Alþýðublaðið - 14.10.1975, Blaðsíða 1

alþýðu
199. TBL. - 1975 - 56. ARG.
Rætt við
drykkjukonur
- Sjá bls. 5
ÞRIÐJUDAGUR 14. OKTÓBER
Ritstjórn Siöumúla II - Sfmi 81866
BAKSIÐA
| Nato: Þorskastríð
| yrði litið alvarlegum
| augum - sjá bis. 3
-----Miklar skatt-
hækkanir boðaðar
Vmsar ráðstafanir, sem þýða
beinar skattahækkanir eða
igildi þeirra, eru boðaðar i fjár-
lagafrumvarpi rikisstjórnar-
innar þótt f hinu orðinu sé sagt,
að rifa eigi seglin i fjármálum
rikissjóðs. Þannig gerir frum-
varpið ckki ráð fyrir þvi, að
skattvisitalan hækki nema i 125
stig miðað við 100 stig á yfir-
standandi ári. A sama tima hef-
ur vöxtur verðbólgunnar numið
yfir 50% þannig að ef skattbyrð-
in ætti að vera sú sama árið 1976
og hún er i ár ætti skattvisitalan
að hækka i a.m.k. 150 stig. Þar
sem hækkun skattvisitölunnar
er aðeins u.þ.b. helmingur þes$
er þvi ljóst að ráðgerðar eru
Frh. á bls. 2.
OFMÆLINGIN
ENDURGREIDD?
— Við munum leiðrétta þær
skekkjur sem fram hafa komið i
útreikningum á álagi ákvæðis-
Verður það
Stuart-Clark
sem kemur?
Innan tiðar er væntanlegur
hingað til lands einn af þrem-
ur læknum sem tslendingar
þekkja eflaust bezt. Læknar
þessir hafa verið gestir á is-
len/.kum heimilum á hverju
laugardagskvöldi vikum og
mánuðum saman og komið
mörgum i gott skap.
Hér er um að ræða þá
félaga, Waring, Dick Stuart —
Clark og Collier, sem eru aðal-
hetjuenar i læknaþáttunum
brezku.
Félagið Anglia heldur árs-
hátið sina þaun 51. janúar n.k.
og hefur boðið einum af
læknunum til að vera sérstak-
ur gestur félagsins á árs-
hátiðinni. Hver það verður
veit enginn nema formaður
félagsins, Alan Boucher, en
hann cr þögull sem gröfin.
Alþýðublaðinu er kunnugt
um aö þessi umræddi leikari
er um þessar mundir í
Astraliu að leika i kvikmynd,
en hefur þegið boð um að
koma hingað til landa á árs-
hátiðina. llér birtist mynd af
hiniim brögðótta Stuart-Clark,
sem lcikinn er af Geoffrey
Davis og ef til vill verður það
hann sem kemur til með að at-
huga hcilsufar Angliumeðlima
el'tir nokkra mánuði.
vinnunnar, sagði Gunnar Björns-
son, formaöur Meistarasam-
bands byggingarmanna, er
Alþýðublaðið hafði samband^'
við hann i gærkvöldi.
— Verðurþessi ofháa álagning
greidd til baka?
— Það tel ég ekki koma til greina
þar sem álagningin hefur alltaf
verið samþykkt af verðlags-
stjóra. Annars vil ég ekkert tjá
mig frekar um þetta mál i fjöl-
miðlum, sagði Gunnar Björnsson.
Verðlagsstjóri, Georg ólafsson,
sagðist vilja itreka fyrri mótmæli
um að verðlagsyfirvöldum hefði
verið kunnugt um að álagningin
væri ofreiknuð. Hins vegar hefði
þessi skckkja farið fram hjá
verðlagsyfirvöldunum þar til i
sumar að farið var að kanna
málið nánar.
Siðar i vikunni mun verðlags-
stjóri taka ákvörðun um fram-
hald málsins, en ljóst er, að úr
þcssu er útilokað að leiðrétta
ranga álagningu sem viðgengizt
hefur árum saman og láta þar
við sitja.
