Alþýðublaðið - 27.05.1978, Qupperneq 3

ffisr Laugardagur 27. maí 1978.
3
Sjöfn Sigurbjörnsdóttir, i 2. sæti á A-lista
„Hinn mannlegi þáttur borgar-
lífsins á að vera í fyrirrúmi”
Húsnæðismálin hér i Reykja-
vikhafa verið mikið til umræðu
að undanförnu m.a. vegna
stofnunar leigjendasamtaka.
Bent hefur verið á að allt of litið
framboð er á leiguhúsnæði i
borginni og að milli 20 og þrjátiu
tilboð berist i hverja litla ibúð,
sem auglýst er til leigu. Þessi
þröngi markaður verður til þess
að menn yfirbjóða hver annan
til þess að fá húsnæði. Eru þvi
2ja herbergja ibúðir leigðar á
40-50 þúsund krónur á mánuði.
Þar við bætist að fyrirfram-
greiðsla i hálfteða eitt ár er orð-
inföstregla á leigumarkaðnum.
Augljóst er að borgin verður að
hafa forgöngu um að byggja
leiguibúðir til þess að leysa
vanda þeirra, sem þurfa á
leiguibúð að halda, en það
verður ætið nokkuð stór hópur
hér i höfuðborginni sem leigir
sér húsnæði —bæöi námsfólk og
ýmsir aðrir. Lélegt og heilsu-
spillandi húsnæði fyrirfinnst þvi
miður enn i Reykjavik og er
borgin eigandi og leigusali sliks
húsnæðis. Borgarlæknisemb-
ættið i Reykjavik, sem hefur
eftirlit með heilsuspillandi hús-
næði, lét árið 1977 skoða allt lé-
legt húsnæði, sem borgin á eða
framleigir. Af 111 ibúðum sem
borgin áreyndust 88 lélegar, þar
af 24 slæmar og af 46 ibúðum,
sem Félagsmálastofnunin
framleigir reyndust 36 lélegar
og þar af 22 slæmar.
Niðurstaðan er þvi sú, að
Reykjavikurborg leigir út
a.m.k. 88 ibúðir, sem eru lélegar
eða slæmar, eins og Borgar-
læknisembættið orðar það. Ljóst
er af þessu að á næsta kjörtima-
bili verður að gera stórátak i
byggingu leiguibúða og helzt að
útrýma lélegu húsnæði i eigu
borgarinnar með öllu.
Hér hefur eingöngu verið
fjallað um húsnæði i eigu eða
umsjá borgarinnar en vitað er
að lélegar ibúðir og litt ibúðar-
hæfar eru mjög margar i ýms-
um eldri borgarhverfum. Má
frekar vænta þess að einstak-
lingar hætti að leigja út lélegar
og heilsuspillandi ibúðir og geri
endurbætur á þeim, þegar borg-
in sér sóma sinn i þvi að hætta
að leigja út lélegt húsnæði og
gefa þannig fordæmi um útleigu
á lélegu og jafnvel heilsuspill-
andi húsnæði. Alþýðuflokkurinn
telur að líta verði á rétt sér-
hvers einstaklings og f jölskyldu
til sómasamlegs húsnæðis sem
sjálfsagt mannréttindamál,
sem húsnæðislöggjöf og fram-
kvæmdir sveitarfélaga beri að
stefna að.
Alþýðuflokkurinn vill að gerð
verði áætlun um þróun ibúðar-
húsnæðis i borginni, bæði að þvi
er varðar nýbyggingu húsnæðis,
sem og endurnýjun eldri hverfa.
Megintilgangur slikrar áætlun-
ar sé annarsvegarsáað tryggja
eðlilega samsetningu ibúa i
bæði e.ldri og yngri borgarhverf-
um og hins vegar að tryggja
eðlilega fjölgun nýrra ibúða i
borginni og viðhald og endur-
nýjun eldri ibúða. Alþýöuflokk-
urinn telur að áherzlu verði að
leggja á það að ætið verði fyrir
hendi nægilegt framboð lóða til
þess að unnt sé að byggja nauð-
synlegan ibúðafjölda.
Við teljum nauðsynlegt að
a.m.k. þriðjungur allra nýrra
ibúða verði ibúðir byggðar á fé-
lagslegum grundvelli og vil ég
þar til nefna t.d. verkamanna-
bústaði, ibúðir fyrir aldraða,
námsmannahús og siðast en
ekki sizt, ibúðir til útleigu.
Alþýðuflokkurinn vill að sam-
ið verði við rikisvaldið og lifeyr-
issjóðina i borginni um samstillt
átak til endurbyggingar eldri
hverfa i borginni, og tekin verði
upp ný stefna, sem miði að þvi
að fá barnmörgum f jölskyldum
ánýjanleik hibýli, jafnt i hinum
eldri hverfum borgarinnar, sem
hinum yngri.
