyrinu. Þar er dr.
Erwin Leister, sérfræðingur i
meltingarsjúkdómum. Hann
hefur hjúkrunarkonu og rit-
ara i sinni þjónustu. Stofa
hans er opin frá kl. niu fram
til kl. um það bil sex. Sundum
vinnur hann lengur. Hjúkr-
unarkonan og ritarinn fara
venjulega klukkan hálfsex.
Sálfræðingurinn heitir
Dimitri Rubicoff og er með
stofu nr 1B. Hjá honum er op-
ið frá klukkan niu til niu.
Stundum lengur. Snapper
segir þér nánar frá þessum
læknum eftir fimmtudaginn.
Anderson: Þetta gengur vel hjá
þér.
Haskins: Það eru tvær ibúðir á
hverri hæð. Annars er jarð-
hæðin kölluö fyrsta hæð.
Efsta hæðin er sú fimmta, þar
sem svalirnar eru.
Anderson: Ég veit það.
Haskins: önnur hæð, ibúð 2A.
Eric Sabine. Hibýlafræðingur
og þykir góður. Það var skrif-
uð löng grein um ibúðina hans
i Times i fyrra. Ég las hana
aftur núna. Frummyndir eftir
Picasso og Klee. Agætt safn
listmuna frá miðöldum. Stór-
kostleg, austurlenzk ábreiða,
sem metin er á tuttugu þús-
und. A myndinni, sem birtist
af honum i Timcs, var hann
með þrjá dýrindis hringa.
Hann er ekki min gerð, elskan
min, en hann er greinilega
vellauðugur. Mér ætti ekki að
verða skotaskuld að fregna
nánar af honum, ef þú vilt.
Anderson: Við sjáum til.
Haskins: tbúð 2B. Hr. og frú
Aron Rabinowitz. Ung, auðug
hjón af Gyðingaættum. Hann
er meðeigandi i lögfræðifirma
á Wall Street. Þau starfa mik-
ið að leikhúsmálum. Mjög
frjálslynd. Þetta er ein af
þremur ibúðum, sem ég kom
inn i til að taka viðtal. Hún
var heima og hafði mikinn á-
huga á væntanlegri neð-
anjarðarlest og ástandi hinna
fátæku. Nýtizku húsgögn. Ég
sá ekkert fémætt nema gift-
ingarhringinn hennar. Þar
sem hann er lögfræðingur,
held ég, að þau hafi peninga-
skáp inni i vegg. Þau eiga góð
Þriðjudagur 31. október 1972
o