Alþýðublaðið - 17.07.1976, Blaðsíða 9

Laugardagur 17. júli 1976
13
víxlum
Stjórnmálalegt
þrælahald.
Til eru þeir menn i landinu
sem nota sjálfum sér til fram-
dráttar þá aðstööu að geta út-
vegað fólki lán. Þó, Guð sé lof,
það séu ekki allir „reddarar”
landsins.
Þessir menn — i fyrrnefnda
flokknum — sjást sundum á
ferli i hálfbyggðum húsum eða á
holóttum sveitavegum meö úttr
oðna vasa af vixlaeyðublöðum.
Af einhverjum undarlegum
ástæðum er það svo að þessir
menn gerast all sprettharðir
fyrir kosningar. Hafa þá vana-
lega skjalatöskur tekið við hlut-
verki vasanna.
Hver er að tala um að atkvæði
séu keypt? Þó að ..reddarini”
hringi og biðji mann að skreppa
á einn fund og kjósa sig. Það er
nú ekki nema sanngjarnt miðað
við það sem hann hefur ,,redd-
að”. Þetta er bará gagnkvæm
greiðasemi.
Slikt hefur maður heyrt og það
hlýtur að vera dapur sannleikur
hverjum hugsandi islendingi.
Svona illa hefur ógnvaldur
fyrirgreiðslu spillingarinnar
mengað hugarfar sumra
manna.
f minum huga verða slikar
„reddingar” aldrei annað en
stjórnmálaleg þrælasala. Og
meðan hún fær að viðgangast,
búum við við óeðlilegt lýðræði.
Það væri gaman að fá það
uppgefið hjá hinu annars lokaða
og samansaumaða bankakcrfi
hvort stjórnmálamenn eru
betri,,pappirar” en aðrir. Eða
er þetta tilkomið vegna þess að
bankastjórarnir eru úr stjórn-
málaflokkum og þar þekkjast
menn jú svo ósköp vel!
Þetta mun ekki lagast fyrr en
hætt verður að lita á stóla
bankastjóranna, sem einskonar
veðhlaupabraut stjórnmála-
mannanna. Þar sem hver veðj-
ar á sinn mann og reynir eftir
mætti að troða honum áfram.
Haldast i hendur.
Hér að framan hefur verið
drepið á tvö atriði, sem komu
upp i huga undirritaðs siðast-
liöið miðvikudagskvöld.
Annasrvegar sú áráttu
islenzkra stjórnmálamanna að
viðurkenna ekki sannleikann ef
hann er talinn sár fyrir al-
TIL?
1 annan stað. Hvað veldur þvi,
að hann hafði ekki fyrst og
fremst samband við þá rann-
sóknarmenn, sem höfðu málin
fyrst með höndum?
Þó ekki sé að efa að þeir hafi
skilað skýrslum, myndi aldrei
hafa sakað, að þeir gerðu hon-
um grein fyrir á hvern hátt mál-
ið var rekið i upphafi.
Hvers vegna þurfa allir þessir
menn að vera einskonar felu-
myndir i rannsókn þessa harm-
leiks? Spyr sá, sem ekki veit.
Sama gildir auðvitað um eigin-
konu hins horfna manns og ef til
vill fleiri nákomna.
Að hve miklu leyti beinist
þessi rannsókn að orsökunum
i'yrir hvarfi Geirfinns Einars-
sonar? A hún að verða alhliða,
einnig i þvi efni, eða á einungis
að binda sig við að finna hver,
eða hverjir hafa orðið honum að
Ijörtjóni?
Er þá ekki jafnframt ætlunin
að kafa niður i alla þætti, sem
virðast hafa vafizt inn i þetta
hryllingsmál?
Hér ræðir um spurningar sem
varða algjör grundvallaratriði
og skera úr um áhuga stjórn-
valda til fullrar upplýsingar.
