Alþýðublaðið - 25.06.1977, Page 4

4
Laugardagur 25. júní 1977 SlaSid1'
Dofri, gufubor ríkis og Reykjavíkurborgar:
Hefur borað tæpa 139 km.
Sl. fimmtudag lauk borun 39.
holunnar, sem orkustofnun hef-
ur boraö fyrir Hitaveitu
Heykjavikur i Mosfellssveit.
Mun ekki veröa boraö meira i
Mosfellssveitaö sinni en taliö er
aö hægt sé aö nýta mun meira
heitt vatn á þessum slóöum, en
til þess þarf aö sjálfsögöu fleiri
boranir. Hefur árangur af þess-
um borunum i Mosfellssveit
boriö mjög góöan árangur, af
þessum 39 holum hefur veriö
hægt aö nýta allar nema eina.
Jaröhitadeild Orkustofnunar
hefur undanfarna þrjá áratugi
annast jaröhitarannsóknir fyrir
Hitaveitu Reykjavíkur á höfuö-
borgarsvæöinu. Nýting heita
vatnsins hófst i smáum stll en er
nú um 420 MW. Til gamans má
geta, aö Búrfellsvirkjun fram-
leiöir nú um 210 Megavött og
Sigölduvirkjun mun framleiöa
150.
Tvö jarðhitasvæði
Jaröhitasvæöunum, sem nú eru
nýtt fyrir höfuöborgarsvæöiö,
má skipta I tvennt. annars veg-
ar eru jaröhitasvæöin I Mos-
fellssveit. Innan bæjarmarka
Reykjavikur og Seltjarnarness
eru þrjú jaröhitasvæöi meö al-
gjörlega aöskilin vatnskerfi.
Þaö eru kennd viö Seltjarnar-
nes, Laugarnes og Elliöaár.
Aöur en boranir hófust var
nokkur yfirborösjaröhiti á
Laugarnessvæöinu, eöa um 10
1 s (sekúndulitrar) af 90 gr. C
heitu vatni. A Elliöaársvæöinu
voru aöeins nokkrar volgrur
meö sáralitiö rennsli, en á Sel-
tjarnarnesi var enginn yfir-
borösjaröhiti.
1 Mosfellssveit eru þrjú þekkt
jaröhitasvæöi. Aöur en boranir
hófust var mikill yfirborösjarö-
hiti á tveimur þeirra, Noröur-
og Suöur Reykjasvæöunum, eöa
um 120 1/s af 80 gr. C heitu
vatni, en á þvi þriöja, I Helga-
dal, var enginn yfirborösjarö-
hiti. Vatnskerfi þessara jarö-
hitasvæöa eru meira eöa minna
tengd.
Nýting og rannsókn á jarö-
hitasvæöunum er nokkuö mis-
gömul. Laugarnessvæöiö var
fvrstnvtt til húshitunar 1930. Þá
voru nokkur hús hituö upp frá
grunnum holum viö Þvottalaug-
arnar. Ariö 1943 tók til starfa
hitaveita frá Suöur-Reykjum,
en 1952 voru Noröur-Reykir
einnig tengdir hitaveitukerfinu.
Samfelldar boranir voru á þess-
um svæöum frá 1933-1955 og
voru alls boraöar 70 holur 100-
628 m djúpar meö viddum frá
11-15 cm. Sjálfrennsli var úr
holunum, en rennsli þeirra auk-
iö litilsháttar meö loftdælingu
viö mesta álag. Rennsliö var um
340 1/s áriö 1970.
Dofri keyptur til lands-
ins.
Næsta stóra átakiö I hita-
veitumálum höfuöborgarsvæö-
isins var 1958 þegar Gufubor
rikis og Reykjavikurborgar (nú
Dofri) byrjaöi aö bora djúpar
holur á Laugarnessvæöinu.
Fyrstu djúpu holurnar voru
tengdar hitaveitukerfinu 1960.
