Alþýðublaðið - 11.02.1977, Blaðsíða 9

SliSkS" Föstudagur 11. febrúar 1977 ___________________________________________________________________FBÉTTIB 9
Niðurstaða greinargerðar um stöðuna við Kröfíuvirkjun
Afram skal haldið
Svo sem skýrt hef ur verið f rá i f réttum hef ur hópur manna unnið að greinargerð
til iðnaðarráðherra um stöðu framkvæmda við Kröf luvirkjun. Greinargerðinni var
skilað til ráðherra þann 7. febrúar síðastliðinn og hefur hún síðan verið rædd á
tveimur ríkisstjórnar fundum. Alþýðublaðinu hefur borizt greinargerðin og verður
hún hér á eftir birt í heild sinni. Að greinargerðinni standa: Páll Flygering, ráöu-
neytisstjóri, Arni Snævarr, fyrrv. ráðuneytisstjóri, Kristmundur Halldorsson,
deildarstjóri, Guðmundur Einarsson verkfræðingur, Jakob Björnsson, orkumála-
stjóri, Guðmundur Pálmason, jarðeðlisfræðingur Orkustofnunar, Kristján Jóns-
son, rafmagnsveitustjóri ríkisins og Einar Tjörvi Elíasson, yfirverkfræðingur
Kröflunefndar.
Gufuöflun.
Alls hafa veriö boraöar 11 holur,
þar af 9 vinnsluholur. A árinu
1974 voru boraöar 2 rannsóknar-
holur, tölusettar sem hola 1 og
hola 2. Gufa úr holu 1 hefur ver-
iö notuö til upphitunar vinnu-
búöa o.fl.
Á árinu 1975 voru boraöar 3
vinnsluholur. Hola 3 gaf upphaf-
lega 5 MW en varö svo til óvirk
eftir gosiö i des. 1975. Hola 4 var
i byrjun mjög aflmikil en ekki
tókst aö hafa taumhald á henni
og breyttist hún i gufuhver.
Hola 5 var ekki boruö i fulladýpt
á árinu 1975. Var siöar áformaö
aö dýpka hana, en fóöurrör
haföi skekkst svo aö dýpkun
varö ekki möguleg og er holan
óvirk.
A s.l. ári voru boraöar 6 holur,
sem tölusettar eru 6 til 11. Af
þeim gefa holur 6, 7 og 10
nægjanlega gufu til aö tengja
þær viö gufuveituna. Holur 9 og
11 byrjuöu aö blása um
mánaöamót janúar-febrúar en
ekki er fullljóst hvaöa árangri
þær skila, en taliö er óvist hvort
hola 8 muni gefa nægilega gufu
til aö borgi sig aö virkja hana.
Samkv. þeim upplýsingum
sem fyrir liggja er búist viö aö
holur 6, 7 og 10 geti gefiö 9-11
MW gufu sem svarar til 3-4 MW
inn á raforkukerfiö, þar sem 6-7
MW af gufu fara i töp og eigin-
notkun af fyrstu gufu inn á vél-
ina. 011 viöbótargufa skilar sér
til raforkuöflunar svo til aö fullu
úr þvi, og þar aö auki verulegur
hluti af fyrstu töpum þegar auk-
iö gufumagn veröur fyrir hendi.
Gert er ráö fyrir aö bora 5 hol-
ur á komandi sumri. Veriö er aö
vinna aö staösetningu borhol-
anna. Miöaö viö hinn takmark-
aöa árangur af borunum 1976
má ætla aö þær geti gefiö a.m.k.
10-20 MW til viöbótar þeim, sem
nú eru boraöar.
Gufuveita
Samkvæmt timaáætlun er nú
gert ráö fyrir aö tengingu holu 6
veröi lokiö um mánaöarmótin
febrúar-marz, holu 7, 9 og 11 1.
viku I marz og holu 10 i april.
Af framansögöu og þegar at-
hugaöar eru allar aöstæöur, má,
aö dómi Orkustofnunar, draga
eftirfarandi fram:
A. „Ljóster nú þegar, aö árang-
ur vinnsluborana 1976 er lak-
ari en vonir stóöu til, bæöi
varöandi magn tiltækrar gufu
og gæöi hennar (gasinnihald,
tæringaráhrif á gufukerfi).
Heildarniöurstööur boran-
anna liggja þó enn ekki fyrir,
þar eö mælingum er ekki lok-
iö á tveimur siöustu holunum
sem boraöar voru.
B. Talið er fullvist aö tæringar-
áhrifin og gasinnihald guf-
unnar orsakist af eldsumbrot-
um viö Kröflu. Vinnuhópur
sérfræöinga starfar nú aö þvi
aö kanna þau áhrif og finna
leiðir til úrbóta. Hugsanlegt
er einnig aö eldsumbrotin hafi
haft áhrif til rýrnunar á
rennsli úr borholum.