Einstæð mistaka- og slysa-
gata, sem gengin hefur verið i
N
menning. Hinsvegar hið
„pólitiska reddingarkerfi” sem
tröllriður þjóðinni.
Þaö má segja að þessi tvö mál
haldist i hendur. Enn má ekki
viðurkenna opinberlega að til sé
hér stétt „reddara”. Að visu
mun einn þingmaður stjórnar-
liðsins hafa lýst þvi yfir á fundi
að hann væri „vixlareddari”
fyrir kjósendur sina.
En ég segi það enn að mér
finnst óeðlilegt að stjórnmála-
menn hafi einhvern forgang að
lánastofnunum i landinu. Fyrir
bankastjórum eiga llir að vera
jafnir, hvort heldur þingmenn
eða maðurinn af götunni.
En hversvegna hafa st'iórn-
máiamenn ekki viðurkennt
..reddaralýöinn” og tekizt á við
hann?
Svarið skyldi þó aldrei vera
það að „reddaralýðurinn”
teygir sig inni alla flokka.
Ég vona að sá dagur sé ekki
langt undar, þegar stjórnmála-
mennirnir viðurkenna að hér
tiðkist óeðlilegar fyrirgreiðslur.
Þegar sá dagur rennur upp er
stutt i að tekizt verði á við
vandann.
Þegar höfuð við bundið,
fæddum og ófæddum börnum
skuldabagga. Við skulum ekki
velta öllum vandamálum
liðandi stundar yfir á komandi
kynslóðir.
Viðurkennum sannleikann og
leysum vandamálin.
Jón Einar Guðjónsson.
rannsóknunum hingað til bendir
ótvirætt á, að dómsmálaráö-
herra sé full nauðsyn að halda
fast á málinu, þegar hann hefur
nú loks orðið i það að skerast.
Vita má, að enginn getur sætt
sig við neitt hálfkák eða vett-
lingatök, þótt nokkra biðlund
verði enn að sýna.
Þetta leiðir svo hugann að þvi,
hver nauðsyn það er okkur þó ill
sé, að leggja allt kapp á aö sér-
hæfa og mennta rannsóknar-
menn, sem gætu tekið á slikum
málum og rekið þau áfallalitið
eftir þvi sem i mannlegu valdi
stendur. Það er meira en erfitt
það er allsendis óbærilegt, að
hugsa þá hugsun til enda, hvað
af þvi getur hlotizt, ef ekki eru
færur til að stöðva þá ógnaröid
glæpa og misferiis, sem nú sýn-
ist i hraðri uppsiglingu.
Við skulum minnast þess að
þó skaðinn geri menn ekki rika,
á hann þó að gera menn þvi
hýggnari. Og hyggindin geta
ekki i öðru frekar birzt en að
vera viðbúinn.
Oddur A. Sigurjónsson
HRINGEKJAN
HEIMSINS MESTI
SPILASAFNARI
Bridgespil Gustavs V. Sviakon-
ungs. Spilið er með innsigli kon-
ungsins á bakhliðinni.
-----------------—
^ A tfnrd ol dout>t »wd
I® ♦»♦
* *
gtM « uku} s>*váu jaw** to
noA jlsjp »uo híujos o> M
Ameriskt spáspil. Eins og sjá
má veit spilið alls ekki á gott. og
kæmi það upp i spá gat sá sem
spáð var fvrir átt von á sjúk-
dómum og alls kyns óárán.
Shirley Teniple á bakltlið spils. i
safni Kurlings eru hinar ýmsu
tegundir spila með myndum af
þessari vinsælu barnastjörnu.
Flugvélar, hestar,
leikarar blóm og kon-
ungar — fátt virðist það
vera sem þessu er
sameiginlegt. — Og þó,
allt eru þetta myndir
sem sjá má á spilunum
hans Knut Körlings,
sem býr i Abbekas á
Skáni.
Körling þessi hefur gert það
sér til dundurs að safna spilum.
