Alþýðublaðið - 28.01.1977, Qupperneq 2

2 STJÚRNMAL
Föstudagur 28. janúar 1977
alþýöu-
blaðið
titgefa.idi: Alþýðuflokkurinn.
Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Arni Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni Sigtryggsson.
Aðsetur ritstjórnar er i Siðumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeiid, Alþýðuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi 14906.
Askriftarslmi 14900. Prentun: Biaðaprent h.f. Askriftarverð: 1100 krónur á mánuði og 60 krónur i lausasölu.
Réttindi kvenna hafa auk-
nærri nóg
izt, en
íslenzkar konur fengu
kosningarétt árið 1915.
Þessi áfangi var merkari
og mikilvægari en flestir
gera sér grein fyrir. Kon-
ur á íslandi fengu
kosningarétt fyrr en kon-
ur i f jölmörgum Evrópu-
löndum, og það sem
þykja sjálfsögð réttindi
nú, þótti hégómi og fá-
sinna þegar baráttan
hófst.
Það var Kvenréttinda-
félag íslands, sem átti
verulegan þátt í þvi, að
islenzkar konur fengu
kosningarétt. I gær átti
félagið 70 ára afmæli.
Það var hin stórmerka
kona Bríet Bjarnhéðins-
dóttir, sem var einn aðal-
hvatamaðurin að stofnun
félagsins og hún var
fyrsti formaður þess.
Á þessum tímamótum
getur félagið fagnað
mörgum unnum sigrum.
Segja má, að réttindabar-
átta kvenna á (slandi haf i
verið öllu auðveldari en
gerist og gengur í ná-
grannalöndum ýmsum.
Þó hafa íslenzkar konur
orðið að heyja harða bar-
áttu fyrir ýmsum sjálf-
sögðum mannréttindum,
og kannski einkum gegn
forpokun hugarf arsins og
gömlum fordómum.
Á fyrri hluta þessarar
aldar var hlutskipti
fslenzkra kvenna bágbor-'
ið. Litið var á þær sem
einskonar heimilisþræla,
hvergi
sem hvorki skyldu æmta
né skræmta hvað sem á
þær var lagt. Réttur
þeirra til launa og
trygginga var nánast
enginn, og ekki þóttu þær
gjaldgengar í embætti
eða stöður, sem einhverju
máli skiptu.
Á þessu hefur orðið
mikil breyting, en þó
skortir ótrúlega margt til
að hægt sé að segja, að
konan standi jafnfætis
karlmanninum og njóti
sama réttar og hann. í
ýmsum tilvikum geta
samtök kvenna sjálfum
sér um kennt. Konur hafa
verið ragar við að beita
sér fyrir kjöri kvenna á
Alþingi, í bæjar- og
sveitarstjórnir, og þannig
að ná þeirri valdastöðu,
sem betur gæti tryggt
meira jafnrétti en nú
ríkir: Engum getum skal
að því leitt hvað veldur:
uppeldisáhrif eða áhuga-
leysi.
Réttindabaráttu
kvenna er hvergi nærri
lokið. Þótt hér gildi lög
um sömu laun fyrir sömu
vinnu, er fjarri því að
þeim hafi verið fram-
fylgttil fullnustu. Launa-
misréttið kemur sér-
staklega fram i þeirri
staðreynd, að stórir hóp-
ar kvenna vinna þau
störf í landinu, sem lægst
laun eru greidd fyrir.
Þótt mörgum þyki störf
konunnar á heimilinu
þess eðlis, að þar verði
engu breytt í náinni
framtíð, er það stað-
reynd, að störf húsmæðra
eru svo vanmetin að nálg-
ast lítilsvirðingu við
starfið og þann sem það
vinnur. AAöguleikar
kvenna til að starfa utan
heimilis, eins og karl-
maðurinn, eru mjög tak-
markaðir. Þegar talað er
um störf er bæði átt við
nám og aðra vinnu.
Á afmælisdeginum i
gær minntist Kvenrétt-
indafélag íslands tíma-
mótanna með fundi um
skattamál. í þeim málum
verða konur að vera vel
vakandi, og tryggja verð-
ur að hið nýja frumvarp
til skattalaga verði ekki
samþykkt, nema því að-
eins að þar sitji karlar og
konur við sama borð. —
Alþýðublaðið óskar
Kvenréttindafélaginu til
hamingju með daginn.
—ÁG
LU N-
DÁLKURir ÍNI
Auka þarf álit lögreglu-
valds og dómstóla
Umræöur um dómsmál á
undanförnum mánuöum hafa
tekiö á sig margvislegar myndir.