C. Þaö kom fyrst i ljós við
boranirnar 1976 aö áhrif um-
brotanna urðu svo viðtæk á
fyrirhuguöu borsvæöi, sem
raun ber vitni. Þetta vinnslu-
svæði er hins vegar aöeins
hluti af jarðhitasvæöinu við
Kröflu. Ekki var unnt að
segja fyrir um hversu viðtæk
eöa varanleg áhrifin yrðu,
enda ekki viö sambærilega
reynslu annars staðar aö
styöjast.
D. Um þaö veröur ekki sagt aö
svo stöddu hversu stórt þaö
svæöi er, sem áhrif umbrot-
anna ná til, hvort þau nái til
jarðhitasvæðisins alls eöa
þess hluta einungis, sem bor-
að var i á siöasta sumri. Or
þessu verður ekki skoriö
nema meö frekari borunum.
E. Ekki er heldur unnt aö segja
um þaö á þessu stigi máls hve
lengi muni gæta þeirra áhrifa
eldsumbrotanna á vinnslu-
eiginleika, sem i ljós komu á
þeim hluta jarðhitasvæðisins
viö Kröflu þar sem boraö var
1976. Allar tölur um slikt, sem
fram hafa komiö i fjölmiölum
undanfariö veröa aö skoöast
sem persónulegt mat viðkom-
andi. Reynslan ein getur
skoriö úr um þetta atriöi.
F. Ætla má, aö áhrif eldsum-
brotanna viö Kröflu veröi
fremur til að tefja gufuöflun
til virkjunarinnar og gera
hana dýrari en aö tefla henni i
tvísýnu til frambúðar.
G. Viö þessar aöstæöur telur
Orkustofnun rétt aö gera
eftirfarandi:
G.l. Halda áfram nú á þessu
ári vinnsluborunum i þvi
skyni aö afla meiri gufu
handa Kröfluvirkjun. Veriö er
aö athuga hvar ráðlegast sé
að halda borunum áfram.
Ýmsir kostir koma þar til
álita og þarf aö bera þá sam-
an. Aö þvl veröur unniö nú á
næstunni.
G.2. Halda áfram fram-
kvæmdum viö stöövarhús og
gufuveitu aö þvi marki sem
nauösynlegt er til að geta
komið stöðinni I gang meö
þeirri gufu sem nú er tiltæk.
Fyrst yröi stööin rekin I til-
raunarekstri meöan ýmis-
konar prófanir færu fram og
byrjunarörðuleikar i sjálfum
rekstrinum væru yfirunnir.
Er þýöingarmikiö aö geta
notaö timann I þvl skyni meö-
an unnið er að frekari gufuöfl-
un, svo aö ekki veröi frátafir
af þeim sökum þegar hún er
fengin.”
Verkefni
Kröf lunefndar
Stöövarhússbyggingu er nú
langt til lokið. Rétt er aö taka
fram aö þrátt fyrir þaö landris
og landsig, sem átt hefur sér
staö á Leirhnjúkssvæðinu hafa
engar skemmdir eba sprungur
oröiö á stöðvarhúsinu, enda hef-
ur hæöarmunur suður og
noröurenda hússins, sem er um
70 m langt, aldrei orðið meiri en
1 cm. Vinnu viö kæliturna,
niöursetningu véla- og raf-
búnaöar svo og tengivirki er
langt komið vegna fyrri véla-
samstæðu.
Aætlaö er að þeim verkþátt-
um sem nauðsynlegir eru vegna
gangsetningar fyrri vélar veröi
lokiö 31. marz. Gangsetning
véla meö álagi gæti þá orðið um
miöjan april.
Verkefni Rafmagns-
veitna ríkisins.
Lagningu háspennulínu frá
Kröfluvirkjun til Akureyrar
mun væntanlega ljúka um
mánaðamótin febr.-marz. Gerð
tengivirkis á Akureyri er nær-
fellt lokiö. Hægt verður aö taka
llnuna I notkun I byrjun marz.
Kostnaður.
Skv. bráðabirgðayfirliti nem-
ur kostnaður við Kröfluvirkjun i
árslok 1976 eftirfarandi:
Framkvæmdir á vegum Kröflu-
nefndar 4.552
Framkvæmdir á vegum Orku-
stofnunar
Boranir 931
Gufuveita 400 1.331
Háspennulina Krafla —
Akureyri 530
Samtals 6.413
Aætlað til framkvæmda ’77.
Kröflunefnd 688
Orkust. boranir, gufu-
veita 662
Háspennulína 30 1.380
7.793
Staða verksins
Viö könnun á verkstööu fram-
kvæmda er augljóst aö megin-
hluti kostnaöar fram aö gang-
setningu fyrri vélasamstæöu er
vinnulaun um 2ja mánaöa skeið,
til aö nýta árangur borana, sem
lokið var, á árinu 1976.
