Alþýðublaðið - 10.01.1975, Síða 5

alþýðu| Útgefandi: Blað hf.
^dstiórar: Freysteinn Jóhannsson (ábm.)
M1 r> L11111 Sighvatur Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Fanney Kristjánsdóttir
Aðsetur ritstjórnar: Skipholti 19. simi 28800
Auglýsingar: Hverfisgötu 8—10, simi 28660 og 14906
Afgreiðsla: Hverfisgötu 8—10, sími 14900
Prentun: Blaðaprant
ÞJÓÐIN EIGILANDID
Þótt islenska þjóðin sé fámenn getur hún lyft
grettistökum með sameiginlegu átaki. Það er
t.d. kraftaverk hversu vel þessi fámenna þjóð
hefur getað byggt það stóra og harðbýla land,
sem hún lifir i. Með samstilltu átaki hefur tekist
að brúa stór vatnsföll, leggja þéttriðið veganet
um landið, byggja hafnir, flugvelli og annað
það, sem nútima þjóðfélag þarfnast. Má með
réttu undrast hve miklu svo fámenn þjóð sem
Islendingar eru, hefur komið i verk á skömmum
tima.
Nú hefur þjóðarheildin tekið til við nýtt stór-
verkefni — uppgræðslu landsins og gróður-
vernd. Markmiðið er að hef jast nú handa um að
bæta þau spjöll á náttúru landsins, semllOO ára
búseta manna hefur valdið. Hér er um risavaxið
verkefni að ræða, sem ekki verður unnt að vinna
nema með samstilltu átaki allra landsins barna.
Þegar litið er til þess hvaða verk þjóðar-
heildin er hér að fara að vinna, þá er það kald-
hæðnislegt, að á sama tima og hún hefst handa
um það risa upp nokkrir einstaklingar sem
halda þvi fram, að meginhluti landsins sé þeirra
einkaeign. Þeir þiggja með þökkum það mikla
fjárframlag, sem þjóðarheildin leggur fram til
þess að græða upp landið, gera það nýtilegra og
verðmeira, en segja um leið við þjóðina, að hún
eigi ekki þetta land heldur sé landið og náttúru-
gæði þess einkaeign fámennrar landeigenda-
stéttar. Þessi fámenna landeigendastétt geti
ekki aðeins bannað öllum almenningi frumafnot
af íslandi heldur geti einnig krafist þess, að
þjóðin greiði ótrúlegar fjárfúlgur fyrir að nýta
landið og landgæði, virkja fallvötn og jarðhita
sem enginn getur hvort eð er nýtt, nema þjóðar-
heildin sjálf.
Það er sjálfsagt að virða friðhelgi eignarétt-
arins svo lengi sem það stangast ekki á við
þjóðarhagsmuni. En hvernig er þvi annars farið
með þessa friðhelgi? Hafa stjórnvöld ekki á
undanförnum vikum verið að hafa af launafólk-
inu i landinu þess réttmætu eign, sem það hefur
samið um i frjálsum kjarasamningum? Hafa
stjórnvöld t.d. ekki með ráðstöfunum þeim i
sjávarútvegi, sem samþykktar voru á Alþingi
fyrir jólin, verið að taka af sjómönnum
umsaminn eignarhluta þeirra af sjávarafla án
þess að láta neitt koma i staðinn? Á það svo að
vera fáheyrð ósvifni að hugleiða, hvort ekki sé
kominn timi til að Alþingi láti eignarrétt á landi
til sin taka þannig, að á sama tima og þjóðin er
að borga hundruð milljóna til landbóta þurfi
hún ekki jafnframt að gjalda fámennri land-
eigendastétt hundruð milljóna til viðbótar fyrir
að fá að nýta gæði sins eigin lands til frum-
þarfa?
Tillögu Alþýðuflokksins um eignarráð þjóðar-
innar á landi, gögnum þess og gæðum, er ekki
stefnt gegn bændastéttinni. Alþýðuflokknum
þykir sjálfsagt, að bændur, sem búa á jörðum
sinum, haldi fullum eignarráðum á þeim. En
flokkurinn er andvigur þvi, að braskarar geti
keypt Island, gögn þess og gæði, og noti sér
siðan annars vegar þarfir þjóðarinnar og hins
vegar þá verðmætaaukningu á landi, sem
sköpuð er fyrir almannafé til þess að raka
saman gróða á kostnað landlauss almennings.
Þetta ber að stöðva og að þvi beinist tillaga
Alþýðuflokksins um eignarráð þjóðarinnar á
landi, gögnum þess og gæðum.