Læt ég svo útrætt um hús-
næðismálin en vil aðeins minn-
ast á nokkur áhugamál okkar
Alþýðuflokksmanna á félags-
málasviðinu.
Alþýðuflokkurinn telur nauð-
synlegt að koma upp heilsu-
gæzlustöðvum i öllum hverfum
borgarinnar. Við viljum að
aldrað fólk, sem dvelur i heima
húsum eigi kost á dagvistun,
sem veita myndi öldruðum
tækifæri til félagsskapar og
myndi um leið létta á mörgum
heimilum, vegna skorts á dval-
arheimilum fyrir aldraða. Við i
Alþýðuflokknum teljum að stór-
auka verði pláss fyrir langlegu-
sjúklinga, svo að þeir þurfa ekki
að liggja í heimahúsum við mis-
góðar aðstæður. Til úrbóta i
þessum efnum teljum við raun-
hæfustu leiðina þá, að hraða
byggingu B-álmu Borgarspital-
ans og taka meginhluta þeirra
rúmlega 200 sjúkrarúma, sem
þar verða, fyrir aldrað fólk.
Alþýðuflokkurinn telur, að
samræma þurfi opinbera aðstoð
við drykkjusjúka og að styðja
þurfi betur þær aðgerðir, sem
ýmsir áhugamenn hafa beitt sér
fyrir að undanförnu, bæði i mál-
efnum drykkjusjúkra og ýmissa
annarra hópa, sem haldnir eru
margvislegum sjúkdómum og
eiga við alls konar félagslegan
vanda að etja. A undanförnum
áratugum hafa verið stofnuð
mörg slik styrktarfélög.
Fjöldi fólks starfar af mikilli
fórnfýsi i styrktarfélögum þess-
um, til þess að búa ungum sem
öldnum betra og bjartara lif og
auðvelda fólki méð skerta orku
leiðina til betra lifs. Vegna
starfsemi hinna ýmsu styrktar-
félaga er það liðin tið að setja
þurfi þroskahefta umsvifalaust
i einhvers konar geymslustöðv-
ar a.m.k. ekkifyrr en allarleið-
ir hafa verið þrautreyndar. Al-
þýðuflokkurinn metur mikils
það óeigingjarna starf, sem
unnið hefur verið á vegum
styrktarfélaganna og telur að
Reykjavikurborg beri að greiða
fyrir þeim eins og frekast er
unnt.
Miklu betur verður að skipu-
leggja tómstundastarf barna
allt frá 10 ára aldri til þess að
grundvöllur verði lagður að
heilbrigðum félagsþroska strax
i upphafi. Alþýðuflokkurinn vill
að komið verði upp aðstöðu fyrir
fjölbreytt tómstundastarf i öll-
um borgarhverfum, m.a. með
þvi að nýta betur en nú er gert,
skólahúsnæði i borginni. Leggja
þarf áherzlu á að skapa sem
fyrst aðstöðu til iþróttaiðkana i
hinum nýju hverfum og þá i
samvinnu við iþróttafélög, sem
þar eru starfandi.
Alþýðuflokkurinn vill stuðla
að þvi að borgin verði gerð hlý-
legri og manneskjulegri.
Smátorg verði i öllum hverf-
um borgarinnar, þar sem plant-
að verði trjám og runnum og
komið verði fyrir bekkjum. A
þessum stöðum geta ibúarnir
komið saman og notið útivistar
skammt frá heimilum sinum.
Kristín Árnadóttir í 25. sæti A-listans:
Konur og illa launuð erfiðisstörf
Nauðsyn endurmenntunar fullorðinna kvenna
Enn einu sinni göngum við
Reykvikingar til kosninga til
þess að velja það fólk, sem við
treystum bezt til að fara með
stjórn okkar ágætu borgar
næstu 4 árin.
Það er vitað mál, að viðfangs
efnin eru mörg og brýn og það
hefur áreiðanlega ekki farið
fram hjá neinum að undanförnu
hvað ætti að gera, hvað hafi ver-
ið vel og jafnvel frábærlega gert
eða væri til háborinnar skamm-
ar o.s.frv.
Mér finnst stundum, að fólk
geri einhver ofurmenni úr
frambjóðendum. Það er eins og
það gleymist að þeir sem til
greina koma sem borgarfulltrú-
ar, og reyndar hinir lika, eru jú
fyrst og fremst menn, fólk með
tilfinningar og hefur að sjálf-
sögðu marga góða kosti og góð-
an vilja, en einnig galla, þvi
hver er gallalaus? Það hlyti að
vera óþolandi mannvera sem
þannig væri ástatt um.
