Alþýðublaðið - 25.11.1978, Qupperneq 4

4
Laugardagur 18. nóvember 1978
alþýðu-
blaðió
Útgefandi: Alþýöuflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgöarmaöur: Arni Gunnarsson.
Aösetur ritstjórnar er i Siöumúla 11, simi 81866.
Prentun: Blaöaprent h.f.
Askriftaverö 2200 krónur á mánuöi og 110 krónur i lausasölu.
Enn eitt tækifæri til
að takast á við vandann
Þegar þetta er skrifað, eru allar likur á þvi, að
samkomulag hafi náðst innan rikisstjórnarinnar
um efnahagsaðgerðir næstu mánaða. Þvi fer þó
fjarri að þær séu Alþýðuflokknum að skapi, þar eð
hann telur að ekki hafi verið tekið nógu rösklega á
vandanum. Alþýðuflokkurinn stóð hins vegar
frammi fyrir þvi að slita stjómarsamstarfinu eða
gera eina tilraun enn til að horfa til lengri tima i á-
kvörðunum um efnahagsmál.
Eðlilegast er, að ræða þessi mál i fullri hrein-
skilni. Allir stjórnmálaflokkarnir eru sammála
um það, að verðbólgan sé nú orðin svo mögnuð að
gripa þurfi til sársaukafullra aðgerða til að ráða
við hana. Eins og nú horfir eru litlar likur á hjöðn-
un verðbólgu á næsta ári, nema núverandi rikis-
stjórn taki til óskiptra málanna. Að öðrum kosti er
framundan hreinn þjóðarvoði.
Af eðlilegum ástæðum gat Alþýðubandalagið
ekki samþykkt neinar þær tillögur, er snertu við
visitölugrundvellinum. Meginkrafa hans fyrir
kosningarnar var „samningana i gildi”, þótt raun-
verulega hafi þeir að nokkru verið rofnir með
lagasmið rikisstjórnarinnar. Framsóknarflokkur-
inn var sammála tillögum Alþýðuflokksins, en
vegna reynslu fyrri rikistjórnar vildi hann ekki
fylgja þeim eftir. — 1 trausti þess, að enn yrði
reynt að vega að verðbólgunni og helztu lifgjöfum
hennar fyrir 1. marz næst komandi ákvað Alþýðu-
flokkurinn, að gera eina tilraun enn.
Alþýðuflokkurinn barðist fyrir samþykkt
greinargerðar, er fylgja á bráðabirðgalögunum,
þar sem hnykkt er á um fyrirætlanir rikisstjórnar-
innar. Eins og þar mun koma i ljós fer þvi viðs-
fjarri, að Alþýðuflokkurinn vilji stefna að kaup-
ráni, eins og Þjóðviljinn hefur gefið i skyn.
Alþýðuflokkurinn hefur hins vegar gert þá kröfu,
að verðbólgan verði innan við 30 af hundraði á
næsta ári, enda telur hann, að baráttan gegn verð-
bólgunni sé sú bezta kjarabót, sem unnt sé að færa
launþegum.
Alþýðuflokkurinn leggur á það þyngsta áherzlu,
að samráð verði haft við launþegahreyfingarnar
um allar þær aðgerðir, sem fyrirhugaðar eru. Ef
slikt samstarf tekst ekki má telja nær vonlaust, að
nokkur árangur náist. Það er i anda þessarar
sannfæringar, að Alþýðuflokkurinn telur rétt að
halda stjórnarsamstafinu áfram. Aðrar sam-
steypustjórnir hafa ekki möguleika á að tryggja
þetta samstarf. Alþýðuflokkur og Alþýðubanda-
lag eru að þvi leytinu á sama báti.
En það er ekki nóg að breyta aðeins stefnunni i
launamálum. Þess vegna hefur Alþýðuflokkurinn
lagt fram ákveðna stefnu i rikisfjármálum,
skattamálum, iandbúnaðarmálum og fjár-
festingarmálum. Einnig mun hann beita sér, eins
og fyrr, fyrir setningu löggjafar um félagslegar
umbætur. Flokkurinn vill að fylgt verði mjög að-
haldssamri stefnu i peningamálum og að áfram
verði haldið ströngu verðlagsaðhaldi. Með ráðstöf-
unum i þessum málaflokkum telur Alþýðuflokkur-
inn, að unnt verði að draga úr áhrifum þeirrar kro
krónutöluskerðingar, sem verður að eiga sér stað,
ef þjóðin á ekki að hrasa fram af björgum.