Fram til 1963 voru alls boraöar
22 holur meö Dofra á þessu
svæöi, 800-2200 m djúpar og
vidd þeirra flestra 22.2 cm. Dælt
var úr þessumholum meö djúp-
dælum og var upprunaleg
vinnslugeta svæöisins um 330
1/s af 128 gr. C heitu vatni og
þoldi svæöiö þessa vinnslu yfir
köldustu mánuöina. Slöan hafa
þrjár holur eyöilagst svo nú eru
dæluafköstin 280 1/s af 128 gr. C
heitu vatni, en afköstin má auka
meö frekari borunum.
Ariö 1968 hófust djúpboranir
meö Dofraá Elliöaársvæöinu og
voru alls boraöar þar 12 holur,
850-1646 m djúpar, þar af 11 fyr-
ir Hitaveitu Reykjavikur og ein
fyrir Kópavogskaupstaö. Fimm
holur gáfu þaö mikiö vatns-
magn aö settar voru I þær djúp-
dælur. Dæluafköst svæöisins
voruum 1601/saf 100gr. C heitu
vatni áriö 1975, en eru nú um 145
1/s, þar sem ein vinnsluhola
hefur eyöilagst.
Ariö 1965 hófst nýr áfangi i
jaröhitarannsóknum á höfuö-
borgarsvæöinu með borum hita-
stigulshola á Seltjarnarnesi og
siöan djúpborun þar. Ariö 1966
var stofnuð samvinnunefnd um
jaröhitarannsóknir á höfuö-
borgarsvæöinu af Reykjavikur-
borg, Seltjarnarneshreppi,
Kópavogskaupstaö, Garöa-
hreppi, Bessastaöahreppi og
Hafnarfjaröarbæ. A árunum
1965-1968 voru boraöar ein 200 m
djúp og átta 100 m djúpar rann-
sóknarholur, til mælinga á hita-
stigi. Auk þessara hola haföi
Hitaveita Reykjavikur boraö 41
grunna holu (200-750 m) innan
borgarmarkanna fram til 1964.
Þó flestar þessár holur séu bor-
aöar á Laugarnesjaröhitasvæö-
inu og til vatnsvinnslu, eins og
áöur hefur veriö lýst, hafa
margar holur veriö boraöar
fjarri yfirborösjaröhita og þess
vegna hefur veriö hægt aö nota
stóran hluta þessara hola sem
hitastigulsholur. Hitastigull
berggrunnsins innan byggöar-
marka þeirra bæjarfélaga, sem
stóöu aö samvinnunefndinni, er
þvi nokkuö vel þekktur. A
grundvelli rannsóknanna voru
boraöar 4 djúpar holur (850-2025
m djúpar) á Seltjarnarnesi,
tvær meö Noröurlandsbor og
tvær meö Dofra. Núverandi
dæluafköst á svæöinu er 60 1/s
af 100 gr. C heitu vatni. Hita-
veita Seltjarnarness tók til
starfa 1972.
Boraðar 39 holur i Mos-
fellssveit.
A árunum 1958 og 1963 voru
boraöar tvær holur meö Dofra á
Suöur-Reykjum. Ariö 1970 var
byrjaö á ný aö bora meö Dofra
þar og hafa þær borfram-
kvæmdir veriö nær samfelldar
siöan. Nú hafa veriö boraöar 39
holur meö Dofra i Mosfellssveit,
á Noröur-Reykjum og I Helga-
dal. Þessar holur eru 800-2045 m
djúpar og holuvlddir 22-32 cm.
Af 39 holum hafa allar nema ein
veriö þaö vatnsgæfar, aö hag-
kvæmteraödælaúr þeim. Hægt
er aö dæla úr hverri vinnsluholu
23-100 1/s af 63-100 gr. C heitu
vatni. Sumar holurnar mundu
þola stærri dælur en 100 1/s.