Við, sem hyllumst stefnu Al-
þýðuflokksins og höfum til
þessa veriðallt of fá, en ölum þá
von i brjósti, að það eigi eftir að
breytast, stefnum að þvi að
fjölga borgarfulltrúum okkar að
minnsta kosti um helming. Við
getum státað af glæsilegri
frambjóðanda i baráttusæti en
flestir, ef ekki allir, hinna flokk-
anna. Og það sem okkur finnst
mest um vert er, að þessi full-
trúi okkar er sérlega glæsileg
kona, vel menntuð og afburða
dugleg en umfram allt mannleg
og skilur vel hin ýmsu vanda-
mál mannlifsins.
Eitt af þeim máium, sem mér
eru afar ofarlega i sinni og ég
treysti okkar fólki til að vinna
að, er starfsmenntun þeirrar
kynslóðar sem nú er i óða önn að
eignast afkomendur i annan lið.
Ef ég mætti fyrst vikja að kyn-
systrum minum, þá finnst mér
ömurlegt að sjá hve margar á-
gætar konur eru vansælar og ó-
nógar sjálfum sér vegna þess,
að þær segjast ekkert kunna
annað en að hugsa um börn og
bú. Og þegar hér er komið, eru
börnin flogin og ekki þarf alla
daga ársins til þess að hugsa
um búið og eiginmanninn, enda
býður slikt athafnaleysi ótal
hættum heim, svo sem flótta á
náðir Bakkusar og annarra
vimugjafa.
Staða þessara kvenna var að
giftast, eignast fyrirvinnu.
Flestar'þeirra hafa lágmarks-
menntun, þ.e. barnaprófið
gamla, þær þurftu ekki meira,
þær voru kvenkyns.
Nú hafa þær margar hverj
ar löngun og aðstöðu og jafnvel
samþykki „fyrirvinnunnar” til
að fara út á vinnumarkaöinn, en
hverjir eru þeirra kostir? Mest-
megnis illa launuð erfiðisstörf
sem gefa ekkert af sér og þar á
ég ekki við peninga.
Við vitum öll hversu ómetan-
legt það er að hafa starfa, sem
maður hefur áhuga á"og jafnvel
yndi af, burtséð frá launum,
sem ég tel að skipti hér ekki
meginmáli.
Væri ekki hægt að koma á fót
skólum eða námskeiðum, t.d. á
borð við Sjúkraliðaskólann, til
þess aö auðvelda konum þess-
um lifið? En þá yrði að gæta
þess að gera ekki allt of miklar
kröfur varðandi inngöngu, þvi 'J
það yrði ef til vill til að fæla þær q
frá, ef þær þyrftu að
leggja á sig mjög langt fornám.
Máli minu til stuðnings, ætla
ég aðeins að víkja aftur að
Sjúkraliðaskólanum, en hann er
afar eftirsóttur, enda er námið
sérlega hentugt fyrir marga.
Þær eru ófáar konurnar, sem
hafa öðlazt sjálfstraust, sem
ekki var fyrir hendi áður, og
virðingu og álit annarra við það
að stunda slikt nám og geta tek-
ið próf og staðizt þau. Hvað inn-
tökuskilyrði varðar, þá hafa
Námsflokkar Reykjavikur
komið til móts við skólann með
góðum árangri. Núna eru við
nám i skólanum 85 nemendur,
þar af 5 karlmenn og frá upphafi
hafa brautskráðst þaðan 250
sjúkraliðar, þar af eru karl-
menn hvorki fleiri né færri en 6.
Vegna siðustu tölunnar, sem
ég nefndi, verð ég að leggja
nokkur orð i belg um hið sterk-
ara kyn. Reyndar veit ég að
karlar af fyrrnefndri kynslóð
eru margir hverjir betur settir
en konurnar, þar sem þeir hafa
unnið utan heimilis öll þessi ár,
en margir vinna erfiðisvinnu,
sem likaminn þolir ekki eins vel
og áður.
Þyrfti ekki lika að opna leiðir
fyrir karlmenn til starfsmennt-
unar? Hversu margir þeirra
áttu þess kost að stunda nám,
jafnvel þótt þær ættu enga ósk
heitari.
En hvers vegna erum við allt-
af að draga fólk i dilka eftir kyn-
ferði? Ég held, að öllum sé fyrir
löngu orðið ljóst, að það er ekk-
ert meira sparað við myndun
kvenkyns en karlkyns! Konurn-
ar hafa bara ekki haft sig nóg i
frammi eins og sést mætavel á
núverandi borgarstjórn, þar
sem aðeins 2 fulltrúar af 15 eru
konur og ennþá lægra er hlut
fallið á Alþingi okkar Islend-
inga.
En nú er nóg komið af svo
góðu. Látum lokið einveru
Björgvins Guömundssonar i
borgarstjórn fyrir okkur krata,
sendum Sjöfn til liðs við hann,
þvi þar hlýtur að vera jafnerfitt
að vera einn á báti og annars
staðar.