Viðbótarfjárfesting til nýting-
ar á fyrri vélasamstæðu til raf-
orkuöflunar er fyrst og fremst
tengd gufuöflun á árinu 1977 og
allur árangur slíkrar fjárfest-
ingar skilar sér þvi I auknum af-
köstum fyrri vélasamstæöu til
raforkusölu og þar meö til nýt-
ingar heildarfjárfestingar
Kröfluvirkjunar.
A þaö skal bent, aö hér er um
brautryðjendastarf að ræöa viö
virkjun háhitasvæöa landsins,
til raforkuframleiðslu. Sam-
bærilegar aðstæður með tilliti til
áhrifa gosvirkni hafa ekki kom-
ið fram annars staöar i heimin-
um.
Miðað við stööu verksins og
þá reynslu, sem nú þegar hefur
fengist viö þessa virkjun og hinn
mikla orkuskort á Norðurlandi
svo og þaö fjármagn, sem nú
þegar er búið aö binda, væri
óraunhæft að fresta fram-
kvæmdum um óákveöinn tima.
Ennfremur gæti slikt haft i för
með sér ófyrirséðar afleiöingar
og gæti stöbvaö um lnga framtið
þframkvæmdir til nýtingar á
jarðgufu háhitasvæöa landsins
til orkuöflunar.
Niðurstöður
1. Haldiö verði áfram nú á þessu
ári vinnsluborunum til
áframhaldandi gufuöflunar
fyrir Kröfluvirkjun.
2. Haldið verði áfram fram-
kvæmdum viö stöövarhús og
gufuveitu aö þvl marki, sem
nauðsynlegt er til þess aö
geta tekið fyrri vélasam-
stæðu stöðvarinnar i notkun.
3. Lokið verði viö lagningu
háspennullnu frá Kröflu-
virkjun til Akureyrar.
Verðlagsráð ákveður verð á úrgangsloðnu frá frystihúsum:
Fulltrúar
A fundi yfimefndar Verölags-
ráös sjávarútvegsins i gær var
ákveöiö eftirfarandi:
Verð á úrgangsloðnu frá frysti-
húsum skal vera þaö sama og
verö á loönu til bræðslu sam-
kvæmt tilkynningu Verðlagsráðs
sjávarútvegsins nr. 2/1977 er
ákveðiö fyrir hvern bátsfarm
samkvæmt teknum sýnum. Viö
afhendingu árgangsloönu frá
frystihúsum skal gæta þess vand-
lega, aö hráefniö, sem til verk-
smiöju gengur, sé sjó- og vatns-
fritt svo sem frekast er kostur og
ekki blandaö ööru efni en loðnu.
Sé um óeðlilegt vatnsmagn — eöa
magn annars efnis en loönu — aö
ræöa i innvegnu magni úrgangs-
loðnu skal vigtunarmaöur geta
kaupenda mótmæla harðlega
þess á vigtarnótu og mæla til frá-
dráttar vegnu magni allt aö 15%.
Mat þetta gildir, sem afhent
magn. Rlsi ágreiningur um þetta
mat skal kveðja til matsmann frá
Fram leiðslueftirliti sjávarafuröa
og gildir úrskuröur hans.
Gildistimi er hinn sami og á
veröi loönu til bræöslu samkvæmt
tilkynningu nr. 2/1977.
Veröákvöröun þessi var tekin
af oddamanni og fulltrúum selj-
enda i yfirnefndinni gegn atkvæö-
um fulltrúa kaupenda, en i nefnd-
inni áttu sæti: ólafur Davlös-
son, sem var oddamaður
nefndarinnar, Ingólfur Ingólfsson
og Páll Guömundsson af hálfu
seljenda og Guömundur Kr. Jóns-
son og Jón Reynir Magnússon af
hálfu kaupenda.
Fulltrúar kaupenda geröu svo-
fellda grein fyrir atkvæbi sinu.
Kaupendur láta bóka, aö þeir
átelja harölega þessa verö-
akvöröun þar sem ekkert tillit er
tekiö tilþess, aö úrgangsloðna frá
frystihúsum er sannanlega mun
afuröarýrara hráefni en loðna,
sem landaö er beint úr bát til
verksmiöju, þar sem afuröa-
mesta loönan (hrygnan) er skilin
frá til frystingar. Þá rýrir meö-
ferö á loönunni I frystihúsi mjög
gildi hennar tilbræöslu , minnk-
ar afköst verksmiöjanna og
hækkar vinnslukostnaö þeirra.
Þá benda kaupendur einnig á, aö
mjög takmarkaöur fjöldi verk-
smiðja tekur viö megin magninu
af úrgangsloönunni og mismunar
þaö afkomu verksmiðjanna
meira en hægt er aö sætta sig viö.
A.S.B. félag afgreiðslustúlkna
í brauða og mjólkurbúðum
Félagsfundur verður haldinn mánudaginn
14. febrúar kl. 20.30 að Freyjugötu 27.
Dagskrá: Félagsmál.
Stjórnin.