Almenningur hefur veriö allt i
senn: undrandi, hneykslaöur og
skilningsvana. Mál hafa oröiö svo
flókin, aö leikmönnum hefur
reynst erfitt aö fylgjast meö.
í öllu þessu umróti hefur þess
gætt meira og meira i skrifum og
umræöum, aö menn hafa misst
sjónar á aöalatriöum málsins.
Karpaö hefur veriö um persónur
og ýmis aukaatriöi. Höfuömark-
miðiö, aö bæta dómskerfiö og
auka tiltrú almennings á lögreglu
og dómstólum, hefur gleymst.
Þetta er mjög alvarleg þróun.
Þaö sem kannski hefur komiö
mönnum Ur jafnvægi i umræöum
um dómsmálin er það, aö hvers-
konar skUrkar ganga um meö
bros á vör og gefa yfirvöldum
langt nef. Þeir hafa I hótunum viö
þá menn, sem skrifa um dóms-
málin og láta aö þvi liggja aö
stund hefndarinnar muni renna
upp. Þessir fuglar hafa svo lengi
rótast i ruslahaugum mannlifsins
hér á landi, aö þeim er ekkert
heilagt. Samvizkan er fyrir löngu
rokin út i veöur og vind, og ekkert
skiptir máli, nema aö halda
braskinu og svikunum áfram.
Þaö lakasta er, aö á bak viö
þessa fira standa menn, sem
sjaldan koma fram í dagsljósiö og
gefa engum höggstaö á sér.
Vitneskja um þennan þátt svika-
málanna getur komiö mörgum
góöum drengjum úr jafnvægi, svo
að þeir sjást ekki fyrir i skrifum
og umræöum.
Baráttan gegn fjármála-
spillingu, svikum og hverskonar
glæpum er einn merkilegasti og
mikilvægasti þátturinn i íslenzku
þjóblifi marga undanfarna
áratugi. Þessi barátta hefur
þegar haft talsverö áhrif, t.d.viö
afgreiöslu mála á Alþingi og viö
mótunalmenningsálitsins. — En i
þessu máli, eins og öllum öörum,
veröa menn helzt að hafa báöa
fætur á jöröinni, a.m.k. annan.
Þaö veröur málstaönum til tjóns,
ef hvaö eftir annaö er skotiö yfir
markiö meö fullyrðingum, sem
falla kylliflatar um sjálfar sig.
Baráttan verður ekki kveðin i -
Framhald á bls. 10
Tillaga Alþýðuflokksins um afnám tekjuskatts
af launatekjum stefnir í rétta átt
Fjármalaráöherra og ríkis-
skattstjóri hafa sent frá sér
einskonar tossalista um áhrif
frumvarps til laga um tekju- og
eignaskatt. Ekki veröur að
þessu sinni fariö út i einstök at-
riöi frumvarpsins, sem sagt er
aö sé tilraun til einföldunar á
skattlagningu og skattakerfi.
Þaö má vera aö rafheili tölv-
unnar veröi var viö einhverja
breytingu til hagræöis. Hins
vegar veröur ekki séö aö hinn
almenni skattgreiöandi og
framteljandi veröi i fjótu bragöi
var við hagræðinguna.
Ska ttpínin gar stef na
rikisstjórnarinnar
heldur áfram.
Þaö er einnig ljóst þegar litið
er yfir skattafrumvarpiö eöa
tossalistann, aö markmiö fjár-
málaráöherra og rikisskatt-
stjóra er i grundvallaratriöum
þaö sama og veriö hefur undan-
farin ár, aö skattpina þegnana
svo sem kostur er.
Hinar margvislegu sveif lur og .
tilfæringar á skattgreiöendum,
eftirhjúskapar stéttog lífskjör-
um ber meö sér öll helztu ein-
kenni þeirrar embættis-
mennsku, sem algerlega er slit-
in úr tengslum viö fólkiö sjálft
sem liggur undir skattpíningar-
okinu.
Samkvæmt fögrúm fyrirheit-
um fjármálaráðherra og for-
sætisráðherra heföu landsmenn
getaö vænzt einhverra breyt-
inga og einhvers skilnings á þvi
alvarlega ásandi sem nú rikir i
skattamálum landsmanna.
Nú liggur ljóstf yrir aö þennan
skilning skortir algerlega, og
ætti þaö varla aö koma nokkr-
um á óvart, sem fylgst hefur
meö athöfnum þessarar rfkis-
stjórnar, sem nú situr.
Einnig er ljóst viö yfirlestur
frumvarpsins eða tossalistans,
aö rikisstjórnin hefur ekki átt
frumkvæöi um neinar þær
breytingar, sem raunverulega
kæmu láglaunafólki til góöa.
