Alþýðublaðið - 13.12.1976, Page 2

2 STJÓRNMÁL
Þriðjudagur 14. desember 1976b!
alþýóu-
blaöió
'Útgefandi: AlþýOiiflokkuriniT.
Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgóarmaður: Arrii Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni Sigtryggsson.
Aösetur ritstjórnar er i Siðumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild, Alþýðuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Askriftarsimi 14900. Prentun: Blaðaprent h.f. Askriftarverð: 1100 krónur á mánuði og 60 krónur I lausasölu.
Alþýðuflokkurinn vill lögbinda
100 þúsund króna lágmarkslaun
Þrír þingmenn Alþýðu-
flokksins, þeir Benedikt
Gröndal, Gylfi Þ. Gísla-
son og Sighvatur B’jörg-
vinsson hafa lagt fram á
Alþingi frumvarptil laga
um 100 þúsund króna lág-
markslaun á mánuði.
Þar er gert ráð fyrir
því, að þar til næst verði
gerðir kaup og kjara-
samningar skuli enginn
launþegi, 16 ára eða eldri,
sem hefur mánaðar-,
viku- eða tímakaup,
hljóta að launum fyrir
dagvinnu sína minna en
100 þúsund krónur á mán-
uði. í frumvarpinu er
gert ráð fyrir að lögin
taki gildi 1. janúar næst
komandi og falli úr gildi
jafnóðum og hver starfs-
stétt gerir nýja kaup- og
kjarasamninga.
I ályktun um kjarabar-
áttu, sem gerð var á þingi
Alþýðusambands (síands
nýlega, segir svo í fyrsta
iið: „Þingið telur, að lág-
markslaun fyrir dag-
vinnu megi ekki vera
lægri en 100 þúsund krón-
ur á mánuði og önnur
laun hækki til samræmis
við það, þannig, að launa-
bil haldist í krónutölu".
Þingflokkur Alþýðu-
flokksins hefur ákveðið
að styðja kjarabaráttu
Alþýðusamtakanna með
því að flytja þetta frum-
varp, sem gerir ráð fyrir
umræddu lágmarki, 100
þús. krónum á mánuði
fyrir dagvinnu verði þeg-
ar náð með lagasetningu.
Þessum lögum er ætlað
að gilda þar til næstu
kjarasamningar verða
gerðir, en í þeim kæmi til
framkvæmda samræm-
ing á launabili, eins og
getið er í samþykkt Al-
þýðusambandsins.
Heildarsamningar
gilda fram til 1. maí næst
komandi en í þeim eru á-
kvæði, sem gætu leitt til
þess, að þeim yrði sagt
upp fyrr. Lög um 100 þús-
und króna lágmarkslaun,
sem frumvarp þetta
fjallar um, mundu því
ekki gilda lengur en í
fjóra til fimm mánuði.
Þrátt fyrir svo stuttan
tíma myndu þau verða
mikil kjarabót fyrir hina
lægst launuðu, sem allir
eru sammála um að séu
mjög aðþrengdir vegna
stöðugrar óðaverðbólgu
og minnkandi kaupmátt-
ar. Launþegar, sem eru
yfir þeim mörkum, er
þing ASI samþykkti, hafa
flestir mun betri aðstöðu
til að sjá sér farborða.
Vafalaust verður deilt
um hvort atvinnuvegir
þjóðarinnar geti borið
slíka kauphækkun, sem
hér er gert ráð f yrir. Það
er þó óhjákvæmilegt, að
forráðamenn þeirra geri
sér Ijóst, að ekki verður
lengur komizt hjá hag-
ræðingu og breytingum á
rekstri íslenzkra fyrir-
tækja og stof nana til þess
að kaupgjald hækki veru-
lega hér á landi. Skýrslur
um þjóðartekjur á mann
sýna, að þær eru með hin-
um hæstu er þekkjast, og
hlýtur því að vera grund-
völlur fyrir breytingum
til batnaðar að þessu
leyti.
Alþýðuflokkurinn hef-
ur verið þeirrar skoðunar
og er enn, að kaupgjald
eigi að ákveða í frjálsum
samningum, en ekki með
lögum, nema knýjandi
nauðsyn beri til. Hér er
flutt frumvarp til laga,
sem mundi aðeins gilda
nokkra mánuði, þar til
næst verða gerðir kaup-
og k jarasamningar.
Áhrif stöðugrar óðaverð-
bólgu gera það að knýj-
andi nauðsyn, að löggjaf-
inn brúi bilið fram til
næstu samninga fyrir þá,
sem lakast eru settir í
þjóðfélaginu.
Þjóðin mun með athygli
fylgjast með viðbrögðum
þingmanna allra flokka
við þessu frumvarpi Al-
þýðuf lokksins. Ekkert
mun á það skorta að þetta
verði kölluð sýndar-
mennska, yfirboð og
óraunhæf afskipti af
málefnum verkalýðs-
hreyf ingarinnar, sem
sjálf eigi að semja um
laun sín og kjör.