DANIR KUSU í GÆR
HARDUR LOKASPRETTUR
HJA ANKER IÖRCENSEN
1 gær gengu Danir til þingkosn-
inga. Um það leyti, sem þessi
grein kemur fyrir augu lesenda
hafa fyrstu fregnir af kosninga-
niðurstöðum sennilega borist. Ef
marka má skoðanakannanir er
liklegt, að Vinstri flokkurinn, sem
farið hefur með stjórn landsins
undanfarið.þótt sú stjórn styðjist
ekki við þingmeirihluta, hafi allt
að tvöfaldað þingmannatölu sina
og sé orðinn stærsti flokkur lands-
ins. Fari svo,þá hafa mikil tiðindi
gerst i dönskum stjórnmálum,
þvi um áratuga skeið hafa jafn-
aöarmenn verið langstærsti
flokkurinn i Danmörku, en nokk-
uð hefur hallað undan fæti fyrir
þeim hin siðari ár.
Sigursá, sem skoðanakannanir
spá Vinstri flokknum, mun þó
ekki verða á kostnað Jafnaðar-
mannaflokksins. Vinstri flokkur-
inn er hægri flokkur, gamail
bændaflokkur, og viðbótarat-
kvæði sin fær hann frá öðrum
hægri flokkum, sem spáð er hrak-
legriUtreið. Jafnaðarmenn munu
aftur á móti halda sinu fylgi frá
siðustu kosningum, jafnvel bæta
heldur við sig, þótt Vinstri flokk-
urinn vinni á, en vegna klofnings
vinstri manna og fjölmargra
flokka á vinstri væng stjórnmál-
anna dreifast atkvæði vinstri
manna i kosningunum á marga
aðila á sama tima og hægri menn
virðast ætla að fylkja sér um einn
flokk, Vinstri flokkinn. bessi
klofningur vinstri manna er meg-
inskýringin á þvi, að Jafnaðar-
mannaflokknum hefur ekki geng-
ið nógu vel i kosningum og mun
likast til ekki auðnast að ná sér
aftur á strik nU, þótt liklegt sé
talið, að hann bæti einhverju við
sig. Úrslitin, fari eins og skoðana-
kannanirnar spá, eru þvi ekki til
marks um neina meginstefnu-
breytingu danskra stjórnmála
milli vinstri og hægri.
Kosningabaráttan i Danmörku
hefur verið mjög hörð og skörp,
enda bar kosningarnar snögglega
að. Sjónvarpið hefur mjög mikið
verið notað, ekki hvað síst af for-
manni Vinstri flokksins og nUver-
andi forsætisráðherra, Poul
Hartling, sem kemur mjög vel
fyrir i sjónvarpi. Formaður
danska Jafnaðarmannaflokksins,
Anker Jörgensen, hefur aftur á
móti lagt mikla áherslu á hefð-
bundnar baráttuaðferðir, þ.e.a.s.
hann hefur ferðast um þvert og
endilangt landið og haldið fundi
með kjósendum.
Þessar baráttuaðferðir krefjast
mjög mikillar vinnu og eru mikið
álag. Undanfarna daga hefur
Anker Jörgensen verið að allt upp
i 20 klst. á sólarhring og þeytst frá
einum fundinum á annan. Dæmi-
gerður dagur hefst kl. hálf sex að
morgni á þvi, að Anker fer á fætur
i hótelherbergi þvi, þar sem hann
gistir i það og það sinnið. Að lokn-
um morgunverði heldur hann
fund með nánustu samverka-
mönnum sinum og fer siðan til
fundar við frambjóöendur Jafn-
aðarmannaflokksins i þvi kjör-
dæmi, sem hann er staddur. Þar
eru lagðar linur um fundi dags-
ins, sem eru tiðast 11—12 talsins
og eru haldnir á vinnustöðum á
daginn, i heimahUsum og sam-
komusölum á kvöldin. Vinnudeg-
inum lýkur svo ekki fyrr en milli
klukkan 1 og 2 um nóttina. Jörg-
ensen tekst þó að fá sér blund af
og til i aftursæti bifreiðar sinnar
meðan verið er að aka milli fund-
arstaða.
Erfiðast var sennilega ferðalag
Jörgensens um Norður-Jótland.
Þá brást honum röddin i miðri
ræðu og aðstoðarmenn hans
héldu, að nU væri honum öllum
lokið. En þá kom danski bjórinn
honum til hjálpar og eftir að hafa
teygað Ur tveimur ölflöskum fékk
hann röddina á ný — og hefur
haldið henni siðan.