Þungamiðja þessa máls er sú, að innan rikis-
stjórnarinnar náist samstaða um virkar aðgerðir,
er geti leitt þjóðina út úr þeim efnahagsmyrkviði,
sem hún er komin i. Það þjónar hins vegar engum
tilgangi að halda samstarfinu áfram, ef möguleik-
ar þeir, sem fyrir hendi eru til endurreisnarstarfs,
eru ekki nýttir. Þetta verða bæði rikisstjórnin og
launþegahreyfingarnar að gera sér ljóst. Lif þess-
arar rikistjórnar er háð gagnkvæmum stuðningi
hennar og verkalýðshreyfingarinnar. —AG—
Á endastöð
Um mánaðarmótin
október-nóvember bauð
Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna blaðamönnum í
kynnisferð til Banda-
rikjanna, til að skoða
verksmiðjur og tii
kynningar á starfsemi
dótturfyrirtækis SH í
Bandaríkjunum, Cold-
water Seafood Corporat-
ion.
Ásamt blaðamönnum
voru i þessari ferð verkj
stjórar og eftirlitsfólk
frá frystihúsum víðs-
vegar að af landinu.
Coldwater rekur tvær
verksmiðjur i Banda-
rikjunum. önnur er i
Cambridge og var tekin
i notkun árið 1968, en sú
nýrri sem tekin var i
notkun árið 1976 er i
Everet. Sameiginleg
ársafköst þessara verk-
smiðja eru 50 þúsund
tonn af fullunnum fisk-
réttum, enáriðl977 voru
framleiddar i
verksmiðjunum 311 mis-
munandi tegundir af
fiskréttum.
Veriö er aö opna marningsbiokkir
fremst á framleiöslulinu.
Forstjóri Coldwater fyrirtæk-
isins er Þorsteinn Gislason, en
verksmiöjustjórar eru Guöni
Gunnarsson I Cambridge og Þor-
steinn Þorsteinsson i Everet.
Hlutafé Coldwater samsteyp-
unnar er 460 þúsund dollarar, og
aö sögn forráöamanna fyrirtæk-
isins er þessi upphæö þaö fjár-
magn sem lagt var fram af Sölu-
miöstööinni þegar Coldwater var
sett á stofn, og annaö islenskt
fjármagn hafi ekki þurft aö
leggja i fyrirtækiö. SU uppbygg-
ing sem átt hefur sér staö hjá
fyrirtækinu á undanförnum árum
hafi eingöngu veriö vegna eigin
fjármagnsmyndnar og lánafyrir-
greiöslna i Bandarikjunum. Þó
Coldwater sé hlutafélag er hlut-
hafi fyrirtækisins aöeins einn,
þ.e. Sölumiöstööin, en samkvæmt
bandariskum lögum er leyfilegt
aö aöeins einn hluthafi sé eigandi
aö hlutafélagi.
Ekki fékkst uppgefiö hverjar
tekjur Coldwater væru árlega.
Aöspuröur hvers vegna sagöi
ÞorsteinnGisjasonaöifyrsta lagi
væri Coldwater ekki skylt
aö gefa upp tekjur sinar fyr-
ir öörum en skattayfirvöldum
samkvæmt bandariskum skatta-
lögum, og I ööru lagi gæti veriö
varhugavert aö gefa samkeppnis-
aöilum Coldwater upplýsingar
um hagnaö fyrirtækisins. Sam-
keppnin væri mjög hörö á fisk-
markaönum i Bandarikjunum.
og auk þess er lika nákvæmt
sem Coldwater selur sina vöru
undir nafninu: Besti fiskur i
heimi.
Umsvif Coldwater i Bandarikj-
unum eru allmikil jafnvel á
bandarískan mælikvaröa. Fram
kom á blaöamannafundi meö for-
ráöamönnum fyrirtækisins, aö
lánabyröi fyrirtækisins væri nú
um 35 milljónir dollara, og þaö
þýddi aö vaxtabyröin væri um 4
milljónir dollara.
