Alþýðublaðið - 16.01.1976, Blaðsíða 10

I HREINSKILNI SAGT
Þörf á endurmati.
A Alþingi i fyrra kom fram frumvarp
til laga um upplýsingaskyldu stjórn-
valda. Þegar menn hófu lestur þess mun
ýmsum hafa oröiö létt i huga. En brúnin
þyngdist eftir þvi sem á leiö. Frumvarp-
iö geröi nefnilega i upphafsgreinum ráö
fyrir talsvert rikri upplýsingaskyldu, en
siöar komu allskonar undantekningar,
sem afturkölluöu i reynd þaö sem I
fyrstu var heitið.
Stundum hefur þetta blessaöa land
veriö kallaö manna milli land kunnings-
skaparins. Þetta er að verulegu leyti
rétt. Kunningsskapur — að ekki sé talað
um vináttu — milli manna, er góður
hlutur, sem engin ástæöa er til að van-
meta. En það er lika til annað, sem
stundum hefur veriö réttiiega kallað
siöleysi kunningsskaparins. Hversu
margir eru þeir ekki, sem hafa rekið sig
á, aö til þess aö geta komiö fram mál-
um, virðast menn þurfa að þekkja
mann, sem þekkir mann o.s.frv.?
Þarflaust er að benda á i löngu máli,
hvaö getur hlotizt og einatt hlýzt af alls-
konar klikuhætti. Það eitt er vist, aö
þjóðfélag, sem ástundar að ala slikan
snák við barm sér, á skammt i að verða
aö Uldnum forarpolli. Þetta býður heim
allskonar spillingu og baktjaldamakki,
sem enginn heiðarlegur maður getur
annað en litið homauga. En þar sem
þögnin rikir og engin eðlileg leið er til
aðkomast að hinu rétta á almenningur
á engan hátt hægt um vik. Fólk á litinn
kost annars en að taka með fullri vara-
semi, ef ekki tortryggni á viðbrögð
ráðamanna, sem vegna ónógra upplýs-
inga eru stundum æði torskilin.
Það hefur löngum verið eðlislægt með
okkur íslendingum, að vilja rekja til
róta dagleg fyrirbæri. Hversu oft heyr-
um við ekki athugasemdir um t.d.
menn, sem leggja fram fjárhagslegan
stuðning við þrifafyrirtæki, að sá hinn
sami sé að „gefa fyrir sálu sinni”?
Vissulega er slikt oft og einatt hreinasti
sleggjudómur, eða a.m.k. þarf ekki að
vera annað, en samt....
Af þessu má öllum ljóst vera, aö
hvergi errikari þörf á en einmitt hér, aö
fyrir hendi séu réttar upplýsingar um
þaö sem er að gerast. 1 daglegu tali milli
manna fer sannarlega ekki mikið fyrir
virðingu, sem borin er fyrir t.d. Alþingi
eða einstökum þingmönnum að ekki sé
Opnið
gluggana!
talað um stjórnmálastarfsemi. En
skyldi það nú ekki vera einmitt alls-
konarleynd, sem látin er hvila yfir hlut-
unum, sem nærir slikt hugarfar. Það er
illa farið, ef það ræktast I huga almenn-
ins, að öll pólitisk starfsemi sé eiginlegt
skitverk og allir þeir, sem viö það fást
séu bara ótindir skitmokarar, sem fyrst
og fremst ástundi að skara eld aö sinni
persónulegu köku. Hér er fullkomin þörf
á fyrir ráðamenn, að endurmeta sína
stöðu. Þvl meira af málum, sem unnt er
að ræða fyrir opnum tjöldum, að fengn-
um staðgóðum upplýsingum um hið
rétta, þvi betra fyrir alla sem einn.
Þáttaskil
Þessar hugleiðingar hér að framan
eru fyrst og fremst sprottnar af aug-
ljósu, gefnu tilefni. Styrjöldin, sem viö
stöndum nú I og vissulega er örlagarik,
ætti að hafa opnað augu allra fyrir þvi
hvert gildi upplýsingar hafa. Fullyrða
má, að i fyrstu lotu urðum við aö þola
það, að málstaður okkar i fiskveiðideil-