Málgögn allra stjórn-
málaflokka hafa viður-
kennt að kjör þeirra, sem
lægst launin hafa, séu nú
orðin svo bágborin að
enginn lifi af þeim. Það
verður því að ætla, að all-
ir þingmenn, sem ein-
hverja nasasjón hafa af
kjörum þessa fólks, taki
undir þessa tillögu og
samþykki hana. — Vart
mun verkalýðshreyf ingin
snúast gegn þessu frum-
varpi, svo brýn er nauð-
syn á skjótri lagfæringu.
Alþýðuf lokknum er
Ijóst, að fjármál fjöl-
margra alþýðuheimila
eru slík, að þegar er kom-
ið í algjört óefni. Með
þessu frumvarpi vill
flokkurinn að Alþingi ís-
lendinga bæti úr í skyndi
og sýni þann manndóm,
að játa ekki vandann að-
eins í orði heldur einnig á
borði. Hér er í húfi heill
og lífsafkoma þúsunda
manna, og kjörnir full-
trúar þessa fólks hljóta
að taka undir allar hug-
myndir, sem til úrbóta
horfa.
—ÁG—
EIN-
mmm^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
DÁLKURINN
Hættulegi
ráðherrann
Morgunblaðið hefur varið
mikiu rými siðustu viku til að
sýna fólki hversu hættulegur
Matthias Bjarnason er sem heil-
brigðisráðherra ekki síöur en
sjávarútvegsráðherra.
Ragnhildur Helgadóttir leiddi
krossförina gegn ráðherranum á
þessum væng, en áður hafði blað-
ið óspart skopazt aö þeim orðum,
sem sjávarútvegsráðherrann lét
faiia um skýrslu fiskifræöinga um
ástand fiskistofna.
Morgunblaðiö hefur nú skrifað
tvoleiðara um mistök ráðherrans
I heilbrigðismálum — og i mið-
opnu blaðsins var itarlega greint
frá þvi er frú Ragnhildur tók
Matthias til bæna i þingsölum.
Blaöið upplýsir nú um helgina
að algert neyðarástand sé á geð-
sjúkradeildum, og nefnir sem
dæmi að 10 nýir sjúklingar hafi
verið vistaðir á Kleppi á einum
degi fyrir rúmri viku.
Blaðið bendir réttiiega á að
máiefni geðsjúkra hafi setið á
hakanum allt of lengi, og þessir
sjúklingar hafi allra sjúklinga
sizt tök á að beita skipulögðum
þrýstingi á heilbrigðisyfirvöld.
Ráðherra hefur veriö sakaður
um geðþóttaákvarðanir — og
dæmi verið nefnt um þaö að þegar
þrír þingmenn og ráðherrar lögð-
ust inn á endurhæfingardeild
Borgarsjúkrahússins, Grensás-
deildina, þá beittu þeir sér fyrir
því á þingi aö útveguð yrði fjár-
veiting til sundlaugar við þá
deild.
Svipuö bein tengsl þingmanna
við þjóðlifiö kunna að vera æski-
leg til að þeir kynnist vardamál-
um þess á fleiri sviöum. Ef til vill
er Morgunblaðið að gefa til
kynna, likt og andstæðingar
Jónasar heitins frá Hriflu á sínum
tima, að Matthias Bjarnason heil-
brigðisráðherra þyrftiað kynnast
af eigin raun vandamáium þeirra
sjúklinga, sem sizt geta beitt
þrýstingi.
Hið frjálsa framtak
A sama tima og launþegar jafnt
sem útvegsmenn samþykkja að
taka á sig verulegar efnahagsleg-
ar fórnir vegna þeirrar hættu,
sem isienzkir fiskistofnar eru i,
og fyrirsjáanlegt er aö togarafloti
landsmanna muni liggja bundinn
i höfnum stóran hluta ársins, þá
berast þau tiöindi að útgerðarfé-
lag i Reykjavik, i eigu einnar ætt-
ar, sé að láta smlða tvo nýja
skuttogara i Noregi.
Fróðlegt verður aö sjá viðbrögð
viðskiptaráðherra við umsóknum
þessara útgeröarherra um gjald-
eyri til skipakaupanna, en þar
sem stöðvaðar hafa verið ríkisá-
byrgöir vegna allra frekari tog-
arakaupa hafa þessir útgerðar-
menn lýst þvi yfir aö þeir þurfi
ekki ríkisábyrgð vegna kaup-
anna. —BS.
