Alþýðublaðið - 12.01.1975, Blaðsíða 5

IRAN
IOOO
5&JJWAIT
Persaflói
Lfbía
Arabía'
EMIRATE
SUDAN
TSCHAD
NIGERIA
Olíuútfl. 74
í mill.lörðum
króna y
Saudi-Arabía:
Risi á brauðfótum
Feisal konungur i Saudi-
Arabiu (8 milljón ibúar)
leikur tveim skjöldum.
Hann keppir við Sadat
Egyptalandsforseta um
forystu i hinum arabiska
heimi, en jafnframt styrkir
hann aðstöðu sina á
Vesturlöndum. Hann hefur
góðar ástæður til þess:
Bandarisk hernaðaryfir-
völd fara ekki i launkofa
með ráðagerðir sinar um
að leggja undir sig ollulind-
ir Feisals — eða láta
ísraelsmenn gera það — ef
að hið náa olluverð lækkar
ekki og oliukreppunni létti
þvi á Vesturlöndum. Feisal
vill sjálfur lækka oliuverð-
ið.
Yf irráðasvæði
Sovétríkjanna
Sovétrikin eru að neyða
Egypta til að opna
Súezskurðinn og ástæðan
er sú, að aðstaða þeirra i
þjóðveldinu Jemen veitir
þeim svo til algjör yfirráð
yfir Rauða hafinu. Það er
unnt að stöðva hvert það
oliuskip, sem fer um Súez-
skurðinn til Evrópu eða
ísrael, en mikilvægara er
þó hernaðarleg þýðing hafs
ins fyrir Sovétrikin: Mið-
jarðarhafsflotinn gæti náð
yfirráðum og aðgangi allt
til Indlandshafs.
Kuwait: Ríkur en
varnarlaus dvergur
Af litlu flóarikjunum er
Kuwait stærst. Þar búa nær
1 milljón ibúar, en landið er
fjórða stærsta oliuútflutn-
ingsland i heimi. Þó er
Kuwait varnarlaust gegn
innrás. Raunsæir sjeikar
sjá fjórfalda hættu vofa yf-
ir: 1) ísraelsmenn storma
yfir flóann i næstu styrjöld i
Austurlöndum nær. 2)
Bandarikjamenn leggja
undir sig ströndina frá
Oman til Kuwait til að
tryggja Vesturlöndum
næga oliu. 3) Sovétrikin
ráðast þangað frá Irak. 4)
Palestinskir hermdar-
verkamenn sprengja oliu-
turna og oliuleiðslur i loft
UPP-
Persaf lói:
Yfirráðasvæði
Bandaríkjanna
Sá, sem ræður yfir
Hormusarsundi heldur á
naflastreng hins vestræna
heims i hendinni, þvi að um
þrengslin við enda Persa-
flóa sigla þau oliuskip, sem
eiga að flytja oliuna til allr-
ar Vestur-Evrópu og
Japan. Nú sjá Bandarikin
(með sjöundu flotasveit-
inni) og Iran i sameiningu
um það, að oliuflóðið stöðv-
ist ekki. I efri hluta Persa-
flóa ráða Sovétríkin á
iraska hluta strandlengj-
unnar við flóann. Það verð-
ur við Persaflóann sem til
úrslita dregur hvort styrj
öld i Austurlöndum nær
verði að heimstyrjöld
Líbýa:
Leikur Khaddafis
að eldinum
Sá sjálfráðasti allra ara-
biskra leiðtoga rikir i Libýu
við Miðjarðarhafsbotn.
Hann hefur lagt hönd að
smiði oliuvopnsins. Það er
gnægðoliu i Libýu. Landið
er sjö sinnum viðáttumeira
en Vestur-Þýskaland,
ibúar eru 2,1 milljón, en út-
flutningur oliu nemur 950
milljörðum islenskra
króna. Hluta af þeim tekj-
um ver Khaddafi til vopna-
kaupa. Hann skorar á ara-
biska „bræður” sina að
greiða ísrael úrslitahöggið.
Ef til vill verða Bandarikin
fyrri til að berja að dyrum
hjá honum.
írak: Mikilvægt
fyrir Sovétríkin
Hin stutta strandlengja,
sem írak ræður yfir við
Persaflóa er á valdi Sovét-
rikjanna, sem hafa gert
þar flotastöð. 1 Irak eru 10
milljónir ibúa og þar hefur
ráðið rikjum frá 1968
Achmed Hassan el Bakr
hershöfðingi og landið fær
vopn að launum frá
Moskvu. Landið á stöðugt i
striði við hina sjálfstæðu
Kúrda og landamæradeilur
eru tiðar við íran. Irak er
fjórða stærsta oliuveldið og
gæti opnað Sovétrikjunum
dyrnar að Sýrlandi, ef til
nýrrar styrjaldar kemur.
(ran: Á mörkum
olíustríðsins.
Shah Resa Oahlavi er vold-
ugasti maður við Persa-
flóa. Riki hans, íran (ibúa-
tala 31 milljón). flutti út á
siðasta ári oliu fyrir 2150
milljarða islenskra króna.
Þetta annað stærsta oliu-
veldi heims hefur hingað til
haldið sig frá átökunum i
Austurlöndum nær. tran
ræður yfir styrkum her,
semer útbúinn fullkomnum
bandariskum vopnum og er
þvi nægilega sterkt til að
rikja við Persaflóa, þó að
rikið sé ekki það sterkt að
það geti hamlað gegn ná-
búanum I norðri — Sovét-
rikjunum.
Alsír:
vill ekki stríð
Þessi fyrrverandi nýlenda
Frakka tilheyrir oliufram-
leiðslurikjunum — og
Bandalagi Arabarikjanna.
Nokkrar skriðdreka- og
flugsveitir börðust með
Egyptum gegn ísraels-
mönnum i októberstríðinu.
Nú aðhyllist Boumedienne
forseti sömu stjórnmála-
stefnu og shahinn af
Persiu: Allur oliugróðinn á
að fara til framþróunar
rikisins. Alsir er I sjötta
sæti arabisku oliurikjanna.
Og þeirri stöðu vill
Boumedienne ekki hætta i
styrjöld i Austurlöndum
nær.
Sunnudagur 12. janúar 1975.
0