EftirÖddA. Sigurjónsson
unni við Breta var gersamlega fyrir
borð borinn útifrá. Kerfiö okkar um
fréttamiðlun var svo svifaseint, að trún-
aðarmenn okkar I Bretlandi voru látnir
standa eins og ótindir jólasveinar gagn-
vart harðsoðnum fréttaáróðri Bretanna,
sem löngu hafa skiliö gildi hinna fyrstu
frétta. Loksins þegar stjórnvöld kveiktu
á skaðsemi leyndarinnar og opnuðu
bæði innlendum og erlendum frétta-
mönnum möguleika á aö fylgjast með á
vettvangi, snerist skákin við. Hvað hafði
nú gerzt hér? Hafði málstaður okkar
skyndilega stórbatnað? Sei, sei, nei.
Hann var hvorki betri né verri en áður.
Aðeins það sem gerzt hafði, var, að nú
gátum við óhindrað rakið málin fyrir
umheiminum á vegum fréttamanna,
sem túlkuðu það sem fyrir augu bar. Og
i annan stað. Eru nokkur sjáanleg merki
um, að himinninn hafi hrunið yfir okkur,
þó fréttamenn hafi fengið aðstöðu til að
dvelja um stund á varðskipunum? Frá-
leitt held ég það. Skipin hafa getað farið
allra sinna ferða og með nauðsynlegri
leynd þrátt fyrir þetta.
Þetta augljósa dæmi ætti að sýna
stjórnvöldum, svo ekki verði um villzt,
gildi þess að sannar sögur fari af þvl
sem gerist. Ef menn gera sér ljósa þýð-
ingu þess, að aðrar þjóðir kunni glögg
skil á okkar málum, hversu miklu þýð-
ingarmeira og á allan hátt viðfelldnara
er þö, að þjóöin sé ekki leynd þvi, sem
gerist hér innanlands?
fclk
Skálað i mariunni
Tia Maria, sem mun vera
tegund sérris, bragöast
engu að siður i Bláfjöllum
á fslandi en á suðrænum
sólarströndum, segja
framleiðendur þessarar
vintegundar, sem sent
hafa fulltrúa sinn, Colin
Huggett'. til allra Norður-
landa til að ræða viö um-
boðsmenn sina og for-
stöðumenn áfengiseinka-
salanna. Colin fór ásamt
Jóni Guðjónssyni, hjá
umboðinu I Reykjavik, I
snjósleðaferð um Blá-
fjöllin, og að sjálfsögðu
með flösku af veigunum
meðferðis, og að ferða-
lokum var skálaö I marl-
r' *>r\
\i$h
vu;v
V.ÍJtt
Hil''
’SHS
[iftt 5
11 Sluppu með

Skömmu fyrir leikslok I leik Danmerkur og Sviþjóð-
ar I handbolta I Olleruphöllinni I Sviþjóð, hrundi
hluti áhorfendapallanna. Um fjögur hundruð manns
stóðu á pöllunum þegar atburðurinn gerðist, en að-
eins tiu voru sendir á sjúkrahús, flestir þó vegna
skelfingarinnar sem greip um sig. Óhappið olli þó
ökkiabroti, rifbrotum og minni háttar skrámum hjá
nokkrum.
qgbin
SUORNUBÍÓ «imi
Allt fyrir
elsku Pétur
For Pete's sake
tSLENZKUR TEXTI.
Bráöskemmtileg ný amerisk
kvikmynd I litum.
Leikstjóri: Peter Yates.
Aöalhlutverk: Barbra Strei-
sand, Michael Sarrazin.
Sýnd kl. 6, 8 og 10.
TÓNABÍÓ Simi 31182
Borsalino og Co.
Spennandi, ný frönsk glæpa-
mynd meö ensku tali, sem
gerist á bannárunum. Myndin
er framhald af Borselino sem
sýnd var i Háskólabió.
Leikstjóri: Jacques Deray.
Aöalhlutverk: Alain Delon,
Riccardo Cuccioila, Catherlne
Rouvel.
ISLENZKUR TEXTI.
Bönnuö börnum innan 16 ára.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
HÁSKÓLABÍÓ simi 22.40
Lady sings the blues
Afburöa góö og áhrifamikil lit-
mynd um frægöarferil og
grimmileg örlög einnar fræg-
ustu blues stjörnu Bandarikj-
anna Billie Holliday.
Leikstjóri: Sidney J. Furie.
ISLENZKUR TEXTI.
Aöalhlutverk: Diana Ross,
Billy Dee YYilliams.
Sýnd kl. 5 og 9.
Allra siöasta sinn.
yiýjA Bjö Slml 11546
Skólalíf í Harvard
tSLENZKUR TEXTI
Skemmtileg og mjög vel gerö
verölaunamynd um skólalif
ungmenna.
Leikstjóri: James Bridges.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
hafnarbIí Simi 16444
Einhver alira skemmtilegasta
og vinsælasta gamanmyndin
sem meistari Chaplin hefur
gert. ógleymanleg skemmtun
fyrir unga sem gamla.
Einnig hin skemmtilega gam-
anmynd
Hundallf
Höfundur, leikstjóri, aöalleik-
ari og þulur Charlie Chaplin.
ISLENZKUR TEXTI
Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og 11.15.
.AUGARASBÍÓ slm~
Mynd þessi hefur slegiö öll aö-
sóknarmet I Bandarikjunum
til þessa. Myndin er eftir sam-
nefndri sögu eftir Peter
Benchley, sem komin er út á
islenzku.
Leikstjóri: Steven Spielberg.
Aöalhlutverk: Roy Scheidcr,
Robert Shaw, Richard Drey-
fuss.
Bönnuö innan 16 ára
Sýnd kl. 5, 7.30 og 10.
Ath. Ekki svaraö I síma fyrst
um sinn.
Raggri rólcgri
FJalla-Fúsri
VIPPU - BltSKÚRSHURÐIN
Lagerstærðir miðað við jnúrop:
ídæð;210 sm x breidd: 240 sm
240 - x - 270 sm
AÖrat ðir. ímíOoðar eftif bclðnc
QLud^AS MIDJAN
Siöumúla 20. simi 38220
TRÓLOFUNARHRINGAR
Fljót afgreiösla.
Sendum gegn póstkröfu
GUÐM. ÞORSTEINSSON
gullsmiöur, Bankastr. 12
Alþýðublaðið á hvert heimili
)
Alþýðublaöiö
Föstudagur 16. janúar 1976.