Ágreiningur milli Hafnarfjarðarbæjar
og fræðslustjóra Reykjanesumdæmis
Fræöslustjórinn i Reykjanes-
umdæmi, Helgi Jónasson, hefur
sent frá sér eftirfarandi yfirlýs-
ingu:
í tilefni af bókun bæjarráðs
Hafnarfjarðar frá 2. desember
1976, sem birt hefur verið i dag-
blöðum, skal eftirfarandi tekið
fram:
1. Samkvæmt reglugerð nr._
213/1975 um rekstrarkostnað
grunnskóla, reglugerð nr.
182/1976 um störf fræðslustjóra og'
ákvörðun menntamálaráðuneyt-
isins, sbr. ennfremur dreifibréf
menntamálaráöuneytisins nr.
17/1976, gerir fræðslustjóri tillög-
ur um greiöslur úr rikissjóði til
sveitarsjóða vegna launa fyrir
stundakennslu, yfirvinnu kenn-
ara o.fl., sem sveitarsjóðir greiða
en rikissjóður endurgreiðir.
2. Greiðslutillögur þessar eru
byggðar á rekstraráætlun við-
komandi skólahverfis, sem
fræöslustjóri hefur endurskoðað
og úrskuröað, svo og yfirliti um
fasta kennslu samkvæmt stunda-
skrá viðkomandi skólaárs og
reikningum fyrir greidd kennslu-
laun i hverjum mánuði.
3. Hinn 8. nóvember 1976 sendi
fræðslustjóri Reykjanesum-
dæmis bréf til skrifstofu skóla-
nefndar Hafnarfjaröar (sem kall-
ar sig Fræösluráð Hafnarfjarð-
ar), þar sem vakin er athygli á
þvi, að enn hafi ekki borist yfirlit
um kennslu samkvæmt stunda-
skrá 1976/77, en þaö sé nauðsyn-
legt við uppgjör á kennslumagni
og endurgreiöslum vegna
kennslulauna. (Sérstakt eyðublað
(sérprentun 22) er fyrir þetta yf-
irlit).
4. Hinn 22. nóvember 1976 bárust
fræðslustjóra Reykjanesum-
dæmis frá menntamálaráðuneyt-
inu endurgreiðslukröfur frá
Hafnarfjarðarbæ vegna greiddra
kennslulauna i september (að
hluta) og i október 1976.
5. Hinn 25. nóvember 1976 sendi
fræðslustjóri Reykjanesum-
dæmis bréf.til skrifstofu skóla-
nefndar Hafnarfjarðar, þar sem
tilkynnt var að borist hefðu ofan-
greindar endurgreiðslukröfur.
Var jafnframt vakin athygli á
þvi, að slikar endurgreiðslukröf-
ur ættu að berast til skrifstofu
fræðslustjóra, sbr. 9. tölulið
dreifibréfs menntamálaráðu-
neytisins nr. 17/1976. Þá var i
bréfinu Itrekuö ábending um að
enn heföi ekki borist yfirlit um
fasta kennslu samkvæmt stunda-
skrá 1976/77 (sbr. bréfið frá 8.
nóv . 1976). I bréfinu var einnig
tekið fram, að gengið yrði frá til-
lögum um greiðslur úr rikissj. til
bæjarsjóðs Hafnarfjarðar vegna
kennslulauna strax og ofangreint
yfirlithefðiborist. Þá varog tekið
fram aö endurgreiöslurnar yrðu
miðaðar við áætlun, en stefnt yrði
að þvi að uppgjör færi fram við
áramót, ef nauðsynleg gögn hefðu
þá borist. Ljósrit af bréfi þessu
var sent bæjarstjóranum i Hafn-
arfirði.
6. Að kvöldi föstudagsins 26.
nóvembers.l. bárust fullnægjandi
gögn frá skrifstofu skólanefndar
Hafnarfjarðar og var unnið úr
þeim mánudaginn 29. nóvember
og gengið frá greiðslutillögum og
þær afhentar til afgreiðslu að
morgni 30. nóvember 1976. Ofan-
greind afgreiðsla var tilkynnt
skrifstofu skólanefndar Hafnar-
ifjarðar með bréfi dags. 30.
nóvember 1976 og var ljósrit af
þvi bréfi sent bæjarstjóra Hafn-
arf jarðar.
7. öllum þeim aöilum, sem að
þessum málum vinna hjá Hafnar-
fjarðarbæ á aö vera ljóst, að ofan-
greind gögn vegna kennslulauna
eiga að berast til fræðslustjóra
Reykjanesumdæmis. Sá starfs-
maður Hafnarfjaröarbæjar, sem
hefur umsjón meö afgr. þess-
ara mála hefur tjáð mér, að hon-
um sé ljóst að slik gögn eigi að
berast skrifstofu minni, en að
hann hafi bein fyrirmæli frá yfir-
boðurum sinum um að senda slik
gögn til menntamálaráðuneytis-
ins en ekki til fræðslustjóra
Reykj anesumdæm is.
Fræðslustjóri Reykjanesumdæmis
Helgi Jónasson.