Fjölmargir húsby ggjendur
hafa liaft samband við
Alþýðublaðiö og fært þvi þakkir
fyrir að hafa vakið athygli á
þessu máli. Mun blaðið fylgjast
vcl með framvindu mála og skýra
jafnóðum frá þvi sem aðhafzt
verður.
I | Stefnumarkandi ræða Björns Jónssonar
TEKIZTÁ VIÐ
ORSAKIRNAR
— og hætt að glíma við afleiðingarnar einar saman
Verkalýðs-
hreyfingin á nú um
tvennt að velja:
annars vegar beina
kauphækkunarleið,
50—100% hækkun, með
þegar kunnum afleið-
ingum, sivaxandi verð-
bólgu — hins vegar hóf-
legar kaupkröfur með
viðtækum hliðarráð-
stöfunum.
Þétta var megin-
inntak ræðu sem Björn
Jónsson, forseti ASÍ og
ritari Alþýðuflokksins,
flutti á 2. kjör-
dæmisþingi
Alþýðuflokksins i
Reykjavik nú um
helgina.
A sunnudagsfundinum flutti
Bjöm Jónsson ræðu, þar sem
hann rakti þróun efnahagsmála
Björn Jónsson
siðustu árin og vék siðan að
ástandi og horfum i efnahags-
og kjaramálum á þessu ári.
Taldi Björn að horfurnar i
þessum málum væru uggvæn-
legar, og verri en við hefðum
nokkurn timann þekkt áður hér
á landi. Benti margt til þess, að
rekstur útgerðarinnar út um
landsbyggðina stæði höllum fæti
og afleiðingar þess væru ófyrir-
sjáanlegar. Þá taldi hann
augljóst að iðnaður og þjónustu-
störf, sérstaklega á Reykja-
vikursvæðinu, yrðu fyrir þung-
um áföllum. Þá benti Björn á,
að verðbólguvandinn væri að
mestu heimatilbúinn og stjórn
húsnæðismálanna hefði alger-
lega mistekizt. Hann taldi að
húsnæðismálin væru eitt
stærsta málið sem tekið yrði
fyrir i kjarasamningunum i
haust.
Björn kvaðst álita að fyrir
hendi væru nú tvær leiðir fyrir ,
verkalýðshreyfinguna, annars
vegar bein kauphækkunarleið
og mætti kauphækkunin ekki
verða lægri en 20-30%, ásamt
vísitölutryggingu. Hann taldi
fráleitt að knýja fram meiri-
háttar ka'uphækkanir og skipti
engu hvort talað væri um 50%
eða 100% kauphækkun, afleið-
ingin yrði hin sama, áframhald-
andi og sivaxandi verðbólga.
gengisfellingar og jafnvel at-
vinnuleysi.
Hanu.benti á að vandinn yrði
ekki leystur á faglega sviðinu
einu saman, heldur yrði einnig
að koma til órofasamstaða
verkalýðsflokkanna bæði til
skamms og langs tima. Björn
benti á að nauðsynlegt væri að
takast á við orsakirnar en hætta
að glima við afleiðingarnar
Frh. á bls. 2.
117 ráðnir í heimildarleysi
Rikisstofnanir hafa veriðósparar á að ráða til sin
starfsmenn án þess að fá til þess nokkra heimild.
Þannig kemur i ljós i starfsmannasrká rikisins, að i
fyrra var ráðið i 117 heilsdagsstörf án leyfis og
veldur þetta kostnaðarauka er nemur liðlega 100
milijónum króna. I fjárlagafrumvarpinu er ekki
gert ráð fyrir fjárveitingum til þessarar upphæðar,
þar sem eðlilegast þykir að Alþingi taki afstöðu til
málsins.