Samtals er hægt aö dæla úr Suö-
ur-Reykjasvæöinu um 1000 1/s
af 83 gr. C heitu vatni. Frá
Noröur-Reykja- og Helgadals-
svæöunum er hægt aö dæla 1000-
1200 1/s af 94 gr. C heitu vatni.
Eins og sést af þessu yfirliti
yfir boranir vegna hitaveitu-
framkvæmda á höfuöborgar-
svæöinu var fyrstboraö þar sem
jaröhitivar á yfirboröi. En jafn-
fram athugunum á yfirborðs-
ummerkjum jaröhita hafa um
langt skeiö veriö geröar marg-
vlslegar jaröfæröilegar og jarö-
eölisfræöilegar athuganir á
jaröhitasvæöunum. Frá 1970
hefur staöiö yfir heildarrann-
sókn á jarðhitamöguleikum á
svæöinu frá Esju og Skálafelli I
noröri og Bláfjöllum og
Straumsvlk I suðri. Grundvöll-
urinn aö þessari heildarkönnun
er nákvæm jaröfræöikortlagn-
ing og rannsókn á jarösögu
svæöisins. Slöan er beitt raf-
leiönimælingum, þyngdarmæl-
ingu, flugsegulmælingum og
jarösveiflumælingum til aö af-
marka hugsanleg vinnslusvæöi.
Eina svæöiö, sem boraö hefur
veriö I á grundvelli þessara at-
hugana, er i Helgadal I Mos-
fellssveit, en þar var fyrsta
djúpa holan boruö 1973. Nú hafa
veriö boraöar sjö 1300-2000 m.
djúpar holur á Helgadalssvæö-
inu og hafa þær allar reynst
mjög vatnsgæfar.
Yfirborösrannsóknir og
grunnar hitastigulsboranir
benda til aö enn séu stór svæði I
nágrenni Reykjavlkur, sem
vinna megi heitt vatn úr.
Stærstu svæöin eru á Alftanesi
og I Mosfellssveit á milli Alfs-
ness og Korpúlfsstaöa. Um
vinnslueiginleika þessara
svæöa er litiö hægt aö segj a fyrr
en boraöar hafa verið I þau
djúpar rannsóknarholur. Eins
benda athuganir til aö fá megi
mun meira vatn innan borgar-
marka Reykjavlkur en nú er
gert meö þvi aö bora dýpra en
hingaö til.
Úrkomuvatn.
A blaöamannafundi, sem for-
ráöamenn Orkustofnunar efndu
til, kom meöal annars fram sú
spurning, hvort veriö væri aö
dæla heita vatninu úr einhverj-
um brunni, sem fyrr eöa slöar
myndi tæmast.
Þvl var svaraö þannig til, aö
lltil hætta væri á þvl. Taliö er,
aö þetta heita vatn sé úrkomu-
vatn, sem fellur einhvers staör
á hálendinu. Vatniö fellur I ein-
hverjar sprungur og rennur svo
skáhallt niöur. Hitastig vatnsins
hækkar eftir þvi sem þaö kemur
neöar I jarölögin. Meðaltals-
hitastigull vatns mun vera I
kringum 30 gráöur á kllómetra,
en sökum þess hvaö tsland er
vikt eldfjallasvæöi er hitastig-
ullinn mun hærri eða um 60
gráöur á kllómetra. Hæsti hita-
stigullinn, sem mælst hefur á
landinuerhins vegar 165 gráöur
á kilómetra (áKjalarnesi).
Vatnsgæfustu svæöin eru yfir-
leitt móbergssvæöi i jöörum
gamalla háhitasvæöa.