Anker Jörgensen er almenn-
ingseign i Danmörku, likt og vin-
sæll leikari. Allir eru dUs við hann
og nefna hann skirnarnafni. Þrátt
fyrir stranga fundaáætlun gefur
hann sér tima til þess að ræða við
fólk á förnum vegi og þvi vill það
oft dragast, að siðustu fundir
dagsins geti hafist.
Konan ekki með
Kona Jörgensens hefur ekki
getað fylgt honum á kosninga-
ferðalögunum. HUn hefur verið
lasin, og þarf auk þess að gæta
yngsta barns þeirra hjóna. En
hUn var þó staðráðin i að reyna að
slást i för með honum allra sið-
ustu dagana.
— Sumt fólk heldur, aö ég ,,hafi
engar taugar”, segir Anker Jörg-
ensen. Að ekkert hrini á mér.
Þetta er ekki alveg rétt. Þegar ég
þarf að sæta ósanngjörnum per-
sónulegum árásum sviður mér oft
sáran, þótt ég reyni að láta sem
ekkert sé. Slikt vill þó gleymast
fljótt. Stjórnmálamaður má ekki
vera of hörundssár.
— Þó hef ég oft hugleitt, hvort
ég hafi ekki þagað of mikið gagn-
vart slikum árásum, segir Jörg-
ensen jafnframt. Það getur meira
en vel verið, að ég hafi stundum
átt að svara fullum hálsi. Þótt
stjórnmálamenn eigi að geta tek-
ið ósanngjörnum persónulegum
árásum eiga þeir þó ekki að vera
gólfþurrkur fyrir andstæðingana.
Of seinn... of seinn
Sérstök manngerð
— Stjórnmálamaður veröur að
vera sérstök manngerð, sagði
Anker Jörgensen við blaðamenn,
sem fylgdu honum eftir á kosn-
ingaferðalögunum. Þótt hann
þurfi að visu ekki að vera iþrótta-
maður verður hann að vera lik-
amlega styrkur. Hann verður
alltaf að vera reiðubUinn og á
varðbergi og má aldrei láta und-
an þrýstingi.
— Ég hef aldrei hugsað um,
hvernig lif mitt kynni að hafa orð-
ið ef ég heföi valið mér annan
starfsvettvang, en stjórnmálin,
segir Jörgensen. Lif mitt sem
stjórnmálamaður hefur tilgang
vegna þess, að það er barátta fyr-
ir þvi góða, heilbrigða og hug-
sjónum samhjálpar. Ég get að-
eins harmað, að sumir setja jafn-
aðarmerki milli þess, sem þeir
kalla „heiðarleika Jörgensens”
og barnalegheita. Ég held, að ég
séekki barnalegur. Til þess þekki
ég lifið, einnig stjórnmálabarátt-
una, og vel.
Vil hafa beint sam-
band viö kjósendur
— Margir segja, að ég sé ekki
nógu nýtískulegur i baráttuaö-
ferðum, heldur Jörgensen áfram.
Að ég eigi að einbeita mér að Ut-
varpi og sjónvarpi en hætta að
sækja fundi meðal almennings.
Þarna er ég á öndverðum meiði.
Útvarp og sjónvarp eru góð fyrir
sinn hatt, en þau koma aldrei i
staðinn fyrir beint samband
stjórnmálamannsins við almenn-
ing. Ég vil fara Ut á meðal fólks-
ins til þess að kynnast viðhorfum
þess til stjórnmála af eigin raun.
Sýna mig og sjá aðra. Það er ekki
alltaf, sem ljóst er, hvað vakir
fyrir fólki með spurningum þess
— en andlitssvipurinn greinir frá.
hvað að baki býr.
Enginn djöfull
í Danmörku
— Jafnaðarmenn eru reiðubUn-
ir til samstarfs við sjálfan skoll-
ann, aðeins ef við fáum stefnu-
málum okkar framgengt, sagði
Jörgensen á fundi með starfs-
mönnum sláturhUss, þar sem at-
vinnuleysi hafði haldið innreit
sina. En menn þurfa engar á-
hyggjur að hafa þótt ég taki
þannig til orða. Það er enginn
djöfull til i dönskum stjórnmál
um.
Anker Jörgensen gefur sér tima til þess að tala við fólk á förnum
vegi.... jafnvel þótt það sé enn ekki búiö aðfá kosningarétt.
Föstudagur 10. janúar 1975.
0