Það er dóms- og kirkjumálaráðuneytið sem hefur
gengið iengst i þvi að bæta við fólki án þess að afla til
til þess heimildar. Til stofnana og embætta er
heyra undir þetta ráðuneyti var kostn.aukai vegna
aukins mannafla án heimildar 39,5 milljónir króna.
Næst kemur heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytið með 14,8 milljónir.
Stöður sem taldar eru upp i starfsmannaskrá
rikisins eru 5.967 en þær eru skipaðar nokkru fleiri
mönnum eða 6.490. Flestar stöður flokkast undir
menntamálaráðuneytið eða 3.385 talsins. Þar af
eru stöður við grunnskóla taldar vera 2.306.
Niðurskurður á námslánum 50%
Fulltrúar námsmanna segja
sig úr stjórn lánasjóðsins
Á fundi stjórnar Lánasjóðs is-
lenzkra námsmanna um miðjan
dag i gær sögðu fulltrúar náms-
manna i stjórninni, þeir Atli
Amason, Finnur Birgisson og
Einar G. Harðarson, af sér
stjórnarstörfum. Létu þeir bóka
eftir sér harðorð mótmæli við að-
gerðir og afstöðu stjórnvalda til
lánamála islenzkra námsmanna
oghvetja til virkrar samstöðu um
að hrinda árásum ráðamanna á
þau grundvallaratriði, sem fólgin
eru i efnahagslegu jafnrétti til
menntunar.
Finnur Birgisson, einn af
námsmannafulltrúunum i sjóðs-
stjórninni, sem sögðu af sér
stjórnarstörfum i gær, sagði i við-
tali við Alþýðublaðið, að i' tillög-
um rikisstjórnarinnar um fjár-
veitingar til sjóðsins væri fólginn
50% niðurskurður á námslánun-
um.
— Til þess að halda verðgildi
lánanna hefði Lánasjóður isl.
námsmanna þurft að fá alls 1620
m. kr. til ráðstöfunar, sagði Finn-
ur. Þar af þarf sjóðurinn að
greiða 180 m. kr. i vexti, endur-
greiðslur og rekstrarkostnað
þannig, að til úthlutunar hefðu
komið 1440 m. kr., en það er það,
sem þarf til þess að lánin geti
haldið verðgildi sinu þegar tillit
hefur verið tekið til gengisbreyt-
inga og verðlagsþróunar á undan-
förnu ári.
— t fjárlagafrumvarpinu er
hins vegar ekki gert ráð fyrir
nema 807,5 millj. kr. fjárveitingu
auk heimildar til 100 m. kr. lán-
töku, sagði Finnur einnig.
Reynslan er hins vegar sú, að
þess er vart að vænta, að unnt
verði að nýta þennan 100 m. kr.
lántökumöguleika. Þannig var
hliðstæð lántökuheimild gefin
fyrir yfirstandandi ár, en enn hef-
ur ekki verið hægt að fá að láni
nema 50 millj. kr. á árinu — eða
sem svarar helmingi upphæðar-
innar.
— En jafnvel þótt slikt lán gæti
fengizt að fullu, sagði Finnur, og
ráðstöfunarfé Lánasjóðs isl.
námsmanna yrði þvi 907,5 millj.
kr. á árinu, þá þarf af því fé að
greiða þann fasta kostnað — 180
m. kr. — sem lánasjóðurinn þarf
að standa skil á skv. framan-
sögðu. Eftir yrðu þá til útlána
727,5 millj. kr., eða um það bil
helmingur þeirrar upphæðar,
sem sjóðurinn þarfnast. Með
þessu móti er þvi verið að skera
lánveitingar úr Lánasjóði isl.
námsmanna niður um 50%.
Bókun fulltrúa námsmanna i
stjórn sjóðsins, sem þeir létu gera
á fundinum i gær um leið og þeir
sögðu af sér störfum, fylgir hér á
eftir:
Við undirritaðir, fulltrúar
námsmanna í stjórn L.l.N. vitum
Frh. á bls. 2.