Aö lokum og til gamans má
geta þess, aö i þau 19 ár sem
Dofri hefur veriö á landinu, hef-
ur hann boraö 102 holur, sam-
tals tæpa 139 kilómetra. Dýpsta
holan er 2199 metrar og er þaö
hola 4 I Reykjavik og var hún
boruö áriö 1959. -ATA
KRAUS
Ný veidarfærafram-
leiðsla á Akureyri
Eins og Alþýöublaöiö skýröi frá
á dögunum, hefur fyrirtækið
Plasteinangrun hf á Akureyri
yfirtekiö framleiöslu norska
fyrirtækisins PANCO A/S, en
netahringir og trollkúlur frá
þessu fyrirtæki hafa árum sam-
an veriö seldar hér og er þvi
þekkt vara á íslandi. Neta-
hringir þessir og trollkúlur eru
framleiddar meö svokallaðri
þrýstisprautuaöf erð og þykir sú
aöferð gefa góöa raun viö
vandasama framleiðslu eins og
þá sem hérum ræöir. Fyrirhug-
aö er aö hefja siöar framleiðslu
á trollkúlum sem þola eiga
þrýsting á alit aö 1100 metra
dýpi.
A myndinni hampa þeir Ole
Pedersen forstjóri PANCO A/S
og Jón Sigurösson verkfræðing-
ur Plasteinangrunar samkonar
netahringjum og þeim sem
framleiddir verða á Akureyri.
Mun framieiöslan væntanlega
hefjast i ágúst næstkomandi.
FÍRBflFflHS
mm
OLDUGOTU 3' J;
SÍMAR 11798t)G 19533.
Laugardagur 25. júní.
1. Kl. 13.00 Gönguferð i Blikdal,
sem er I vesturhllðum Esju. Létt
ganga. Fararstjóri: Einar
Halldórsson. Verð kr. 1000 gr.
v/bilinn.
2. Kl. 21.00 Miönæturflug til
Grimseyjar. Eyjan skoðuö undir
leiösögn heimamanna. Farar-
stjóri: Haukur Bjarnason. Far-
miöar á skrifstofunni.
Æskulýðsstarfsemi
Garðabæjar kynnt
Æskulýösnefnd Garöabæjar
hefur gefiö út lítiö rit um æsku-
lýös- og tómstundastarf I
Garöabæ. Segir I formála hans,
eftir Bergþór Úlfarsson for-
mann æskulýösnefndar, aö meö
bæklingnum sé leitast viö aö
kynna almenningi þaö félags-
starf, sem börnum og ungling-
um er gefin kostur á i bænum,
einnig aö hann megi veröa
hvatning til þeirra, sem enn
standa utan æskulýösstarfsem-
innar aö taka þátt I henni. 1 for-
málanum segir enn fremur:
„Þegar rætt er og ritaö um
eiröarleysi æskunnar ábyrgöar-
leysi hennar og ótamiö háttalag
er mörgum gjarnt aö llta æsk-
una sjálfa sem vandamáliö án
þess þó aöleita eftir rótum þess
sem liggur I hinum öru þjóö-
félagsbreytingum er oröiö hafa
slöustu ár. Vlst getur þjóöin
stært sig af fleiri möguleikum i
námi og starfi en nokkru sinni
fyrr, aldrei hafa fjárráö og
frelsi æskunnar veriö meiri, en
þar I felast einnig vaxtarsprotar
þeirra vandamála sem viö er aö
glíma, þvl veröur I rlkari mæli
aö skapa hverjum einstaklingi
þann vettvang er veitir honum
útrás fyrir óbeislaöa orku sina
og áhugasviö á þann veg er ger-
ir hann aö betri og hamingju-
samari borgara.”
Eftirtalin félagasamtök eru
kynnt I bæklingnum: K.F.U.M.
og K., Nemendafélag Garöa-
skóla, Hjálparsveit skáta,
U.M.F. Stjarnan, Siglinga-
klúbburinn Vogur, Skátafélagiö
Vlfill einnig „opiö hús”, leik-
vellir, sundlaugin, Iþróttanám-
skeiö og vinnuskóli Garöabæjar.