Miklar gæðakörfur
Coldwater gerjr mjög strangar
gæðakritfur varöandi þær fisk-
blokkir sem fyrirtækiö kaupir.
Bæöi er um gæöaeftirlit fyrirtæk-
isins sjálfs aö ræöa, og auk þess
er lika nákvæmt opinbert
eftirlit. Þó munu bandarlsk heil-
brigðisyfirvöld bera mikiö traust
til gæöaeftirlits þess, sem Cold-
water lætur framkvæma á eigin
vegum, og er þvi Coldwater ekki
undir eins ströngu opinberu eftir-
litiog önnur samskonar fyrirtæki.
Komi fram i fisksendingu hrá-
efni sem ekki reynist standast
þær gæðakröfur sem geröar eru,
getur svo fariö aö Coldwater neiti
að takaviöfiski frá þvi fyrstihúsi
sem blokkina hefur framleitt, ef
viövaranir til frystihUssins um
betr ihráefnisgæði hafa ekki boriö
árangur. Til sliks kemur einstaka
sinnum, en yfirleitt er um mjög
góöa vöru aö ræöa.
Ekki er aö undra þótt slikar
gæöakröfur séu geröar, þar sem
Coldwater selur sina vöru undir
nafninu: Besti fiskur i heimi.
Hvaö varöar nýtingu blokkar-
innar i fyrsta flokks vöru skiptir
miklu máli, að lögun blokkar-
innar sé góö frá frystihUsum hér
heima. Þ.e.a.s. aö mál blokkar-
innar standist sem best miöað viö
vélasamstæöur Coldwater i
Bandarikjunum, sem saga þær
niöur i' þá lögun sem þær eiga aö
fara i á markaö.
Verksmiðjurnar
Hjá Coldwater starfa um 699
manns, og þar af starfa á aðal-
skrifstofu Coldwater i Scarsdale i
New York 35 manns.
1 verksmiöjunum gengur ferö
blokkarinnar þannig fyrir sig I
grófum dráttum, aö frá skipshlið
er fisknum ekiö i stórar frysti-
geymslur sem I verksmiöjunum
eru. 1 Cambridge er um 5
minútna akstur aö höfninni, en i
Everet á Coldwater sin eigin
Sagt frá kyi
blaöamanric
water Seafc
ation f Bané
Loftmynd af verksmiftju Coldwater f
tiafnarmannvirki viö verksmiöju-
hliö.
Unniö er á tveimur fram-
leiðsluvöktum i Cambridge, en á
einni i Everet.
Fyrsta vinnslustigiö sem blokk-
in gengur I gegnum I verksmiöj-
unum er aö hUn er söguö I þá lög-
un, sem fiskurinn á aö fara I á
markaö. Um er aö ræða margs-
konar lögun, svo sem þunnar i-
langar sneiðar, þrihyrnd form og
teningslaga bita svo eitthvaö sé
nefnt. Um mjög mikla sjálfvirkni
er aö ræöa i aliri framleiöslunni.
Þegar blokkin hefur veriö sög-
uö Iþaö form sem henni er ætlað,
fara bitarnir sjálfvirkt i gegnum
brauömylsnu og ýmiskonar sósu-
baö og siðan i pökkun.
1 allflestum tilfellum er um aö
ræöa framleiöslu sem er svo gott
sem tilbUin á pönnuna hjá banda-
riskum neytendum. Þess vegna
eru fiskbitarnir hálfsteiktir á
enda leiðar sinnar gegnum fram-
leiöslukerfiö. Bitarnir fara gadd-
reönir i steikningarpott og þaöan
beint i hraðfrystir sem frystir þá
á ný á mjög skömmum tima.
Þessi framleiösluhlekkur er einn
sá mikilvægasti i allri fram-
leiðslukeöjunni, þvi eftir að fisk-
urinn hefur þiönaö er mikilvægt
aö frysta hann aftur á eins
skömmum tima og kostur er.
Aö þvi loknu er fisknum siöan
pakkaö i þær neytendaumbUöir
sem viö á, og er þar um aö ræöa
Þorsteinn Glslason forstjóri Cold- Guftni Gunnarsson verksmiftju- Þorsetinn Þorsteinssön verk-
water. stjóíi I Cambridge. smiftjustjóri I Everet.