A hann nú stærsta spilasafn f
heimi eöa um 10.000 spil frá öll-
um heimshomum. Ifimmtán ár
hefur hann stundaö söfiiun sina
og er enn ekki ánægður með ár-
angurinn.
Nokkrir vinir Körlings hafa
nú taliö hann á að halda sýningu
á hluta safnsins. Þar verður al-
menningi gefinn kostur á að sjá
4500 spil.
Knútur, sem ekki spilar sjálf-
ur notaöist við spil þegar hann
sem töframaöur feröaðist um
Evrópu undir nafninu „The
Baron”, það var fyrir þrjátíu
árum.Smáttogsmátt fékk hann
áhuga á spilum og fyrir
fimmtán árum komst hann i
samband við ameriskan safn-
ara.Siöanþá hefurKnut stöðugt
verið að fá fleiri og fleiri send-
ingar af spilum frá öllum
heimshomum. En Knut fær ekki
aöeins send spil heldur sendir
hann einnig spil i skiptum til
annarra safnara.
Spilin hans
Gustavs V.
A f jörur Knuts hafa rekið hin
merkilegustu spil. Má þar til
nefna bridgespil Gustavs V,
sviakonungs, meö konungs-
merkinu á. Spil þessi hafa vakiö
mikla athygli i Bandarikjunum
meðal þarlendra safnara. Má
sem dæmi nefna að fyrir hvert
spil getur Knut fengið 25 til 30 i
skiptum. Einn góðan veðurdag
fékk Knut bréf frá Ghana i
Afriku þar sem fariö var fram á
skipti á hinu konunglega spili.
Hinn afrikanski sendandi ætlaði
að láta Knut hafa i staðinn spil
með áritun höfðingja sins. Eftír
tveggja mánaða bið békk Knut
þær fréttir að höföinginn hefði
misskiliö tílstandið og soðiö
safnarann ásamt spilum sinum.
Flest spilin i safni Knuts em
frá átjándu og nitjándu öld. Þó
eru nokkur eldri spil i safninu.
Þau elztu eru handmáluö af
flórenskum listamanni fyrir i-
talska aðalsætt. Knut Körling
hefur komizt yfir fimm spil af
þessari gerð. Það var fimmtug
kona sem útvegaöi honum þau.
Spil ekki einungis
til að spila á
Spil hafa hér fyrr á tlmum
ekki aöeins þjónað þeim tilgangi
aö vera eigendum sinum til
dægrastyttingar þau hafa jafn-
vel verið notuö i staö peninga.
Þannig spil má finna i safni
Knuts. 1 fyrri heimsstyrjöldinni
lét borgarstjórinn I austurriska
bænum Seyregg prenta á bak-
Eitt af elztu varðveittu spilum
frá Evrópu handmálað af lista-
manni i Flórens á ttaliu.
Þetta er sú tegund spila sem
spilafalsarar eru Itvað hrifnast-
ir af. Gegnuin litið gat á bak-
hliðimii galu þeir séð lit og teg-
und spilsins.
hliö spilanna aö þau giltu sem
neyðargjaldmiðill. Spil voru og
einnig notuð sem gjaldmiöill i
siðari heimsstyrjöldinni.
Eru öll spil ferköntuð?
Onei i safni Knuts er að finna
spil sem eru hringlaga. Þau er,
frá átjándu öld. 1 safninu er
einnig að finna spil þar sem
laufið er rautt og hjartað er
svart. Þessi spil eru ensk að
uppruna.
i styrjöld sem skotar háöu
1746 viö Collander i Skctiandi
notaöi Camberland þau tU að
rita á fyrirskipanir sinar. Var
hann búinn meö allan þann
pappir sem til var i herbúðunum
og átti ekki annaö eftir en sUin.
Og Knut sem á stærsta spila-
safn i heimi heldur enn áfram
aö safna.
Kmit Körting á mikið safn spila
með hestamyndum. Hér er bak-
Itliðin á einu sliku. Það er ame-
riskt og um 170 ára gamalt.