Alþýðublaðið - 31.10.1976, Síða 1

7
38»' Sunnudagur 31. október — 229. tbl. —1976 — 57.árg.
SUNNUDAGS LEIDARI
Sýning Finns
Um þessar mundir efn-
ir Listasaf n íslands til yf-
irlitssýningar á verkum
Finns Jónssonar. Það var
vel til fallið. Finnur Jóns-
son er einn af brautryðj-
endum íslenzkrar mál-
aralistar. Hann af laði sér
ágætrar menntunar er-
lendis, einkum í Þýzka-
landi, og komst raunar
ungur i hóp kunnra
þýzkra málara, sem
ruddu nýjar brautir.
Hann mun einna fyrstur
íslenzkra málara hafa
málað myndir þeirrar
tegundar, sem nefndar
eru „abstrakt" málverk,
þótt ekki hafi það orðið
ríkjandi stef na í list hans.
Þegar heim kom, gerðist
hann rammíslenzkur
málari. Kunnátta hans
kom að góðu haldi, þótt
hann tæki að fást við ný
viðfangsefni. Hann mál-
aði islenzkt landslag með
öðrum hætti en samtíma-
menn hans, sýndi það í
öðru Ijósi og með öðrum
litum en aðrir. Og hann
fékk sérstaka ást á skip-
um og sjómönnum sem
yrkisefni málverka
sinna. í fundarherbergi
þingflokks Alþýðuflokks-
ins í Alþingishúsinu er
stór mynd af öldnum sjó-
manni, sem rær einn á
báti um úfið haf. Bæði
sjómaðurinn og báturinn,
og þá ekki siður hafið og
himinninn er gert af
meistarahöndum.
Sá, sem þessar línur
ritar, minnist Finns Jóns-
sonar f yrst sem kennara í
teikningu í Menntaskól-
anum í Reykjavík á
fyrstu árunum eftir 1930.
Vinnustofa hans var á
lofti íþöku. Hann var
samvizkusamur kennari.
En miklu meira virði en
kennsla hans var þó hitt,
að fá að líta inn í vinnu-
stof u hans og fá að skoða
myndirnar, sem þar
voru. Margar voru full-
gerðar, en að öðrum var
listamaðurinn að vinna.
Alltaf hafði hann tíma til
þess aö tala við okkur
unglingana. Þótt við
hefðum auðvitað ekkert
vitá myndlist, held ég, að
okkur öllum, sem komum
oft á lþökuloftið, hafi
orðið Ijóst, að þar var
merkur myndlistarmað-
ur aðstarfi. Árin, sem
siðan hafa liðið, hafa
sýnt, að svo var. Yfirlits-
sýning Listasaf nsins á
verkum Finns Jónssonar
er vottur þess, að hann er
og verður í hópi fremstu
myndlistarmanna íslend-
inga.
En árum saman vann
hann f yrir sér með því að
Jónssonar
kenna unglingum teikn-
ingu. Þetta leiðir hugann
að því, að myndlistar-
menn geta að sjálfsögðu
varið tíma sínum betur en
með þeim hætti. íslend-
ingar hafa ánægjulega
mikinn áhuga á því að
prýða heimili sín mál-
verkum, og er hér því til-
tölulega góður markaður
fyrir myndlist. Samt
veitir eftirspurn einstak-
linga myndlistarmönnum
engan veginn nægilegan
starfsgrundvöll. Og lista-
mannalaun hjálpa hér
ekki upp á sakirnar, enda
í raun og veru ekki æski-
legasta formið til þess að
veita I istamönn um
starfsskilyrði. Hið opin-
bera eflir list og styður
listamenn bezt með þeim
hætti að fá þeim verkef ni
og greiða fyrir þau.
Þetta á sérstaklega við
um myndlistarmenn.
Opinberar byggingar fá
annan svip, ef þær eru
skreyttar myndlistar-
verkum. Hversu mikið
menningargildi skyldi
það ekki hafa fyrir ung-
linga í skóla, ef þeir hafa
daglega fyrir augum sér
góð listaverk? Og hversu
fegurri verður ekki bær
eða borg, ef myndlist
prýðir torg hennar og göt-
ur?
Það er ekki eins kunn-
ugt og vera ætti að fyrir
tíu árum var það tekið í
lög, að verja megi allt að
2% af byggngarkostnaði
skólamannvirkis til list-
skreytingar þess og telst
það til stofnkostnaðar
skólans. Þetta var mikið
nýmæli á sínum tíma,
enda minnist sá, sem
þetta ritar, þess, að ekki
voru allir á einu máli um,
að það væri nauðsynlegt
eða jafnvel æskilegt. En
tilgangurinn var tvíþætt-
ur:
Annars vegar að
skapa skólabyggingunum
sterkari menningarsvip
og hins vegar að f
myndlistarmönnum þjóð-
arinnar verkefni. Hér
gæti verið um allt annað
en smámuni að ræða, ef
ákvæðið væri nýtt að
fullu, eins og sjálfsagt er
að gera. Á næsta ári er
ráðgert, að kostnaður við
byggingu skóla, sem
þetta ákvæði tekur til,
muni nema 800-850
milljónum króna. Mætti
því verja 16-17 millj.
til þss að listskreyta þess-
ar byggingar. Því fé yrði
vel varið. Þjóðin eign-
aðist listskreytt skólahús,
og myndlistarmenn
fengju verðug verkefni.
GÞG