Þetta frumvarp veröur ekki
til þess aö draga úr skattsvikum
hátekjumanna og þetta frum-
varp stuðlar siður en svo aö
réttlátari skattheimtu.
Raunveruleg sérskött-
un hjóna (einstaklinga)
1 sambandi viö þetta frum-
varp er rétt aö vekja athygli á
þingsályktunartillögu um af-
nám tekjuskatts af launatekj-,
um, sem þingmenn Alþýöu-
flokksins fluttu á Alþingi á siö-
asta þingi.
1 tillögu Alþýöuflokksins er
einmitt vikiö ab atriöum, sem
snerta skattlagninguna á raun-
hæfan hátt. Þar er gert ráö fyrir
aö hvort hjóna um sig veröi sér-
stakur skattgreiöandi án tillits
til hjúskapar stéttar.
1 9. gr. tillögunnar segir:
„Hvort hjóna um sig verði sér-
stakur skattgreiöandi, þannig
aö vinni hjón utan heimilis skuli
hvor aöili greiöa útsvar af þeim
tekjum, sem hann vinnur fyrir,
ef þær eru á annaö börö skatt-
skyldar. Vinni annar aöilinn ut-
an heimilis, skal sá, sem engar
tekjurhefur en vinnurá heimili,
eiga rétt til ráöstöfunar á hluta
af tekjum hins og greiða útsvar
af þeirri fjárhæö.”
1 gildandi lögum eru tekjur
hjóan lagöar saman viö álagn-
ingu skatta og er þeirri reglu
haldiö áfram i skattafrumvarp-
inu, aö visu meö ákveönum til-
færingum, sem ekki veröur séö
aö séu til mikilla bóta eða hag-
ræöis fyrir skattgreiöendur.
Stighækkandi tekju-
skattur af atvinnu-
rekstri
I greinargerð meö tillögu
þingmanna Alþýöuflokksins er
vakin athygli á þvi, aö núver-
andi rlkisstjórn hafi strax viö
valdatöku boðaö lagfæringu á
mjög gölluöu og óréttlátu
skattakerfi. Siöan er vikiö aö til-
lögum sem þingmenn Alþýöu-
flokksins höföu gert. Þar segir:
„I fyrsta lagi var gert ráö fyrir
aö horfiö yröi aö fullu frá inn-
heimtu tekjuskatts til rfkis af
tekjum launþega. Á hinn bóginn
var gert ráö fyrir þvi, að haldið
yröi áfram aö innheimta stig-
hækkandi tekjuskatt af atvinnu-
rekstri.
Atvinnurekstur ein-
staklinga og einkabú-
skapur
1 öðru lagi var lagt til, aö tekiö
yrði að greina milli atvinnu-
rekstrar einstaklinga og einka-
búskapar þeirra, i þvi skyni aö
koma i veg fyrir, aö bókfæröur
halli á atvinnurekstri geti gert
einstaklingi kleift aö hafa háar
raunverulegar tekjur I skjóli at-
vinnurekstrarins, án þess aö
greiða af þeim nokkum tekju-
skatt eöa útsvar, vegna þess aö
atvinnureksturinn er talinn rek-
inn meö tapi samkvæmt bók-
haldi og skattaframtali.”
Þá er gert ráö fyrir þvi aö eig-
andi atvinnufyrirtækis, sem
starfabi viö þab sjálfur séu áætl-
abar tekjur miöaö viö vinnu-
framlag og stööu þar, meö hliö-
sjón af launum við sambærileg
störf. Siöan er honum gert aö
greiöa útsvar af þessum áætl-
uöu tekjum og auk þess skatta
af hagnaöi atvinnurekstursins.
Tillaga Alþýðuflokks-
ins er andsvar við
skattpiningarstefnunni
Tillaga Alþýöuflokksmanna
gengur út frá sömu markmiö-
um, ,,aö leiörétta hiö hróplega
misrétti, sem á sér staö milli
tekjuskattsgreiöslu launafólks
og tekjuskattsgreiðslu þeirra
sem atvinnurekstur stunda.”
Þaö liggur þvi ljóst fyrir aö
núverandi rikisstjórn litur allt
öörum augum á skattamálin en
Alþýöuflokkurinn og þingmenn
hans. Það er þvi full ástæöa til
aö vekja athygli almennings á
þessari tillögu þingmanna Ai-
þýðuflokksins um afnám tekju-
skatts af launatekjum, þegar
fyrirsjáanlegt er aö skattpin-
ingarstefnu rikisstjórnarinnar
verður haldið áfram um sinn.
—BJ